1894 N". 20.
Donderdag 1 Maart.
8Ttc jaargang.
Bij dit Dommer behoort een bijvoegsel.
is buiten werking getreden
De Overgangsexamens
Da uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnemonten en Advertontiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bg alle Boekverkoopers en Brievengaarders,
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs j
slechts tweemaal betékend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten eH de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 et.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Inzending van advertentie» voor 9 wren o» den da* der uitgave.
üe O]) 27 Februari 1S94 aangekondigde BEPERKING VAN
HET VERVOER over de kunstwegen iu de proviucie
met middernacht tusschen den 28 Februari eu den Isten
Maart 1894.
Goes, den 28 Februari 1894.
De Burgemeester van Goes,
J. G. d. W. HAMER
der leerlingen van de BURGER-AVONDSCHOOL zullen in
het openbaar gehouden worden in het schoolgebouw, op Vrij
dag 10 Maart o. k, des avonds van 69 uren, volgens on
derstaand programma
Eerste klasse.
6 —6 1/2 uur. Geschiedenis.
6 Va7 Kennis der Natuur.
Tweede klasse.
773fa uur. Wiskunde.
7 3/4 bi/2 Nederlandsch.
8 1/2 —9 Kennis der Natuur.
De ouders en betrekkingen der leerlingen en voorts alle
belaugstolleuden worden tot bijwoning van deza examens uit-
genoodigd.
Goes, den 28 Februari 1894.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
Algemeen Overzicht.
Gelijk wij vroeger meldden, dat gebeuren zou, is
20 Februari jl. de Italiaansclie Kamer bijeenge
komen. Hare eerste bezigheid was het kiezen van
een voorzitter, tengevolge van het bedanken van den
heer Zanardelli. Deze werd wel herkozen, doch hij
bleef bij zijn besluit, waarna met eene meerderheid
van slechts enkele stemmen de hesr Biancheri werd
benoemd. Deze was vroeger ook jarenlang voorzitter
en zijne onpartijdigheid verschafte hem toen het ver
trouwen ook van zijne politieke tegenstanders. Daar
aan heeft hij dan ook nu weder zijne verkiezing te
danken, hoewel velen vreezen, dat zijn hooge leeftijd
hem niet meer zal in staat stellen in de aanstaande
gewichtige parlementaire periode die kracht te ont
wikkelen, die van een voorzitter onder zulke om
standigheden mag geëischt worden. Overigens is zijne
verkiezing geene overwinning voor de regeering, want
de heer Biancheri behoort niet tot de steunpilaren
van het huidige ministerie.
Vooral echter waren de laatste dagen voor Italië
van belang, omdat eindelijk de sluier opgeheven is,
die nog steeds de financiëele plannen van de heeren
Crispi en Sonnino bedekte, en nu die plannen hekend
zijn, overtreffen ze nog de stoutste verwachtingen,
die zelfs de heftigste tegenstanders van het ministerie
durfden koesteren. Dat zonder verhooging van be
lastingen het evenwicht niet zou worden hersteld,
begreep iedermaar dat die verhooging tot een
jaarlijksch bedrag van honderd millioen lires zou
worden opgedreven, had niemand durven denken.
Inderdaad, het is den heer Sonnino gelukt plannen
te ontwikkelen, waardoor het financiëel evenwicht
op vasten grondslag is hersteldmaar hij doet dit
op eene wijze, waarvan gezegd kan worden, dat
iedereen het zoo wel kan. Wanneer men het volk
jaarlijks met vijftig millioen gulden meer gaat be
lasten, is in menig land het financiëel evenwicht
spoedig hersteld. De vraag is dan ook natuurlijk
al dadelijk gedaan of de draagkracht der bevolking
een dergelijke belastingverhooging vergunt, en het
wekt verbazing te zien, dat er nog bladen zijn, die
deze vraag toestemmend durven beantwoorden.
Wanneer zij en de regeering gelijk hebben, dan heeft
het er tot nutoe met de belastingheffing in Italië
vrij zonderling uitgezien.
Naast deze belastingverhooging staan natuurlijk
verschillende andere financiëele plannen der regeering,
0. a. zal getracht worden door bezuiniging en con
versie der staatsschuld nog vijf-en-twintig millioen
gulden te winnen. Het spreekt wel vanzelf, dat al
dadelijk hevig verzet tegen deze ontwerpen der
regeering wordt gepredikt, en dat verscheidene bladen
ze aan een scherpe critiek onderwerpen. Ook in het
buitenland trekken ze in het bijzonder de aandacht,
met name te Berlijn, waar ze ook maar matig sym
pathie hebben gewekt.
Er zal dan ook in de Kamer nog wel een hartig
woordje over gesproken worden, wanneer ze in be
handeling worden genomen. Voorshands echter houdt
ze zich onledig met de behandeling van verschillende
interpellaties betreffende de maatregelen door de regee
ring, tijdens het reces der Kamer, genomen op Sicilië
en te Masa en Carrara.
In Oostenrijk is de vacantia van den Rijksraad
ook weder geëindigd en het rainisterie-Windischgratz
kan dus voortgaan met de ontwikkeling zijner plan
nen. Men weet, dat de financiëele quaestie het eerste
punt op het programma der regeering vormt, en de
kundige minister Von Planer is dan ook bereids bezig
zijne denkbeelden daaromtrent in voorstellen te be
lichamen. Gisteren diende hij een drietal ontwerpen
in betreffende de regeling der muntquaestie.
Intusschen schijnt het ministerie toch ook zijne
aandacht reeds te wijden aan het kiesrechtvraagstuk,
dat het vorige kabinet voor een goed deel ten val
bracht, en waaromtrent het heette, dat dit ministerie
voorloopig nog geene voorstellen zou overwegen.
Dit laatste nu is niet juist, maar daarmede is niet
gezegd, dat er groote spoed met de herziening der
kieswet zal gemaakt worden. Immers, het kabinet-
Windischgriitz is een coalitie-kabinet van liberale
en clericale Duitschers en Polen, welke partijen
alle drie zeer verschillend denken over de kiesrecht-
quaestie. Meer is er niet noodig om met, grond te
mogen veronderstellen, dat, de allen bevredigende
formule in dezen niet spoedig zal gövonden zijn.
Maar dit is voor de meest vooruitstrevende rich
ting onder de bevolking der hoofdstad geen beletsel
geweest om op den dag der wederbijeenkomst van
den Rijksraad een twintigtal meetings te houden,
teneinde eene beweging op touw te zetten ten gunste
eener groote uitbreiding van het kiesrecht, en om
maar dadelijk te zeggen, wat men wil, is op al die
meetings eenzelfde motie aangenomen ten gunste
van de onverwijlde invoering van algemeen stem
recht. Het is wel overbodig nader te verklaren, dat
de regeering daaraan zeer zeker geen gevolg zal
geven.
S5oiig;ar5je en Servië vragen wel niet veel
aandacht, maar toch mag niet verzwegen worden,
dat in eerstgenoemd land de Kamer het veelbespro
ken wetsontwerp op bet burgerlijk huwelijk heeft
in behandeling genomen. Vermoedelijk zal het wel
worden aaugenomen, alhoewel de meerderheid, die
geacht wordt er voor te zijn, niet zoo heel groot is.
De bevolking echter is zeer met het ontwerp inge
nomen, en er had den eersten dag dan ook eene
groote betooging voor het gebouw der Kamer plaats.
Uit Servië komen de laatste dagen weinig belang
rijke berichten, waaruit echter niet mag worden af
geleid, dat er rust en kalmte heerscht. Integendeel,
de radicalen gaan voort tegen het kabinet-Simiteh
te ageeren en dit zal wel blijven voortduren tot
Milan het land zal verlaten hebben, waarop deze
echter voorshands nog volstrekt geen plan schijnt
te hebben. Dit ontstemt niet alleen de radicalen
maar ook de Russische regeering, die indertijd zoo
duchtig heeft moeten betalen om den ex-koning de
belofte af te persen, dat hij nimmer meer in Servië
zou terugkeeren. Het heet, dat Rusland zoo boos is
over het verblijf van koning Milan, dat het gewei
gerd heeft den minister Simitch te ontvangen, die
voornemens was persoonlijk de hoven te Weenen en
te St. Petersburg van den nieuwen slaat, van zaken
te gaan kennis geven. Hij is nu naar Weenen ver
trokken.
De Franscïte Kamer hoeft, zooals verwacht
werd, het voorstel der regeering om het invoerrecht
op graan te bepalen op 7 fres. aangenomen. De vrees
voor eene gespannen verhouding met Rusland heeft
ongetwijfeld den doorslag gegeven, en den heer De
Méline met zijn protectionistischon aanhang bewogen
zich bij het bemiddelingsvoorstel der regeering neder
te leggen. Het is nu maar do vraag of Rusland over
het thans gevallen besluit tevreden zal zijn.
Overigens is in Frankrijk de koloniale politiek op
het oogenblik het meest aan de orde, vooral ten
gevolge van de nederlaag, die generaal Bonnier heeft
geleden tegenover de Tuaregs, waarbij hij zelf sneu
velde. Uit later ontvangen berichten blijkt, dat de
generaal de stad Timboectoe alleen heeft ingenomen
om zich in verbinding te kunnen stellen met de
Fransche schepen op de Niger-rivier.
Maandag leverde de Fransche Kamer weder een
van die toonbeelden van verwarring, waardoor zij
af en toe bijzonder opzien baart. Aan de orde was
het onderzoek naar de geldigheid van de verkiezing
van den heer Wilson, den beruchten schoonzoon van
den vroegeren president der republiek Grévy. De
heer Wilson zat alleen op een bank, omdat geen
zijner medeleden naast hem wilde plaats nemen. Hij
betoogde de geldigheid zijner verkiezing, waarop
de afgevaardigde Basly, socialist, eene verklaring
wilde voorlezen betreffende deze verkiezing, waarbij
ook het Panama-schandaal zou worden te berde
gebracht. De voorzitter weigerde echter den heer
Basly voor deze verklaring het woord te verleenen,
wat een geweldig rumoer deed ontstaan, zoodat de
zitting moest worden geschorst. Toen zij weder her
opend was, werd de verkiezing van den heer Wilson
ongeldig verklaard met 465 tegen 2 stemmen.
De regeering is op eenigszins gespannen voet met
Portugal, en zij heeft zelfs gedreigd de diplomatieke
betrekkingen met dat land af te breken. De oorzaak
hiervan moet gezocht worden in de weinige inschik
kelijkheid, dio Portugal blijft betoonen bij de regeling
der financiëele quaestie. De Fransche regeering heeft
daarin aanleiding gevonden om op te komen voor
de belangen barer onderdanen, voor zoover die tot
de buitenlandsche schuldoischers van Portugal be-
hooren. Zij meent, dat Portugal nalatig en onwillig
is zijn financiëelen toestand in overeenstemming met
die belangen te brengen.
De verwikkelingen tusschen Spanje en Ularoliko
vorderen nog niet veel. De Sultan van laatstgenoemd
rijk wil maar niet treden in de financiëele eischen,
die Spanje stelt. Hij biedt f 2,500,000 aan, terwyl
f 6,000,000 geëischt wordt. Bovendien wil de Sultan
niet hooren van een bepaalden termijn van uitbe
taling en hij heeft meermalen bewezen, dat uitstel
bij hem tot afstel leidt. Volgens de berichten moet
echter de beslissing vóór 1 Maart vallen, zoodat we
wel spoedig zullen vernemen, wat het resultaat van
maarschalk Martinez Campos' onderhandelingen is.
Uit Brazilië luiden de laatste berichten weder
gunstiger voor de opstandelingen. De stad Santos
zal zich eerstdaags moeten overgeven en de admiraal
De Mello trekt met, spoed met een landleger tegen
de hoofdstad op. Het is nu maar de vraag of deze
berichten juist zijn en of niet eerstdaags weder even
gunstige berichten omtrent de party van president
Peixoto komon.
D9 oorlog tusschen Itficnragua en Honduras
is zoo goed als geëindigd. Do Hondureesche stad
Tegucigalpa is door de Nicaraguaansche troepen met
behulp van de Hondureesche ontevredenen ingeno
men, niettegenstaande president Vasquez haar tot
het uiterste heeft verdedigd, waarbij hij zelf gewond
werd. De aanvoerder der Hondureesche malcontenten,
generaal Bonilla, zal nu vermoedelijk wel president
worden.
GOES, 28 Februari 1894.
Het is zeker niet bevorderlijk aan het succes,
dat voordrachten ten deel valt, wanneer gedurende
een ganschen avond dezelfde persoon ten tooneele
verschijnt. Indien echter een spreker de gave bezit
met zijn woorden, zeggingskracht en gebaren zoo
te woekeren, dat hij in elke voordracht een ander
schijnt, dan vervalt dat bezwaar, zoo niet geheel,
dan toch zeker voor een groot gedeelte, en in dat
geval is het publiek evenzeer geheel oor en oog
voor wat de spreker zegt en doet.
Die gave, dat talent bezit de heer W. Van
Z u ij 1 e n in hooge mate en hij leverde daarvan
gisteravond weder het onwederlegbaar bewijs bij zijn
optreden in »de Prins van Oranje" alhier, vooreen
talrijk publiek, waaronder velen van buiten. Door
de voordracht van een negental nummers naar een
geheel nieuw en oorspronkelijk programma weer
galmde de zaal nu eens van hartelijk gelach of luid
applaudissement, dan weder heerschte er een stilte,
die bij de ernstigste plechtigheid niet grooter zou
kunnen zijn.
Men wflet niet wat in den heer Van Zuijlen het
meest te bewonderen, de kalmte en vastheid, waar
mede hij optreedtde zeggonskracht, die hij aan
zijn woorden weet te geven of de kunst, waarmede
hij zich naar alle vormen plooit en dit alles ver-
eenigt tot een geheel, zoo vroolijk, zoo geestig, zoo
satyriseh, soms ook zoo ernstig en pakkend, dat zijn
publiek in hooge mate wordt geboeid en in den
waren zin van het woord geniet. Zijn veel omvat
tend talent maakt hem dan ook tot een der eerste
acteurs van ons land, die, waar hij ook optreedt,
steeds kan rekenen op een volle zaal van tevredene
en dankbare hoorders.
Het valt moeilijk aan de voordracht van eenig
nummer van het programma bijzonderen lof toe te
brengen die van het eene had al meer succes dan
die van het andere. Toch mogen als de best ge
slaagde genoemd worden de dupe der historie (waar
aan echter geen plaats toekomt op een nieuw"
programma, want reeds vroeger is het alhier
door hem voorgedragen onder den titel van »de
doordry ver")Oudste Wimpie, een schetsje, ge
grepen uit-het dagelijksch leven, waariu zoo menig
maal ons gedrag wordt veroordeeld, omdat men
meent, dat een ander anders zou gehandeld hebben,
al bestaat die andere niet; een Onzin-speech;waarin
niets-zeggende toasten zoo aardig werden gaparo-
diëerd. In het laatste nummerGoeden morgentoonde
de heer Van Zuijlen zijn talent als acteur.
Ofschoon de meeste voordrachten van humoristi-
sehen aard waren, konden vele den hoorders toch
nog tot leering strekken.
Meermalen werd de heer Van Zuijlen teruggeroe
pen en een langdurige toejuiching, bij het vallen
van het doek, was de betuiging van hulde en dank
voor den genotvollen avond.
De heer Z. D. v. d. B i 11 La M 011 h e
heeft ontslag genomen als voorzitter en bestuurslid
van het muziekgezelschap »Euphonia" alhier.
Naar de M. Ct. verneemt is door de Com
missie voor de proeven van bekwaamheid in het
timmeren voor het afleggen der proef in theoretische
vakkennis en teekenen 0. a. opgeroepen voor de
meesterproefP. P. Van Ossewaardete Goes,
die voldaan hoeft aan het praktische gedeelte van
het onderzoek, dat te Middelburg in 't begin van
het jaar plaats had.
Als datnm voor het theoretisch onderzoek is vast-
5 Maart a. s.
i£ol ij ns plaat. Met veel opgewektheid vierde
deze gemeente met den havenmeester, den heer M.
Merison en vrouw, gisteren diens zestigjarig hu
welijksfeest. Al vroeg wapperden uit vele huizen de
driekleur en zag men voor de woning van de jubi
larissen eene door de jongelui dien nacht vervaardigde
nette eerepoort met toepasselijk opschrift prijken.
Door de heeren C. C. Coomans, dr. J. L. Hage
en J. Vermeulen waren e6nigen tijd te voren wel
geslaagde pogingen in 't werk gesteld, om de ge
meente van hare sympathie te doen blijken. Tbans
konden zij zich van hunne taak kwijten, toen zij,
in vereeniging met den burgemeester, de oude doch
zeer krasse menscken gingen feliciteeren en hun een
aardig souvenir in enveloppe konden aanbieden met
een album, waarin door den heer L. Vink geheel
belangeloos met kunstvaardige hand, de namen van
allen, die bijgedragen hadden, geschreven waren. De
commissie had tevens gezorgd voor de noodige ver-
verschingen en 's avonds voor de by zoo'n gelegen
heid onmisbare teertonnen.
't Ruwe weer belette wel de verlichting van de
eerepoort, maar deed geen af breuk aan de feestelijke
stemming op straat en by de jubilarissen aan huis,
waar 't woonvertrek keurig gegroend en met lam
pions verlicht was.
Bij kon. besluit is mr. J. P. F. V a n der
Mieden van Opmeer, te Middelburg, met
6 Maart a. s. benoemd tot schoolopziener in het
arrond. Middelburg.
Bij kon. besluit is eervol ontslagen op zijn
verzoek J. J. Slate rus, ingenieur-verificateur
van het kadaster, met dankbetuiging voor de goede
diensten gedurende ruim 40 jaren bewezen benoemd
tot ingenieui'-verificateur van het kadaster F. A.
Claessen, landmeter 1ste klasse.
De Minister van Marine brengt ter kennis van
belanghebbenden, dat in dit jaar vijf jongelieden
kunnen geplaatst worden als adspirant-admi-
n i s t r a t e u r bij de Koninklijke Nederlandscke
zeemacht en dat in dit jaar bij het Koninklijk In
stituut voor de Marine te Willemsoord, na vergelij
kend examen, achttien jongelingen kunnen worden
geplaatst als adelborst voor den zeedienst.
Voor beide examens zie men de Staatscourant no. 49.
Vermoedelijk zal dit jaar het examen voor
kommies bij 's rijks belastingen dat
gewoonlijk elk voorjaar wordt gehouden niet
plaats hebben.
De Gemeentestem wijst op een gevolg van
de voorgestelde regeling van het per
soneel in verband met het kiesrecht.
Sedert 1887 zijn kiezers in hoofdzaak degenen
die ten volle in de personeels belasting zijn aange
slagen. Die regeling zal voor de gemeenteraden nog
wel eenigen tijd blijven bestaan, daar de aanhangige
voordracht omtrent het kiesrecht alleen de Tweede
Kamer en de Provinciale Staten geldt. Kan men nu
van degenen die wegens talrijkheid van gezin een
deel zullen mogen aftrekken, zeggen dat zij ten volle
zijn aangeslagen Staan zij niet gelijk met de thans
uitgeslotenen, die voor 1/3 of 2/3 van de personeele
belasting vrijstelling erlangen en daarom (zeer ten
onrechte) geen kiezer zijn Het betreft zeker geen
gering aantal personen want de hoofden van ge
zinnen met woningen van f 500—/ 700 huurwaarde
maken stellig meer dan de helft uit van het geheel
aantal kiezers.
De Gemeentestem acht het noodig door een bepa
ling, 't zij in de belastingwet, hetzij in de kieswet,
uit te maken, dat door den aftrek het kiesrecht
niet verloren gaat. De vraag ligt dan echter voor
de hand mag men dan het kiesrecht langer weigeren
aan hen dia 1/3 of 2/3 remissie erlangen? Bij de
zelfde wijziging in de kieswet behoorde men daarom
den laatstgenoemden het kiesrecht te geven en tevens
aan al de aangeslagenen in de vermogens- en (of)
bedrijfsbelasting in afwachting van een definitieve
regeling van het gemeentelijke kiesrecht. Meu zou
aldus ia de gemeenten een zeer gawenschten gelei
delijken overgang tot stand brengen tot een stelsel,
dat zich aan de kiesrechtregeling voor Kara^r ea
Staten zooveel doenlijk aansluit.
