1894 N". 5.
Donderdag 11 Januari.
81sle jaargang.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nij&h Van Ditmar te Rotterdam en verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prjjs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, Glke regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berbkend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Inzending van advertentie» vóór 9 aren op den dag der uitgave.
GOES, 10 Januari 1894.
Wij hebben de stoutigheid gehad de Zeeuw te
herinneren aan de terechtwijzing, die haar redac
teur indertijd te Wemeldinge van den heer Stigter
heeft ontvangen, en daarmede hebben we blijkbaar
een zoo teere plek aangeraakt, dat het blad ia haar
noinmer vau jl. Maandagavond (natuurlijk te laat
om er onzerzijds vóór de verkiezing nog op te ant
woorden) een reeks van grieven tegen ons en onze
partij gen ooten opsomt, die kant noch wal raken.
Dat de redactie ons thans zonder nader bewijs
een brevet van onbekwaamheid uitreikt, waar zij
zichzelf ruim drie jaren geleden te Wemeldinge
onbekwaam" verklaarde, is op zijn zachtst genomen
zonderling. Het feit, dat haar redacteur in een be
richt, dat hij uit een ander blad overneemt, geheel
over het hoofd ziet, dat de politieke tegen-candidaat
bjj eene andere party wordt ingelijfd dan waartoe
hij behoort; dat die redacteur zoo iets een ♦dood
onschuldig feit" noemt en zegt, dat in dat over
genomen bericht gesproken wordt »van de radicale
heer Stigter", dit alles geeft anders van zijne be
kwaamheid nu juist ook geen klaar bewijs.
Dat de redactie van de Zeeuw zich herhaaldelijk
beroept op het getuigenis van het katholieke blad
de Tijden er ons een verwijt van maakt dat wjj
niet verklaard hebben, dat de heer Stigter voor
algemeen stemrecht is, ofschoon genoemd katholiek
blad dit toeh aan de Goesche katholieken verkondigt,
geeft van die bekwaamheid ook al geen grooten
dunk. De Tijd toch beweert, evenals alle bladen
van die fractie der R. K. partij, dat alle voorstanders
der kiesrecht-ontwerpen »voor algemeen stemrecht"
zjjnmaar omdat de Tijd dit beweert, daarom is
het nog niet zoo. Dit alles schijnt de redactie van
de Zesuw niet te weten. Bovendien acht zij de Tijd
waarop zij zich nu beroept, maar alleen betrouw
baar, wanneer het blad in de kaart der anti-revo
lutionairen speelt. Want aan het slot van hetzelfde
artikel in de Zeeuw wordt van dat blad wéér even
kalm getuigd, dat het natuurlijk weer toont slecht
ingelicht te zijn". Op zulk een orgaan ware het beter
zich dan maar niet te beroepen.
Zonderling is ook de opvatting van de Zeeuwdat
in de bewering, dat men geen hooggeborene" be
hoeft te zijn om een flink, degelijk en ontwikkeld
mensch te worden, een verwijt" zou gelegen zjjn
tegen den heer Lohman, die het recht heeft om
»Jhr. mr." voor zjjn naam te plaatsen. We hebben
bij onze bewering aan den adellijken titel van Jhr.
L. zelfs niet gedacht, en we wilden alleen doen uit
komen, dat iemand uit den eenvoudigen burgerstand,
met goede geestesgaven toegerust, evenzeer een be
kwaam man kan zijn. Trouwens, wanneer we ons
niet vergissen, heeft een jonkheer evenmin het recht
op den titel Hooggeboren", als een gewoon menzch.
In hoeverre wij »tot den principiëelen strijd on
bekwaam" zijn, laten we ter beoordeeling aan onze
lezers. Maar we hebben dien strijd althans niet
ontweken, en het »vóór of tegen de kieswet", dat,
volgens de verklaring vaa alle bladen, onverschillig
van welke richting, sedert de indiening der kieswet-
ontwerpen het principe van eiken stembusstrijd moet
zjjn, behoorlijk vooropgeschoven. De Zeeuw daaren
tegen en de overige anti-liberale bladen stellen dit
maal eenvoudig de kieswet achter bij den persoon
van den heer Lohman, die ora zijns groote eigen
schappen in de Kamer moet. Maar waarom hem dan
niet reeds candidaat gesteld, b. v. in Kampen, toen
zelfs de kieswet nog geen beletsel kon zijn, of later
in Gouda Waarom anders, dan omdat men in die
districten niet zoo zeker is van de volgzaamheid der
anti-revolutionaire kiezers als in het district Goes?
Maar is dat dan niet tevens een bewys, dat er aan
de uitnemendheid van don candidaat toch nog wel
iets hapert
Ten slotte hebben we nog te antwoorden op éene
betichting van de Zeeuw aan ons adres. Zij zegt,
dat wij niet onpartijdig en eerljjk strijdvoeren, o. a.
op grond, dat in ons nommer van jl. Vrijdag een
ingezonden stuk ter aanbeveling van den heer Stigter
was geplaatst, onderteekend door »een Katholiek",
doch waarvan, volgens de Zeeuw»de Katholieke
sohrjjver tevergeefs wordt gezocht".
Op grond van dezen plompe» uitval" van de
Zeeuw machtigt die schrijver ons zijn naam bekend
te maken aan ieder, die dien wenscht te weten.
Wg noodigen dus den Redacteur van de Zeeuw uit zich
daarvan bij ons op de hoogte te komen stellen en ver
volgens zjjne insinuatie openlijk in zijn blad in te
trekken. Doet hij dit niet dan zijn wij verplicht
hem een brevet van bekwaamheid uit te reiken, maar
in verdachtmaking en oneerlijke politiek.
Door de vereeniging »IJsrermaak"
alhier werd in hare vergadering van jl. Maandag
avond besloten a. s. Zaterdagmiddag zoo mogelyk
een ysfeest te organiseeren voor jongens uit den
behoeftigen stand. De wedstrijd zal bestaan in hard
rijden, hard loopen op klompen enz., terwijl ook de
behoeftigen, die geen zoontjes hebben om aan den
wedstryd deeltenemen, niet zullen worden vergeten.
De prijzen zullen bestaan in eetwaren, kleederen en
brandstoffen, en de harmonie »Suphonia" zal het
feest opluisteren.
Naar aanleiding van eene opmerking van som
mige leden, dat de vereeniging, door het organi-
seeren van wedstrijden als deze, niet beantwoordt
aan haar oorspronkelijk doel, en zich begeeft op
het gebied van bedekte bedeeling van armen, werd
nog besloten in het vervolg, wanneer de kas dit
toeliet, wedstrijden voor volwassenen uit alle stan
den uitteschrijven en daarbij mooie prijzen uitte-
loven. De netto-opbrengst van de te heffen eatrées
zal dan aan de eene of andere instelling ^an lief
dadigheid kunnen worden uitgereikt en derhalve toGh
komen ten bate der armen.
De bovenzaal van het »café Hartman" alhier,
het gewone oefoningslokaal van de harmonie
Euphonia" was jl. Maandagavond in een feest
lokaal herschapen, ter eere van oen heer H. G.
Hartman Jz., secretaris dezer gemeente, die op
1 Januari jl. zijn zilveren ambtsfeest alhier herdacht,
en wien de harmonie op dien dag eene ovatie had
toegedacht, waarvoor de jubilaris toen bedankte,
onder mededeeling, dat hy gaarne ééne der eerst
volgende repetitiën van het gezelschap wilde bijwonen.
Tnsschen groen en bloemen prijkten de verschil
lende wapens der gemeenten, waarin de heer Hartman
was werkzaam geweest, terwijl verschillende toepas
selijke opschriften waren aangebracht.
Toen de jubilaris met het bestuur van »Euphonia"
het lokaal binnentrad, werd hij met fanfares begroet,
waarna hy door den voorzitter van het gezelschap,
den heer Z. D. Van der Bilt La Motthe, werd goluk-
gewenscht met het feest, dat hy had mogen vieren,
waar by de wensch geuit werd, dat hy nog vele jaren
in zijne tegenwoordige betrekking mocht werkzaam
zjjn. Voorts herinnerde de heer La Motthe aan de
talrijke gelnkwenschen, die de heer Hartman uit
verschillende oorden des lands heeft ontvangen als
zoovele bewijzen van den goeden naam, dien bij
heeft verworven op administratief gebied.
In goedgekozen woorden dankte de heer Hartman
voor de hem gebrachte hulde, die hem de gelegen
heid verschafte op zoo aangename wijze met het
harmoniegezelschap «n zyn bestuur samen te zijn.
Spr. koesterde eene groote voorliefde voor muziek,
en in vroeger jaren heeft hij zelf aan het hoofd ge
staan van eene dergelijke vereeniging, maar zij had
het nooit tot zulk eene hoogte kunnen brengen als
Euphonia", dat onder de uitstekende leiding van
den heer Kooiman eene waardige plaats in de rij
der Zeeuwsche muziekgezelschappen inneemt.
Deze toespraken werden door fanfares afgewisseld,
waarna nog eenige muzieknommers werden uitge
voerd, terwijl men nog «enigen tijd genoegelijk
bijeenbleef.
Bij kon. besluit is pensioen verleend aan mej.
S. H. W. Klaar, onderwijzeres, hoofd eener open
bare lagere school te Middelburg, ten bedrage van
f 625; en aan P. Visser of Visser Jzn., hoofd
der openbare lagere school te Koudekerke, ten be
drage van f 829.
Middelburg. Daar op Schouwen (te Nieuwer-
kerk) een geval van mona- en klauwzeer is
uitgebroken, is door Ged. Staten voor de eilanden
Schouwen en Duiveland ingetrokken de ontheffing
van de verplichting tot keuring, alvorens vergunning
wordt verleend tot het vervoeren van rundvee uit
dit gedeelte der provincie naar een ander gedeelte.
Evenals andere jaren, was de drukte aan de
postkantoren door de verzending van nieuw
jaarskaarten buitengewoon. In plaats van rust
hadden de postbeambten op den nieuwjaarsdag nog
inspannender arbeid dan gewoonlijk. En het nut,
dat met de verzending van nieuwjaarskaarten bereikt
wordt, is zeer miniem, daar de meeste ontvangers
er nauwelijks eenige attentie aan waardig keuren.
Men heeft dit in Duitschland reeds ingezien. Daar
hebben Israëlieten gaven er het voorbeeld in
vele personen d« gelden, die zij anders voor de ver
zending van nieuwjaarskaarten bezigden, aan een
weldadigheidsvereeniging geofferd. De bedoelde ver
eeniging publiceert daarvoor den naam van den
gever. Het resultaat is dus hetzelfde. De vrienden
ontvangen nu toch hun nieuwjaarsgroet. Maar de
weldadigheid profiteert er bij, postbeambten zien
hun arbeid verlichten en deze winsten vinden wij
wel zoo belangryk, dat deze maatregel ook hier te
lande kon navolging vinden. (Arnh. Ct.)
Men meldt aan het Utr. Dbldat de com
missie in zak© Neerbosch Woensdag 24
Januari haar eindvergadering tot vaststelling van
het rapport te Utrecht zal houden.
De berichten omtrent de instructie in
zake De Jong zijn in den laatsten tijd schaarsch.
De instructie is dan ook zoo goed als gesloten. Zij
heeft weinig succes gebai in weerwil van de groote
moeite en wanhopige pogingen, door de justitie in
gesteld om op het spoor der misdaden te komen,
waarvan men zich overtuigd houdt, dat door De
Jong gepleegd zijn.
Ily blijft, naar de Amst. Ct. mededeelt, zichzelven
volkomen gelijk, houdt zijn onschuld aan vrouwen-
moord hardnekkig volschrijft zelfs zeer gemoede
lijke brieven aan de beide vrouwen, die natuurlijk
besteld worden, doch steeds onbesteld terugkeeren.
De Jong heeft echter de verzekering gegeven, dat
wanneer zijn zaak voor de rechtbank komt, men
raar zal staan te kijken. De beide vrouwen zal hy
daar doen verschijnen.
Als hij uit de gevangenis komt, heeft hij beloofd
mot verschillende lui te zullen afrekenen, vooral met
de couranten, want hij begrijpt hoe weet ie 't?
dat deze nog al wat van hem verteld hebben.
Dat belooft dus wat
Een nieuwe instructie is thans tegen hem geopend
in zake oplichting.
Ook daarbij verloochent hij zijn gewone sluwheid
niet. Zelfs poogde hy door het verkeerd opgeven
van het jaar, waarin hij gevonnisd werd, onder het
bereik der oude strafwet te vallen, in plaats van
de thans vigeerende, die hooger straf bedreigt.
Daar de oplichterij bewezen kan worden, boopt
men het heer althans, volgens de A. Ct.} voor een
jaar of vier onschadelijk te makenin dien tijd kan
nog veel aan het licht komen over het verdwijnen
der vrouwen.
Onder de 55 besluiten, genomen ter inter
nationale spoorweg-conferentie te
München, zijn er twee, die ons land meer van nabij
aangaan, nl. lo. een tot verbetering van het ver
keer tusschen Noord-Duitschland, Oostenrijk, Rus
land, Denemarken enz., met Engeland via Vlissingen,
en 2o. dat tot invoering van een nieuwen sneltrein
OstsndeWeenen, waardoor het verkeer van Enge
land met Egypte, Indië enz. over de kortste route
door Duitschland naar Salonika zal worden gelegd.
Te Kleef is overleden dr. J. C. H a s s k a r
in den ouderdom van 82 jaren. Hij was de man
die in 1854 de kinaplant van Peru naar Java over
gebracht heeft en de stichter werd van de kinacultuur
in onze Oost-Indische bezittingen. Hasskarl's groote
verdiensten werden indertijd erkend door zijn be
noeming tot ridder in de orde van den Nederland-
scben Leeuw en door een jaargeld hem door de
Nederlandsche regeering toegekend.
Men schryft aan het U. D. uit Amsterdam
van 7 Januari
Toen de vorst eenige dagen geleden zoo sterk in
viel, de ijskoude adem van Noord-Oosten wind alles
verstijfde, liep weldra het IJ vol met zwaar
g r o n d ij s. Vroeger dan ooit moesten de stoom-
booten uit Noord-Holland den dienst staken en zelfs
de kettingboot had de grootste moeite om de ge
meenschap met Noord-Holland te onderhouden.
Allen, die in Amsterdam belang stellen in handel
en scheep vaa? t, vroegen zichzelven af of de jammer-
dagen van 1890/91 zouden terugkeeren, toen dagen
lang de hoofdstad haar gemeenschap met de Noord
zee zag verbroken.
Toen echter in die dagen de ondervinding had
geleerd, welk een reusachtige schade zulk een win
ter aan handel en scheepvaart kan berokkenen,
vormde zich een commissie tot bevordering van
scheepvaart en handelsbelangen, die, beschikkende
over een vroeger ysfonds, met subsidie van staat,
provincie en gemeente, twee ysbrekers te Stettin
liet bouwen, welke thans, nu het kanaal zoo plotse
ling dichtvroor, hun capaciteit moesten toonen.
Van Woensdag op Donderdagnacht is met den
kleinsten ijsbreker de tocht ondernomen. Donderdag
en Vrijdag hebben beide ijsbrekers tusschen IJmuiden
en Amsterdam dienst gedaan en niettegenstaande
den aanhoudenden strengen vorst, kon gietereu »de
Conrad" van de maatschappy Nederland, hoewel het
stoomschip twee uur moest wachten om twee En-
gelsche uitgaande stoomschepen te laten passeeron,
binnen vijf uren de reis van IJmuiden naar do
Handelskade maken.
Het spreekt van zelf, dat men nog geen Victorie
kan roepen, aleer de overwinning geheel is behaald
en dit zou alleen het geval zijn, indien men den toe
stand van 1890/91 terugkreeg. Deskundigen echter,
die beide ijsbrekers aan het werk hebben gezien,
zyn trots het vrij alarmeerende verhaal van een
tocht naar IJmuiden, door een verslaggever van hot
Handelsblad mot een der ysbrekers msd9 gemvikt
en dat er niet tos strekte om het crediet van Am
sterdam als zeehaven hoog te houden, van gevoelen
dat de capaciteit der ijsbrekers groot genoeg is, om
het dikste ijs te verpletteren, wat tot nu toe ver
richt werd, was nog maar kinderepel.
In ieder geval is tot nu toe aan alle te IJmuiden
binnen vallende schepen de zekerheid gewaarborgd,
dat zij de Amsterdamsche haven met zeer weinig
tijdverlies kunnen bereiken.
De directie der gasfabriek te 's-Gravenhage is,
volgens een schrijven in het U. D. geleerd door veel
last in vorige winters, onlangs begonnen de natte
meters te vullen met eene oplossing
van chloorcalciuin, en met uitmuntenden
uitslag. Van bevriezen der meters heb ik ditmaal
niets gehoord.
Ik zou nu kunnen vragen, waarom men niet al
jaren geleden op het idee is gekomen, daar de schei
kunde reeds lang weet dat de vriespunten der zout
oplossingen mot dat van water verschillen maar nu
men op den goeden weg is, zij dat verledene vergoten.
Omtrent de ontvangst van de commissie
voor de arbeids-enquéte door H. M. de
Koningin-regentes daelt men het volgende mede:
In antwoord op het inleidend woord door den
voorzitter dsr commissie, jhr. mr. W. F. Rochussen,
bij de aanbieding van het eindverslag aan H. M.
gesproken, heeft H. M. aan den voorzitter dank be
tuigd voor den gewicktigen arbeid, dien de commissie
heeft verricht. Daarna heeft H. M zich tamelijk
langdurig met verschillende leden onderhouden en
daarbij besproken enkele punten, waarover het on
derzoek geloopen heeft, en tevens de toestanden in
verschillende cieelen des lands alwaar sommige leden
der commissie wonen.
Volgens de Mouvement Géographique zou te
Brussel een groep personen, bekend op koloniaal
gebied, bijeenkomen tot oprichting van een Inter
nationaal Koloniaal Instituut. Neder
land zal daar by zyn vertegenwoordigd door de hee
ren Fransen Van de Putte, oud-minister
van Koloniën en Van der Litb, hoogleeraar, welke
laatste met den Belgischen geleerde Bert de eerste
stoot aan de zaak gegeven heeft. De adhaesie van
Frankrijk, Duitschland, Ooslenrijk-Hongarije, Italië,
Spanje, Engeland en België is verzekerd.
O.-Indië. Benoemd tot onderwijzer 3e kl., de heer
J. G. Den Exter van den Brink, onderwij
zer ter beschikking, met plaatsing te Kendal iu de
residentie Samarang.
De Atjeh-Ct. van den 9en Dec. meldt
Door de inname van Anagaloëag is onze oude
vriend To6koe Balt, die de VII moekims tegen ons
heeft opgeruid, tot andere gedachten gekomen.
Die afvallige heeft eergisteren te Lambaroe zich
bij den assistent-resident, die zich aldaar bevond,
laten aandienen.
Hem werd toen in tegenwoordigheid van Toekoe
Djohan, onze Panglima Prang Bezar, aangezegd, dat
hy op don volgenden dag (8 dezer) een borgstelling
van 4000 te storten heeft en by gebreke daarvan
aan Toekoe Djohan zal worden opgedragen verder
in d© VII moekims te trekken.
Op gisteren verscheen hij met zijne Imams te
Anagaloëng voor den Assistent-Resident van Groot
At jell en daar hij de bedongen som niet bij zich
had, gaf hij een grooten diamant, dien hij altijd op
zijn hoofddoek droeg, als pand voor die som. Die
borgstelling zal hem worden teruggegeven wanneer
gedurende één jaar de VII moekims zich rustig
houdt en de kwaadwilligen in zya gebied zich niet
meer ver toonen.
Onze vriend was bij die gelegenheid zoo klein,
toen hem op die wyze de duimschroeven werden
aangezet.
Staten-Generaal.
EERSTE KAMER.
In de zitting vau gisteren zijn aangenomen de
wijziging der kieswet betreffande de lijsten der hoogst
aangeslagenen en het wetsontwerp tot verhooging
van het wettelijk rendement van den suikeraecijns.
Daarna is de Kamer gescheiden.
Rechtszaken.
Door het Openbaar Ministerie bij den Hoogen
Raad werd geconcludeerd tot verwerping van het
cassatieberoep van J. 0., door het Hof te 's-Graveu-
hage tot 6 maanden gevangenisstraf veroordeeld
wegens drie diefstallen van konijnen te VHesr
Arendskerke. Uitspraak 5 Februari.