1894 N°. 10.
Dinsdag 23 Januari.
81sle jaargang.
Inschrijven van Leerlingen
is buiten werking getreden
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bg alle Boekverkoopei's en Brievengaarders.
Inzending van advertentie» vóór 9 uren op den dag der uitgave.
De prijs der gewone advertentiön is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs, j
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
COURANT.
Van Maandag 5 tot en met Zaterdag 10 Tebruari a. 3. zal
ter Secretarie gelegenheid gegeven worden tot het doen
voor de bewaarklasse van school A en de bewaarschool voor
on- cn minvermogenden.
Goes, den 20 Januari 1894.
Burgemeester en Wethouder» van Goei,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
H A It T M A N.
De op 12 Januari 1894 aangekondigde BEPERKING VAN
HET VERVOER over de kumtwagon iu deze provincie
met middernacht tusschen 2i en 22 Januari 1894.
Go»», 22 Januari 1894.
De Burgemeester van Goes,
J. G. d. \V. HAMER.
Algemeen Overzicht.
De ministriëele crisis in België is voorloopig
van de baan, maar of zij binnen langoren ofkorte-
ren tyd niet weer zal terugkomen is de vraag. Ver
leden week Maandag heeft de rechterzijde vergaderd,
en ditmaal was de minister Beernaert tegenwoor
dig. De heer Woeste heeft daar zijn standpunt ge
handhaafd, maar de minister evenzeer. Dit was
allerminst de weg om spoedig tot toenadering te
komen, en de onderhandelingen hebben dan ook
zeer lang geduurd. Zelfs over de vraag of de pers
in kennis zou worden gesteld met het verhandelde,
ontstond een vrij scherpe strijd, en toen besloten
was, dat elk der leden vrijheid zou hebben mede-
deelingen aan de bladen te doen, concludeerde de
heer Woeste, dat dan de regeeringsorganen wel
weder allerlei scheeve voorstellingen van het ge
sprokene zouden geven.
Geen wonder, dat, bij zoo heftigen tegenstand,
de minister andermaal met zijn ontslag moest drei
gen om kalmte te verkrjjgen. De Indépmdance beige
beweert, dat inderdaad de heer Beernaert met de
aanvrage om ontslag, geteekend door alle ministers,
in den zak ter vergadering verscheen. Het slot der
zeer heftige en zeer langdurige debatten is geweest,
dat verworpen werd het voorstel van den heer
Woeste en zijne ultra-conservatieve partijgenooten
om het vraagstuk der proportioneels vertegenwoor
diging niet door de Kamer in behandeling te doen
nemenmaar dat daarentegen is aangenomen eene
motie van het lid der Kamer den heer Lammens,
waarbij de rechterzijde verklaarde, dat de evenre
dige vertegenwoordiging een onderwerp van beraad
slaging in de Kamer zou uitmaken, maar dat ieder
lid volkomen vrij bleef zijne stem daar vóór of daar
tegen uit te brengen.
Door de aanneming dezer motie met 84 tegen
25 stemmen, terwijl enkelen, o. a. de ministers,
buiten stemming bleven, heeft de ultra-conserva
tieve partij ongetwijfeld eene nederlaag geleden.
Maar overigens is er over het vraagstuk der even
redige vertegenwoordiging, zelve niets beslist, en kan
dus by de behandeling ervan in de Kamer met
grond verwacht worden, dat de strijd met weinig
minder hevigheid zal ontbranden.
Italië is op dit oogenblik wel het meest ramp
spoedige land van Europa en het laat zich voorshands
niet aanzien, dat daar de zaken spoedig in het reine
zullen komen. In de afgeloopen week. toch sloegen
de onlusten van Sicilië naar het vasteland over, met
name naar de steden Carrara, Masa en Livorno.
Geheel hetzelfde karakter mag aan deze nieuwe
oproerigheden wel niet worden toegekend als aan
die op Sicilië, omdat ze hier meer den stempel
dragen van werkstakingen, doordien de bevolking voor
een groot deel bestaat uit werklieden in de marmer
groeven. Maar dit neemt niet weg, dat de onlusten
al evón bloedig waren, zoodat verscheidene dooden
en gewonden geteld worden. Het oproer begon te
Carrara en, toen van uit Masa gendarmes kwamen
opdagen om de stedelijke politie te helpen, wierp
het volk barricades op de wegen op, van waarachter
het die hulptroepen bestookte. De burgemeester tele
grafeerde toen om militaire hulp, en toen deze was
aangekomen, werd de positie der oproerlingen vrij
hachelijk. Nadat eenigen der belhamels gevat waren,
vluchtte de rest naar het gebergte, maar ook daar
worden er nog verscheidenen gevangen genomen.
Do regeering trad te Carrara en in de andere
plaatsen even krachtig op als op Sicilië. Zij zond
een regiment soldaten, onder bevel van generaal
Hensch, on deze heeft eene uitgebreide volmacht.
Op grond daarvan heeft hij eene proclamatie uitge
vaardigd, waarin hij verklaart met kracht de orde
te zullen handhaven, en zich volkomen in staat te
achten de goedgezinde werklieden, die den arbeid
willen voortzetten, te beschermen tegen aanvallen
der slechtgezinden.
Op Sicilië is thans, dank zij de forsche maatrege
len van generaal Morra di Lauriano, de rust terug
gekeerd. Om daartoe te geraken heeft hij allereerst
den inwoners gelast alle wapenen in te leveren, die
later weder aan de eigenaren zullen worden terug
gegeven. Wie wapenen achterhoudt, zal zeer zwaar
gestraft worden.
Inmiddels eischen deze kommervolle toestanden in
Italië, dat met destemeer spoed groote hervormingen
worden ter hand genomen. Tot nog toe lekt er ech
ter niets omtrent de plannen der regeering uit. Wel
wordt beweerd, dat de heer Crispi ook is gaan in
zien, dat op het leger bezuinigd moet worden, zoodat
er kans is op betere overeenstemming tusschen hem
en zijn Minister van Financiën Sonnino, maar welke
voorstellen door hen worden overwogen, blijft voor
alsnog geheim.
Frankrijk kenmerkte zich in de week, die
achter ons ligt, door een oogenblik van groote span
ning tusschen regoering en Kamer. In behandeling
kwam bet voorstel tot converteering van de 41/2
pets. buitenlandsche schuld in een 31/2 pets. fonds.
Dit voorstel ondervond bij de Kamer weinig verzet,
en ongetwijfeld zou het zonder slag of stoot zijn
aangenomen, wannoer niet het Kamerlid Jaurès met
een amendement was gekomen, waarbij bepaald
werd, dat de baten door de conversie verkregen,
zouden worden aangewend tot vermindering van de
belasting op de ongebouwde eigendommen. Dit
amendement werd door de Kamer met groote meer
derheid aangenomen, maar toen daarop do Minister
van Financiën Burdeau en de Minister-president de
Kabinetsquaestie stelden, kwam de Kamer op haar
zooeven genomen besluit terug en verklaarde zich
tegen het aldus geamendeerde voorstel, toen dit in
stemming werd gebracht. Zoo werd een ministriëele
crisis voorkomen maar de republikeinsche meerder
heid heeft toch al weder het bewijs geleverd, dat
de geschiedenis der laatste jaren voor haar nog geeno.
wijze lessen genoeg bevat.
In Oostenrijk wordt de aandacht op dit oogen
blik schier uitsluitend gevestigd op een monster
proces, dat te Praag aanhangig is, en waarbij de
politiek misschien meer betrokken is dan algemeen
vermoed wordt. In Bohemen bestaat eene vereeni-
ging, de Omlandina, een geheim genootschap, dat
grootendeels uit leden der Jong-Czechische party
bestaat, welker hoofddoel is van Bohemen een on
af hankelijken staat te maken. In den laatsten tijd
meende do politie echter te bemerken, dat deze
partij ook in verbinding stond met anarchisten bin
nen en buiten het rijk, en toen/hu onlangs eender
leden van de Omlandina werd vermoord, vermoede
lijk door zijne eigene partijgenooten, die in hem
een spion der politie zagen, is bij velen eene huis
zoeking gedaan, die talrijke gevangennemingen heeft
tengevolge gehad, zoodat thans een proces is be
gonnen tegen zeven en zeventig leden der Omlandina-
partij. Veel zal er voorshands over dit proces wel
niet bekend worden, want het wordt met gesloten
deuren behandeld, en hoewel eenige verslaggevers
van bladen zijn toegelaten, moet de speciaal voor
dit proces benoemde rechtbank hunne verslagen eerst
beoordeelen. Deze geheimzinnige behandeling der
zaak zal echter de nieuwsgierigheid niet weinig
prikkelen.
De Buitsclie Rijksdag hield zich de laatste
dagen bezig met de voorloopige behandeling van de
voorgestelde tabaksbelasting. Aan tegenstand heeft
het bij die debatten niet ontbrokeninzonderheid
de afgevaardigden uit Zuid-Duitschland, waar de
tabaksteelt het meeste bloeit,toonden weinig inge
nomenheid met deze wijze van versterking der rijks
financiën. Ook de vertegenwoordigers der groote
handelshavens verzetten zich ertegen, evenals enkele
leden van het centrum, een paar leden der vrijzin
nige partij en een enkele sociaal-democraat. Aan
gezien echter nog niet bleek, dat deze leden spraken
namens hunne geheele partij, valt er nog weinig
berekening te maken omtrent bet lot, dat aan het
ontwerp zal ten deel vallen. Zooals gewoonlijk in
den Rijksdag heeft het centrum de beslissing in
handen, doch deze partij is nog verdeeld ten opzichte
van deze nieuwe belasting, en het is dus de vraag
of zij ten slotte vóór of tegen het ontwerp zal
stemmen. De minister van financiën Miquel ver
dedigde het voornamelijk op grond, dat, nu de Rijks
dag de legerwet heeft aangenomen, hij ook de mid
delen moet aanwijzen om de kosten dier wet te
bestrijden. Velen meenen echter, dat eene hoogere
belasting van de buitenlandsche tabak even groote
voordeelen zou afwerpen, en dat zij ten goede zou
komen aan de binnenlandsche tabak-industrie, en van
verschillende zijden wordt het vermoeden geopperd,
dat, nu het ontwerp naar de commissie is verzonden,
misschien door deze een dergelijk redmiddel zal wor
den aan de hand gedaan.
De kansen op aanneming van de tarievenwet in
de Vereenigdc Staten zijn aanmerkelijk ver
beterd, nu besloten is haar geheel lo3 te maken van
de voorgestelde inkomstenbelasting. De leden, die
vóór de tarievenwet maar tegen laatstgenoemde be-
I 'asting zijn, kunnen nu hunne volkomen instemming
aan die wet geven. Daarentegen zullen anderen, die
de inkomstenbelasting alleen wilden aanvaarden om
de tarievenwet te redden, nu vrij zeker tegen de
nieuwe belasting stemmen, zoodat deze vermoedelijk
het kind van de rekening zal worden. Eene spoedige
i beslissing over beide voorstellen is echter te wachten.
Ondermijning van het gezag
Het Christelijk sociaal weekblad De Getuige (onder
i redactie van ds. Kruyswijk) bevat een hoofdartikel,
waarin ds. Kruyswijk de gezagondermijning als god
deloos veroordeelt en naar aanleiding van den op-
stand van Koraeh, Dathan en Abiram tegen Mozes
een aantal wenken en waarschuwingen voor onzen
tijd geeft.
Ds. Kruyswijk herinnert er aan, dat er in alle
tijden Koraehs gevonden zijn, die met hunne vleitaal
het volk trachtten op te zetten tegen hunne wettige
overheden. Men moet op zijne hoede zijn, »wat
schijn van recht en billijken grond ook die velen
voor u mogen hebben. >Wees voorzichtig", zegt ds.
Kruyswijk verder, reeds voor meer dan twee hon
derd jaren is het gezegdgeen ding behaagt den
gemeenen man zóózeer als te hooren, hoe hunne
Overheid aangetast wordt en zij zelf gestreeld worden.
En aan het slot: »waeht U, om U en uwe kin
deren, om uw volk, om Gods wil voor de vleitaal
der vijanden van het gezag."
In hetzelfde nummer schrijft ds. Kruyswijk het
volgende
De Burgemeester van Amsterdam heeft goed ge
vonden met het oog op het ruwe optreden der po
litie tegen de socialisten, dat bijna eenparig wordt
afgekeurd en zeer terecht, te verklaren»ik neem
alle verantwoordelijkheid op mij."
Noemt ge dien Edelachtbare dan een voorbeeld
Zeer beslist
Hoe dan
Natuurlijk een slecht voorbeeld.
Nu zóó erg is 't toch niet
Zoo erg niet
Een gezagondermijnend, menschentergend, stads-
gevaarlijk voorbeeld."
In verband met die dubbelzinnige houding schrijft
de antirevolutionaire Nederlander
Stond de onderteekening Kr. er niet, dan zouden
wjj geneigd zijn te denken, dat de copie van dit
stukje uit het redactie-bureau van een of ander
socialistisch blad per abuis op de zetterij van De
Getuige terecht gekomen was.
Het is inderdaad zoo tegenstrijdig mogelijk om in
een Christelijk blad, wat op de eerste bladzijde tot
eerbiediging van het gezag opwekt, op de tweede
pagina den burgemeester van Amsterdam, »een ge
zagondermijnend, menschentergend, stads-gevaarlijk
voorbeeld" te zien noemen.
En waarom
Omdat de burgemeester van Amsterdam, tegenover
den uittartenden moedwil der socialisten onwrikbaar
pal durft staanomdat hij den moed heeft de ver
antwoordelijkheid op zich te nemen van het optreden
der politie, die elk ander burgemeester van minder
kloek karakter van zich afgeschoven zou hebben.
De burgemeester van Amsterdam, de beer Vening
Meinesz, is een man, die in de handhaving der open
bare orde en in bestuurszaken getoond heeft, dat
het gezag bij hem in krachtige handen is.
Zoo'n burgemeester een gezagondermijnend, men
schentergend, stads-gevaarlijk voorbeeld" te noemen,
getuigt van niet veel inzicht en van nog minder
eerbied voor het gezag." (R. N.)
GOES, 22* Januari 1894.
Dank zij de hulpvaardigheid der gemeentebestu
ren, zijn onze correspondenten in de verschillende ge
meenten van Zuid- en Noord-Beveland altijd in de
gelegenheid ons met bekwamen spoed de opgaven
te verschaffen van de bevolking dier gemeenten op
31 December van het afgeloopen jaar, met de cijfers
van geboorte, sterfte, enz.
Sedert enkele jaren verschijnen die opgaven ook
in het antirevolutionair orgaan dezer provincie de
Zeeuw en nu had het reeds meermalen onze aandacht
getrokken, dat dit blad gewoonlijk in een volgend
nommer de opgaven plaatste, die wij in een nommer
te voren hadden opgenomen. Wel liet het eens eene
enkele gemeente weg, of plaatste het eens eene
andere er bij, waar het toevallig ook een correspon
dent bezit, maar over het geheel genomen schenen
de opgaven in de Zeeuw eene getrouwe copie van
die in ons blad.
We konden den lust niet weörstaan ons meerdere
zekerheid te verschaffenin hoeverre de redactie
van de Zeeuw werkelijk op die opgaven bij ons te
gast ging en zonder vermelding der bron onze berichten
in haar blad overdrukte. Daarom veranderden we
jl. Woensdag de bevolkingscijfers van éene gemeente
en ziet, het volgend nommer van de Zeeuw bevat
met éene enkele uitzondering de opgaven van precies
dezelfde gemeenten die wij Woensdag vermeldden,
met al de fouten, die wij er met voordacht in hadden
geplaatst.
Eene conclusie uit deze feiten te trekken, laten
we aan onze lezers en aan die van de Zeeuw over,
maar van eene grondige naleving van de tien ge
boden door de redactie van dit christelijk-historisch
blad getuigen die feiten voorzeker niet.
De werkzaamheden in het gebouw
van den Christ. Volksbond zijn nog steeds
in vollen gang, maar de vraag is, hoe lang dit nog
zoo zal kunnen blijven. Thans is de bedrijvigheid
in genoemd huis groot, want van de 61 man
nen, die aan den arbeid zijn, werken er 45 in
't gebouw12 dezer leeren matten vlechten, 17
hunner maken deurmatjes, anderen houden zich met
verschillende werkzaamheden bezig, 't Is een kijkje
waard. De commissie tot werkverschaffing betreurt
het, dat de bezoekers zoo schaarsch zijn, overtuigd
als zij is, dat een bezoek belangstelling wekken of
vermeerderen moet. En belangstelling, die tot steunen
dringt, is zoo noodig, want er is dringende behoefte
aan meerder steun. Reeds is er f1200 aan werkloon
uitgegeventelt men hierbij de uitgaven voor grond
stoffen, werktuigen en aankoop van boomen en droog
vaamhoufc, dan is bijna het geheele bedrag, waar
over de commissie beschikken kan, verbruikt. Er
blijft ongeveer nog voor ééne week geld over
en dan
Moge veler hulpvaardigheid voorkomen, dat dan
het gebouw gesloten moet worden, waardoor ook zjj,
die thans aan den arbeid geholpen worden, weder
geheel werkeloos zouden zijn en dat het zachte
weder doet het velen wel eens vergeten terwijl
wij nog midden in den winter zijn. 't Behoeft niet
gezegd te worden, dat dhr. Dekker steeds gaarne
bereid is giften voor dit doel te ontvangen. Mogen
velen zich gedrongen gevoelen hiertoe nog eene gave
te zenden. Vrijdag 11. werd door de C. t. W. f 243
aan werkloon uitbetaaldnog f 260 is in kas. Deze
cijfers maken eene verdere opwekking overbodig.
Gelukkig is er uitzicht, dat deze week weder met
spitwerk zal kunnen begonnen wordenmaar er
blijven er nog zoovelen over, die op andore wijze
aan het werk moeten gehouden worden.
Door Gedeputeerde Staten van Zeeland zijn
benoemd tot leden en plaatsvervangende leden der
com missiën voor de belasting op bedrijfs- en andere
inkomsten de navolgende heeren
voor den kring Kortgene, tot ledenJ. De Die
te Kortgene en A. Markusse te Katstot
plaatsverv. N. T a z e 1 a a r te Kolijnsplaat en P.
V e r h u 1 s t te Kats
voor den kring Goes, tot leden H. J. B a n i n g
en J. M. Kakebeeke te Goestot plaatsverv.
S. Dekker te Goes (die echter bedankt heeft) en
Jobs. O e 1 e H z. te Kapelle.
Oudelande. Vrijdagavond jl. werd alhier de 3e
algemeene vergadering gehouden van de kolen-
vereeniging »Ons Voordee 1", die door 51
van de 87 leden werd bijgewoond. Uit het verslag
van den secretaris bleek, dat in den loop van het
jaar waren aangekocht 101 karren kachel-, 2 karren
smeö- en 3 karren schaalkolen, respectievelijk tegen
den prijs van f 7,90, f 7,90 en f 11,90 de kar en
die den leden werden thuis bezorgd a f 0,70 den H.L.
en f 1,01 per 100 K.G. schaalkolen. De totale ontvang
sten, daaronder ook de prijs der ruim 500 HL. reserve
kolen en het goed slot van verleden jaar begrepen,
bedroegen f 1645,08, terwijl de uitgaven f 1443,28
beliepen en er alzoo een te goed van f 201,791J2
was. Ingrijpende veranderingen hadden niet plaats,
terwijl de aftredende bestuursleden dhrn. I. De Bak
ker en W. De Jager Gz. respectievelijk als voor
zitter en commissaris werden herkozen. Nadat nog
door sommige leden er op aangedrongen was, goed
de hand te houden aan het storten der wekelijksche
en maandeljjksche contributie, teneinde daarmede
wat meer rente te kunnen verdienen en de voor
zitter den leden meedeelde, dat door het bestuur in
overweging genomen was, de kolen in twee ladingen
te laten aanbrengen, de éene in den zomer en de
andere op den gewonen tijd, om zoodoende wat
minder schippers vracht te moeten betalen, daar deze
in den zomer dikwijls minder bedraagt dan in het
najaar, werd de vergadering gesloten.
Rilland-Batlt. Bij koninklijk besluit is eene
subsidie van 206 verleend ten behoeve van den
wintercursus voor landbouwonderwijs alhier»
