8
I
m
Wi
1 Q(j
iOf>-± li
O
wnderuay
'Jovei
ste
aargana.
O
Woensdag- en Vl
Do uitgave dozer Courant geschiedt Maandag-,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs por kwartaal, zoo binnen ais buiten Goes? f
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10
3 ons Bureau worden Abonnementen L<
bij do hoeren Njjgh Van Dmr,\& te R att -
b| alle Boekverkocperz en Brie:: .'.gn;i:
ond.
Behalve a
aangenomen
lA 1
gSJT
m m
t:-j tÈ.
fa in
V f
B
■--i
":-'v
B
1
fes
&>/v1
jIjSSn
L w
Do prijs d'-r gewone advertentiëii is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Pi) direct-: c/ gaai' van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
f'echts tweemaal berekend.
Gel i - hu welp s- en doodberichten en do daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden var. 110 regels a f 1,berekend.
Dicni:;,aanbi"dingenniet meer dan 4 regel3 beslaande en contant betaald, 20 ct.
- kgss om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
advertentl^n vee? «ren #<t>n laH^^vs*.
C3&SfXKeS*0KiV<
aa r«vsiWiöaiW5H!zBssK7!K«.sss^
Pil
uuGATIE.
'ovember Veemarkten
1)2 aandacht van helanglieVoemleu wordt gevs'? -^ op de
Omstandigheid dat, tengevolge van het in deze gemeente voor
komende mond- eu klauwzeer bij liet melbee v n 8 V
NOORT, de bepaling van art van li.t Piov. Rfg'cmeut
betr.;ffan'!e den veearts injkui uiiren die-.ut en politic moet wor Vr.
toegepast cn dus unmtei.s ge'.ureude <b gotische loopende niaand I
November geen vee uit deze gemeente naar andere deden <1 er
provincie Zeeland (mat uil zondering van Walcheren cn Zuid - i
Bevel and;, raag vorlrtn uitgevoen
zulks zal verooi^eofd arijn ssaaï* au- 1
«tere «meenten ^eSegen fa W?ilc5ieren
«i* Siuid-Sevelaniit
Goes, 5 November 180S.
Be burgemeester van Go s,
J G d. W. HAMER j
Vriend of vijand
Het incident-drn Hertog in den A nr-fr&amscbea
gemeenteraad heeft opnieuw in do pers strijd doen
ontstaan over het karakter der openbare school, cn
do qu&ostie wat al wat niet in strijd is tnet do door i
do wet gowenschte neutraliteit, houdt andermaal de i
gemoederen: bezig. Die strijd ontbrandt niet in de
eerste plaats tusschen voor- cn tegenstanders van
openbaar onderwijs, maar juist tusschen de voor
standers onderling, een bedenkelijk verschijnsel, om
dat het tweedracht zaait waar eensgezindheid zoo
hoog noodig is, maar vooral ook omdat zij, zonder
eenige kans op eon afdoond resultaat, altijd weder
het t"6re punt raakt van »God al of niet in do
openbare school", mot. andere woorden: d9 kuze
tusschen cgü© absolute of eene relatieve neut' aliteit.
Wij vreezen, dat do voorstanders der absolute
neutraliteit in hunne zuivere liefde voor de epen bate
school hot voorwerp hunner min zeer spoedig zouden
dooddrukken, wanneer hun systeem algemeen weid
gevolgd, want het is, golooven we, voor oen groot
deel aan hen te danken, dat de oppositie togen do
openbare school is geworden zooals zij thans is.
Ia vroeger tijden werden schier op iedere openbare
school do lessen mot gebed aangevangen on tui t dank
zegging geëindigd on menig kerk; lijk lied werd daar
gezongen, zonder dat eonig ondor, van welke gezindte
ook van de kind ren zullen we maar niet spreken
daaraan cenigeu aanstoot nam. Dit alles is op de
messto openbare scholen vervallen soclort do tegen
standers van deze dingen daartegen zijn gaan pro
testeren en zich daaraan zijn gaan ergeren.
Wij moeten eerlijk v.rklarer, dat we die ergernis
nooit hebben kunnen begrijp n. Wij hechten per
soonlijk in het geheel geene of althans zeer weinig
waarde aan de bovengenoemde vormen want dit
worden zo door don sleur, maar kwaad bobben
wo er nooit in kunnen zien, integendeel. En even
min kannen wo or eenigen strijd met do wet in
ontdekken, juist omdat de Wet geece absolute neu
traliteit eischf, 20oals meermalen is beslist o. a. juist
ten opzichte van biddo en zingen, mils maar d*
inhoud van het gebéd of gezang op zichzelf geen
aanstoot geeft aan andersdenkenden. Wij kennen dan
ook meerdere openbare scholen waar een en ander
alsnog plaats be: ftzond-, r dat eonig onder daartog-' n
protesteert. Integendeel juist daardoor krijgen die
school en hot daar gegeven onderwijs in hun oog
hoogere waarde.
De aard van ons volk brengt nu eenmaal mode,
dat aan deze vormen uit vroeger dagen waarde
wordt gehecht; ou3 volk is godsdienstig en velen
wenschen ook op de schooi niet geheel met don gods
dienst te brekenwat is er dan voor bezwaar, dat
er op do school overeenkomstig dien wensch wordt
gehandeld, wanneer zoowel het hoofd als de ouders
dit verlangen
Men moet, dunkt ons, wel lijnrecht tegenover alle
godsdienst staan met eene overtuiging eene betere
zaak waardig, om aan zoo iets aanstoot te nemen.
De argumenten, die van de zijde dier tegenstanders
worden aangevoerd, zijn nan ook weinig afdoende.
Zoo wordt beweerd, dat. vorkeorde begrippen en in
drukken bij iiet kind worden gewekt. Wie de school
jeugd daarbuiten gadeslaat, onmiddellijk nadat zij
na een dankgebed het schoolgebouw heeft verlaten,
zal van dien diepen indruk weinig bemerken men
kan daaromtrent volkomen gerust zijn. Maar even
min mag uit d-m daarbuiten (eutoöHgespreidrrj le
venslust, na oen oogenblik van ernst daarbinnen,
worden afgeleid, dat daardoor huichelarij wordt ge
kweekt. Juist omdat do indruk zoo voorbijgaand is,
is elk gevaar daarvoor als vanzelf uitgesloten.
Een ander bezwaar werd dezer dagen geopperd,
namelijk dat de leer van afhankelijkheid van God
niet bevorderlijk zou zijn aan do verlevendiging van
het besef aan "eigen kracht, aan eigen wil, aan eigen
plicht. Ook daaromtrent kunnen we, dunkt ons, ge
rust zijn. Voorshands behoeft het besef aan eigen
wi' b'j do j°ugd ni°t te worden opgowrkf. Wat min
der zelf-tandi; beid, wat minder eigendunkelijkheid
zou niet kw.-ad zin en het zou zeker het bi s f van
eerbied, dat zoo j&mur /lijk dreigt te loor te gaan,
wat meer levendig lioucDn. En die enkele ouders,
w iii t wo whert-u te gelooven dat zij 7.00 heel tal-
riik zijn, di- zoo'vreeselijk barg zijn, dat hun kroost
op do school iets Van God zullen vernem r, mogen
dar, wel wat trouwer toezien, dat hunne kinderen
het woord God niet zoo dikwerf geheel misplaatst
ia den mond nemen en er voor waken, dat ze zelf
daarin niet voorgaan. Want al geschiedt dit nu sit
mot do bedoeling om bet woord te misbruiken, het
is toch op mei kelp k, dat ze nooit eei's zweren b. v.
hij den baard van een profeet, zooals de Moho-
raedanen don
Het is onze vaste overtuiging, dat wanneer men
maar geen aanstoot wil zoeken, waar die nir-t wórdt
gegeven, en men niet eene neutraliteit èisoht, die
tot een uiterste leidt, de openbare school steeds zal
blijven voldoen aan de wensch on en zal blijven bi-
antwoorden oan do godsdienstige overtniging van
verreweg hot grootere deel van ons volk. Alleen
wonï'P.'-r men van baar volkomen n gatie verlangt
zal zij op tal van pU hen. een spoedig dood sterven.
Er dat do tegenstand'is der openbare se ooi als 't
ware prikkelen tot die volkomen negatie is te be
grijpen. Dat wint zieltjes voor de bijzondere school.
Onverklaarbaar echter is het, dat ook voorstanders
d;r openbare school eene neutraliteit willen, die
zelfs het noemen van deu naam »GoT' zou willen
geweerd zien.
Het is mogelijk, dat wij door dio overtniging
moeien gerekend worden tot hare halfslachtige
vrienden", maar zeker zijn de mannen d^r absolute
neutraliteit hare »"raste vjjanden".
GOES, 7 N vmber D 'H.
Door d. Minister van Fin nciëi is, met in
gang van 1 November jl., bevorderd tot commies
2o kl. bij 's rijks belastingenP. Dreve, kom
mies der 3e klasse te Ellewoudsdijk.
De secretaris bjj het Nederlandsche gezantschap
te Rome, jhr. mr. A. Van O it ter r, is te 'c-Gr -
venhage met vei lof aan j komen.
Het N. v. d. D. ontving het navclgrr.de tele
gram uit Lombok:
^Gemeenschap Ampenau door elèclit weder vcr-
broken. Valk n hevige regens. Staatkundi aanraking
ontstaan tnsscben Badja cn géneraal Vetter."
Uit hot* kiesdistrict Helder woidt
aan h't U. D. geschreven:
Do heer Staalman, de niet-officiöcie anti-re
volutionaire candidaat, die voor hot lidmaat schap
dor Tweede Kamer in hei:.!-mining komt, is wat
men zon kunnen noemen een christelijk socialist.
Zelf verklaart hij, dat bij zich zou aansluiten bij de
antirevolutionaita coclan d-deccocratm, wanneer zijn
goloof hom dat niet vrbood. Door zijn blad Extra
Tijdingheeft bij zich in zekere krn-gen een grootsn
invloed verworven, maar tevens zich vel1 vjjanden
gemaakt, v oral ornda hij bij zijn strgdjiegen per
sonen niet altijd het particulier leven ontziet. Onder
zijoe bezadigde f-n gematigde partijgenooten is bij
wegens zijne wijze van optreden en zijne ultra-
democratische denkbeelden weinig gezien, en in de.
deelen van bet kiesdistrict buiten den Helder is zijn
naam nauwelijks ol in het geheel niet hekend.
Kans dat hij bij de herstemming zal gekozen
worden, is er volstrekt niet.
Naar men aan de N. li. Ct. mededeelt, i« er
thans bij den Raad van State een koninklijk besluit
aanhangig, waarbij aan ambtenaren, werk
zaam bij de departementen van alge
meen bestuur, bij het bereiken van den 65-
jarigen leeftijd ontslag uit 's rijks dieast zal worden
verleend.
In verband hieiinede zjjn er eeistdaags bn ver
schillende departementen belangrijke mntatiën te
verwachten.
De gemeenteraad van Leeuwarden
behandelde Maandag do gemeentebvgrooting voor
1895. Van de algf-meene beraadslagingen maakte
een der leden gebruik om te releveeren het in het
verslag vaa de Commissie van Rapporteurs opge
nomen woord van lof van de 8e sectie aan Burg.
en Weth. voor de bijzondere zorg, waarmede zij de
begrooting hadden voorbereid en om alles te ver
mijden wat naar weelde zweemde. Do wijze, waarop
Burg. eu Weth. hunne taak iu deze hadden opge
vat, zoo luidde het in het verslag, had op
de sectie een hoogst aangenamen indruk gemaakt.
Door deze woorden openlijk te herbalen, zouden
ze onder de oogen van duizenden worden ge
bracht. Men zou er opnieuw uit kunnen zien, dat,
hoezeer er dikw'ds tusschen 3e raadslede, onder
welke ook de spr. zich rangschikte, cn Burg. en
Wi th, verschil van gevoelen bestaat, cn do critiek
vraar Lt nood'g is, niet wordt gaspaard, het in den
'Lcseu varder raad daarom geenszins ontbreekt aan
waardoering vat» hetgeen Burg. en Weth. in hot
belave eb r gc-mnento verrichten. Het was spr. te
eangei,amer dit to kunnen constateeren, nu men in
de laatste dagon in meer dan één groote gemeente,
bij do behandeling der hegrootiug, vele raadsleden
tegenover hot dagelijksch best uur eeno houding had
zien anno cm n waardoor, naar spr.'s meening. geens
zins werd bevoidrrd het prestig van het gezag dat
do mannen v bet gezag het allereerst waren go-
roepen hoog te houden, juist in onze dagen, waar
dit gezag op allerlei wjjze werdaangersmö. Spr. had
hierbij ook nog hot- 00.' op oen voor eenige dagen
in f n Amstordarr.sch blad (De Standaard) opgenomen
ar?ik-1 uit L' f uwarder, v. aarhij zelfs de burgemerster
en do secretaris niet waren gespaard, een artikel dat
spr., om de zachtste uitdrukking te bezigen, met den
db m van insinuatie meende te moeten bestempelen.
Eon algemeen applaus volgde op het gesprokene.
De voorzitter betuigde daarna don spr., ook namens
de nd- re leden van het dagelijksch bestuur en den
secretaris, dank voor zijne waardeerende Woorden.
In verband met vroeger door ons geplaatste be
richten cn vooral cok met in-t oog op de zoo juiste
opmerking omtrent het hoog houden van het gezag
meenden we het bovenstaande, aan de N. R. Ct.
onÜeend, onzen lezers niot te mogen onthouden.
Den Hsagsch^n corr. van de Zufph. Ct. komt
hot bericht van h -t Vaderland, dat li-t kiesrecht-
voorstel nog vóór Nieuwjaar den Raad van
State zal b-re •kon, niet on waarschijnlijk voor, om
dat de regeering, door langer to wachten, gevaar
zou loopstx binnen den ges tel (Dm termijn do hoofd
taak, Wi'.arvwv.- -,u\ is opgetreden, niot meer te kun-
n u vervullen. Over 21/2 jaar worden reeds weder
nieuwe verkiezingen uitgeschreven. D it is wel is
waar nog c- u betrekkelijk lange termijn, maar om
bij do verkiezingen van 1897 tr- kunnen werken,
ni'";i de kieswet op zijn laatst i" b--t najaar van
1S96 geheel gereed en door b< ido Kamers aange
nomen zijn. En dat de Tweede Karn-r niot vlug
w: kt, heelt men bij da kieswet Tak ondervonden.
Zelfs al was h< t, storende amendement niet tusschen
beide gekomen, dan zou toch de behandeling der
and b palingen en va.-: tfe ureer tfichjiifiche arti
kels nog maaii'l n goduuud hebben. En de thans
te wachïon wet zal nog uitvoeriger worden, omdat
nu tegelijkertijd het gemeentelijk kiesrecht zal wor
den g( r- geld. Er is dus Werkeljjk geen tijd te ver-
liez-'i», en da regroring, dit bssfdbndf», zal zekerde
andere aangekondigde hervormingen voorloopig wel
laten rusten.
De Haagsehe kroniekschrijver van de N. Gron.
Ct. merkt, omtrent de gedachtenwisseling
in do afdoelingen der Tweede Kamer
over de laatste ministerieel© crisis
0. a het volgende op
»B n ik wèl ingelicht, dar. zou de er-nigo man,
van wicïi men dc vollodigo oph<ldeiirg dor zaak
zou kunnen verkrijgen, de oud-Minister Tak, positief
weigerachtig zijn om ter zake van 't gebeurde in
den ministerraad of over heb overleg tusschen de
regsering en de Kroon in eenige openbare discussie
te tred-:-, wijl hij dit beschouwt als niet te strooken
mot het vertrouwelijk karakter van dat overleg.
En zoolang de hoer Tuk het stilzwijgen blijft
bewaren, is allo discussie zonder vrucht, is op vol
ledige opheldering van het gebeurde goen uitzicht.
Vermits nu de tegenwoordige regeering, al heeft
zij terecht of ton onrechte voldaan aan 't geuit
veria, ging tot opon baar making van een deel der
stukken, bij een nieuwe bespreking der feiten geen
belang heeft en daar zij (ik heb dit uit zeer ver
trouwbare bron) positief weigert nieuwe gegevens
te verstrekken door de overlegging ook van de
notulen van den Ministerraad, zal ook een pu
blieke discussie ons allerwaarschijnlijkst geen stap
verder brengen
Kerkelijke Zaken eis 'siérwijs.
Wolfertsdijli. Maandag jl. werden als leden
van h t ki.-scoliege der Hcrv. gemeente herkozen
do hoeren Janus Kallemein en Jan Houtekamer en
gekozeu D. Vleugel, in plaats van P. Goetheer,
die niet meer in aanmerking wenschte te komen.
Mon schrijft ons
In 1835 word de Zuid-Bevelandscbe Onderwij
zers vereeniging opgericht, waartoe ai de leden der
vier bestaande gezelschappen toetradenVan die
j eerste loden was er tot na toe slechts Óen lid moer
in levenbet was de hser P. A. de Graag, destijds
hoofd der openbars school te 's-Heerenhook- Sedert
eenige jaren ruftend onderwijzer, is met zijn dood
de laatste der oprichters heengegaan.
Do beer L. P. J. Vermeulen alhier is benoemd
tot leeraar in het Fransch aan het gymnasium en de
hoogere burgerschool te Schiedam.
Boekaankondiging.
Het Tijdschrift ter beoefening van het Admini
stratief Recht, hoofdredacteur H. J. G. Hartman,
eltde jaargang, elfde aflevering, uitgave van F. Kleeu-
wens Zoon, bevat: Wijziging der gemeentewet.
De bevoegdheid van den raad, zooals die in titel
II van het le hoofdstuk der gemeentewet is neer
gelegd. door B. Falkona Jz. Beantwoording der
door de Redactie gestelde vragen Artt. 54 en 77
der Grondwet. Werkzaamheden van den secre
taris. Oefeningen in den wap°nhandel. Op
richting eor.er slachterij. Inschrijving «ener akte
van geboorte. De Amsterdamsche foren sen quaes-
tie. Nederlandsche bond van gemeente-ambte
naren. Ingezonden stukken. Leestafel.
Vrageu ter beantwoording.
Rechtszaken.
Kantongerecht te Goes.
Zitting 6 November 1894.
JachtiveiovertredingG. G. te Ierseko, tot 2 maal
f5 b. s. 2 maal 4 d. h., verbeurdverklaring niet
inbeslaggenomen geweer met bevel tot uitlevering
of to betalen f2 s. 2 d. h.W. d. M. te Sant-
vliet (België), tot 2 maal f5 b. s. 2 maal 4 d. b.,
verbeurdverklaring niet inbeslaggenomen go weer mot
bevel tot uitlevering of te betalen f5 s. 3 d. h.;
J. P. te Yerseke, tot 2 maal f10 b. s. 2 maal 4
d. h verbeurdverklaring niot i»boslaggenomen ge
weer, bevel tot uitlevering of te betalen f3 s. 3
d. h.P. F. te Wissekerke, H. D te Oadelande
ied^r tot 2 maal f5 b. s. 2 maal 4 d. k., verbsurd-
verklaring niet mbeslsgganoraea geweer, beval tot
uitlevering of te betalen f3 s. 2 d. h.B. M. te
Hans weert, tot fl b. s. 1 d. liverbeurd vork! ariog
niet iubeslag^cnomen kruisnet, bevel tot uitlovering
of te betalen f 1 b. s. I d. h.
SpoorwegwetovertredingJ. d. V. te Chicago (Noord-
Amorika), tot f3 b. s. 2 d. h.
Reglement op het bevisschen der Schelde en Zeeuwsche
stroomen: J. I. t9 Clinge, tot f3 b. s. 2 d. k.
Reglement op de wegen en voetpaden in Zeeland:
S. S. te Waarde, tot f 2 b. s. 2 d. h.
Gemeenteverordening Goes: J. M d. O., G. O., O.
W., A. v. d. B., allen te Goes, ieder tot f 1 b. s.
1 d. h.
Gemeenteverordening RatsM. v. d. Kzonder
bekende woonplaats, tot f 1 b. s. I d. k.
Gemeenteverordening KortgeneJ. I. te Kortgeno,
tot f 1 b. s. 1 d. k.
Gemeenteverordening TerselceJ. V., F. S., J. E.,
allen te Yerseke, ieder t.ot f 1 b. s. 1 d. h.
Gemeenteverordening Wissekerke: P. G. te Wisse
kerke, tot f 1 b. s. 1 d. b.
StrooperijF. d. D. Jzn. te Yerseke, tot f 1 b.
s. 1 d. h., met bevel tot teruggave van het monster
aardappelen, dat als stuk van overtuiging gediend
heeft aan J. J. v. d. B. en C. M., beiden te "Yerseke
acht dagen nadat bet vonnis in kracht van gewijsde
zal zijn gegaan.
StraatschenderijP. P. te Kats, tot f 3 b. s. 3
d. k.C. Q. Gzn. en M. O. Lzn, beiden te Vlake,
ieder tot f 3 b. s. 2 d. h.L. V. Mzn. te Goes,
tot t 2 b. s. 2 d. h.P. M. Jzn. te Goes, tot f I
b. s. 1. d. h.
BurengeruchtQ, M. te Heinkenszand en E. S.
te Rilland-Bath, ieder tot f 2 b. s. 2 d. b.J. v.
S. J.C.zn, J. v. O., A. P. G., W. v. IC., 0. v. S.,
M. J. v. S.; J. G., C. P., J. F. J., W. d. J., S. v.
E., allen te Yerseke, ieder tot f 1 b. s. 1 d. b.
Dronkenschap: S. v. E. te Yerseke, M. P. te Hein
kenszand, A. S. te Oudelande, G. S., P. S., beiden
te 's-Heer Arendskerke, P. v. T. te Middelburg,
C. H. te Baarsdorp, ieder tot f 1 b. s. 1 d. h.J. R.
te Hcitikenszard, C. Z. te Hansweert, ieder tot f 2
b. s. 2 d. h.N. L. te Driewegen tot 2 maal f 3
b. s. 2 maal 2 d. h.L. IC. Jzn., 15 jaar, te's-Heer-
Abtskerke tot f 1 b. s. 1 d. b.
Dronkenschap bij herhalingC. v. W. te Borsele
en A. V. te Kruiuingen, ieder tot f 5 b. s. 3 d. h.
Dronkenschap bij 2e herhaling: S. II. te Goes tot
1 week hecht.
Dronkenschap bij 4e herhalingJ. V. te Heinkens
zand tot 3 weken hecht.
Voor de Arrondissements-rechtbank te Mid
delburg stond gisteren terecht J. K. v. d. V., oud
24 jaar, boekdrukker to Middelburg, thans gede
tineerd in.de strafgevangenis te Gors.
Hem werd ten lasto gelegd: dat hij op 10Juni
1894, in den namiddag, op een open plein, grieves a
