1894 N°. 97.
Zaterdag 18 Augustus.
81st" jaargang.
De Secretarie
FEUILLETON.
Het raadsel van Hildburghausen.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
Inzendinff van advertentïën vóór uren ojp den dag der uitgave*
COURANT.
De prjjs der gewone advert6ntiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweomaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
der gowcente zei op Dinsdag den 21 Augustus a. s.
alleeu des voormiddags van 9 tot 10*/a uren geopend zijn tot
het doen van aangiften voor don Burgerlijken Stand.
Goes, 17 Augustus 1894.
Burgemeester eu Wethouder» vau Goes,
J. G. d. W. HAMElt.
De fd- Secretaris,
A. A. VAN DELLEN.
Officieel Programma
van do ovatie der Goesclie school- en weeskinderen
aan Hare Majesteiten de Koningin en de
Koningin-Regentes op Zaterdag 25 Augustus 1894
van 9.53—9.58 nur 's Yoormiddags,
aan of bij het station te Goes.
Aan deze ovatie nemen deel 1000 kinderen, zijnde
alle schoolgaande, van 6—13 jaren en al de wees
kinderen.
De hinderen versieren zich met strikjeslintjes, co-
cardes of sjerpen op hunne eigen kostenen op de
wijze zooals hunne hoofden zullen beslissen.
Zij vereenigen zich om 8 uren des morgens in de
Wandelkerk, en om 83/4 uiterlijk begeeft de stoet
zich naar het station.
Hij volgt de Korte Kerkstraat, het Stadhuisplein,
de Lange Kerkstraat, de Kreukelmarkt naar het
Station.
De stoet is (bij loting) aldus samengesteld
1. Muziekgezelschap »Euphonia" met banier.
2. Twee vaandeldragers, de óóne draagt de Neder-
landsche, de andere de oranje-vlag.
3. De school van den heer Breetvelt met 125
kinderen en drie vlaggen.
4. De school van den heer De Hoogh met 230
kinderen en zes vlaggen.
5. Het weeshuis met 35 kinderen en één vlag.
6. De R. C. school met 95 kinderen en twee
vlaggen.
7. Twee vaandeldragers; de ééne draagt de oranje
vlag, de andere die van Waldeck-Pyrmont.
8. De weesmeisjes, die de bouquetten aanbieden.
9. Twee vaandeldragersde één draagt de Goesche
vlag, de andere de Nederlandsche.
10. De school van den heer Ittmann met 150
kinderen en drie vlaggen.
11. De school van den heer v. d. Berge met 70
kinderen en twee vlaggen.
12. De school van den heer Van Schelven met 280
kinderen en zeven vlaggen.
13. Twee vaandeldragersde één draagt de Neder-
landsche, de andere de oranje-vlag.
14. Het muziekgezelschap Hosanna" met banier.
(Op ieder 40tal kinderen is dus één vlag).
De vaandeldragers worden door de hoofden der
scholen aangewezen, of wel bij loting.
Al de vaandeldragers worden voorzien van sjerpen,
gegeven door den president der feestcommissie.
Na afloop van de ovatie keert de stoet in omge
keerde orde terug langs een nader te bepalen weg
tot aan het Stadhuis, alwaar al de vlaggen alsmede
de door den president gegeven sjerpen worden afge
geven en bewaard tot eene volgende gelegenheid.
De directie van de muziek ter begeleiding van
den zang der kinderen is opgedragen, ook op verzoek
Naar het Duitsch van A. E. Brachvogel.
49) Vervolg.
Hildburghausen was een en al opgewondenheid.
Men wist, dat de geheimgraaf er ernstig over dacht
te vertrekken. Prinses Georgine was diep veront
waardigd en ze schreef verscheidene brieven naar
Meiningen en Altenburg, want de graaf had de huur
van het kasteel opgezegd. Intusschen ging de justitie
haren gang en Arnold's advocaat betwistte namens
den graaf de rechtmatigheid der bevolen beslagleg
ging. De gemoederen werden steeds meer opgewon
den. Eensklaps deed het gerucht de rondte, dat de
vroegere hertog Prederik den geheimgraaf een toe
vluchtsoord in Altenburg had aangeboden. Of dit
waar was en de machthebbers in Meiningen tot ja-
loerschheid prikkelde, zooveel is zeker, dat hertog
Bernard plotseling zeer krasse terechtwijzingen aan
de justitie te Hildburghausen zond en haar aan
maande de zaak niet tot het uiterste te drijven om
een paar duizend gulden voor den fiscus te winnen.
De advocaat deed daarop een bemiddelingsvoorstel
en men heBloot den graaf de nalatenschap der dame
te laten tegen betaling van eene som van 1470 gulden.
van den directeur van Hosanna", aan den beer J.
Kooiman, directeur van »Euphonia", terwijl als di
recteur van den zang zal optreden de heer J. D.
v. d. Berge, hoofd van school D.
De commissie verzoekt beleefdelijk aan de bewoners
der straten, waar de stoet passeert, onze driekleur
met oraDje-wimpel uit te steken, terwijl zij het zeer
op prijs stelt dat de beide muziekcorpsen den op
tocht willen begeleiden en den zang der kinderen
ondersteunen.
Mogen nu maar alles en allen meewerken om de
voorgenomen ovatie te doen slagen ter eere van
onze Koninginnen, dat {is de wensch van kinderen »en
feestcommissie.
GOES, 17 Augustus 1894.
Te Rilland-Bath is men druk in de weer
om de beide Koningi nn e n eene recht feestelijke
ontvangst te bereiden. Het stationsterrein wordt ver
sierd, de wachtkamer tot ontvangkamer voor den Com
missaris der Koningin ingericht en een muziektent
in de nabijheid geplaatst, waarin het muziekgezel
schap »Rillaudia" de volksliederen zal spelen. Ook
zullen bouquetten worden aangeboden door twee
Rillandsche meisjes.
Utliddellmrg. H.H. M.M. de Koninginnen
zullen hij aankomst alhier de volgende route nemen
naar het Gouvernements-hotel in de AbdijStation
straat, Koningsbrug, Londensche-, Bier- en Rouaan-
sche Kaden, Bateau-port, Rotterdamsche Kade, Dam
(Noordzijde), Dam, Korte- en Lange Delft, Groote
Markt, Lange Noordstraat, Hofplein, Wagon aarstraat,
Balans en Abdij.
Het gevolg, dat de Koninginnen
bij het bezoek aan Zeeland zal verge
zellen, bestaat uitbaronesse Van Hardenbroek,
grootmeesteresjonkvrouwe Van de Poll, sur-inten-
dantebaronesse Van Ittersum, eerste hofdame
miss Winter, gouvernante van H. M. de Koningin
baron Van Hardenbroek van Bergambacht, opper
kamerheer ridder Huijssen van Kattendijke, kamer
heer jhr. De Ranitz, particulier secretaris van H.
M. de Koningin-Regentesbaron Bentinck, le stal
meester; kapitein jhr. Van den Bosch, adjudant;
jhr. Vegelin Van Claerbergen, referendaris bij het
kabinet der Koningin, en luitenant graaf Dumonceau,
ordonnans-officier.
Tijdens bet verblijf van HH. MM. de Koningin
en de Koningin-Regentes in Zeeland van 21 tot en
met 24 dezer zal het Rijkstelegraafkantoor
te Middelburg met doorloopenden dag- en
nachtdienst open zijn.
Met het oog op de belangen van den
landbouwenden stand, waarmede die der
plattelandssteden zoo nauw samenhangen, wenschen
we de aandacht te vestigen op de lijst van onder
werpen, dezer dagen door het hoofdbestuur der
Maatschappij tot Nut van het Algemeen verzonden
en waaruit de afdeelingen voor den aanstaanden
winter eene keuze kunnen doen voor voordrachten,
die zij willen doen houden. We treffen op die lijst
o. a. aan»Over de muntquaeBtie" en »Landbouw-
kredietvereenigingen", beide onderwerpen, waarover
onze stadgenoot de heer Stigter bereid is te komen
Tot grooten spijt van Trommel, ZiesenheDne en
hunne bondgenooten was daarmede de zaak afge
handeld, zonder dat er eenige noemenswaardige op
heldering verkregen was omtrent bet geheim. In
tegendeel, de nieuwe gegevens maakten bet nog
meer ingewikkeld. Er huisde nu eenmaal een niet
te miskennen tooverkracht in den geheimgraaf en
elk onderzoek stierf zijn eigen dood door de resul
taten, die het opleverde. Zijne tegenstanders roken
den nu nog slechts op éen middel om den ontref-
baren vreemdeling te ontmaskeren, nl. op zijn eigen
dood, die volgens de wetten der natuur niet zoo
heel lang meer op zich kon laten wachten. Dan zou
eindelijk het geheim worden ontsluierd, dat het leven
van dien man beheerschte en de verdenking bekrach
tigd of vernietigd, die, niettegenstaande de overvloe
dige weldaden van den vreemdeling, in alle harten
bad postgevat.
Deze hoop scheen spoediger werkelijkheid te zul
len worden dan men verwacht had. In Februari
van het volgende jaar verscheen te Hildburghausen
nameljjk een beroemd, vooral ook als wetenschap
pelijk schrijver hekend, dokter uit Coburg, de her
togelijke ljjfarts dr. Weiland. Hij begaf zich naar
dr. Simoni, Munkel's schoonzoon, dien hij als studie
genoot kende.
»Het verheugt mij, waarde Simoni 1 onze kennis
making te kunnen hernieuwen, tengevolge van eene
merkwaardige zaak die mij hierheen roept, en ik
hoop, dat ge wei zco vriendelijk zult willen zijn
spreken. Wat het eerste onderwerp betreft herinneren
wij er aan, dat de Hollandscbe maatschappij van
landbouw ter bespreking van de muntquaestie onlangs
'o-Gravenbage eene meeting heeft doen houden,
waarop o. a. mr. Van den Berg, president der
Nederl. bank en de oud-minister van Financiën
mr. Pierson belangrijke mededeelingen hebben ver
strekt, terwijl ten slotte eene motie werd aange
nomen om in het belang van landbouw en nijver- j
beid aan te dringen op de invoering van het bime-
tallisme.
Voorts komen op bovenbedoelde lijst van onder
werpen, voor zoover deze met den landbouw in
betrekking staan, nog voor: >Ons pachtstelsel" en
Landbouwkrediet", beide te behandelen door den
heer Z. Middelkoop te Oud-Beierland.
De St.-Ct. bevat de statuten der coöpera
tieve vereeniging »de Adelaar," voor
's-Heer Arendskerke en omstreken,
te 's-Heer Arendskerke.
Uit die statuten blijkt o. a., dat de vereeniging,
behoudens verlenging na afloop van het tijdvak,
wordt opgericht voor den tijd van 29 jaren, aan
vangende met den datum van heden.
Het maatschappelijk kapitaal bedraagt f15,000,
hetgeen zal worden geleend onder solidaire borg
stelling van alle leden en door hypothecair verband
op de gronden en andere onroerende eigendommen
aan de vereeniging toebehoorende of later zullende
toebehooren. De leening zal aflosbaar worden gesteld
in annuïteiten van minstens f 1000 'sjaars uit de
kas der vereeniging.
Oprichters der vereeniging zijn de heeren
J. J. Van Weel, C. Zuijdweg, P. J. Van Damme,
P. Koeman, J. M. Mol en L. A. Van Weel, allen
te Wolfertsdijk; M. Van Iwaarden en C. Smits te
's-Heer AbtskerkeM. Boogaert, J. Blok, J. D.
Elenbaas, C. Van Stee, P. De Putter, P. Blok, B.
Db Jager Jz., J. De Ruiter, G. Meulenberg en A.
A. Snoodijk, allen te 's-Heer Arendskerke en J.
Van Damme te Heinkenszand.
Bij de verkiezing van een lid van den ge
meenteraad te Terneuzen, ten gevolge van het in
gediende ontslag door den heer mr. J. P. Dronkers,
bleek dat van de 290 geldige stemmen, de heer
L. J. Van der Moer, notaris, er 134, en de
heer J. P. H o r p 75 bekwam, zoodat er tusschen
hen eene herstemming zal plaats hebben. Het getal
kiezers is 503.
In Soerja Soemirathet door dr. W. Van Lin-
gen geredigeerde Indische weekblad, wordt de stel
ling verdedigd
»Niet goed is het om reeds a priori te willen
veroordeelen eene proefneming van welke, onder
gunstige voorwaarden, nog geene antecedenten in
Ned. Indië bestaan en waarvan het achterblijven,
sedert bijna anderhalve eeuw, de tweede koloniale
mogendheid der wereld niet vereert."
Ter toelichting daarvan wordt het volgende aan
gevoerd
Op het oogenblik zou het zeer ongeraden zijn om
de werklooze massa uit Nederland naar Indië te
lokken en daaraan eenige millioenen te wagen.
Indertijd heeft de controleur Schot eene begrooting
opgemaakt, die iemand deed duizelen en weinig kans
tot uitvoering bood.
mij daaromtrent eenige ophelderingen te verschaffen."
Daartoe ben ik natuurlijk gaarne bereid, als ik
kan."
»Kent gij een zekeren Franschmao, die zich de
Versay noemt, te Eishausen woont, en die, naar ik
vermoed, zeer rijk is
»Ah! de geheimgraaf, zooals wij hem hier noe
men
»Een zonderlinge bijnaam
»Maar zeer toepasselijk. Er is niets geheimzinni-
gers te bedenken, dan het leven van dien man. Hij
leeft als een kluizenaar, en het is zeker dat ®f een
politiek öf een strafrechterlijk misdrijf hem tot die
eenzaamheid noodzaakt. Hij woont reeds meer dan
30 jaren in deze streek, maar niemand kent hem.
De een of andere onverklaarbare macht schijnt hem
te beschermen, want alle pogingen om zijn incog
nito op te heffen zijn tot dusver mislukt. Wat nog
meer verdenking op hem laadt is, dat eene vreemde
dame, die Sophie Botta moet geheeten hebben, bij
hem woonde en ook een oude knecht, Philip Scharre
genaamd, en dat beiden gestorven zijn, nadat hij ze
zelf geneeskundig heeft behandeld."
»Hg zelf? Maar aan zijn eigen persoon schijnt hjj
dan toch die weldaad niet te willen bewijzen. Bji
hem ben ik juist geroepen; hij lijdt, naar hij mij
door zekeren mijnheer Ebersmann liet schrjjven, erg
aan rheumatiek en naar zjjne eigene meening is er
weinig hoop meer."
»Ret is zeer wel mogelijk, dat hij zichzelf voor
En wat nog meer zegt, de werklooze Hollander
heeft volstrekt geen lust zich als kolonist
naar Indië te verplaatsenhet oude vooroordeel
is zoo sterk, dat hij liever overal elders heengaat
dan naar de koloniën van zijn eigen land. Men zou
dus moeten dwingen en daarmede is zoo'n landver
huizing reeds in principe veroordeeld. »Met on
willige honden is het kwaad hazen vangen."
Maar, nog eens, proeven moeten er genomen
worden, eenvoudig maar degelijk, zoodat niet de
zuinigheid de wijsheid bedriege
Ik waag het nog eens te herinneren aan het
vroeger reeds herhaaldelijk door mij voorgestelde
I. Op een hoog gelegen perceel, dat gemakkelijk
van water kan voorzien worden, vestige men dege
lijke Indische gezinnen, die eenige kennis van land
bouw bezitten. Zij vormen te zamen eene gemeente
in hun midden worde al dadelijk een school opge
richt, waarbij men met de keuze van het onderwij
zend personeel omzichtig te werk ga.
II. Aan die gezinnen worden een 40 a 50-tal
jongens (ook wel meisjes) toevertrouwd, die anders
naar een der weeshuizen of naar Gombong zouden
worden gezonden. Men bereikt zoo een dubbel doel
eerstens wordt de jeugd aan den landbouw gewend
(ver van den ontzenuwenden kamponginvloed)twee-
dens hebben de gezinnen in het matige kostgeld een
krachtigen steun om de eerste moeilijke maanden
(jaren misschien!) door te komen.
En er mag nog bijgevoegd wordeD, dat men door
deze stichting de zuinigheid betracht, waar de steun
aan de kolonisten geen nieuwe uitgaven vordert,
maar »eene verplaatsing van uitgaven" mag ge
noemd worden.
III. De jeugdige kolonie worde niet aan haar lot
overgelaten om zelf maar *ins Blaue hineinproeven
te nemen; zij worde gesteund en geleid door de er
varing van bevoegde personen o. a. de ervaring, die
in 's lands plantentuin verkregen is. Laatstgenoemde
schoone inrichting ontgaat daardoor meteen het thans
wel eens haar toegevoegd verwijt, dat zij op weten
schappelijk gebied wel de eer van Nederland hoog
houdt, maar practisch weinig ingrijpend nut sticht.
Eindelijk worde de proef genomen om in zulk
eene kolonie eenige Nederlandsche boerengezinnen
te plaatsen. Indische en Nederlandsche ervaring en
kennis kunnen elkander dan aanvullen.
De werkplaatsen van de vereeniging Soerja Soe
mirat", die in bloei steeds vooruitgaan, toonen op
onwederlegbare wijs, dat de beoefening van het
ambacht voor den Europeaan in Indië zeer wel mo
gelijk is.
Moge het nu nog voor de vereeniging weggelegd
zijn, den weg te banen voor den kleinen landbouw.
Men schrijft uit Opsterland aan de Standaard:
Er dreigt alweder een conflict tusschen den Raad
dezer gemeente en Gedeputeerde Staten. Het betreft
de onlangs door den Raad vastgestelde nieuwe
verordening op het lager onderwijs,
waarbij o. a. is bepaald, dat leerlingen, wier ouders
of verzorgers niet voldoende in hunne voeding,
kleeding en schoeisel kunnen voorzien, daaraan koste
loos worden geholpen, ter beslissing van het hoofd
der school, armvoogden gehoord.
Bij Gedep. is ernstig bezwaar tegen deze bepaling
gerezen. Zij zeggen in een aan het gemeentebestuur
gezonden schrijven, dat dit helpen feitelijk is het
zijne proefnemingen te goed acht. Vroeger moet hij
echter ook wel eens zichzelf genezen hebben. Of
schoon ik zijn bediende eenige keeren onder mjjne
behandeling had, waarbij de graaf altijd trouw de
wacht hield, werd ik by diens laatste ziekte niet
geroepen en bij de dame werd ik eerst gehaald toen
ze al dood was. Het is dus hoogst opmerkelijk, dat
hij nu een dokter wil raadplegen en dat hij udeed
ontbieden in plaats van mij. Ik zou u daarom wel
willen verzoeken de ziekte van den graaf te willen
benutten om meer licht over zijn doen en laten te
verkrijgen. Het zou volstrekt niet onmogelijk zijn,
dat het geneeskundig staatstoezicht er nog bij te
pas moet komen."
»Het zal u misschien minder vreemd schjjnen,
waarde Simonidat hij mij liet roepen, als ik u
mededeel, dat hij sedert eenigen tijd kennis neemt
van mijne schrifturen."
»Goed, goed. Ik ben volstrekt niet jaloersch, hoog
geachte vriend I Maar ik mag toch zeker wel erop
vertrouwen, dat gij terwille van eerlijkheid en recht
vaardigheid, van het algemeen welzijn en van onze
oude vriendschap niet zult nalaten alles te willen
mededeelen omtrent uwe geneesmethode, zoowel als
over alles wat hij in verband daarmede u mocht
vertellen en over de gevolgtrekkingen, die gij daar
uit mocht maken. Dat ik dit niet uit louter nieuws
gierigheid vraag, maar dat het hier veeleer eene
zaak van algemeen belang geldt, zal u uit het
volgende blijken. En nu deelde Simoni zijn beroem-
