BIJVOEGSEL
GOESCHE COURANT.
ZATERDAG
De lijsten van de kiezers
51 MAART 189L
No. 58.
voor leden van do Tweede Kamer der Staten Generaal,
de Provinciale Staten eu den Gemeenteraad
zija op heden gesloten, dadelijk ter gewoner plaatse in deze
gemeente aaugep.akt, en andermaal op de Secretarie voor een
ieder ter inzage uedergelegd.
Goes, den 30 Maart 1894.
De Burgemeester van Goes,
J. G. d. \V. 1IAMER
Algemeen Overzicht.
De weken, waarin de Christelijke feestdagen vallen,
zijn gewoonlijk niet zeer rijk aan politieke gebeurte
nissen, omdat vorsten, regeeringen en volksvertegen
woordigers dan eene kortere of langere rust nemen
en er derhalve stilstand is in de parlementaire machine.
Toch vallen ook nu enkele belangrijke feiten te
releveeren, 8n in de eerste plaats trekt ditmaal
2foii£as*lje de aandacht, omdat het het verlies te
betreuren heeft van een zijner verdienstelijkste bur
gers, die echter sedert tal van jaren als balling
buiten zijn vaderland leefde.
De Hongaarsche held Kossuth is te Turijn over
leden en deze gebeurtenis dreigde een oogenblik van
grooten politieken invloed te worden voor het Hon
gaarsche ministerie. Het mag als bekend ondersteld
worden welke diensten Kossuth aan zijn vaderland
heeft bewezen, alsook hoezeer hij daardoor de on
verzoenlijkheid heeft gewekt van den keizer van
Oostenrijk, ten gevolge waarvan hij tot zijn dood
buiten zijn vaderland heeft geleefd. Maar juist zijn
vurig patriotisme heeft hem de overwelkbare sym
pathie doen behouden van de groote meerderheid
zijner landgenooten en geen wonder dan ook, dat
tijdens zpne ernstige ziekte zijne aanhangers al luider
en luider eischten, dat nog vóór zijn dood den held
volkomen eerherstel zou worden verschaft en hij
van regeeringswege naar verdienste zou worden
gehuldigd.
De tegenstandeis der regeering maakten van deze
stemming onmiddellijk gebruik om het ministerie te
bemoeielijken, natuurlijk in de hoop het langs dien
weg ten val te brengen en zoo van de bekende
kerkelijke wetten verlost te worden. Die toeleg is
echter mislukt, dank zij de houding van den mi
nister-president Von Weckerlé, die van den aanvang
af zich bereid hoeft getoond te willen medewerken
aan al die blijken van sympathie ten opzichte van
Kossutb, die konden geschieden zonder medewerking
van den Keizer.
Terwijl deze quaestiën nog hangende waren, over
leed Kossuth te Turijn en nu eerst openbaarde zich
de verheerlijking van den vrijheidsheld in haren
vollen omvang. Groot waren de eischen, die zijn
sterke aanhang stelde en met mesr dan gewone be
langstelling verbeidde ieder de Kamerzitting, waarin
daarover eene beslissing zou worden genomen. Alle
afgevaardigden waren dan ook tegenwoordig en de
tribunes waren stampvol, toen de voorzitter de ver
gadering opende met het voorlezen der officiëele
mededeeling van Kossuth's overlijden. De afgevaar
digden verrezen van hunne zetels als hulde aan
diens nagedachtenis, waarna de voorzitter voorstelde
Kossuth's verdiensten jegens Hongarije te herdenken
in een protocol en eene deputatie te zenden naar
Tnrjjn, teneinde het lijk, dat op vaderlandschen
bodem zal begraven worden, in ontvangst te nemen.
Dit was den vereerders van den overledene echter
niet genoeg en bij monde van den heer Justh, den
voorzitter van het nationaal comité ter verheerlijking
van Kossuth's nagedachtenis, verlangden zij, dat de
ter aarde bestelling zou geschieden op staatskosten,
dat zgne verdiensten door eene afzonderlijke wet
zouden worden herdacht en dat de regeering aan
Italië en aan Turijn dank zou betuigen voor de
langdurige gastvrijheid, die Kossuth op het Apenij usclie
schiereiland had genoten. De regeering vereenigde
zich echter met de voorstellen van den voorzitter,
die dan ook werden aangenomen. Hoewel de opge
wondenheid onder hst volk aanvankelijk zeer groot
was, verwacht men toch geene wanordelijkheden,
ook niet bij de begrafenis, die eerstdaags zal plaats
hebben. Gisteren W9rd het lijk onder groot eerbe
toon te Turijn van het kerkhof naar het station
gebracht om naar Buda-Pest te worden getranspor
teerd.
De toestand in Servië is nog niet, zooals zij
wezen moet. De pas benoemde minister van finan
ciën Myatowitch heeft reeds weder ontslag genomen,
vermoedelijk omdat hij geen kans ziet de berooide
financiën van dat land in orde te brengen. Het zal
dan ook niet gemakkelijk vallen voor hem een plaats
vervanger te vinden, wat echter moet wachten tot
de minister-president Simitch, die nog altijd te Wee-
nen vertoeft, ia zijn vaderland is teruggekeerd.
Het heeft groot opzien gebaard, dat de echtschei
ding tusschen Koning Milan en Koningin Nathalie,
den l*2den October 1888 uitgesproken, door de Sy
node te Belgrado weder is vernietigd. Het schijnt
dat Koning Milan daartoe zelf het verzoek heeft ge
daan, erkonnende, dat hij zijne gemalin vroeger be-
leedigd heeft, en haar satisfactie schuldig is.
Vermoedelijk zal nu Koningin Nathalie wel spoe
dig naar Belgrado terugkeeren, waar dan de geheele
Koninklijke familie weór zal zijn vereenigd.
In België is de ministriëele crisis, ontstaan door
het ontslag namen van den minister-president Beer-
naert, nog niet opgelost. Zooals men weet, werd
de beslissing vertraagd door de afwezigheid des
Konings, die, aan slapeloosheid lijdende, op raad
zijner geneesheeren incognito op reis was gegaan,
zonder dat men wist waarheen. De telegrammen
van den minister Beemaert hebben hem echter ten
slotte toch bereikt, waarop hij naar Brussel is terug
gekeerd. Aanvankelijk scheen het, dat Koning Leo-
pold niet geneigd was den heer Beornaert het.,;
gevraagde ontslag te verleeneü, doch na een lang-
durigen ministerraad, die door den Koning zelf.;
werd gepresideerd, heeft deze toch besloten zijn
eersten minister te ontslaan. De minister Lgounm.
heeft daarop mede ontslag genomen. Twee der
Gentsche afgevaardigden, de hoeren Smet de Naeyerï
en Begerem, volgen hen op als ministers van finan- j
ciën en justitie. De heer De Burlet is dus minister i
van binnenlandsche zaken gebleven en deze treedt
nu tevens als minister-president op. Het. is te hopen,
dat het hem gelukken mag de kieswefc-quaestie in
België tot een gelukkiger einde te brengen dan zijn
voorganger, en ook met wat meer spoed, want het'
wordt werkelijk tijd, dat die aangelegenheid daar
te lande nu eindeljjk eens van de baan raakt.
Men is in Spanje zeer tevreden over den afloop der
onderhandelingen van maarschalk Martinez Campos
met den sultan van Marokko. Nader blijkt nog dat
de laatste bijzondere waarborgen heeft gesteld ten
opzichte van het voldoen aan zijn financieële ver
plichtingen, wat zeker niet overbodig moet heeten.
Maarschalk Campos is nu naar Melilla terugge
keerd en hij zal weldra met een groot deel van het
Spaansche leger weder naar het vaderland overste
ken. Toch blijft nog eene sterke macht te Melilla
achter, omdat men de Mooren niet vertrouwt en
men bevreesd is, dat de sultan niet in staat zal zijn
hen de gesloten overeonkomst te doen eerbiedigon.
Intusschen maakt men in Spanje toebereidselen
om den maarschalk feestelijk in te halen en de
Koningin-Regentes heeft hem zelfs verheffing in den
adelstand aangeboden, wat hij echter heeft geweigerd
Reeds bij eene vorige gelegenheid, in den Carlisten-
oorlog, is hem een d dergelijk blijk van vorstelijke
waardearing aangeboden, maar ook toen heeft hij
het van do hand gewezen. Zijne beide zonen zijn
toen daarop in den adelstand verheven.
De commissie uit de Italinansche Kamer heeft
verschillende voorstellen gedaan tot vermindering
van de begrooting der ministers CHspi en Sonnino,
opgemaakt tot regeling van Italië's treurigen finan-
ciëelen toestand. Sommige dier voorstellen vonden
bij den hoer Sonnino ingang, maar andere bleef hij
bestrijden. Ook de minister van oorlog wil niets
weten van eene vermindering der legeruitgaven en
het vermoeden wordt meer en meer bevestigd, dat,
indien de Kamer niet geneigd is de plannen der
regeering goed te keuren en de gevraagde volmacht
tot uitvoering er van te verleenen, een beroep zal
gedaan worden op do kiezers, m. a. w. dat de Kamer
zal worden ontbonden.
Ook in ©rïekenlttnd heeft de premier Tricoupis
eene zware taak. De oppositie blijft den voortgang
der zaken, allereerst van de vaststelling der begroo-
ting, door afwezig te blijven, vertragen en de Kamer
is dan ook uiteen gegaan zonder die tot een einde
te hebben gebracht. Behalve de begrooting vroeg
ook dringend om behandeling een wetsontwerp tot
voltooiing van den Larissa-spoorweg, ondernomen
door eene Engelsche maatschappij, voor welk werk
de Staat 2.000.000 drachmen moet betalen. Ook
deze zaak is niet afgedaan, waarop de Engelsche
maatschappij den arbeid heeft gestaakt, zonder den
arbeiders hun loon uit te betalen, wat tot wanorde
lijkheden aanleiding heeft gegeven. De geheele lijn
wordt nu door troepen bewaakt, om te voorkomen
dat de eigendommen der maatschappij worden ont
vreemd.
Uit Brazilië luiden de berichten nog zoo te
genstrijdig, dat eigenlijk niets zekers valt mede te
deelen. Alleen weet men, dat de Portugeesche sche
pen te Buenos-Ayres zijn aangekomen, doch het
wordt betwijfeld of de admiraal Da Gama en zijne
officieren daar zullen aan wal worden gezet, omdat
men vreest, dat de Argentijnsche regeering ze aan
Peixoto zou uitleveren, wat deze gevraagd heeft.
Overigens beweren zoowel de president als De
Mello, dat ze in het zuiden van Brazilië terrein
winnen, zoodat het veilig is daaromtrent maar niets
naders te vermeldea.
GOES, 31 Maart 1894.
De heden gesloten nieuwe kiezerslijsten voor
deze gemeente, volgens welke de verkiezing op 10
April a. s. zal worden gehouden, vermelden een
aantal van 704 kiezers voor de Tweede Kamer, 703
voor de Provinciale Staten en 701 voor den Ge
meenteraad.
In de gisteren gehouden deputaten-ver-
gadering to Utrecht werd door dr. Kuyper eene
inleidende rede uitgesproken, waarin hij zijn stand
punt in de kiesrechtquaestie uiteenzette, met een
beroep op de uitspraken van Groen Van Prinsterer
en hetgeen door hemzelf vroeger over de kiesrecht
quaestie was geschreven.
Op den wensch, door ds. Littooy van Middelburg
geuit en door ds. Diemer en ook door den heer De
Savornin Lobman (oud-Kamerlid) ondersteund, dat
dr. Kuyper zelf een Kamerzetel zou innemen, werd
door dezen verklaard, dat hij zich beschikbaar stelde.
Alleen voor Goes wil hij niet, tenzij de heer De
Savornin Lohman het mocht wenschen. Deze ver
klaring werd met levendige toejuichingen begroet.
De volgende resolutiën zijn voorgesteld
De Deputatenvergadering van Antirevolutionaire
kiesvereenigingen
1. spreekt allereerst, onder eerbiedige hulde, haren
dank uit aan de Koningin-Weduwe, Regentessö van
het Koninkrijk, dat, toen het gemeen overleg over
de betere verdeeling van den volksinvloed op de
Kroon" onder alle rangen en standen des volks,
stuittedoor Kamerontbinding de weg is ontsloten,
om dit gemeen overleg weer op te kunnen vatten.
2. Zij verstaat da beteekenis van de nu komende
verkiezingen in dien zin, dat het geldt et-n wórsfce-
ling tusschen het Conservatisme van alle gading eener- l
zijds, en anderzijds tusschen hen, die voor het Volle 1
achter de kiezers opkomen een strijd waarin de anti
revolutionair.'? partij, aan haar beginsel en haar ver-
ledon getrouw, van uit haar eigen standpunt, zich i
op onverdachte wijze tegen het Conservatisme heeft
te wear te stellen.
3. Zij acht dat te dien einde, in 's Lands belang,
moet gestreefd worden naar finale kiesrechtuifcbrei-
ding, nu reedsdoorgaande tot de uiterste grens die j
de Grondwet slechts even gedoogt te stellen.
4 Diensvolgens verzet zij zich togen elke koppe- J
ling van bet kiesrecht aan eenige belasting; alsoGk
tegen het binden op ©enigerlei wijze van het kies- I
recht aan een eigenlijke lees- of schrijfproef.
5. Hiermee in overeenstemming zag zij de vragen
aan de candidaten te stellen, liefst ia dezer voege ge-
formuleerd: lo. Is het uw voornemen, om, indien gij
gekozen wordt, in de nieuwe Kamer het pleit te voeren
voor het Volk achter do kiezers en tegen het Conserva
tisme van alle gading 2o. Zijt gij van harte en zonder
voorbehoud geneigd mede te werken tot een finale
uitbreiding van het kiesrecht, nu reeds, doorgaande
tot ds uiterste grens die de Grondwet ook maar I
even gedoogt te stellen 3o. Verklaart gij u tegen
alle koppeling van kiesrecht, aan belasting En 4o.
is het ook uw gevoelen, dat er geen eigenlijke lees-
of schrijfproef mag worden toegelaten
6. Hieraan voegt zij, met het oog op het, geheel
exceptioneel karakter van deze verkiezing, nog deze
drievoudige verklaring toe
Ten eerstedat het partij verband ditmaal niet
belet, dat do afzonderlijke kiesvereenigingen met
opzicht tot Grondwetsrevisie als anderszins haar
eigen weg gaan, en zich vergewisson of eenig can-
didaat eene ruimere of engere opvatting van art. 80
der Grondwet is toegedaan.
Ten tweededat de regel van eigen candidaat-
stelling bij eerste stemming ditmaal buiten werking
bljjft iu al die districten, waar men door aanstonds
op den candidaat eener andere partij mede te gaan,
acht zijn doel beter te kunnen bereikendat er
met name, waar dit profijtelijk blijkt, geen noodzaak
bestaat, om het zittend lid eener andere partij te
verdringen, indien vaststaat, dat hij mot ons het
zelfde doel beoogt en van de schrijfproef geen onher
roepelijk beding make, en zulks liefst op voet van
weerkeerigkeid. in een ander districtalsook dat alle
conservatief gezinde candidat6n, van welke richting
ook, ón bij eeisto stemming ón bij herstemming, als
tegenstanders door ons moeten bestreden worden.
En ten darde acht zij het ditmaal vooral geraden,
dat èn de openbare zaak openbaar behandeld worde,
ón de zedelijke band tusschen kiezers en gekozenen
behoorlijk worde vastgelegden dat te dien einde
in elk district zoo de door de kiesvereenigingen ge
stelde vragen, als daarop ingekomen antwoorden,
in haar geheel publiek worden gemaakt.
Dr. Kuyper verklaaide, dat deze resolutie niet
meer gekleurd is, om het niemand onmogelijk te
maken in de partij te blijven.
De heer Lohman zeide, dat deze resolutie afkeu
ring over de Kamerleden uitsprak, maar dat de
minister Tak schuldig was aan de mislukking. Hij
verklaarde bezwaar te hebben tegen de toevoeging.
Hij meende dat men gevaar liep, een mandat impêrati
te eischen en had ook bezwaar tegen candidaten
buiten de anti-revolutionaire partij. Voorts kwam
hij er tegen op, dat anti-r8Volutionairen, die niet
in den zin der resolutie over het kiesrecht dachten,
conservatief zouden zijn. Hij vermaande tot eenheid.
De heer Voorhoeve van Rotterdam zou liever, in
plaats van de resolutie, eene korte verklaring aan
genomen zien.
Omtrent een genomen besluit vinden wenogniefs
vermeld.
Ds. De Haas, van Hattem, diende een motie in
van den volgenden inhoud
»De deputaten-vergadering van antirevolutionaire
kiesvereenigingen, in wettige samenkomst heden te
Utrecht bijeen, spreekt haar ootinoedigen dank aan
God den Heere uit voor het betoon zijner ontferming,
onze antirevolutionaire staatspartij nu bijna reeds
een vierde van een eeuw geschonken in den door
Hem aan haar gegeven leider, terwijl zij hierbij de
bede uit, dat God do Heore hem ook bij den voort
gang met wijsheid en genade sterken moge, ver
trouwende, dat zulks ten zegen zal 7,ijn voor Kerk
en School, voor Kroon en Vaderland."
Deze motio werd onder daverend applaus met
algemeene stemmen aangenomen.
Kerkelijks Zaken en Onderwijs.
Beroepen bij de Ned. Herv. gem. te Meppel
ds. J. Ossewaarde te Sluis.
OPENBARE VERGADERING
VA.N DEN
BAA9 der Gemeente GOKS,
op VRIJDAG den 30 MAART 1894,
des avonds te 8 uren.
Voorzitter de heer mr. J. G. De Witfc Hamer,
Burgemeester.
Tegenwoordig 9 leden en de secretaris.
Afwezig met. kennisgeving de heeren B. Van
Asperen Vervenne, C. L. M. Lambrechtsen, B Quist
en M. De Jonge Jz.
I. De notulen der vergadering van den 9 Maart jl.
worden gelezen en goedgekeurd.
II. De Voorzitter doet eenige mededeelingen, dio
allen zooveel noodig met goedkeuring voor notificatie
worden aangenomen o. a.
dat de heer J. B. Van Kalmthout zijne benoeming
tot lid van de gezondheidscommissie heeft aange
nomen en als zoodanig is beëedigd
dat door het hoofd van school D een kweekeling
is benoemd aan wien dus de toelage voor opleiding
moet worden verstrekt
dat het mandaat voor het laatste gedeelte der
rijksbijdrage in de kosten der werken aan den mond
dear haven is ontvangen en de tijdelijke geldleening,
die bij gomis daarvan was aangegaan, is afgelost;
dat, ter vervulling der aanstaande vacature van
onderwijzer bij het lager onderwijs, zich één solli
citant heeft aangemeld, wiens stukken zijn gesteld
in handen van den arr.-schoolopziener, ter fine van
advies, in overleg met het hoofd van school A
dat de rekening en verantwoording van den boek
houder der vereeniging van werklieden over 1893,
nagezien door den hoofdcommissaris, door B. en W.
is goedgekeurd in ontvang op f 1621,581/2» in uit
gaaf op f 1280,44 en dus met een goed slot van
f 341,141/3, welko rekening oveneenkomstig het
reglement aan den Raad wordt ingezonden en voor
de leden ter visie is gelegd.
III. Als ingekomen stuk wordt 0. a. ter tafel ge
bracht
Dankbetuiging van den heer D. De Koning voor
de hem verleende gratificatie van 200 als direc
teur der gasfabriek, die voor notificatie wordt aan
genomen.
IV. Daarna wordt gelezen een voorstel van B.
en W., waarbij deze onder overlegging der begrootiug
voor de gasfabriek inet begeleidend schrijven der
gascommissie, den gemeenteraad voorstellen
lo. het goed slot der rekening over 1893 ten
bedrage van f 1628,721/2 te bestemmen als eerste
bijdrage in de kosten voor de uitbreiding der sto
kerij, welke noodzakelijk wordt geacht met het oog
op het toenemend gasverbruik;
2o. don p r ij s van het gas voor particulie
ren, rijks- en gemeente-gebouwen met ingang van
1 April 1894 mot 1/2 ct. per M3. te verlagen
en dus to bepalen op 8 1/3 ets. don kubicben Meter
3o. den huurprg s der meters van af
hetzelfde tijdstip te verlagen als volgt
Grootte der Thans geldend. Voorgesteld,
meters.
2 Lichts f 0,25 f 0,15
5 0,40 0,25
10 0,50 0,30
20 0,70 0,40
30 0,70 0,50
50 0,90 0,70
en van do volgende te behouden
60 Lichts op f 0,90
80 1,
100 1,
Dit voorstel, waaraan de financiëelö commissie
hare adhaesie verleende, wordt goedgekeurd.
V. Nu komt in behandeling een voorstel van
B. en W. tot wijziging der begrooting in verband
met de gewijzigde bestemming van het gebouw der
voormalige leenbank en met het aan dhr. Weide
toegekend wachtgeld.
Dit voorstel wordt zonder beraadslaging of hoof
delijke stemming aangenomen.
VI. Daarna wordt in behandeling gebracht een
voorstel van B. en W. in verband met het raads
besluit van den 8 Juni 1893, waarbij werd over
gedragen aan Elisabeth Krijger wed. J. Den Hol
lander te Wilhelminadorp, teg' n den gewonen prijs,
de oppervlakte van een Are twintig Centiaren grond
aau de Laurens Pieter Van de Spiegelstraat te Goes,
onder verplichting voorts om de helft te dragen in
de kosten van het aan te leggen trottoir, begroot
op pl. m. f80.
Na den bouw bleek, dat er een verschil was
omtrent het nr. van het perceel, alsmede omtrent
de grootte van den ingenomen grond. Het eerste
was gelegen in een verschil tusschen do kaart ter
secretarie en die van het kadaster.
Het tweede verschil is niet opgehelderd. Niet
tegenstaande, overeenkomstig een door den land
meter opgemaakt kaartje en daarop gestelde ver
klaring een Are twintig Centiaren grond is overge
dragen, blijkt, nu het door de daarop gebouwde
huizen ingenomen oppervlak gemeten is, slechts 95
Centiaren van de geraeento aan de weduwe te zijn
overgegaan.
Daar de gemeente de koopsom tegen de opper
vlakte van een Are twintig Centiaren ontvangen
heeft en de verkrijgster, volgens de laatste opmeting
slechts vijf-on-negentig Centiaren heeft verkregen,
zou eigenlijk teruggave van vijftig gulden (f2 per
Centiare) moeten plaatshebben, aangezien het niet
wenschelijk moet geacht worden dat een gedeelte
van den grond, waarop het trottoir wordt gelegd,
niet het eigendom der gemeente zou zijn.
De verkrijgster is echter bereid tot eene dading,
en wel
dat ten haren name niet meer worde overgedragen
dan do ingenomen oppervlakte, zijnde 95 Centiaren,
zonder eenige teruggave van koopsom, maar dat zij
worde ontheven van de verplichting om te dragen
de helft der kosten voor de verlegging vau het
trottoir.
Bij de onzekerheid, of eigenlijk gezegd, bij de ge
bleken onmogelijkheid om liet verschil in de grootte
van den grond op te lossen stellen B. on W. voor,
die dading to sluiton en dus de verkrijgster te ont
heffen van hare verplichting omtrent de kosten van
het trottoir, waartegenover zii, zonder teruggave
van ecnig bedrag van do koopsom, genoegen no\?tat
