1894 N°. 123.
Donderdag 18 October.
81ste jaargang.
SL J,
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmab te Botterdam en verder
bjj alle Boekverkooperg en Brievengaarders.
Imendlng van advertentiën vóór I aren op den dag der uitgave.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Bij het gemeentebestuur is door mejuffrouw ERANCINA
VAN AGTEN, Wed. Ph. J. J. V^.n IIove ingediend een
verzoek tot het i n r i c h t e n vaa eeae
ia het perceel wijk D no. 184, gelegen tan de Nieuwstraat*
Verzoek en teekening liggen ter visie op de Secretarie,
gedurende eiken werkdag van des voormiddags 9 tot des
namiddags 2 uren, terwijl Zaterdag 27 October des namiddags
te een uur ten Raadhuize gelegenheid zal worden gegeven tot
het indienen en bespreken van bezwaren.
Goeï, den 13 October 1894.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
Be Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
GOES, 17 October 1894.
Door den kantonrechter alhier is gisteren de
heer J. C. H. H o 11 m a n n, deurwaarder bij de arron-
dissements rechtbank te Middelburg, wonende te
Goes, benoemd en beëedigd als waarnemend griffier
bij bet kantongerecht alhier.
Gisteravond werd door de werklieden-
vereeniging »E i g e n hulp" alhier de ge
wone dviemaandelijksche vergadering gehouden. Na
lezing en goedkeuring der notulen van de vorige
vergadering werd het verslag over het derde kwar
taal van dit jaar uitgebracht, waaruit o. a. bleek, dat
gedurende dat tijdsverloop wa* ontvangen f 181,58,
terwijl de uitgaven bedroegen f 84,60, waaronder
aan uitkeeriog wegens ziekte aan zes personen f 77.
Op 30 September was er een kas-saldo van f 1098,66.
Voor de reservekas was ontvangen f 35,64, makende
met bet in kas zijnde een totaal van f 141,26'/j.
De vereeniging bestond op genoemden datum uit
138 leden.
Hierna werd na eenige discussie bij meerderheid
van stemmen aangenomen het voorstel van het be
stuur om te trachten ook dezen winter den leden
een aangenamen avond te verschaffen. Dit zou echter
zooveel mogeljjk buiten bezwaar der kas geschieden,
zoodat er geen persoonlijke vertering zou worden
gegeven en alleen de hoognoodige uitgaven door de
vereeniging zouden bekostigd worden, een en ander
met het oog op het vijftienjarig bestaan, dat men
het volgende jaar hoopt te gedenken.
Te Koudekerke (bij Middelburg) is een geval
van cholera asiatica geconstateerd.
(N. R. Ct.)
Gemiddeld worden thans uit Bergen-op-Zoom
50.000 oesters per week naar het buitenland ver
zonden. De prijzen zijn onveranderd, doch er schijnt
door vele oesterkweekers lager te worden
aangeboden. Dit zou veroorzaakt worden doordat
verschillende kweekers met 1 November pacht moe
ten betalen en dientengevolge genoodzaakt zijn te
reali8eeren. Door hen is weder een verzoekschrift
ingediend bij den minister van financiën om op nieuw
uitstel te verkrijgen van pachtbetaliDg. Men veronder
stelde dat het verzoekscbrift voor inwilliging niet
vatbaar zal worden verklaard I
Aan de Nederlandsche Maatschappij voor kunst
matige oesterteelt, voorheen G. L. De Meulemeester
Co., is de eer te beurt gevallen oesters te mogen
leveren voor de koninklijke tafel.
De heer A. E. O. K r u ij s s e te Aksel heeft
dezer dagen te Gent aan het Hooger Instituut voor
Brouwkunde, dat staat onder bescherming van den
Belgischen staat en de provincie Oost-Vlaanderen,
na volbrachte studiën het diploma verkregen van
Maitre-Brasseur (meester-brouwer).
Tot heden is hij de eenige Hollander, die dit di
ploma verwierf.
Een inzender in de (antir.) Nederlander maakt
melding van de volgende middelen tegen
mond- en klauwzeer.
Tegen mondzeer. Men doet in een grooten pot wil-
genschillen, tot deze geheel er mee gevuld is. Daarna
giet men er water bij, dat de openingen vult en
laat dit eenigen tijd (ongeveer 2 uur) koken. Dit
afgietsel vermengt men met stroop, en wel op 2 a
8 liter water éen pond stroop. Met dit mengsel
vult men een flesch, welk mengsel het dier inge
goten wordt. Naar gelang van de hevigheid der
ziekte doet men dit 1 of 2 keer per dag. Weldra
zal dan de beterschap intreden.
Tegen klauwzeer. Men neemt éen pond spek en
bakt dit uit. Dit doet men in 2 a 3 liter bruine
teer en smeert dit om de hoeven heen. Naar gelang
kan men dit 1 of 2 keer per dag doen.
Te Kampen is een Kamer van arbeid
en nijverheid opgericht, welker statuten zijn
opgenomen in de Staatscourant en die als rechts
persoon is erkend. Zij stelt zich ten doel eene goede
verstandhouding tusschen werkgevers en werknemers
te bevorderen, en geschillen tusschen beiden te voor
komen of in der minne te beslechten. Om lid der
Kamer te zijn, moet men den ouderdom van 23 jaren
hebben bereikt.
Wanneer in een bedrijf of tak van ng verheid, door
eene afdeeling vertegenwoordigd, een geschil dreigt
te ontstaan of ontstaan is tusschen werkgevers en
werknemers, hetwelk niet behoort bij den burger
lijken rechter, geven partijen daarvan schriftelijk
kennis aan den secretaris der betrokken afdeeling.
Deze afdeeling wordt na ontvangst der kennisgeving,
of na gedaan onderzoek, onverwijld bijeengeroepen.
Zij onderzoekt het geschil en tracht dit, zoonoodig
na verhoor der partijen, in der minne te beslechten.
Wordt geene overeenstemming tusschen partgen ver
kregen, dan benoemt zij uit baar midden eene com
missie, bestaande uit minstens twee werkgevers en
twee werknemers die, onder voorzitterschap van het
rechtskundig-adviseerend lid der Kamer als scheids
man, een schikking beproeft.
Slaagt de commissie hierin niet, dan wordt een
nauwkeurig verslag opgemaakt en door tusschen-
komst van den secretaris der afdeeling in handen
gesteld van het bestuur der Kamer, dat na ontvangst
van het verslag binnen veertien dagen wordt bijeen
geroepen.
Indien, na vernieuwd onderzoek, in den boezem
van het bestuur geene overeenstemming wordt ver
kregen of de genomen beslissing niet de goedkeuring
van beide partijen erlangt, wordt de beslissing op
gedragen aan den scheidsman. Diens uitspraak wordt
door het bestuur der Kamer schriftelijk medegedeeld
aan de betrokken partgen en openbaar gemaakt.
De kosten, welke door de Kamer gemaakt worden,
worden, zoolang er geen vakvereenigingen opgericht
zijn, door de leden onderling gedragen, in dier voege,
dat de werkgevers en de werknemers '/3 als aan
deel in de kosten betalen. Indien er vakvereenigingen
mochten komen, dan kunnen deze jaarlijks eene som
vaststellen, naar de getalsterkte der leden van iedere
vak vereeniging.
Twee afdeelingen der Tweede Kamer hebben
gisteren het onderzoek der staatsbegroo-
t i n g voortgezet.
In de sectie-Kamer was een onderofficier van het
leger aanwezig, om bij het oorlogshoofdstuk den
leden eene uitlegging te geven van het nieuwe re
peteer-geweer, tot aanschaffing waarvan de regeering
een crediet heeft aangevraagd.
De minister van financiën heeft bij de indie
ning der Staatsbegrooting medegedeeld, dat de o p -
br engst der bedrijfsbelasting stellig niet
het bedrag zal bereiken, dat het parent in de laatste
jaren heeft opgebracht.
Een Rijksontvanger deelt in de N. Rott. Ct. om
trent zijn kantoor eenige cjjfers mede. Daar is de
opbrengst 41 pet. lager dan die van het patentin
één gemeente zelfs 58 pet. De reden daarvan is, dat
van de vroeger patentplichtigen thans gemiddeld 65
pet. zijn vrijgesteld (maximum 73 pet.) Dan zijn er
nog 16 pet. bij wie de aanslag belangrijk lager is
geworden (25 tot 97 pet. verschil.) Gebaat zijn dus
91 pet. der vroegere patentbetalers. Van de overige
9 pet. zijn er slecht3 4, die belangrijk meer betalen.
Daarbij komen dan degenen, die geen patent te be
talen hadden, maar nu bedrijfsbelasting moeten op
brengen (ambtenaren, enz.), die te zamon aan ge
noemd kantoor voor 26 pet. in de nieuwe belasting
hebben bij te dragen (in ééne gemeente zelfs 51 pet.)
De ontvanger deelt verder nog mede, dat het ver
lies voor den fiscus grootendeels wordt geleden op
het platteland, en op verre na niet wordt vergoed
door hoogere opbrengst in steden met veel handel
of vele ambtenaren. In ééne inspectie is bet verlies
ongeveer 60 pet., in eene andere 70 pet. Hij vreest
dan ook, dat de opbrengst wel 1 a l!/2 millioen
minder zal zijn dan die van het patent, de heffing
van de naamlooze vennootschappen medegerekend,
welke eerst in het volgend voorjaar terecht komt.
Op 7 October deed zich te Bergschenhoek een
geval voor van diphtheritische croup bij
een jongetje van 5 jaarDinsdag daarop werd de
patiënt met serum ingespoten. Na slechts éen
injectie is genezing gevolgd.
Niet minder dan 77 verzoekschriften zijn bij
de Tweede Kamer ingediend om aan te dringen op
maatregelen in het belang van den
landbouw. Twee daarvan verzoeken verlichting
van lasten door wijziging in de grondbelasting en
het personeel. De 75 overigen vragen of flinke",
óf »matige" invoerrechten op granen, óf invoering
van »schaalrechten," nog dit jaar. Dit laatste wordt
o. a. in 46 adressen van gemeentebesturen gevraagd.
Naar men verneemt is de heer E. Van Ho
boken van Oudeland e, te Scheveningen, adj.-
commissari8-generaal der Nederlandsche commissie
op de wereld-tentoonstelling te Antwerpen, benoemd
tot officier in de Leopolds-orde.
Met de bietsuiker is het dit jaar treurig
gesteld. Eene week geleden meende men vrij alge
meen op eene vaste, zoo al niet willige markt te
mogen rekenen, maar die verwachting werd niet
vervuld. De prijzen zijn even laag als tijdens de
crisis van 1884/85, zegge f 12 en zelis totfll%6
hebben afdoeningen van October/Dec.-levering plaats
gevonden. Overproductie kan niet worden ontkend,
nu men weet, dat bijna overal de oogst ruim uit
valt. Er wordt, vooral in Duitschland, door de
fabrikanten thans met groot verlies gewerkt. Uit
Frankrijk worden, zoo bet heet, aanbiedingen ont
vangen voor levering in October-December 1895
tot f 13. Het verbruik schijnt geen gelyken tred
te kunnen houden met de steeds toenemende uit
breiding der cultuur, een gevolg der lage graanprijzen.
Het huldeblijk der werklieden
aan den afgetreden Minister Tak van
Poortvliet werd Zondag dezen aangeboden.
Vele belangstellenden waren in het gebouw der
's-Gravenhaagsche Ambacbtsvereeniging samenge
komen om daarvan getuigen te zijn. De voorzitter
der werkliedenveveeniging t>Ontwikkeling", de heer
Coeland, hield eene toespraak tot den oud-Minister
en herdacht de politieke gebeurtenissen, die oorzaak
waren van zijne aftreding. Na hem betrad de heer
De Clerq, voorzitter van de smidsgezellenvereeniging
»St. Eloy" het spreekgestoelte en betoogde de nood
zakelijkheid der uitbreiding van het kiesrecht, ten
einde de gewenschte verbeteringen tot stand te
brengen.
Na het huldelijk beschouwd te hebben en daar
voor zijn dank te hebben betuigd, hield de beer
Tak eene rede, waarin hij o. a. ook de kalme en
oezadigd9 houding der werklieden prees, gedurende
en na afloop der kiesrechtvoorstellen en erkende, als
zijne overtuiging, de rechtvaardigheid der uitbrei
ding van het kiesrecht, waardoor ook de werkman
zijne belangen kan doen wegen bij het bepalen
der algemeene richting van het landsbestuur. Hij
spoorde aan, als rustige burgers, eendrachtig samen
te werken, om die uitbreiding te verkrijgen, ter
bevordering van de verbetering der maatschappelijke
toestanden en versterking van het volksleven langs
ordelijken weg.
Na een slotwoord van den heer Coeland ging
men uiteen.
De sergeant van het O.-I. leger J. G. Waurooy
heeft in het orgaan voor drankbestrijdingSluit
Schiedameen artikel over drankgebruik in
bet Indische leger geschreven, waaraan het
volgende is ontleend
»'t Is waar dat men met een borrel alles van
den soldaat gedaan krijgt, dat hij met het vooruit
zicht een borrel te verdienen alles tot in het roeke-
looze toe doet, maar treurig is het, dat ons waarlijk
goed leger naist zijn krijgstucht ook een borrel
plaatst om een gegeven bevel te doen uitvoeren.
Men klaagt dan ook dikwijls en terecht over de
mindere dicipline, welke in het Ind. leger heerscht
dan in Nederland, doch wat is daar de oorzaak van
Niets is eenvoudiger te beantwoorden en allen die
niet blind zijn voor den bestaanden toestand, zullen
het met mij eens zijn, dat jenever eu nog eens jenever
de oorzaak is.
't Is ook regel, dat de naam van goed te zijn
grootendeels afhangt van het aantal borrels, die men
weggeeft. Zoo is kapt. X. een goede vent voor de
soldaten, omdat hij dikwijls een extra borrel geeft.
Kapitein Y daarentegen een lamme vent, want die
geeft er nooit een.
Toen laatst de post Bidoel was ingesloten en ver
stoken van proviand, liet de voeding wel wat te
wenschen over, maar de soldaten werden tevreden
gehouden met extra-borrels.
De soldaat is hier zóó aan de jenever gewoon,
dat bjj hem het denkbeeld, zonder jenever te leven,
niet meer opkomt, en dat de onthouding van dat
genotmiddel aanleiding geeft tot verzet, al is het
dan ook soms lijdelijk. Ook wordt er zooveel mogelijk
getracht om het aantal borrels door het gouverne
ment op de posten verstrekt uit te breiden, doch
daar men het liefst niet uit eigen zak betaalt, wordt
het gouvernement er voor gespannen. Doch daar de
hoeveelheid nauwkeurig berekend is, komt men dan
te kort. Geen nood, gauw een proces-ver baal opge
maakt, dat door die of die omstandigheden flesschen
zijn stuk geraakt en klaar is men, want dan worden
er voor die zoogenaamde stukgeraakte nieuwe ont
vangen. Dat ik hier niet overdrijf kan men opmaken
uit een nota door den generaal aan de officieren
gericht, waarin hij zijn verwondering uitdrukt, dat
altijd flesschen met jenever breken, maar nooit fles
schen met azijn of olie, die toch op dezelfde wijze
worden verpakt en verzonden.
Kan deze toestand niet veranderen Is het niet
de plicht van het gouvernement aan die kweekerg
van dronkenschap, waarvoor het de zwaarste straffen
stelt, een eind te maken
Ik weet het, opheffing van dat gebruik zal veel
misnoegen in het leger geven, niet alleen van de zijde
van den soldaat maar ook van die der meerderen. Dat
neemt echter niet weg, dat in het belang èn van
leger èn van zedelijkheid die opheffing noodzakelijk
is, en men zal zich, ziende dat morren niet baat,
bij die onthouding nederleggen."
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Bedankt voor het beroep bij de Ned. Herv.
gem. te Ritthem door ds. J. J. Yan den Broek, te
No or d wij kerhout.
Akte-examens in Zeeland. Bij de gisteren ge
houden examens werden geëxamineerd 6 mann. can-
didaten.
Geslaagd zijn: J. N. Pattist van Middelburg, A.
P. Vooren van Middelburg, J. Verkruijsse van Zuid-
zande, W. F. Coumou van Zieriksee en D. 't Gilde
van Aksel.
Voor de vrije- en ordeoefeningen slaagden 5 van
de 6 candidaten, nl. J. W. Yan Bellen van Middel
burg, J. D. D. De Graaf van Waterlandkerkje, A.
Nijsse van Middelburg, G. J. Noordegraaf van Mid
delburg en A. J. Van Melle van Goes.
LOMBOK.
Over de colonne-Lindgreen wordt aan de Java-
Bode geschreven
Toen de colonne van La wick van Pabst van Batoe
Klian naar Tjakranegara terugging maakte de com
pagnie Lindgreen de achterhoede uit. Bij de rivier
de Babak en later bij Narmada werd de colonne
door den vijand bestookt, doch door het flink op
treden van den troep werd hij achtereenvolgens uit
zijn stellingen verdreven.
De marscli werd nu ongestoord voortgezet tot
Tjakranegara. Even binnen de muren van deze plaats
kreeg de colonne van alle kanten zulk een hevig
vuur, dat zij haast niet vooruit kon komen. Het
oorspronkelijke plan, om zoo spoedig mogelijk naar
het bivouak van het 6e bataljon te marcheeren en
zich met dit bataljon te vereenigen, kon niet worden
uitgevoerd en zoo werd de overste van Lawick
van Pabst was toen reeds gesneuveld door den
kapitein Christan bevolen in noordelijke richting uit
te wijken, teneinde een open sa wak te bereiken.
De voorste compagnie kon dit nog doen. Lindgreen,
die als kommandant van de achterhoede de zorg
had over de gewonden, kon door het hevig vuur
niet zoo spoedig de beweging der voorgaanden volgen
en zijn gewonden niet willende achterlaten, trok hij
in een ommuurde ruimte terug. Hierin versterkte
hij zich met 3 officieren, ongeveer 80 man en een
twintigtal dwangarbeiders. De officieren waren dr.
Ujlaki, die bij de ambulance van de colonne was
ingedeeld in de plaats van dr. Van Dijk, als zijnde
deze toen ziek, luit. Van der Plank, die een paar
dagen te voren een transport vivres naar Batoe
Klian had overgebracht, en luit. De Graaf, tot de
compagnie behoorende. Geheel door den vijand in
gesloten, die door aangebrachte schietgaten achter
hooge muren vuurde, verdedigde deze kleine colonne
zich hardnekkig in de beperkte ruimte. Des nachts,
als de vijand minder waakzaam was, kropen enkele
soldaten behoedzaam uit hun versterking naar buiten
om de verspreid liggende kisten met vivres binnen
te halen, zoodat met betrachting van de noodige
zuinigheid voor een paar dagen eten was voor den
troep.
Wie het waagde over dag zijn hoofd buiten de
muren te steken, werd onvoorwaaidelijk getroffen
door het vijandelijk lood, afgeschoten uit de talrijke
geweren, door de schietgaten gestoken.
Vermits de vivres, doch vooral het drinkwater,
begonnen op te raken, zag men naar middelen uit
om uit do versterking te komen, de sawak te be
reiken en verder naar Ampenan te gaandoch alle
toegangen waren versperd en afgesloten. De luit.
De Graaf, die met een kleine patrouille naar een
uitgang zocht, werd even buiten het bivouk onver
wachts aangevallen en met lanssteken afgemaakt.
De toestand in de versterking werd hoe langer
hoe hacheljjker; bukkende en langs den muur loo-
pende, waagde men zich om van de eene plaats
naar een andere te gaan, want bet regende kogels
en steenen.
Do waternood steeg eindelijk ten top en men
moest besluiten het bivouak te verlaten en een ander
daarnaast te betrekken, want hierin had men nl.
een put ontdekt, doch ook daar raakte bet water
op, ondanks alle maatregelen, welke genomen warea
om er zoo zuinig mogelijk ine*, te zijn.
