1894 N". 23.
Donderdag 22 Februari.
81sle jaargang.
HET EINDEXAMEN
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; niet bijblad 10 C9nt.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiëri voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 et
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Inzending van advertentie» voor S uren op den dag der uitgave.
«au de BURGER-AVONDSCHOOL zal dit jaar gehouden
worden, w.t het mondeling gedeelte betreft, op Donderdag
15 Maait, begiunende des voormiddags 9 uren, tot bijwoning
waarvan belangstellenden worden uitgenoodigd.
Zij die zich aan bedoeld examen weuschen ta onderwerpen,
behooren daarvan aangifte le doen vdor of uiterlijk op Maandag
5 Maart a. s, aan deu directeur der school dr. Z Th. D1EIIL.
Goes, deu 21 Februari 1894.
Burgemeester en Weihouders van Goes,
J. G d W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN
GOES, 21 Februari 1894.
Als eerste opbrengst van het ten voordeele
van den Chr. Volksbond uitgegeven werkje van ds.
Van Koetsveld alhier, is door don heer A.
Dekker onder dankbetuiging ontvangen de som
van f 10.
Wjj herinneren belangstellenden aan de op
voering dor gymnastiek-vereeniging »Volhar-
ding" alhier op morgenavond. Zoowel de ver-
eeniging zelve als de liefdadigheidsinstelling, ten
bate waarvan de voorstelling gegeven wordt, ver
dienen ruimschoots den steun en de belangstelling
van het publiek.
De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft
met intrekking van de vaststelling der kringen
voor de rgkslandbouwproefstations,
zooals die heeft plaats gehad bij beschikking van den
Minister van Waterstaat, Handel en Nijverheid van
27 December 1889, aangewezen voor het rijksland-
bouwproefsfcation te Goesde provinciën Zeeland,
Noord-Brabant en Limburg, benevens de eilanden
Goedereede en Overflakkeeen voorts bepaald dat
voor zaadmonsters. met uitzondering van de monsters
van graszaad, de boven vastgestelde kring in spoed-
eischende gevallen zal gelden ten opzichte van de
onderzoekingen naar de zuiverheid, en dat, behoudens
deze gevallen, alle zaad monsters tot onderzoek zullen
moeten worden opgezonden aan de afdeeling voor
het onderzoek van zaden aan het rgkslandbouw-
proefstation te Wageningen.
Door den commissaris der koningin in Zeeland
is bepaald, dat de aflevering van de bij de
Nationale Militie, voor dö lichting van dit
jaar, in ta lijven manschappen uit de gemeenten
dezer provincie zal geschieden
Op Vrijdag 2 Maart te Middelburg op de boven
voorzaal van het raadhuis, des voormiddags te 10
uren, na aankomst der Zeeuwsche spoorboot, die te
6 uren van Zieriksee zal afvaren, allen uit de ver
schillende gemeenten dezer provincie, die zich voor
de Zee-Militie hebben aangemeld.
Op Maandag 5 Maart ta Middelburg op de bo ven-
voorzaal van het raadhuis, des voormiddags te 10
uren, na aankomst der Zeeuwsche spoorboot, die te
6 uren van Zieriksee zal afvaren, die der gemeenten,
gelegen in Schouwen, Duiveland, St. Philipsland en
Noord-Beveland, en die der gemeenten St Annaland,
St. Maartensdijk en Stavenisse.
Op Woensdag 7 Maart te Middelburg op de bo ven
voorzaal van het raadhuis, des voormiddags te 10
uren, die der gemeenten gelegen in Walcheren, uit
gezonderd Vlissingen en die der gemeenten Baarland,
Borsele, Driewegen, Ellewoudsdijk, Goes, 's-Graven-
polder, 's-Heer Abtskerke, 's-Heer Arendskerke,
's-Heerenhoek, Heinkenszand, Hoedekenskerke, Nisse,
Oudelande, Ovezand en Wolfertsdijk.
Op Maandag 12 Maart te Tolen in het voorportaal
van het raadhuis, des middags te 12 uren, die der
gemeenten Hengstdijk, Hontenisse, Ossenisse, Oud-
Vosmeer, Poortvliet, Scherpenisse, Tolen, Kapelle,
Kattendijke, Kloetinge, Krabbendijke, Kruiningen,
Rillaud-BathSchore, Waarde, Wemeldinge en
Ierseke.
Wolfertsdijk. De landbouwvereeniging
alhier hield Maandagavond jl. hare wintervergade
ring, die slechts matig bezocht was. Nadat met al
gemeens stemmen 3 leden waren aangenomen, deed
de penningmeester rekening en verantwoording der
gelden over 1893. Hieruit bleek, dat ontvangen was
f 160,701/2 en uitgegeven f 22,13, zoodat de niet
onaardige som van f 138,57 in kas blijft. Verder
werd eene commissie benoemd, om de nog bestelde
37500 K.G. kunstmeststoffen in ontvangst te nemen
on monsters tot onderzoek naar het proefstation op
te zenden. Hiervoor werden aangewezen de hh. J
Van der Voorde, J. A. Koert en G. De Jager. De
kunstmeststrooier zal dit voorjaar nog nader worden
beproefd.
Heinkeiiezand. Jl. Zondagavond trad de heer
Domela Nieuwenhugs alhier op in de zaal
van dhr. A. V. d. Berge. Vóór hg zgne rede begon
werd door eenige aanwezigen het Nederlandsch
volkslied aangeheven, maar overigens werd despre
ker niet in zijne rede gestoord. Debat had er even
min plaats, waaruit echter niet mag afgeleid worden,
dat alle aanwezigen met het gehoorde instemden.
Dit bleek trouwens des heer Domela Nieuwen-
huijs en Van der Veer spoedig genoeg, althans toen
zij de gemeente verlieten schijnt er met steenon
naar hun rgtuig te zijn geworpen, terwijl ook hunne
volgelingen, die uit Goes waren opgekomen, niet
ongemoeid hebben kunnen vertrekken. Ernstige on
geregeldheden hebben echter niet plaats gehad.
Ook schgnt de heer pastoor alhier des morgens
gewaarschuwd te hebben tegen het bijwonen van
socialistische vergaderingen, ten minste in zijn slui
tingswoord betuigde dhr. V. d. Veer zijne bevreem
ding, dat Zijn Eerw. niet gekomen was om met
den heer Domela Nieuwenhuys in debat te treden.
De heer Abraham Van Hoboken is
zijn vader wijlen den heer Edmund Van Hoboken
Van Rhoon, Pendreeht en Baarland, opgevolgd als
Ambachtsheer van Hoedekenskerke.
Het Landbouwcomité heeft een adres aan de
Tweede Kamer gezonden, waarin het zich met het
wetsont werp op de grondbelasting in
hoofdzaak ingenomen verklaart. Detailpunten latende
rusten, stemt het Comité met de hoofdbeginselen in
om deze drie redenen le omdat, wil de grondbe
lasting zoo billijk werken als mogelijk is, de wet de
meest bereikbare vastheid moet geven aaa de ver
houding tusschen do belasting en de gemiddelde
opbrengst van den grond, en het wetsontwerp dit
tracht te bereiken en daarmede een einde maakt
aan de beschouwing van de grondbelasting als een
grondrente2ö omdat het wetsontwerp het onrecht
der opheffing van den vrijdom van gebouwen, voor
den landbouw bestemd, herstelt door bet denkbeeld
om den huurprijs van gebouwd en ongebouwd te
zamen tot uitgangspunt van een herschatting te
nemen3e omdat aan de wijziging in den aard der
grondbelasting terstond een herschatting van de be
lastbare opbrengst is verbonden, waardoor de onge
lijkheden, die van de herziening het onvermijdelijk
gevolg zijn geweest, kunnen worden aangenomen.
Niet in verdere bijzonderheden tredende, geeft
echter het comité nog in overweging in art. 12 de
bepaling op te nemen, dat de ambtenaren der directe
belastingen evenmin als de andere daar genoemde
personen in de hoofdcommissie en in de cominissiën
zitting zouden kunnen nemen.
Het comité spreekt overigens het vertrouwen uit,
dat het gestelde percentage van heffing zal worden
verlaagd, zoodra blijkt, dat een vermeerdering der
Staatsinkomsten d9 verlaging toelaat of dat door
meerderen teruggang van het landbouwbedrijf de
inkomsten van den grond nog gestadig verminderen.
Ten slotte verklaart het comité zich tegen het
denkbeeld eener progressieve grondbelasting, omdat
die, het bestaan bedreigende der groote grondeigen
aars, die zeiven hun grond exploifceeren en van wie
de sterkste vooruitgang voor het bedrijf is te wach
ten, en de uitwonende geldbeleggers niet derende,
een ondeugdelijk middel zou zjjn om het gestelde
doel te bereiken en bovendien ernstige oeconomische
gevolgen na zich zou sleepen.
Door het bestuur der Liberale Unie
is een circulaire verzonden aan de besturen der li
berale kiesvereenigingen, welke circulaire ondanks
haar vertrouwelijk" karakter in eenige bladen is
opgenomen. Nu dat gesehied is, kan er tegen open
baarmaking in ruimeren kring wel geen bezwaar
bestaan en ontleenen wij daaraan het volgende:
»Het zal u bekend zijn, dat wjj ons in November
1891 en in September 1892 tot de besturen der
Liberale Unie aangesloten kiesvereenigingen gewend
hebben met vertrouwelijke circulaires, waarin wij
wezen op het groote belang, om tegen de reeds toen
verwachte uitbreiding van het kiezerscorps, op po
litiek gebied nadere voeling te erlangen met de krin
gen van ons volk, welke weldra het kiesrecht zouden
krijgen. Wij gaven in de missiven in korte trekken
aan, hoe men hier en daar reeds het doel had weten
te bereiken en vroegen inlichtingen van de besturen,
hoe zij zouden meenen, dat tot een meer algemeen
resultaat zou kunnen worden samengewerkt.
Het is bij een opzettelijk onderzoek gebleken, dat
nog in vele andere plaatsen een goede uitslag in
dit opzicht te bereiken zou zijn, indien van de zijde
der liberale kiesvereenigingen daartoe stappen wor
den gedaan en met name hebben wij stellige redenen
om aan te nemen, dat een aantal afdeelingen van
het Alg. Ned. Werkl. Verb, of andere, in denzelf
den geest van ordelijke hervorming werkzame ver-
eenigingen van dien aard, niet ongenegen zouden
zijn, om, daartoe aangezocht, op staatkundig gebied
met de liberale vereenigingen samen te werken.
Dat wjj in de eerste plaats het A. N. W. V.
noemen, vindt ziju verklaring in het feit, dat het
programma van dit Verbond op de hoofdpunten met
dat der Liberale Unie overeenstemt.
In deze samenkomsten ware de vraag te behan
delen, op welke wjjze de toetreding der werklieden
als leden onzer kiesvereenigingen zou kunnen worden
bevorderd, of hoe op andere wijze in de toekomst
samenwerking zou kunnen worden verkregen. Bjj
een en ander zal rekening moeten worden gehouden
met plaatselijke toestanden. Het bestuur meent, dat,
waar de andere staatkundige partgen met groot9
kracht in deze richting werkzaam zijn, ook door do
vrijzinnigen niet langer mag worden gedraalddat
zeker niet mag worden gewacht, totdat het kiesrecht-
ontwerp tot wet zal zijn verheven."
De Haagsche kroniekschrijver van de N. Gron.
Ctwaagt zich aan voorspellingen over het lot
van het kieswet-ontwerp. Hij schrijft
Er zijn reeds vrij wat amendemeuten gereed en over
anderen wordt nog druk onderhandeld, maar
men vreest, met groote vreeze, dat het resultaat ne
gatief zal zijn. De liberalen staan nog als vuur en
zwavel tegenover elkander, wat bij de verkiezing van
de sectie-voorzitters nog al duidelijk in 't licht is
getreden.
Hot schijnt, dat de fractie-van Houten c. s. onder
geen voorwaarde met het in hoofdzaak ongewijzigd
ontwerp zal medegaan. En op de rechterzijde valt,
bij niet zeer ingiijpende wjjzigingen, absoluut niet
te rekenen. Dr. Schaepman staat tot nog toe in zijn
verdediging van 't voorstel alleen onder zijn geest
verwanten en bij de anti-revolutionnairen zijn hoog
stens 3 of 4 leden te vinden, die als 't er op aan
komt, het ontwerp, gelijk het daar ligt, zullen
aannemen. Ik begrijp derhalve nog niet waar de
meerderheid van daan moet komen als de regeering
het ingenomen standpunt handhaaft. Eene verwer
ping is dan bijna zeker. Over art. 3 zal men het
mtusschen, naar aller verwachtingen, nog wel eens
worden. De groote strijd komt bij art. 4 en men
voorziet dan ook daarbij de beslissing over heel de
wet. Wordt art. 4 verworpen, dau trekt de regee
ring het ontwerp in en dan zullen we moeten af
wachten wat er verder gebeurt. Vrij zeksr acht
men dan een Kamer-ontbinding. In elk geval gaan
we een hoogst gewichtige periode te gemoet.
Te Rotterdam is een niet onbelangrijke quaestie
gerezen. Sommigen ziju van meening en niet ge
heel zonder grond dat de aanslagbiljetten
der plaatselijke inkomstenbelasting
aldaar onwettig zijn.
Terwijl toch volgens de instructie van deu ge
meente-ontvanger Gem.-blad 1886 no. 4) de ont
vanger is belast met de invordering der inkomsten
en ontvangsten der gemeente, en art. 2 der verorde
ning op de invordering der plaatselijke directe be
lastingen (Gem-blad 1892 no. 15) bepaalt, dat »de
ontvanger aan iederen belastingschuldige een aanslag
biljet moet zenden", staat op de aanslagbiljetten te
Rotterdam niet de naam van den ontvanger den heer
Nichot, maar die van den hoofdambtenaar met de
ontvangst belast, den heer Van Peski vermeld.
Men vraagt zich af, waaraan een hoofdambtenaar
zijn bevoegdheid ontleent om in de aanslagbiljetten
zijn naam te vermelden. Aan de wet toch niet, want
ten aanzien der invordering van de gemeentebelas
ting gelden dezelfde bepalingen als ton aanzien der
rijksbelastingen en bij deze zijn aanslagbiljetten on
geldig, indien die niet van den naam das ontvangers
zijn voorzien. Bij geval van ziekte of ontstentenis
kan tydelijk een geagreëerde optreden, maar niet bij
voortduring, zooals te Rotterdam sedert geruimen
tijd heeft plaats gehad.
Het opmerkelijkste van het geval is echter dat de
waarschuwingen, aanmaningen en dwangbevelen niet
worden uitgevaardigd door den hierboven bedoelden
hoofdambtenaar, den heer v. Peski, maar door den
gemeente-ontvanger, den heer Nichot zelf.
Alzoo de gemeente-ontvanger, die geen aanslag
biljet heeft gezonden aan de belastingschuldigen, ver
volgt de nalatige betalers, terwijl de hoofdambtenaar,
de heer Van Peski, die op de aanslagbiljetten zijn
naam vermeld heeft, niet vervolgt.
Niet alleen de aanslagbiljetten die niet den naam
van den ontvanger bevatten, maar ook de vervol
ging door den ontvanger is dus ontwettig zoo
beweert men.
In weerwil der bekende disharmonie tusschen
burgemeester en gemeenteraad te Te-
gelen, is bij de herbenoeming van den heer Ch.
De Rijk tot burgemeester het bewijs geleverd, dat
de bevolking in het algemeen met hem ingenomen
is. Schier overal wapperde van de huizen de Nederl.
driekleur en de verschillende gezelschappen brachten
den heer Oh. De Rijk ovaties, hielden een goed ge-
organiseerden optocht met lampions en fakkels en
brachten den burgemeester de hartelijkste geluk-
wonschen.
Een en ander werd besloten met eene gezellige
bijeenkomst in het lokaal der schutterij, bg een flink
onthaal, onder vroolijkkeid en gejuich, dat tot laat
in den nacht duurde.
Blijkens een telegram van den Gouv.-Gen. van
Ned.-Indië van 20 dezer, wordt de gouverue]-
ments-koffieoogst op Java voor dit jaar
thans geraamd op 310.650 pikols.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMEE.
In de zitting van gisteren verkreeg de heer Conrad
verlof de Regeering te interpelleer en over den toe
stand van het strand te Scheveningen. De debatten
werden aangevangen over het wetsontwerp, regelende
de kiesbevoegdheid. Op art. 3 (voorziening in eigen
onderhoud en dat van het gezin als kecteeken van
welstand en geschiktheid) verdedigde de heer Mackay
het amendement om gezinshoofden en daarmee gelijk-
gestelden kiesrecht toe te kennen. Ofschoon hij het
ontwerp niet toejuichte, zou dit toch eene verbetering
zijn. Dit amendement vond bijval bij de heeren Roëll
en Reekers, en bestrijding bij de heeren Veegens, Levy
en Heldt. De heer Van Houten constateerde dat,
als de regeering de belasting of huurwaarde niet
maakt tot een grondslag van het kiesrecht, geen
overeenstemming mogelijk is.
De heer De Savornin Lohman achtte zich ten
opzichte van de quaestie der Grondwettelijke be
zwaren door geen partijverband gebonden.
Kerkelijke Zaken e.n Onderwijs.
Het bericht, uit een Hollandsch blad overge
nomen en in ons vorig nummer vermeld, als zou
mej. P. J. Cappon met goed gevolg examen hebben
afgelegd in de fraaie handwerken, blijkt onjuist te
zjjnzij heeft wegens ongesteldheid niet aau het
examen kunnen deelnemen.
Men schrijft ons uit Middelburg
De gemeenteraad besloot destijds om aan de eer
lang nieuw te openen scholen H en I slechts één
hoofd te plaatsen. De inspecteur van het lager onder
wijs heeft hiertegen bedenkingen aangevoerd en stelt
den Raad voor twee hoofden te benoemen. De kosten
hiervoor kunnen volgens zijn meening zonder
bezwaar worden gevonden door aan de hoofden der
scholen A, B, C, H en I (on- en minvermogende
scholen) ieder een klasse te geven, waardoor het
getal onderwijzers met 5 vermindert eu jaarlijks de
stad nog een besparing heeft van 5 x f 600 f 1200.
4- f 300 (jaarwedde hoofden vrije woning) f1500.
De heer F. J. Van den Ende, onderwijzer a.
d. school te Oud-Sabbinge, heeft aan den gemeente
raad een verlof aangevraagd van 5 maanden, in
gaande 15 April a. s., om zich van zijn8 militie
plichten te kunnen kwijten.
Tot onderwijzer aan de school met den Bijbel
te Andel (N.-Br.), is benoemd de heer B. Beneker,
te Wissekerke. (St.)
Rechtszaken.
Kantongerecht te Goes
Zitting van 19 Februari 1894.
Heden is veroordeeld: wegens overtreding regle
ment op de wegen en voetpaden in ZeelandM. B.
te Kloetinge, tot f3 b. s. ld. h. en in de kosten.
Arrcrndissements-Rechtbank te Middelburg.
In zake 0. V. Mz., 20 j., en M. V., 32 j., beiden
te Kamperland, ieder voor zich appellanten van een
vonnis van hot kantongerecht te Middelburg dd. 14
November 1893, waarbij zij ter zake van het varen
en overbrengen van reizigers in een bestaand over
zetveer in de provincie Zeeland, zonder toestemming
van den gerechtigde", door den 2en driemalen ge
pleegd, zijn veroordeeld de le tot f5 b. s. 2 d. h.
en de 2e tot 3 maal f5 b. s. 3 maal 2 d. h., zijn
de vonnissen des eersten rechters bevestigd.
Bekl. zijn tevens veroordeeld in de kosten, ook in
die van het hooger beroep.
De rechtbank to Arnhem, uitspraak doende
in de zaak betreffende Neerbosch, heeft L. Sies,
opzichter, ontslagen van rechtsvervolging, en ter
zake van mishandeling veroordeeld C. De Bruijn,
onderwijzer, tot 14 dagen gevangenisstraf; A. J.
Van Houten, thans te Almkerk, tot f 30 boete, subs.
10 dagen(de eisch tegen dezen was f 20 boete,
subs. 7 dagen). Voorts F. Van Geelen, onderwijzer
te Neerbosch, tot f 20 boete, subs. 7 dagen gevan
genisstraf.
