1894 N", 87.
Donderdag 20 Juli.
81slc jaargang.
FEUILLETON.
Het raadsel vaa Hildburghausen.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bg alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
Bnaentiiii£ van advertentie» voor 3 uren op den
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
dag; der uitgave.
GOES, 25^Juli 1894.
Blijkens prov. blad no. 70 heeft de gemeente
raad van Driewegen besloten wekelijks eene
graanmarkt te houden, en wel des Dinsdags van
4 tot 7 uur, na afloop van de graanmarkt te Goes.
Iersefee. In de gisteren gehouden raads
vergadering, kwam, wegens het bedanken van
den heer Spruit andermaal de benoeming van een
wethouder aan de orde.
Bij de 2e vrije stemming verkreeg de heer C. D.
Klos 5 van de 9 stemmen. Hij zou zich later om
trent de aanneming verklaren.
Naar aanleiding van een verzoek van het Bur
gerlijk Armbestuur stelden B. en W. voor het sa
laris van den secretaris-penningmeester van genoemd
bestuur, wegens uitbreiding van werkzaamheden,
van 4 tot 5% der ontvangsten te verhoogen. Daartoe
werd zonder discussie met algemeene stemmen be
sloten.
Bg de laatste rondvraag maakte de heer Sinhe
melding van de meermalen voorgekomen verstop
ping van een riool, waardoor de bewoners van een
huis in zijne buurt zeer bemoeilijkt worden. Ter
verbetering van dit euvel raadde hij aan het weg
nemen der roosters binnen de zinkputten.
De Voorzitter beloofde een onderzoek in te stellen.
Killand. Aan de oproeping van belangstellenden
in de oprichting eener coöperatieve v e r -
eeniging tot aankoop van bloera en
mestingartikelen is weinig gehoor gegeven.
Brieven of briefkaarten als bewijs van instemming
werden niet ontvangen en de vergadering werd
slechts door enkele ingezetenen bezocht. Van de
oprichting zal dus vooreerst niets komen.
lSllewoudsdijk. In de Maandag jl. gehouden
raadsvergadering nam de heer J. Nieuwenhugse, na
beëediging, zitting als raadslid.
Vervolgens werd tot wethouder benoemd de heer
P. G e e n s e die de benoeming aannam.
Het idéé om H.H. M.M. de Koninginnen
bg haar bezoek aan Middelburg kennis
te doen maken met de verschillende klee
derdrachten der vrouwelgke bevolking van het
platteland van Zeeland heeft een begin van uitvoe
ring gekregen.
Van verschillende zgden, zoowel binnen als buiten
de provincie, zegt de M. Ct.} vond dit plan dan ook
zeer veel toejuiching, en men heeft de overtuiging
dat de uitvoering er van H.H. M.M. ook zeer wel
gevallig zijn zal.
Er is thans eene commissie gevormd, die daartoe
het initiatief heeft genomen en als centraal vereeni-
gingspunt zal optreden.
De commissie heeft verschillende heeren in de
provincie uitgenoodigd sub-coinmissiën te vormen.
Het plan bestaat om uit elk deel van Zeeland op
een nader te bepalen dag te Middelburg saam te
brengen een of twee meisjes van veertien- tot zeven
tienjarigen leeftijd in haar fraaiste kleederdracht,
ten einde die aan HH. MM. voor te stellenen
daaraan te verbinden de aanbieding van een blijvend
Naar het Duitsch van A. E. Brachvogel.
39) Vervolg.
Toen zij ontwaakte, gevoelde zij zich zeer uitge
put, maar haar hoofd was helder en eene zekere
aangename matheid openbaarde zich.
»Is is de chevalier terug
Versay boog zich over haar. »Ik ben bij u en ik
ga niet weder heen. Deze onpasselijkheid zal spoedig
overgaan, als ge u maar uiterst kalm houdt."
»Kunt ge mg vergeven, Lodewgk Ach, ik ben
zoo vreeselijk gestraft. Mijn ontembaar ongeduld
wilde de waarheid kennen, mijn trots snakte naar
zelfstandig handelen. Ik heb de waarheid maar in
al te bitteren vorm leeren kennen, mgn vriend
»Vóór alles verzoek ik u noch met verwgten
noch met zelfpgnigende gedachten u te kwellen.
Vertrouw op mijne eerlijkheid, dat ik nooit de waar
heid zal verbergen, zelfs de meest ernstige niet,
wanneer ik geen uitweg meer zie en alle redmid
delen heb beproefd."
»Maar welke weg, welk redmiddel blijft ons nog
nu deze brief over mgn lot beslist, ongevoelig en
onherroepelijk
»Gij zijt nu nog niet sterk genoeg, om op deze
▼r»ig het antwoord te zoeken en
»Maar zij kwelt mij, Lodewijk! Is het dan niet
souvenir aan H. M. de Koningin als geschenk van
de plattelands-bevolking van Zeeland.
De volgende vijftien kleederdrachten wil men doen
vertegenwoordigen Middelburg's ambacht, Walche
ren, Westkapelle, Arnemuiden, Nieuw- en St. Joos-
land, Zuid-Beveland (twee types), Noord-Beveland,
Schouwen, Duiveland, Tolen, het voormalig vierde
district, het land van Aksel (twee types), en het
land van Hulst.
De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft,
krachtens machtiging van H. M. de Koningin-Regen
tes, afwijzend beschikt op een verzoekschrift van het
hoofdbestuur der vereeniging »Het Nederlandsch
rundvee-stamboek" om toekenning van eene
rijkssubsidie van f 1000 met het tweeledig doel om
hiermede door het uitloven van premiën als anderszins
den doelmatigen aanfok van rundvee in de onder
scheidene provinciën des lands te bevorderen en door
het verspreiden van drukwerken, ook in vreemde
talen, belangstelling voor de fokkerij op te wekken
en de vraag naar Nederlandsch vee in het buiten
land te prikkelen.
De afwijzing berust op de overweging, dat bij de
in de onderdeelen des Rgks uiteenloopende inzichten
en behoeften, de bevordering van de veefokkerij,
voor zoover die vau overheidswege door reglementen
of subsidiën kan worden bevorderd, aan de provin
ciale besturen kan worden overgelaten.
Tot lid der ge mengde commissie voor onder-
wgsbelangen" is door het hoofdbestuur van volks
onderwijs" benoemd mr. L. A. B y b a u te Delft.
Het voornemen bestaat om in het laatst van
dit jaar een vergel ij kend examen af te
nemen voor surnumerair der registra
tie en domeinen.
In afwijking van vroegere examens zal ditmaal
meer op degelgke rechtskennis dan op bekendheid
met administratieve beslissingen gelet worden.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Beroepen bg de Ned. Herv. gem. te Harlingen
ds. C. R. Van Lelyveld, te Appelscha.
Beroepen bij de Gereformeerde Gem. te Ko-
lgnsplaat de heer J. H. Donner J.Hz., cand. te Leiden.
De R. K. bisschop te Breda beeft benoemd
tot pastoor te Graauw den heer A. H. Burm, kape
laan te Rozendaal.
Krabjbendijke. De gemeenteraad alhier be
noemde jl. Maandag tot onderwijzers aan de o. 1.
school alhier de heeren J. Verheul en A. Dekker,
thans respectievelijk in functie te Leerdam en te
Vrouwepolder. Beiden zijn benoemd op eene jaarwedde
van 600.
Aan de Tweede Kamer is het volgende (wel
wat zonderlinge) adres gezonden
Mijne Hoogmogende Heeren.
Mijn zoon is leerling op bet gymnasium van de
christelijk philanthropische inrichtingen te Doetin-
chem, waardoor ik belang stel in dat gymnasium.
Daar is verleden jaar en dit jaar de examen-com-
beter, dat ik mij tegenover u, mgn besten vriend,
uitspreek, dan dat ik inwendig verteer van on
zekerheid
Ongetwijfeld, en ge zult mij tot elke verklaring
bereid vinden. Alleen verzoek ik u er aan te willen
denken, dat gg nog altijd vrg zgt om elk besluit
te nemen, maar dat overijling de betreurenswaardigste
gevolgen zou kunnen hebbenTracht daarom zoo
kalm de zaak te overleggen alsof ze u persoonlijk
volstrekt niet aanging, maar veeleer alsof ze eene
goede vriendin gold, wie gij in eenzelfde geval met
uw raad moest terzgde staan. Zeg, wilt ge het zoo
doen?" Hg kuste haar bewogen de hand.
Zg drukte de zijne met innigheid en keek hem
liefdevol en glimlachend aan. »Laten we dan zeer
kalm over onze vriendin spreken".
»Dan wensch ik u de vraag te stellen, hooggeschatte
vrouw welk antwoord gij haar zoudt geven, wanneer
zg in dezen trant tot u sprakIk leefde tot nntoe
wel is waar verborgen en onbekend, maar in gelukkige
omstandigheden en vereenigd met een vriend, die
bereid is tot zgn laatsten ademtocht mijn lot te
deelen. Evenwel willen mgne bloedverwanten mijno
aanspraken op rang en geboorte erkennen, indien
ik voor den schitterden glans van een kort oogen-
blik, de rest mijns levens in eene kloosterachtige
gevangenis wil doorbrengen, mg van de wereld wil
afzonderen en voor altijd wil scheiden van den eenigen
vriend, die mg tot nu toe in bescherming nam."
»0, de keuze is niet twijfelachtig. Bg zulk een
ellendig lot als men mij biedt, is het leven aan uwe
zijde kemelsche zaligheid! Ik ben vast besloten liever
van alles afstand te doen dan u te verlaten 1"
missie samengesteld uit de professoren Verdam, Van
Leeuwen en Kaptegn, die ook verleden jaar voor
Doetinchem aangewezen waren. Die heeren hebben
overal den naara van »de gestrenge heeren", en
hebben zoowel dit jaar als het vorige meer dan 30
percent der leerlingen afgewezen, ofschoon andere
commissies nooit boven de 14 percent gingen. Be
leefdelijk verzoek ik u aan de regeering inlichting
te vragen, waarom die commissie twee jaren achter
een naar Doetinchem gezonden is, vooral omdat het
al den schgn heeft, dat dit christelijk gymnasium
door die moderne heeren moet gekastijd en zoo mo
gelijk vernietigd worden. Buitendien hoor ik, dat
deze commissie overal een ongunstigen indruk ach
terlaat ten opzichte van hun kennis en hun ver
mogen om te oordeelen.
Hopende dat de regeering een geruststellend ant
woord moge geven, noem ik mg, hoogmogende heeren,
Uw onderdanige dienaar,
(get.) G. Metzlawier.
Meppel, 24 Juli 1894.
Landbouw en Veeteelt.
Het stelsel, om het personeel eener onderneming
aandeel te geven in de winst, dat reeds in tal van
industriëele ondernemingen wordt toegepast, is ook
bg enkele groote landbouw-ondernemingen in den
laatsten tijd ingevoerd en met gunstig gevolg zoowel
voor de grondeigenaars, als voor hunne pachters en
de arbeiders. Een voorbeeld daarvan ontleent de
Ned. aan een Duitsch tgdschrift.
Een Fransche grondbezitter heeft in bet departe
ment Ille-et-Vilaine 24 boerdergen van een gezamen
lijke oppervlakte van 1600 H.A. Tengevolge van
de laatste landbouwcrisis was de toestand van zijne
pachters zoo hachelgk geworden, dat zg hunne ver
plichtingen tegenover hem niet meer konden nakomen.
De in zijn inkomen bedreigde graaf nam nu de
exploitatie in eigen beheer en als redmiddel richtte
hij een groote melkerij op, met aandeel in de winst.
Hg liet nl. twee groote kamers voor boterbereiding
met stoom bouwen, vulde de stallen met duizend
koeien en vaarzen van het beroemde Jersey-ras en
maakte zgn vroegere pachters tot een soort com
pagnons, die de opdracht hadden, een zoo groot
mogelgk kwantum melk te produceeren zg mochten
alle opbrengsten van de brouwerij hunner boerde
rgen ten eigen bate aanwenden en behoefden slechts
de melk af te leveren, waarvan zij in den zomer
4*/2 en in den winter 5!/2 centimes (respectievelijk
22/iu cent en 26/m cent) per liter ontvingen. Het
jaarlgksck inkomen van eiken pachter van melk
alleen bedraagt meer dan de huur die hg vroeger
moest betalenbovendien ontvangt hg een derde en
zijn personeel Ve van de waarde der op zgn boerderij
geboren dieren. Overtreft het netto-bedrag van den
verkoop van de boter eener boerderg de vroegere
pacht, de voor de melk betaalde som, de intrest en
de amortiz8ering van het bedrijfskapitaal, dan komt
daarvan de helft aan den grondbezitter en aan den
pachter, nu geworden beheerder eener boerderg, en
zijn personeel elk een vierde.
Een gedeelte van het aandeel in de winst van het
personeel wordt gestort in een fonds ter verzekering
Vergeet bovendien niet, dat wanneer gg eenmaal
den stap hebt gedaan, die uwe bloedverwanten ver
langen, uw vrije wil ophoudt en terugkeer tot mij
voor altijd onmogelijk is geworden!"
»0, ik gevoel het diep, het is een weefsel van
bedrog dat mg voor eeuwig zou omslingeren. Maar
nog ééne vraagStel haar op rekening van mgne
zwakheid en van de laatste overblijfselen mijner
dwaze hoop."
Spreek vrij I"
Wanneer ik aan uwe zjjde te Parijs verscheen,
onder uwe bescherming en, desnoods met behulp
der wet, mgne rechten deed gelden tegen de openbare
meening, misschien verdedigd door diezelfde mannen
van eer Chaveau-Lagarde en Fronvon-Ducoudray,
die mgne moeder verdedigd hebben zouden deze
listige intriges dan niet kunnen verijdeld worden
Zou men zich niet haasten, instede van de nauw
verworven kroon met zulk een onrecht te bevlekken,
het onrecht, dat men alreeds beging, zooveel mogelijk
ongedaan te maken
t>Indien het slechts een quaestie van burgerlijk
recht was, wanneer het niet anders was dan een
strfjd tusschen gewone menschen, dan zou de weg,
dien gij aanwijst, zeker de meest geëigende zgn.
Maar een koning is het absolute hoofd zgner familie
en geen lid daarvan is in staat tegen zgn wil zich
recht te verschaffen. Zgne Majesteit zou niettemin
evenals de hertog van Berry zich door zgne hooghar
tige natuur gedrongen gevoelen u te erkennen, zg
het dan ook in beteren vorm dan dien gij aangeeft.
1 Maar de graaf van Artois, de broeder van Z. M.,
1 dezelfde Artois, dierbare vrouwwiens zelfzucht en
tegen ouderdom. Deze wijze van exploitatie is in
1886 op 11 boerderijen en sedert langzamerhand op
de overige in Monthorin, alsmede op een deel der
andere goederen van den graaf, met gunstig gevolg
toegepast.
En wat de moreele en sociale vruchten betreft,
zoo schrijft Louis Hervó, thans verheugt zich de
landelijke bevolking der grafelgke domeinen in eene
buitengewone welvaart, die haar door de geheele
streek wordt benijd. De vijandige houding tusschen
landheer en pachters heeft plaats gemaakt voor
achting en genegenheid. De arbeiders koesteren
dezelfde gevoelens ook bij hen heeft de natuurlijke
onverschilligheid van een loon-arbeider plaats ge
maakt voor den ijver, aan eigenbelang verbonden.
Rechtszaken.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Zitting 25 Juli 1894.
Heden zgn veroordeeldJ. v. W. oud 18 j. te
Sinoutskerke, wegens mishandeling tot f3 of 3 dagen.
A. V. 17 j. te Goes, tot 14 dagen gevangenisstraf.
J. D. 25 j. te Heinkenszaud, thans gedetineerd te
Middelburg, wegens diefstal tot 6 maanden gevan
genisstraf met in mindering brenging der doorge
brachte hechtenis.
Vrggesproken werdL. T. 22 j. te Heinkenszaud,
beklaagd van diefstal.
Dezelfde rechtbank veroordeelde nogE. L. 20 j.,
weduwe van H. J. H. A. K., zonder beroep, vroeger
te Goes, thans te Rotterdam, wegens meineed tot
1 jaar gevangenisstraf.
Eindelijk werd nog veroordeeldG. Van Deth,
57 j., makelaar te Amsterdam, wegens beleediging
van een ambtenaar tot 4 maanden gevangenisstraf.
Het O. M. bg de rechtbank te 's-Gravenhage
eischte gisteren tegen G. Van Deth wegens beleedi
ging van dr. F. Van Gheel Gildemeester 1 maand
gevangenisstraf; en tegen dr. Ballier te Groningen
voor een dergelijk feit ten opzichte van denzelfden
persoon3 maanden gevangenisstraf.
De zaak der valsche bankbiljetten zal eerst in
de laatste dagen van de maand October door het
Hof te Amsterdam worden behandeld.
Gemengde Berichten.
De veelvuldige onweders, die zich dezer dagen
niet slechts boven Zuid-Bsveland, maar boven schier
geheel Nederland en zelfs daarbuiten ontlasten, bren
gen overal veel schade teweeg. In onze naaste om
geving hebben zg gelukkig nog al geene groote ram
pen tengevolge gehad, althans wg ontvangen alleen
bericht, dat de bliksem te Kapelle is geslagen in
de woning van H. De Jonge aldaar. Van de schoor
steen werd een stuk weggeslagen, eenige dakpannen
werden verbrijzeld en binnenshuis werd in eene der
kamers een gedeelte van het behangsel verscheurd,
terwijl van een lamp de ballon en van eene pendule
de stolp werden vernield. Het uurwerk zelf bleef
ongedeerd. Er ontstond geen brand en persoonlijke
ongelukken hadden gelukkig niet plaats, daar de
bewoners in een ander vertrek vertoefden.
trots in niet geringe mate schuld hebben aan de
verschrikkelijke gebeurtenissen van 1793 en '94
hg en zgn even onwaardige zoon Angoulëme, die
zich bereids kroonprins van Frankrijk waant en
daarom uwe verschijning vreest, zij beheerschen het
hof en den koning volkomen, en zij hebben dezen
heilloozen brief in de pen gegeven".
>Maar hoe kwam juist die man er toe hem te
schrijven, dien ik na Berry het meest hoogacht van
al de leden van mgn huis?"
»Hoe Ik weet het niet; alleen de toekomst
kan dat openbaren. Of men heeft hem misleid, of
hg is bepraat Maar waardoor hij, de ridderlijke
Condé Ik begrijp het niet".
»En wanneer Condc nu werkelijk mgn vader, en
alles slechts een verwarring was van vergissingen,
dwalingen, leugen, listen eö samenloop van omstan
digheden Zg richtte zich ontsteld op en greep vol
vertwijfeling de banden van den chevalier. »0be
scherm mg toch tegen mijne eigene gedachten I Ik
weet in het eind nauwelijks zelf meer, wie ik eigen-
lgk ben 1"
Hg kuste haar teeder op het voorhoofd. »Voor
mg zult ge altgd uzelve big ven Voor mg zoowel
als voor den edelen Berry, voor onzen hooggeschatten
beschermer Alexander van Rusland en het eerbied-
I waardige hertogelgk paar in Hildburghausen zullen
I de bewijzen uwer geboorte altijd onwederlegbaar
vaststaan. En eenmaal zal de geheele wereld er in
gelooven".
De dame zonk uitgeput in de kussens terug, ter
wijl de chevalier vervolgde»Gij weet, dat mgne
middelen zeer bescheiden zijn, edele vrouwdat
