1894 N°. 48.
Dinsdag 24 April.
81ste jaargang.
D. STIGTER;
nr. J. G. VAN DEINSE.
Een laatste woord.
D. STIGTEIi;
inr. J. G. VAN DEINSE.
Kleinhandel in Sterkedrank
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prgs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bg alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prgs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Inzending van advertentiën voor uren op den dag der uitgave.
De kiezers worden dezer dagen zoo overstroomd
met verkiezingsartikelen en circulaires, dat we ge-
looven het best te doen onzerzijds alle verdere op
wekking tot trouwe behartiging van bun kiezers
plicht achterwege te laten.
Alleen brengen wij nog uit de Standaard van
heden eenige zinsneden ter kennis van de kiezers
ten bewijze, dat ook dr. Kuyper zijnen mede-anti
revolutionairen nog voor bet laatst ernstig op bet
hart bindt hun stem alleen te geven aan voorstanders
van het kieswet-ontweip-Takzelfs daar waar deze
behooren tot de liberale tegenpartij en in herstem
ming komen met een anti-revötutionair tegenstander
dier wet.
Hij schrijft toch
»Voor het Volk achter de kiezersging ons roepen
uit, niet alsof we blind waren voor de verkeerde
elementen, die er onder schuilen, noch ook alsof we
instemden met de schrille kreten, die soms uit zijn
midden opgingen; maar omdat, zoolang de census
kiezers de macht in banden houden, de sociale quaes-
tie nooit tot goede oplossing komt, en bet gevaar
van revolutionaire woelingen met den dag klimt."
Thans bleef ons geen andere keuze, dan om
zonder aarzelen met de Voorstanders mee te gaan,
op straffe van anders, tegen wil en dank, en in
strijd met ons verleden, bij de Tegenstanders te
worden ingeljjfd."
Thans moet doorgetast.
Ge hebt thans geen vrije stemming, maar een
herstemmingen ge weet, bg een herstemming hebt
ge slechts de keuze tusschen twee candidaten tus-
schen een man, die op het punt der Kameront
binding het met u eensof het met u oneens is.
En dan natuurlijk eischt eerlijkheid en goede trouw
gebiedend, dat wie zelf Voorstander is, op zijn stem
biljet ook den naam van den Voorstander in vuile.
In districten, waar een Voorstander tegenover een
Tegenstander Btaat, is het thans pliohfc en roeping,
op den Voorstander te stemmen".
Waar zoo dr. Kuyper zelf spreekt daar mag ver
wacht worden, dat alle anti-revolutionairen, die op
het punt van kiesrechtuitbreiding met hem één lijn
trekken, ook onvoorwaardelijk zich aan zijne zijde
scharen en zonder aanzien des persoons hunne stem
zullen uitbrengen
Voor het district ©oes,
(waartoe behooren van Zuid-Beveland de gemeenten:
Goes, Heinkenszand, 's-Heer Arendskerke, Wolferts-
dijk, Kattendijke, Wemeldinge, Kloetinge, 's-Gra-
venpolder en 's-Heer Abtskerke, en voorts al de
gemeenten van Noord-Beveland en Tolen, alsmede
Arnemuiden)
op den heer
En voor het distriet Honteniaee
(waartoe behooren voor zooveel Zuid-Beveland betreft
de gemeenten: Rilland-Batb, Krabbendijke, Waarde,
Kruiningen, Schore, Kapelle, Ierseke, Borsele, 's-Hee-
renhoek, Ellewoudsdijk, Driewegen, Ovezand, Nisse,
Oudelande, Baarland en Hoedekenskerke)
op
Maar al mag op grond van het bovenstaande ver
wacht worden, dat de vooruitstrevende anti-revolu
tionairen ditmaal krachtigen steun zullen verleenen
aan beide candidaten, dit ontheft de liberale kiezers
niet alleen niet van den plicht, maar verzwaart dien
nog in hooge mate, om morgen (Dinsdag) in beide
genoemde districten als één man ter stembus te
gaan en allen hun biljet in te vullen met den naam
der candidaten hunner partij
Voor het district ©OES
roor het district HOSTEKISSK
De stembus is geopend van 9—4 oren.
Wie zijn stembiljet verloren heeft, kan ter
gemeente'Secretarie een nienw bekomen. Een
reeds geschreven naam mag worden doorge
haald en door een anderen worden vervangen.
Vergunning is gevraagd tot uitoefening van den
door MAATJE VAN DER VELDE. Wed. J. Schipper in
dezelfde localiteit als door wijlen haren man werd gedasu, in
het perceol Wijk A no. 29
Eezwareu kunnen worden ingediend voor den 28 April a. s
das namiddags te X uur.
Goes, den 21 April 1894,
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
HAR T M A N.
Algemeen Overzicht.
Men kan naar waarheid zeggen, dat het nieuws
op het gebied der buitenlandscbe politiek met den
dag scbaarscher wordt, en alleen door dag op dag
op hetzelfde onderwerp terug te komen en het reeds
in eon vorig nommer vermelde nog weör eens aan
eene nadere beschouwing te onderwerpen, of wel
het als geheel uit de lucht gegrepen tegen te spreken,
is het aan de grootere bladen gegeven bunne kolom
men dagelijks met buitenlandsche tijdingen te vullen.
Positief nieuws kwam eigenlijk in de afgeloopen
week uitsluitend uit Brazilië, waar nu toch werke
lijk de burgeroorlog, die het land maandenlang tei
sterde, ten einde spoedt. De berichten daaromtrent
zijn thans bij uitzondering zoo éénsluidend, dat we
werkelijk reden hebben te gelooven, dat ze waarheid
bevatten. Volgens die berichten dan heeft admiraal
De Mello zich en de 2ijnen overgeleverd aan de
regeering der Argentijnsche republiek, in de hoop,
dat deze hen zou beschouwen als politieke vluchte
lingen en hen mitsdien niet zou uitleveren. Er be
staat echter gegronde reden om te vermoeden, dat
genoemde republiek zich ter wille van De Mello en
zijne aanhangers niet in onaangenaamheden zal wik
kelen met Brazilië.
Hoe dit zij, door de ontwapening van De Mello
is feitelijk de opstand gebroken. Bovendien is Desterro,
waar de zetel was van het voorloopig bewind door
De Mello ingesteld, in handen van den president
Peixoto gevallen, zoodat nog slechts enkele afzonder
lijke troepenafdeelingen behoeven uiteen gedreven te
worden om het land geheel tot rust te brengeu. Dat
het na al de gebeurtenissen vsn den laatsten tijd
aan die rust groote behoefte heeft, zal wel niemand
verwonderenmaar raen verwacht van de energie
der Brazilianen, wier land over zulke rijke hulp
bronnen van handel en nijverheid beschikt, dat zij
spoedig de nadeelen van den burgeroorlog zullen
hebben overwonnen en hun rijk weder tot zijn vorigen
bloei zullen opvoeren.
Van de Europeesche landen trekt Italië steeds
in klimmende mate de aandacht, omdat de tijd meer
en meer nadert, dat de strijd tusschen regeering en
Kamer een aanvang zal nemen. Alvorens evenwel de
financiëele ontwerpen in behandeling te nemen, zal
de Kamer op verzoek van minister Crispi eerst de
begrooting afhandelen, opdat deze worde vastgesteld
vóór misschien de Kamer zal worden ontbonden.
Want èn in de Kamer on in de commissie voor de
financiëele ontwerpen heeft de minister-president uit
drukkelijk verklaard, dat hij bij verwerping dier voor
stellen den Koning machtiging zal vragen de volks
vertegenwoordiging te ontbinden, ai voogde hij daaraan
toe, dat hij in deze tijden van socialistische en anar
chistische woelingen zich niet ontveinsde welke groote
gevaren aan eene Kamerontbinding kunnen gepaard
gaan. In de volksvertegenwoordiging is de heer
Crispi over deze krasse houding zeer hard gevallen,
waarom hij zich genoodzaakt zag eene nadere ver
klaring van zijne woorden te geven en alleen te
hebben willen te kennen geven, dat de regeering
haar standpunt zal handhaven en met alle beschik
bare middelen zal trachten hare financiëele ontwerpen,
die zij in het waarachtig belang des lands acht, tot
wet te verheffen. Daartegenover erkende hij gaarne
het goed recht der Kamer om ook harerzijds te doen
wat zij meent ten nutte des lands te moeten.
Het zal nu echter de vraag zijn of niet reeds bg
de behandeling der begrooting eene botsing tusschen
beide partgen zal ontstaan, speciaal bij do begrooting
van oorlog, wanneer die posten aan de orde komen,
waarop de commissie uit de Kamer herzieningen zal
voorstellen. Of bij eene eventueele verwerping der
oorlogsbegrooting eene gedeeltelijke ministriëele crisis
zal ontstaan, dan wel of ook in dat geval eene
Kamerontbinding zal volgen, is niet bekend.
De Duitsche Ryksdag is, na met groote meer
derheid het in ons vorig overzicht vermelde voorstel
van graaf Kanitz te hebben verworpen, uiteengegaan
zonder met de behandeling der financiëele ontwerpen
van den minister Miquel het verder te hebben ge
bracht dan tot de algemeene beschouwingen. Alleen
het ontwerp betreffende de tabaksbelasting is afge
handeld en ook dit is verworpen; van eene gunstiger
beslissing betreffende de andere ontwerpen i3 nu
zeker geen sprake meer. Men verwacht dan ook
algemeen, dat ze zullen worden ingetrokken, maar
het blijft een open vraag hoe de regeering dan zal
Vnorzien in de uitgaven, die door de nieuwe leger-
wofc worden geëisebt.
In dlostenrijk heeft in de afgeloopen week een
oogenblik een gedeeltelijke ministriëele crisis gedreigd.
De minister van justitie graaf Schonbörn had de
censuur toegepast op enkele politieke bladen en hij
schijnt hierbij niet heel handig te zijn te werk ge
gaan. Dit beeft bij enkele leden der Kamer verbitte
ring gewekt en zij hebben den minister daarover
harde woorden doen hooren, zoodat deze aanvanke
lijk voornemens was zijne portefeuille neder te leggen.
Was dit op zichzelf reeds ernstig genoeg, omdat het
niet gemakkelijk zou zijn het Kabinet aan te vullen,
nog erger werd de toestand doordien ook de Duitecb-
liberalen, een der drie groepen, die de meerderheid
vormen, waarop het Kabinet-Windischgriitz meent
te kunnen steunen, hunne stem tegen den minister
Schonbörn verhieven. Gelukkig heeft de minister
geene uitvoering gegeven aan zijn voornemen om
af te treden, en heeft bij zelfs toegegeven aan den
wensch zijner tegenstanders om de bepalingen be
treffende het in beslag nemen van bladen te herzien.
De Bïoi»saar«cI»e Kamer bracht in de afge
loopen week het wetsontwerp betreffende de ker
kelijke wetten ten einde en nam het, zooals ver
wacht werd, aan. Het zal nu de vi*aag zijn, wat de
Eerste Kamer doen zal, waarvan de meerderheid
zeer tegen de wet gekant is.
De oppositie heeft inmiddels nog verschillende
vrij onbelangrijke pogingen aangewend om het mi
nisterie-Weckerlé te bemoeilijkon, maar het heett
niet mogen baten en het eenige resultaat is geweest
dat schade toegebracht is aan do nagedachtenis van
den man, fn wiens naam de aanvallen op het kabinet
heetten te zijn geschied, nl. van Kossuth. Hoe deze
over de kleingeestige tactiek der oppositie zou ge
oordeeld hebben mag afgeleid worden uit hetgeen
de Hongaarsche held, volgens een der bladen, heeft
te boek gesteld kort vóór zijn dood. Kossuth raadt
den Hongaren aan zich te schikken naar de om
standigheden en er alleen naar te streven de voor
rechten der Hongaren zooveel mogelijk uit te breiden,
evenwel onder erkenning vau de Unie tusschen Oos
tenrijk en Hongarije onder het bestuur van het huis
Habsburg. Daarom geeft Kossuth dan ook zijn zonen
den raad, indien zij zich op politiek terrein willen
bewegen, zich aan te sluiten bij de linkerzijde, doch
den bestaandeu toestand als wettig te erkennen.
GOES, 23 April 1894.
Jl. Zaterdag hield de bond van Neder-
landsche onder wijzers in »de Prins van
Oranje" alhier eene vergadering, die door een
zestal hoofden en 24 onderwijzers werd bijgewoond.
De bijeenkomst werd geleid door den heer Wassenaar,
die haar opende met een kort woord, waarbij hij
gelegenheid had te herinneren aan artikel 1 van
het program van den Bond, waarin het doel der
vereeniging aldus omschreven is: Langs wettigen
weg en door gepaste middelen de belangen te be
vorderen van het onderwijs on do onderwijzers."
Vervolgens gaf hij het woord aan den heer Kuijt-
hof, die eene schets gaf van het ontstaan van den
bond. Reeds in 1874 bestond deze, maar onder den
naam Vereeniging van hoofd-en hulponderwijzers."
Omstreeks 1878 was de toestand der onderwijzers
tamelijk gunstig, doch daarna kwam er overvloed
van personeel, waardoor de tractementen daalden.
Dientengevolge ontstond er eene schrille tegenstelling
tusschen ideaal en werkelijkheid en uit die tegenstel
ling werd eene mate van ontevredenheid geboren, die
het ledental van den Bond in korten tijd belangrijk
deed toenemen. Voorts wees spr. erop, hoo ODgunstig
in het algemeen de onderwijzers door het publiek
en de autoritéiten worden beoordeeld, wat hij trachtte
te bewijzen uit verschillende instructies en ook uit
de wet op het L. O., waarin meermalen sprake is
van hoofden, die door onderwijzers worden bijgestaan,
gelijk een opperman een metselaar bijstaat. Ook het
bekende woord van minister Heemskerk: de onder
wijzers zijn heele heeren" werd nog eens in her
innering gebracht. Eindelijk besprak de heer Kuijtbof
nog de salarissen van de onderwijzers in verband
met die van vele hoofden van scholen en ook daarin
vond hij groote onbillijkheden. Vooral het feit, dat
het onderwijzerstractement afhangt, van vraag en
aanbod scheen hem hoogst onbillijk toe.
Na eene korte pauze behandelde de voorzitter
nog de volgende puntensalaris, pensioneering, op
leiding, zelfstandigheid in de school, kindervoeding
en -kleeding. Vooral het 2e, 3e en 4e punt werden
breedvoerig besproken en nadruk werd gelegd op
het verschil tusschen de opleiding tot het onder
wijzersambt en die tot andere betrekkingen. Voorts
wees deze spr. erop, dat de Bond niet vijandig staat
tegenover het Nederl. onderwijzersgenootschap, hoe
wel ni8t op alle punten samenwerking tusschen beide
vereenigingen kan bestaan: Iedere advocaat toch
bepleit zijne eigene zaak het best."
Aan het debat werd deelgenomen door de heeren
Verhage en Fopma, hoofden van scholen te Krui
ningen en te Biezelinge, en door den heer P. Goed-
bloed, onderwijzer te Goes. Vervolgens sloot de heer
Wassenaar de vergadering onder dankzegging aan
de opgekomenen voor hunne tegenwoordigheid.
Kortgene. Vrijdag werd, begnnstigd door tame
lijk goed weer, alhier de gewone voorjaarsvee
markt gehouden, die nog al druk bezocht werd.
Aan de lijn waren 41 paarden, 10 stieren, 83 koeien
vaarzen en ossen, 8 kalveren en 1 varken, samen
143 stuks. De handel was (ofschoon er wel kooplust
was) slap, tengevolge van de te hooge vraagprijzen.
Kalf koeien golden f 160, 2jarige vaarzen van f 80
tot. f120, 2jatige ossen eveneens van f80 tot f120.
Na afloop vau de veemarkt had er een stieren
keuring plaats, waarbij de 1ste prijs ad f 15 werd
toegekend aan H. Leendertse te Kamperland, voor
een 1 jarigen stier, de 2e prijs ad f 10 aan A. L. Van
Langeraad te Kolijnsplaat, voor een ljarigen stier en
do 3e prijs ad f 5 aan H. Leendertse (voornoemd)
voor een tweejarigen stier, terwijl nog eervolle ver
meldingen werden uitgereikt, respectievelijk aan P.
Maas te Kolijnsplaat voor een ljarigen, aan G.
Moerland te Kortgene voor een 2jarigen en aan
Aart Verhulst teWissekerke voor een 2jarigen stier.
Na afloop van een en ander had des avonds in
het lokaal van L. D. Van de Linde de verloting
x>laats van paarden, rundvee, landbouw- en andere
gereedschappen, enz. enz., (waarvan de uitslag onder
de rubriek advertentiën in dit no. vermeld wordt).
Met ingang van 1 Mei is benoemd tot brieven-
en telegrambesteller te Oud-Gastel (N.-B.) de heer
J. D. Van der Graaff te Scherpenisse.
De bevolking der provincie Zee
land bedroeg op 1 Jan. 1894: 101,135 mannen,
103,426 vrouwen, totaal 204,561.
Middelburg;. Door Burg. en Weth. is aan den
gemeenteraad weer een belangrijk voorstel gedaan
ter verbetering van het duinwater. Dit
voorstel strekt om aan het dagelijksch bestuur eeu
crediet van f 5000 te verleenen tot het bouwen van
eene coaks-toren, waardoor men hoopt dat het water
aan de eischen die hiervoor gesteld mogen worden,
zal voldoen. Burg. en Weth. stellen daarbij tevens
voor den bouw van dezen toren te doen plaats
hebben onder leiding van den ingenieur Schotel en
in het vervolg geen gebruik meer te maken van de
adviezen van den ingenieur Th. Stang te 's-Graven-
hage, die belast is geweest met den aanleg der
duinwaterleiding.
»Te Alfen a/d Rijn weigerde dezer dagen
eene bouwvrouw en hare zoons, nadat de huur was
verstreken, eene boerenwoning te ontruimen. Den
eigenaar, ox>ziende tegen de kosten eener gerechte
lijke ontruiming, werd de raad gegeven, zijn eigen
rechter te zijn, en wel in dier voege, dat bij ge
bruik zoude maken van de brandspuit. Spoedig
werd deze raad uitgevoerd, de spuitgasten togen
aan het werk, en de woning en hare bewoners
werden flnk bespoten. Deze, op zulk eene koele
bejegening van den eigenaar niet geprepareerd, ver
lieten nu spoedig met hun goed het wederrechttl'jk
door hen bezeten perceel."
Aldus wordt aan de Amst. geschreven uit Alfen
a/d. Rijn.
»Wij mogen niet verhelen dat de bovenbeschre
ven practijk ons vrij bedenkelijk voorkomt", laat
de redactie hierop volgen.
Wanneer onze burgerlijke rechtsvor
dering te kostbaar en te omslachtig is wat
wij volmondig toestemmen dan dient daarin ver
andering te worden gebracht maar geeft dit nog
aan niemand de vrijheid om zijn eigen rechter te zijn.
&83'keiijk8 Zaken au Onderwijs.
Naar men ons meldt, zal weldra dr. G. J.
Van der Flier, predikant bij de Ned. Herv. gem.
te 's-Gravenhage, die onlangs door H. M. de Ko
ningin-Regentes werd belast met het geven van
godsdienst-onderwijs aan II. M. de Koningin, be
noemd worden tot hofprediker, in plaats van wijlen
dr. C. E. Van Koetsveld. (U. D.)
Kolijnsplaat. Mej. A. A. A. Van Bekum,
sedert 16 Juni 1893 onderwijzeres aan de openbare
lagere school alhier, heeft tegen half Juni a. s.
haar eervol ontslag aangevraagd.
De St.-Ct bevat het Kon. besluit waarbij,
daar de na te noemen gemeenten door de uitgaven
tot eene behoorlijke inrichting van haar lager on
derwijs verei«cht, in verhouding tot haro middelen
