1894 N". 71.
Dinsdag 19 Juni.
81stc jaargang.
mr. J. G. Be Witt Hamar,
mr. J. G. De Witt Hamer,
FEUILLETON.
Het raadsel van Hildburghausen.
Het uitvoerig en beredeneerd Verslag
Mond- en Klauwzeer
De uitgave dozer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prgs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Botterdam en verder
bg alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermolding van liefdegaven 5 cent per regel.
Inzending; van advertentiën vóór ft uren op den da$ der uitgave.
De antirevolutionaire kiesvereeniging alhier wil
met alle geweld den burgemeester tot een partij-
candidaat stempelen en doet het daarom tot zelfs
in hare advertentie ter aanbeveling van den heer
Mulder voorkomen, alsof nir. HAMER werkelijk zulk
een candidaat was. Daartegen teekenen wij nogmaals
protest aan. Het feit, dat de candidatuur van mr.
HAMER gesteld is op eene meetingter bijwoning
waarvan kiezers en belangstellenden van allerlei rich
ting waren opgeroepen en waar ook werkelijk per
sonen van verschillende politieke kleur aanwezig
waren, ontneemt juist aan die candidatuur elk partij
dig karakter. Natuurlijk zal door de verkiezing van
mr. HAMER de eene of de andere partij in den Raad
worden versterkt, doch de omstandigheid, dat dit
voorrecht nu den liberalen ten deel valt, maakt de
candidatuur evenmin tot oene partij-candidatuur als
wanneer het omgekeerde het geval was. Trouwens,
waar mr. HAMER bij acclamatie candidaat werd
gesteld, zonder dat iemand der aanwezigen stemming
verlangde, daar blijkt genoegzaam, dat de meeting
eene versterking der liberale partij in den Raad
wenschelijk achtte, want niemand zal wel een oogen-
blik in twijfel verkeeren omtrent 's burgemeesters
politieke gevoelens.
Het is dan ook niets dan een motief, dat de anti
revolutionaire kiesvereeniging zoekt om zich niet bij
het besluit der meeting aan te sluiten en om tegen
over de kiezers een schijnreden te hebben, waarom ze
tegen den burgemeester moet optreden, wat haar allicht
kwalijk zou kunnen genomen worden.
We vertrouwen echter, dat de kiezers zich niet
zullen laten misleiden, geen schijn voor wezen zullen
nemen, zelf behoorlijk zullen overwegen welke keuze
in het belang der gemeente het meest gewenscht
isdie van mr. J. G. DE WITT HAMER, den in
de aangelegenheden der gemeente door en door er
varen burgemeester,
of
die van den op dat gebied totaal onbekenden J.
Mulder Kz., die met 11 stemmen candidaat gesteld
werd nadat blijkbaar niemand anders eene candidatuur
tegenover den burgemeester wilde aanvaarden
en dan twijfelen we niet of reeds de eenvoudige
tegenover elkaar stelling dezer beide namen zal voor
de kiezers voldoende zijn om hunne stem te bepalen op
als eene hulde aan bekwaamheid en als bewijs van
waardeering van eene twintigjarige werkzaamheid
in het belang der gemeente.
Wij vertrouwen dat alle liberalen en katholieken,
maar bovendien zeer vele antirevolutionaire kiezers,
ten bewijze, dat de burgemeester geen partij-can-
didaat, maar wel een algemeen gewild candidaat is,
op morgen (Dinsdag) hunne stem zullen uitbrengen op
2^"" Men lette goed op de voorletters van den
candidaat mr. .T. Cf. De Witt Hamer.
De stembus is geopend van 9—5 uren. Een eens
geschreven naam mag worden doorgehaald. Het stem
biljet mag niet worden onderteekend, en moet dus
uitsluitend den naam bevatten van den candidaat.
Wie zijn stembriefje verloren heeft kan ter secretarie
een ander bekomen.
Naar het Duitsch van A. E. Brachvogel.
20) Vervolg.
Het leven nam nu voor de drie personen, die
hetzelfde lot aan elkander scheen te verbinden, een
vriendelijken keer, die zelfs tot vreedzame huiselijk
heid gelegenheid gaf, zonder dat de buitenwereld
vermoedde, dat het aantal der slótbewoners was
vermeerderd. Na het middagmaal werd gewoonlijk
een ritje gemaakt, maar opdat men niet zou be
merken, dat er twee dames waren, gingen zij om
de beurt mede, en zij droegen dan beiden hetzelfde
toilet en denzelfden groenen sluier, dien de gravin
bij zulke gelegenheden gewoon was te dragen.
Toch had de graaf langzamerhad eenig contact
met de buitenwereld gekregen, minder persoonlijk
dan schriftelijk. Onder de voorwerpen, die hem uit
Frankfort afentoe werden gezonden, behoorden ook
verrekijkers, en met deze gewapend stonden de be
woners van het kasteel niet zelden voor de vensters
om van daaruit de omgeving te beschouwen. Zij
konden derhalve ook het doen en laten der dorps
bewoners nauwkeurig nagaan, en vooral des Zon
dagsmorgens was het in hunne eenzaamheid eene
VAN DEN
TOESTAND DER GEMEENTE OVER 1893
is gedrukt on ter Secretarie der gemeente voor een ieder ter
inzage nedergelegd, terwijl exemplaren daarvan, tegen betaling
van vijf en zeventig cents, verkrijgbaar zijn.
Goes, den 16 Juni 1891.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. IIAMElt.
De wd. Secretaris.
A. A. VAN DELLEN.
In de gemeenten E ETHEL en OVERSCHIE (Zuid-Hol
land) heeft zich het
geopenbaard.
Teneinde verspreiding over het land te voorkomen, beveelt
de districts-veearts aan, om de meest mogelijke voorzichtigheid
hij het aankoopen van vee en bij het toelaten van vreemde
kooplieden op stallen eu weiden in acht te nemen en om aan
gekocht vee, zooveel mogelijk, gedurende 10 dageu van alle
ander vee afgezonderd te honden.
Voorts herinner ik u ernstig aan uwe verplichting om bij
het onverhoopt uitbreken der ziekte, onmiddellijk den onder-
geteekende daarmede in kennis te stellen.
Goes, 18 Juni 1891.
De Burgemeester van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
GOES, 18 Juni 1894.
Naar wij vernemen is eene vervolging
tegen den heerG. Van Deth ingesteld ter
zake van uitdrukkingen en gezegden door dien spre
ker bij zijn optreden op 30 Mei jl. in »de Prins
van Oranje" alhier over den officier van justitie te
Arnhem gebezigd. Verschillende personen en verslag
gevers, bij die lezing tegenwoordig, waaronder de
verslaggever en de uitgever van ons blad, werden
door den commissaris van politie alhier reeds als
getuigen gehoord.
Ten bureele van politie alhier is als volontair
werkzaam gesteld dhr. R. P. Brons, oud-onder
officier.
De jl. Zaterdag alhier gehouden collecte
ten behoeve van het fonds voor den bewa
penden dienst heett opgebracht f 37,261/2.
Naar wij vernemen zal een twintigtal leden
der kadervereeniging van de dd. schutterij Koningin
en Vaderland" te Vlissingon morgen (Dinsdag) een
r ij toer naar Goes maken. Het gezelschap zal
tegen 2 uur hier aankomen en te 4 uren een ge-
meecschappelijken maaltijd houden in het hotel
Zoutkeet" bij den heer Verwer.
De strijd tegen buitenlandsche en katholieke grond
eigenaren.
Te Kortgeno werd Woensdag ten verzoeke van
mevrouw de weduwe Jacobse Boude wijnse en den
heer A. C. Danckaerts, ten overstaan van notaris
H. Roelof, in de Stads-wijnkelder", geveild
De hofstede »Klaverwijk" met 56 Heet. 50 Aren
24 Cent. bouw- en weiland.
Kooper werd de heer J. Breas te Kolijnsplaafc
voor f 316 per gemet (41 Aren 68 Centiaren).
In de voorwaarden was o. a. opgenomen Dat de
verkooping geschiedde onder uitdrukkelijke bepaling
dat voorschreven onroerende goederen nimmer of
nooit door de koopers of hunne opvolgers vermogen
aangename afwisseling de kerkgangers te bekijken
en langzamerhand kenden zij van velen de gewoonten
en spraken ze over hen als over bekenden. Vooral
de armen hadden altijd hunne volle sympathie en
milde giften werden geschonken waar deze het meest
noodig waren. Daar niemand begreep hoe de vreem
delingen dikwerf zoo goed wisten waar hunne wel
daden het best op hare plaats waren, begon de be
volking met eene soort van bijgeloovigen eerbied
over de slotbewoners te sprekeD, en allen waren
het daarover eens, dat zij onuitputtelijk rijk en al
wetend tevens moesten zijn.
Maar onder al de dorpsbewoners trok de familie
van den predikant Wunster het meest de aandacht
der vreemdelingen. Zij wisten dat hij tot vóór
korten tijd de gouverneur der hertogelijke prinsen
en prinsessen geweest was en dat hij eerst kortge
leden toen zijne taak aan het hof was voleindigd,
met deze juist opengevallen predikantsplaats was
begiftigd. Wunster was iemand met een open, edel
gelaat, waarop een trek van vroolijke, geestige kalmte
zetelde, die alleen eigen is aan hen, die geene on
bereikbare idealen najagen, maar voor wie het volle,
werkelijke leven zelf een ideaal is. Zijne vrouw was
niet mooimaar zij had een zacht gemoed en een
practisch verstand, dat haar in staat stelde de be
schaving der hoogere standen te paren aan den
landelijken eenvoud te midden waarvan zij leefde.
Lang vóór dat dit echtpaar het vermoedde, hadden
zij de aandacht der slotbewoners gotrokken en wa-
te worden verkocht of weggeschonken onder wat
titel ook, noch op eenige wijze worden vervreemd,
dan aan personen die Nederlanders zijn en behooren
tot de ChristeJijk-Gereformeerde of andere Christelijk-
Protestantsche religie.
lersoke. De heer J. Molhoek heeft in de
vergadering d*r kiesvereeniging »Ora et Labora",
Vrijdagavond 11. gehouden, de candidatuur voor den
gemeenteraad aangenomen.
Te Utrecht is tot semi-arts bevorderd dhr.
A. G e i 11cand.-arts.
Jl. Zaterdag hield de Liberale Unie de
vroeger aangekondigde vergadering, die door prof.
Drueker als voorzitter geopend werd met eene korte
rede, waarin hij een terugblik wierp op de politieke
periode, die achter ons ligt en als de meening van
het bestuur uitsprak, dat het streven moet blijven:
te verwerven eene uitbreiding van het kiesrecht
waarbij geene geschikten worden uitgesloten en dat
losgemaakt is van bezit of census in welken vorm
ook. Wij moeten blijven arbeiden aan de ontwikke
ling onzer staatsinstellingen in vooruitstrevenden
democratischen geestmaar de minderheid moet aan
de regeering de gelegenheid laten hare denkbeelden
omtrent de oplossing van het kiesrecht-vraagstuk
in wetsvoorstellen te belichamen. Overigens vond het
bestuur geene aanleiding weder eene belijdenis van
hare beginselen af te leggen of een concrete vraag
over het staatsbeleid ter bespreking voor te stelleD.
Tot lid van het bestuur werd gekozen (in de vaca-
ture-Crena De Jong) mr. Macalester Loup (v.), hoofd
redacteur van Het Vaderland. De voorziening in de
vacature-Tydeman werd aangehouden.
Een zeer langdurig en vaak scherp debat ontspon
zich over de motie van de kiesvereenigingen Alge
meen Belang" te Utrecht en ^Eendracht maakt
Macht" te Middelburg, luidende
»De algemeene vergadering brengt hulde aan het
bestuur dei* Liberale Unie" wegens zijne houding
tijdens de laatste verkiezingen en spreekt den wensch
uit, dat het ook in de toekomst de Liberale Unie"
zal blijven leiden in denzelfden democratischen geest."
Nadat op voorstel van den voorzitter de motie in
twee deelen was gesplitst, werd het eerste gedeelte
aangenomen mot 43 tegen 26 stemmenhet tweede
gedeelte met 44 tegen 1 stem. Vóór de laatste stem
ming hadden de meeste (dusgenaamde) conservatief-
liberalen de zaal verlaten.
Aan het einde der vergadering gaf prof. Drueker
zijn voornemen te kennen om ee'lang als bestuurs
lid te bedanken, evenwel om redenen geheel buiten
de debatten dezer vergadering gelegen.
Zooals bekend is, is onze vermaarde landgenoot
Pier Pander, thans te Rome, van Drachten (Fr.)
afkomstig. De heer P. werd voor eenigen tijd be
zocht door een ingezetene van Beetsterzwaag, die
omtrent don heer P. het volgende meedeelt
Toen de heer P. nog te Amsterdam vertoefde,
werd hij aangetast door eene ontsteking van den
ruggpgraat en werd hij daar met do meeste liefde
en toewijding door oene pleegzuster verpleegd.
Voor eenigen tijd werd de heer P. weder door
dezelfde ziekte aangetast. De ontboden geneesheer
beschouwde den toestand als zeer ernstig De heer
P. gaf zijn verlangen te kennen, dat hij gaarne de
ren deze in stilte hunne vrienden geworden.
»Weet ge, Lodewijk" zeide de jongste der beide
dames op zekeren dag, »aan wien mij de predikant
voortdurend doet denken Aan den edelen Males-
herbes, die voor onze familie is gestorven." En bij
de gedachte aan deze figuur schoten haar de oogen
vol tranen.
»Gij hebt gelijk" antwoordde de chevalier op dof
fen toon. »Maar ge moet niet om hem weenen. De
dooden zijn gelukkig, doch wij arme levenden heb
ben vóór alles met het leveD,en dus" liet hij
er vroolijker op volgen, »ook met onzen goeden
vriend Wunster te doen. Opdat hij wete dat ook
voor ons het leven nog niet geheel vreugdeloos is,
stel ik voor, den predikant als welkomstgroet in
zijn nieuw ambt, driehonderd gulden voor zijne armen
te schenken".
»Dat is eene goede gedachte, chevalier, en ik hoop,
dat ge daaraan dadelijk uitvoering zult geven".
Welke uitwerking deze gave had, konden de
vreemdelingen natuurlijk niet juist ervaren, maar
dat zij toch zeer welkom was, bleek spoedig uit een
brief van Wunster, waarin deze den graaf" harte
lijk dankte voor zijne mildheid en zijn spijt te ken
nen gaf, dat hij niet persoonlijk kon mededeelen,
hoeveel ellende door zijn gift was weggenomen.
Hiermede was de band met de pastorie aange
knoopt en weldra gingen er Engelsche, Duitsche en
Fransche couranten naar de pastorie, dikwijls ver
gezeld van kleine briefjes, waarin de chevalier zijne
ziekenverpleegster, uit Amsterdam weder als zijn
verzorgster zou zien optreden. De geneesheer vol
deed hieraan, de verpleegster was dadelijk bereid
weer die taak op zich te nemen, en vertrok dade
lijk naar Rome.
Dank zij geneeskundige hulp en zorgvolle ver
pleging is de heer P. thans in zooverre hersteld,
dat hij, in een toestel gezeten, weer met zijn beeld
houwen is kunnen aanvaDgen. Met de landgenoote,
die hem bezocht, kon hij rijtoertjes maken, enkele
kunstwerken bezoeken enz.
De opbrengst der Rijksmiddelen
over de maand Mei 1894 bedroeg f 8,814,706,08 tegen
f 8,674,950,96 in dezelfde maand van 1893.
De opbrengst over de eerste vijf maanden van
1894 bedroeg f45,337,441,46 tegen f44,213,664,23
over de eerste vijf maanden van 1893.
In de vergadering der anti-revolutio
naire kiesvereeniging »Nederland en
Oranje" te Rotterdam werd met 118 tegen 12
stemmen een motie aangenomen, waarin zij besloot
in zake de benoeming van een commissielid van
redactie bij het dagblad De Nederlander, overwegende,
dat De Nederlander niet langer is de uitdrukking
van hetgeen bovengenoemde kiesvereeniging bedoelt,
bovendien de veranderde redactie van dit blad be
treurende, als vereeniging te handelen volgens het
advies van den gewaardeerden oud-voorzitter ds. P.
Biesterveld en dienovereenkomstig allen band met
De Nederlander te verbreken.
Bij acclamatie hechtte daarop de vergadering haar
goedkeuring aan de volgende motie
»De kiesvereeniging »Nederland en Oranje", in
hare vergadering van 14 Juni met groote meerder
heid van stammen aangenomen hebbende eene motie
van afkeuring over de benoeming van den heer
De Savornin Lobman tot hoofdredacteur van haar
orgaan, besluit, dr. Kuyper hiervan kennis te geven
en hem te verzekeren, dat zij ten volste vertrouwen
stelt in zijne leiding onzer partij en met dankbaar
heid erkent het vele goede, dat God door hem in
ons vaderland heeft gewrocht".
Reeds sedert Mei 1893 komen in de provincie
Zuid-Holland gevallen van pokziekte voor,
waarvan het aantal gaandeweg zeer is toegenomen.
Vooral de gemeenten Rotterdam, Charlois,"B*rend-
recht, Delft, Herkingen, 's-Gravenzande en Kralingen
werden daardoor getroffen. De krachtige bestrijding
der ziekte vorderde groote uitgaven, die voor een
groot deel ten laste van het Rijk kwamen. Hoewel
de ziekte nu schijnt af te nemen, zijn nog vele vor
deringen ten laste van den betrekkelijken post op
de begrooting van Binnenlandsche Zaken te ver
wachten. Bij een suppletoirs aanvraag wordt ter
bestrijding daarvan de post met f 100,000 verhoogd.
Het daartoe strekkende wetsontwerp is bij de
Tweede Kamer ingekomen.
Een telegram uit Batavia aan het N. v. d. D.f
mededeelende, dat tot de expeditie naar Lom
bok besloten is, meldt nog, dat de expeditie drie
bataljons zal tellen en den 2en Juli vertrekt.
O.-Indië. Bij de in- en uitvoerrechten en accijnzen
is geplaatst te Cheribon de als verificateur 4e kl.
werkzaam gestelde ambtenaar W. De Blinde.
Ontslagen op verzoek eervol, uit Hr. Ms. militairen
dienst, de off. van gez. 2e kl. P. W. Schipper.
opmerkingen maakte over het meest belangrijke
nieuws in de dagbladen. Dit alles deed de sympathie
voor de bewoners van het kasteel bij den predikant
en zijne vrouw niet weinig toenemen, alleen wekte
het hunne verwondering, dat Emerenz Szlenka, die
belast was met de bezorging der couranten en brie-
v6d, altijd verzocht de brieven weder mede terug
te mogen nemen. Maar hoewel dit schijnbaar een
blijk van wantrouwen was, wekte dit bij Wunster
en zijne vrouw toch geene ergernis, omdat zij van
de hertogin een wenk hadden ontvangen, dat het
voor de vreemdelingen op het slot van het grootste
gewicht was hun incognito te bewaren.
Zoo kwam de zomer met zijn groen en bloemen
en terwijl in den tuin der pastorie de predikant en
zijne vrouw met hun knaapje op haar schoot van
de schoone natuur zaten te genieten, bracht de aan
blik van dit huiseljjk tafereel ook kalmte in de ge
moederen op het slot. Maar toch gaf men zich noch
bij den een noch bij den ander over aan zieke
lijke dweeperijen en men vergat geen oogenblik,
dat geheel Europa tengevolge van den oorlog in
vuur en vlammen stond en dat het lot van vele
landen stond beslist te worden. Vooral op het kasteel
bleef de belangstelling in wat daar buiten gebeurde
onverflauwd, want al was de voorspelling van gravin
de Foy tot nogtoe niet uitgekomen, dat Barthelmy
met een legercorps den Rijn zou overtrekken, en al
was hij integendeel in Spanje gebleven om tegen
Wellington te strijden, na den mislukten tocht naac