1894 i\T". 22.
Dinsdag 20 Februari.
81st" jaargang.
MEERB0EI
De Declaration
06 uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Yrydagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmae te Rotterdam en verder
bp alle Bookverkoopers on Brievengaaiders*
Insendlng van advertentiën voos* 8
De prijs dar gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal bekkend.
Goboorte-, huwelijks- en doodberichten es de daarop betrekking hebbonae
dankbetuigingen worden van 1—10 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 et
Aanvragau om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
op den dug der uitfcnve.
ten laste van het Rijk, de Provincia of Gemeente over het
afgeloopen jaar 1893 het einde der ir aand Juni
aanstaande voorden Ingediend bij het bestuur, het college, de
autoriteit of deu ambtenaar, die tot de uitvoering van het
werk, de levering, a!s anderszins, last h«oft g gevenzullende
diegenen, welke ve z ui men mochten hieraan te voidoen zich
ze!ven de onaangenaamheden te wijten hebben, daaruit voort
vloeiende.
Goes, den 17 Febrnari 1894.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G d. W. HAMER.
Ue Secretaris,
H A R T M A N
Da REKENING en VERANTWOORDING over 1893 van het
Funds tut oml^rsteimÏMg van de
weduwen vnu gemeenteambtenaren.
zal gedureude de maand Maart voor belanghebbenden ter visie
liggen, 0[> eiken werkdag van dos voormid'ags 9 tot des na
middags 2 uren tea bureele vau den secretaris der gemeente
Goes, den 17 Februari 1894.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J G d W HAMER
De Secretaris,
H A R T M A N
l)oor de stormen der laatste dagen is de
aan het SAS VAN GOES van hare plaats geslagen.
Wie dit voorwerp mocht outdekken, wordt verzocht het in
beheer te nemen en daarvan kennis te geven aan den Burge
meester van Goes
Goes, den 19 Februari 1894
Burgemees-ter en Wethouders van Goes,
J. G d. W. HAMER.
De Secretaris,
H A It T M A N.
Algemeen Overzicht.
Het was in de afgeloopen week zeer schaarsch
met het nieuws uit het buitenland, zoodat we ons
ditmaal zullen moeten bepalen tot het geven van
enkele beschouwingen, slechts hier en daar afgewis
seld door een enkel feit van ondergeschikt belang.
Geen enkel land in of buiten Europa vraagt dan
ook meer in het bijzonder de aandacht, en eene korte
vermelding van wat in de voornaamste rijken plaats
vond zal alles zijn, wat in dit overzicht kan opge-
teekend worden.
Het eerst richt zich het oog ditmaal op Frank
rijk, omdat daar weder een djnamietaanslag in de
hoofdstad heeft plaats gehad. De bijzonderheden van
dit treurige en roekelooze feit zyn bereids in dit
blad vermeld, zoodat we daarover niet beboeren uit
te weiden. Genoeg zij het er op te wijzen, dat de
regeering daar te lande nog een ruim arbeidsveld
vindt in het zoeken naar, en het toepassen van
strenge middelen om de anarchistische partij in be
dwang te houden en hare onzinnige uitspattingen
te voorkomen. Of zij daarin slagen zal, moet de toe
komst leeren, maar het wekt vertrouwen, dat zij
zelve te dien opzichte geen twijfel koestert. Althans
toen zij na den aanslag in het café Termines in de
Kamer daaromtrent werd geïnterpelleerd, verklaarde
de regeering, dat zij meende over de middelen te
kunnen beschikken, noodig om herhalingen van der
gelijke feiten te voorkomen. Mocht het bljjken, dat
die middelen niet doeltreffend waren, dan zou zij
niet aarzelen met nieuwe voorstellen tot beteugeling
der anarchie bij de vertegenwoordiging te komen.
De interpellatie hier boven bedoeld onderbrak een
oogenblik de discussiën over de verhooging van het
invoerrecht op granen, waarmede de Kamer zich
in de afgeloopen week onledig hield. Men weet,
dat de regeering dat recht wil brengen op 7 fres.,
terwijl de heer De Méline, de leider der protection
istische meerderheid in de Kamer, bet wil verhoo-
gen tot 8 fres. Daar gelaten een enkele volgeling
van De Méline, die, plus royalisto que le roi, eene
verhooging wenscht tot 10 fres., loopt de strjjd
derhalve tusscben de protectionisten en de vishan
delaars, waartusschen de regeering staat met haar
voorstel. Die strijd was in de afgeloopen week vrij
heftig, hoewel zonder die opgewonden scènes, waar
van de Fransche Kamer anders zoo licht het too-
neel is. De vrjjhandelaars, waartoe in de eerste
plaats de vertegenwoordigers der groote handel
steden zooari Marseille, en voorts die der districten,
waar de landbouw weinig beoefend wordt, bebooren,
kwamen met kracht tegen het tegenwoordig in
Frankrijk heerschead stelsel van beschermende rech
ten op. Zij wezen herhaaldelijk op het verkeerde om
invoerrechten te heffen op een eerste levensbehoefte
als graan, waardoor het brood, dat hoofdbestand
deel van het volksvoedsel, in prijs stjjgt. Zij brach
ten hunnen tegenstanders onder het oog, dat door
het heffen van dergelijke rechten de landen, die de
voorraadschuren der wereld zijn, niet getroffen wor
den, omdat zij hun product altijd elders kunnen
plaatsen, terwijl het eigen land er nadeel door lijdt,
omdat de maatregel licht aanleiding geeft iot gpd
reciprociteits-stelsel. Het is duidelijk, al werd de
naam slechts een enkels maal genoemd, dat men 1
hierbij het oog had op Rusland, dat zijn graan over
de geheele wereld ter markt brengt, en handig
wisten de tegenstanders van de beschermende rechten
partij te trekken van de Russen liefde bij de Fransche
natie, zoowel als van de toenadering tusscben Rus
land en Duitschland, zooals die blijkt uit het aan
hangige tractaat tusschen die beide rijken. Het
wordt dan ook niet onmogelijk geacht, dat de vrees
voor eene minder goede verstandhouding met Rus
land in het eind de Kamer, hoe protectionistisch
overigens gezind, zal bewegen zich bij het regee-
ringsvoorstol neder te leggen.
Het is thans officiëri bekend geworden, dat het
tractaat tusscben HuMlnnd en lftuitschland den
20sten Maait in werking zal treden, wanneer de
Rijksdag het aanneemt. Deze zal dus spoedig met
de behandeling moeten aanvangen en de kansen voor
het tractaat zijn er in de laatste week niet op ver
minderd. Alles wat met den groothandel in betrek
king staat heeft zich luide voor de aanneming ver
klaard, zoodat d9 agrariërs met hunne bezwaren
vrijwel alleen staan. De Rijkskanselier Caprivi heeft
bovendien in eene nota nog eens de groote voor-
deelen van hot tractaat uiteengezet en daarbij, even
als de vrijhandelaars in Frankrijk, er nogmaals op-
gewezen, dat men zijn doel voorbij streeft indien
men door beschermende graanrechten Rusland wil
treffen, aangezien de wereld groot genoeg is om aan
laatstgenoemd rijk ruimschoots de gelegenheid te
bieden zijn product elders te plaatsen.
In Rusland zelf is men evenzeer ten hoogste in
genomen met het tractaat en algemeen wordt hulde
gebracht aan den minister van buitenlandsche zaken
over zijn beleid in dezen, waarbij dan de wensch
geuit wordt, dat het hem gelukken moge met Frank
rijk een even gunstig tractaat te sluiten, een wensch,
die zeker niet zal nalaten in Frankrijk op de protec
tionisten indruk te maken.
In IVoorwegen is de Kamer weder bijeengeroe
pen en heeft de radicale meerderheid de oppositie
tegen het ministerie-Stang hervat door allereerst
een paar harer partijgeuooten tegen den zin der
regeering tot voorzitter en onder-voorzitter te be
noemen. De toestand is daar te lande ook al weinig
bevorderlijk aan een vruchtdragenden, wetgevenden
arbeid. Gelukkig moeten dit jaar de verkiezingen
voor de Kamer plaats hebben, en dan zal blijken
of het volk door het herkiezen der radicalen de be
ginselen dier meerderheid, waartoe in de eerste plaats
behoort de quaestie der gemeenschappelijke consulaten
met Zweden en dus de unie met dat land, die van 1804
dagteekent, blijft huldigen, in welk geval toch ein
delijk het ministerie wel zal moeten besluiten heen
te gaan.
De Fngelsciie premier Gladstone is gezond en
wel uit Biarritz in Londen teruggekeerd. Bij zijn
verschijnen in het Lagerhuis, dat zijne zittingen on
middellijk hervatte, werd de krachtige grijsaard door
zijne partygenooten luide toegejuicht. Indien de heer
Gladstone overigens nog twijfelen mocht of hij by
zijn strijd tegen het Hoogerhuis, zoowel ten opzichte
van home-rule als van andere punten, op den steun
der liberalen in geheel Brittannië rekenen kan, dan
heeft de vorige week hem daarvan een overtuigend
bewijs geleverd. Jl. Woensdag hielden ruim 1500
afgevaardigden uit alle deelen des lands eene groote
vergadering, waarin eene resolutie werd aangenomen,
waarby werd verklaard, dat de liberale partij vol
komen vertrouwen stelt in het ministerie. Daarbij
werd de wensch uitgesproken, dat de heer Gladstone
de wetsontwerpen, waarover het verschil met het
Hoogerhuis loopt, niet door dit lichaam zou laten
besnoeien. Eenstemmig verklaarden de afgevaardig
den, dat de heer Gladstone onvoorwaardelijk op den
steun der liberalen kon rekenen.
Thans moeten we nog even den blik wenden naar
de drie zuidelijke schiereilanden van Europa, en
wel in de eerste plaats naar Griekenland» waar
de minister-president nog altyd zit met zijne finan-
ciëele ontwerpen, die hij echter niet in behandeling
kan doen nemen, aangezien de oppositie halsstarrig
blijft weigeren de zitting der Kamer by te wonen,
waardoor die zoo onvoltallig blyft, dat geene besluiten
kunnen worden genomen. Dezer dagen kwamen enkele
oppositie-leden ter vergadering, omdat er een onder
werp, waarby de belangen van hun district waren
betrokken, in behandeling werd genomen. Als deze
leden nu maar blijven komen, dan zal Tricoupis
althans zyne financiëele voorstellen kunnen doen be
handelen. Mochten zij niet worden aangenomen, dan
zal hy vermoedelyk aftreden, want, naar luid van
berichten, schijnt de koning van geene kameront
binding te willen weten.
Uit Italië zijn de berichten niet overvloedig,
maar die kwamen getuigen in ieder geval van
vooruitgang in de zaken. De ministers hielden by-
eenkomsten ter bespreking van de financiëele plannen
der hoeren Ctispi en Sonnino en, hoewel daaromtrent
nog niets met zekerheid is bekend geworden, wordt
toch beweerd, dat de laatste aan een afgevaardigde
zou verklaard hebben, dat zyne plannen het finan-
ciëel evenwicht op duurzamen grondslag zullen
herstellen. Dit is zeker wel het beste, dat men
verlangen kan, maar het is te vreezen, dat de
beurzen der belastingbetalende Italianen er heel
wat lichter door zullen worden.
Maarschalk Martinez Campos is nog steeds aan
het onderhandelen met den Sultan van Marokko,
die geen haast maakt met toe te stemmen in de
eischen dor ëpaansclie rogeering. Het groote punt
van verschil blyft het bedrag der te betalen oorlogs
schatting. Men vermoedt echter, dat als de maar
schalk maar niet toegeeft, de Sultan eindelijk wel
zal zwichten.
In Brazilië blijven de zaken tamelijk wel by
het oude. Eene landing der opstandelingen bij Nich-
teroy viel ongelukkig voor hen uit, maar in het
zuiden des lands blijven zy aan de winnende hand.
Het heet steeds, dat de door Peixoto aangeworven
schepen in aantocht zijn. Indien die ooit Rio de
Janeiro nog bereiken, zal de strijd spoedig beslist
zyn Intusschen heeft Peixoto tegen I Maart de
keuze van een nieuwen president uilgeschreveo,
omdat zyn regeeringstyd is verstreken. Hij zal vrij
zeker niet worden herkozen, maar, indien het werke
lijk waar is, wat de aanhangers van De M9II0 altyd
hebben beweerd, dat zij niet tegen de republiek,
maar uitsluitend tegen Peixoto in opstand zyn ge
komen, dan is met diens aftreden als president de
strijd van zelf beslist.
GOES, 19 Februari 1894.
Omtrent de uitvoering van de kindercan
tate »Michiel Adriaansz. De Ruyter" kunnen we
nader mededeelen, dat de zang begeleid zal worden
door het hier bestaande symphonie-orkest en dat de
directeur van dat orkest, de heer A. D. F. Van
der W art, welwillend de leiding van de uitvoe
ring op zich genomen heeft, waardoor de kans op
welslagen ervan in niet geringe mate wordt verhoogd
De uitvoering zal plaats hebben in de groote zaal
der sociëteit V. O. V., terwijl de daaraan grenzende
restauratiezaal geheel tot orkest zal worden in
gericht.
Men schrijft ons:
By den jongsten storm is ook der Staartnol
te Borseie, de plaats, waar dit jaar een steiger
voor de provinciale stoombooten zal verrijzen, haar
aandeel niet onthouden. Een deel der steen glooiing
is aldaar uitgeslagen, waardoor men zich genood
zaakt zag, nood beslag aan te brengen.
Ook thans is weer gebleken, dat, na de verkorting
van deze nol in 1889, stroom en wind daarop wel
waf vrijer spel gekregen hebben.
lerselie. Zaterdagavond hield dhr. Domeh
Nieuwenhuis hier voor een, de omstandigheden
van erg koud weer en minder comfortabel lokaal
in aanmerking genomeü, talrijk gehoor eene rede
over »Het socialisme als redder in den nood". Daar
in werden de alom bekende socialistische theorieën
ontwikkeld, die we dus niet herhalen zullen, maar
misschien wekken de gevoerde debatten naar aan
leiding van het gesprokene eenigo belangstelling.
Debat mag men het misschien niet noemen. Eigen
lijk werden den spreker slechts een paar vragen
gedaan.
In zyn bewijs van de bekende stelling van Proudhon
Eigendom is diefstal" had de heer D. N. van een
(gefiugeerden) schoenmaker gesproken, die door vlijt
en spaarzaamheid eerst een spaarpotje maakte en
later kapitalist werd. Die man was daardoor een
dief, want hy had zich verrijkt met het loon van
den werkman.
Naar aanleiding van dat voorbeeld werd gevraagd
Als nu een gewoon werkman, byv. by de oester
cultuur, een sommetje op de spaarbank heeft, gelijk
er misschien te Ierseke wel een enkele is, is dat
dan ook een dief? »Neen", was het antwoord, want
die werkman is daardoor nog geen kapitalist." Dit
nu was in tegenspraak met wat de spreker in zijn
voorbeeld beweerd had, want hij had gezegdzoodra
die schoenmaker zyn spaarpenningen rentegevend
maakt, begaat hy een diefstal aan de maatschappy,
want die rente is door anderen, hier of elders, op
gebracht. De redenaar werd op deze tegenspraak
gewezen. De vrager zag in de beide gevallen, dat
van den schoenmaker en dat. van den werkman, geen
verschil en meende dus te mogen constateeren, dat
er uitzonderingen zijn op de stelling van Proudhon,
of dat ook de werkman een dief wordt door zijn
sparen. Bovendien, waar is de grens? Hoe rijk moet
iemandJ zijn om kapitalist te mogen heeten En als
men het daarover ook al eens wordt, om die grens
te hereiken moet men toch beginnen met iets boven
zyn behoeften te bezitten, dus eigendom te hebben.
De heer D. N achtte, dat de diefstal dan pas
begon, als men anderen in zijn dienst heeft op wier
werk men winst geniet, die men in eigen zak steekt.
Zoolang de maatschappij is zooals nu, zou hy sparen
niet willen ontraden, want het baat ni6t of al enkelen
zich aan den regel van Proudhon houden, zoolang
niet ieder dat doet. Spreker zelf was in dien zin
ook een dief.
Een ander toehoorder verzocht een schets te le
veren van de socialistische maatschappij, zooals de
redenaar zich die voorstelde. Deze bad wel gezegd,
hoe het niet deugde, het ware wenschelijk te hooren
uiteenzetten, hoe het wel wezen moest.
De heer D. N. meende, dat dit een zaak was vau
later zorg. De uitvinder der locomotief heeft ook
niet in bijzonderheden voorspeld, hoe een spoorweg
zou ingericht zijn. Zoo ook de socialisten. Zij heb
ben bewezftD, dat de fondamenten waarop het gebouw
der maatschappij rust, verrot zijn, zij hebben nieuwe
fondamenten aangewezeneen nieuw gebouw daarop
op te trekken, dat moesten latere geslachten doen.
De vrager stemde toe, dat er veel verkeerds was
in de maatschappij, maar voor men het oude huis
afbrak, wilde hy toch gaarne weten hoe het nieuwe
er uit zal zien.
De vrager, die het debat geopend had, voegde er
bij, dat men, zoo al geen mathematisch, dan toch
een moreel bewijs mocht eischen, dat op de nieuwe
fondamenten een gebouw kan opgericht worden.
Niemand breekt zyn huis af, voordat hij weet een
nieuw te kunnen bouwen. De socialisten vragen
slechts brood ea vrijheid. Zal de nieuwe maatschappy
die geven
Daaraan twijfelde de redenaar niet. Er was brood
voor allen en de vrijheid zou verre te verkiezen zyn
boven de tegenwoordige loonslavernij. Maar hij wei
gerde pertinent ook maar in ruwe trekken de in
richting der nieuwe maatschappij te schetsen. Daar
aan zou geen enkel socialist zich wagen.
Ten bewijze dat er genoeg voedsel voor ieder is,
vestigde de uitgever van De Toekomst de aandacht
op eenige statistieken in het dien dag verschenen
nommer van dat blad voorkomende. Volgens die
statistieken was er overvloed. Ook het nationaal
vermogen van Nederland was ruim voldoende want
het bedroeg volgens prof. Asser 23 milliard.
In dit laatste cijfer vond een der debatters aan
leiding om te wjjzen op de onbetrouwbaarheid van
sommige statistieken. Want ons nationaal vermogen
bedroeg volgens prof. Pierson slechts 8 milliard,
een cijfer door Van der Veer in zijn voorlaatste
rede geciteerd. Dat verschilt dus nog al van 23
milliard. Wie heeft nu de waarheid
Van der Veer herinnerde zich niet, dat hij dit
cijfer genoemd had, maar de redenaar van den avond
bevestigde, dat proi. Pierson werkelijk tot die raming
komt, maar hij voegde er bij, dat, gelet op het
totaal bedrag der belastingen, het cijfer van 8 i/s
milliard bepaald te laag is. Overigens gaf bij toe,
dat men met statistieken voorzichtig moet zijn.
Hiermede eindigde de bijeenkomst.
Kapelle. Daartoe aangezocht door het bestuur
der landbouwvereeniging Vooruitgang is ons stre
ven" alhier trad Vrijdagavond jl. in de herberg by
J. Hanson alhier, voor eeu talryk publiek als spreker
op, de heer P. E. Huet uit Goes. Vóór de pauze
gaf hij een reisbeschrijving door Zoeloeland, na de
pauze eene novelle over de goudvelden. Het eerste
kwam geheel overeen met de nutslezing, die de heer
Huet onlangs te Goes heeft gehouden. Het tweede
was de geschiedenis van iemand, die na droeve er
varingen in Europa, zijn leven in eenzaamheid op
de goudvelden slijt, ver van allen, die hem lief waren.
De heer Huet bezit in het bijzonder de gave zyn
gehoor te boeien, zoodat hij met de grootste aan
dacht werd gevolgd. Het luide applaus aan het einde
toonde wel, dat het publiek volkomen instemde met
de woorden van dank, door den voorzitter der ver-
eeniging, den heer J. De Geus, tot den heer Huet
gericht.
By koa. besluit is benoemd, mot ingang van
22 Februari 1894, tot burgemeester van Duivendijke,
T. Gast.
Dhr. N. A. Bouwman te Bergen-op-Zoom
is benoemd geworden tot Officier de l'Acadécnie
(Beaux Arts) comteinporaine fran^ise", gevestigd
te Parijs.
Men schrijft uit Noord-Brabant aan de Stan
daard
Het c o n t r ac t e e r e n van beetwortelen
voor de volgende campagne, is aan vele fabrieken
reeds zoo goal als geëindigd, en daar vele inrich.-
