8ösl" jaargang.
1893 N", 149.
Zaterdag 10 December.
13 IJ "V O
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
by alle Boekver koopers en Brievengaarders.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Insend3»fï van advert entten vóór uren op den dog der uitgave.
Onderwijzer snood.
In de zitting der Tweede Kamer van gisteren
kwam o. a. ook ter sprake de onderwijzersnood,
speciaal aan de bijzondere scholen, in verband met
de aan die inrichtingen verleende of te verleenen
subsidiën.
Men weet, dat volgens het Koninklijk besluit van
18 April 1890 de bestuurders van bijzondere scholen,
indien zij aanspraak willen maken op geldelijken
onderstand van het rijk, verplicht zijn op hunne scho
len het aantal onderwijzers te hebben, vermeld in
art. 24 der wet. Teneinde echter aan dit voor
schrift geleidelijk uitvoering te geven, is er tevens
bepaald dat het gevorderde cijfer berekend naar
evenredigheid van bet aantal leerlingen in vier
termijnen, den len Januari 1894, '95, '97 en '99,
bereikt moet worden.
Voor de openbare scholen werd in genoemd Ko
ninklijk besluit het tijdstip, waarop zij met de ver-
eischte onderwijskrachten toegerust moeten zijn,
gesteld op 1 Januari 1891.
Evenmin als echter alle openbare scholen bij
machte geweest zijn op laatstgenoemden datum aan
den wettelijken eisch te voldoen, is dit thans met
de bijzondere scholen het geval. De heer Schaep-
man beweerde, dat op den len Januari a. s. 116
scholen niet aan den eisch der wet zullen kunnen
voldoen. Voor da meeste daarvan is er van zorge
loosheid of onwil ge8n sprakezij zijn, doordien
de christelijke normaallessen en kweekscholen, bene
vens de andere opleidings-inrichtingen voor bijzonder
onderwijs, volgens opgave van den heer A. Mackay,
eerst over een paar jaren het benoodigde aantal
geëxamineerde kweekelingen kunnen afleveren, bui
ten staat zich onderwijzers te verschaffen en tegen
den len Januari 1895 zal er andermaal een tekort
zijn.
De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft reeds
in zijne Memorie van Antwoord zich tot eene wij
ziging der regeling van het koninklijk besluit van
1890 niet bereid verklaard, en ook gisteren, op de
vraag van den heer Schaepman gaf hij te kennen,
dat hij tot eene verzwakking dier regeling, gemaakt
door eenen ambtsvoorganger dien niemand van kwade
gezindheid ten opzichte van het bijzonder onderwijs
kan verdenken, de hand niet wil leenen. Het tekort
is voor een deel te wijten aan den overgrooten ijver
waarmede men, sedert de wet van 1889, aan het
stichten van bijzondere scholen is gegaan. Teneinde
echter tegemoet te komen aan het onloochenbare gebrek
aan onderwijzersis de Minister voornemens eene over
gangsbepaling in het leven te roepenwaardoor de bij
zondere scholendie bij het einde van 1893 subsidie
genietendeze over 1894 zullen behoudenop voor
waarde dat het aantal op de school dienstdoende on
derwijzers in den loop van 1894 geen vermindering
onderga. In 1895 vertrouwt de Minister, op grond
eener berekening aan het cijfer der kweekelingen
op de opleidingsinrichtingen ontleend, dat het ge
vorderde aantal onderwijzers te krijgen zal zijn.
W erkloosheid.
Een paar honderd werkloozen te Amsterdam
trokken gisteren naar »Plancius" in de Plantage,
alwaar zich vele personen verzamelden, onder wie
een groot aantal werklooze diamantbewerkers en
nieuwsgierigen, tot wie Domela Nieuwenhuis het
woord voerde. Op den hem eigen satirieken toon
trachtte hij der menigte duidelijk te maken dat lief
dadigheid aan de werkeloosheid geen einde kan ma
ken, en dat alleen door landnationalisatie en ophef
fing van het privaat bezit afdoende genezing der
telken winter terugkeerende kwaal kan gegeven wor
den, en dat daarvoor de regeering tusschenbeide
moest komen.
Zooals te verwachten was moesten het Handels
blad en de geleerde raadgevers van dat blad het
duchtig ontgelden, en rCen dêplaise dit blad, zou hij
voortgaan met citaten aan te halen uit de werken
van beroemde mannen, die zich even als Luther en
Jezus hadden uitgelaten over geoorloofden diefstal
bij hongerlijden.
En zoo citeerde hij dan o. m. den bekenden Fran-
schen minister uit het revolutie-tijdperk De Necker,
ja zelfs Frederik den Groote. Dr. Kuyper ©n alle
groote mannen hebben zich in dien geest als Luther
uitgesproken. Aan het adres van regeeringspersonen
als de ministers Yan Tienhoven en Tak, die volgens
hem met de werkloosheid speelden, werden weder
vele hatelijkheden gezegd, om voorts te kennen te
geven dat van radicalen als mr. Treub ook al niets
voor de werkloozen te wachten was. Want zoodra
de radicalen regeeringspersonen worden, spreken zij
dadelijk heel anders, en zien wij mr. Treub den bur
gemeester Meinesz sterken in zijn onwil om iets voor
de wevkloozen te doen. De spreker klaagde er voorts
over dat nog zoovele werkloozen onverschillig weg- i
bleven of als zoete jongens zich schuil hielden om
het eerst door de liefdadigheid geholpen te worden, I
terwijl zij die hier kwamen als de vreesaanjagers het j
laatst voor de kruimkens der rijken in aanmerking
kwamen. Hij besloot zijne toespraak met de aan
maning om zich toch vooral nauw aaneen te sluiten.
Enkele spreeksters en sprekers voerden nog het
woord, waarna de vergadering uiteenging.
Onmiddellijk na afloop der meeting vormde zich
een optocht waarin zes borden met toepasselijke op
schriften omhoog werden gehouden. Op de Muider-
gracht traden eenige agenten tusschenbeide en som
meerden de borden weg te nemen. De sommaties
weiden eerst door een inspecteur, daarop door der
commissaris mr. Yan Raalte herhaald, doch hadden
geen gevolg. De politie, uit drie man bestaande, werd
uit den stoet gedrongen, waarbij mr. Yan Raalte
viel en gevaar liep onder den voet te geraken. Een
agent trok den stok, doch deze werd hem afgenomen,
middendoor gebroken en in het water geworpen.
De leiders poogden de menigte tot kalmte aan te
manen, zij onderdrukten eene poging om te zingen,
waarna de stoet voorloopig met omlaag gehouden
borden voortrukte.
Op de Heerengracht werden zij echter weer omhoog
gebracht, waarop eene afdeeling politie uitrukte en
den stoet volgde. Nabij den Dam gekomen, kwam
van verschillende zijden politie opdagen. Toen de
menigte weder op den Gedempten Voorburgwal te
3 uur aankwam, was de politie weder verdwenen.
Wolring ontbond hier den stoet met uitcoodiging
aanstaanden Maandag terzelfder plaats bijeen te komen.
Gemengde Berichten.
I£r ui ningen. Het fanfarengezelschap »E. M. M."
alhier zal Dinsdag den 19 December zijn eerste
winterconcert geven. Behalve een 5tal nieuwe mu
zieknummers, zal de rederijkersvereeniging opvoeren
>Een Turk", blijspel van J. J. Dekker, terwijl een
tableau-vivant in 3 afdeelingenInkwartiering"
het geheel besluit.
Een en ander belooft heel wat afwisseling.
De collecte, door een der leden van de Tweede
Kamer tijdens eene zitting bij zijn collega's gehou
den ten behoeve van de nagelaten betrekkingen van
de verongelukte visschers te Wierum, heeft opge
bracht f400.
Bij de commissie te Amsterdam kwam Dinsdag
in voor de werkeloozen f6838, waaronder een gift
ad f 5000.
Te Weesp worden ruim 50 mannen, die zon
der werk waren, sedert eenigen tijd in de gelegenheid
om f 1 daags te verdienen.
Daarbij is de bepaling gemaakt, dat de vrouw
het loon in ontvangst moet komen nemen.
Dinsdag is een boerenknecht van den heer H.,
te Woerden, deerlijk mishandeld door eenen stier.
Tweemalen werd hij door den stier opgenomen en
tegen de zoldering geworpen. De tweede maal kwam
hij in de krib terecht en werd hij door eene opening
uit den stal getrokken. Zijne wonden zijn niet le
vensgevaarlijk. Het schijnt dat die knecht den stier
onlangs geslagen heeft en dat de stier daaraan ge
dachtig is gebleven.
Volgens een telegram is de anarchist Alexander
Cohen niet uit Parijs naar de Belgische grenzen over
gebracht.
De politie, vinden wij vermeld, heeft verdachte
papieren in zijne woning gevonden en daarom heeft
men hem te Parijs gehouden, achter slot en grendel.
'i Is nog niet lang geleden, zoo schrijft de
Delftsche Ct., dat het onderstaande voorval in een
onzer naburige groote steden plaats vond. Op zekeren
avond zaten eenige kennissen gezellig in een café
bijeen. Nadat alle praatjes van den dag waren afge
handeld, kwam men op het onderwerp moed en werd
een der aanzittenden, die als niet heel dapper bekend
stond, meer of minder daarmede geplaagd. Deze ver
dedigde zich natuurlijk zoo goed mogelijk tegen de
hem aangewreven onverdiende beschuldiging, 't Ge
volg daarvan was, dat een van het gezelschap eene
som van 300 uitloofde, indien de door hen dan
zoo miskende het wagen durfde dien nacht, na het
vertrek van den laatsten trein, van daar over Delft
onverzeld naar 's-Gravenhage te wandelen, en aldaar
aan een op te geven adres persoonlijk te doen af-
teekenen het papier, dat hem te dien einde zou
worden mede gegeven. Dö persoon in quaostie, dien
wij gemakshalve A. zullen noemen nam het aanbod
aan, begaf zich huiswaarts, kleedde zich op eene
lange wandeling midden in den nacht en voorzag
zich bovendien van een flinken knuppel, alias wan
delstok.
Nadat de vrienden zich overtuigd hadden dat A.
niet met den laatsten trein was vertrokken, maar
toch de reis had aanvaard, kwam men tot het be
sluit hem de uitgeloofde som niet zoo gemakkelijk
te laten verdienen. Fluks werd een huurrijtuig ont
boden en namen daarin enkelen van het gezelschap
plaats. Het doel der reis was om nog vóór A. het
eerste dorp te hereiken, dat tusschen hunne woon
plaats en Delft gelegen was.
Daar kwam men natuurlijk V6el vroeger aan dan
de eenzame wandelaar, waarop een der vrienden, die
de som had uitgeloofd, op het voor hem zeker niet
vleiende denkbeeld kwam, zich te vermommen en
den wandelaar, door schrik aan te jagen, van de
verdere reis te doen afzien. Toen nu de wandelaar
A. op zekere hoogte gekomen was, kwam een on
bekende ter zijde, die om een aalmoes of iets der
gelijks vroeg. De aangesprokene wilde daarvan echter
niets weten en daar de onbekende steeds bleef aan
houden en niet van plan scheen zijn eigen weg te
gaan, nam de wandelaar, om in eens van dit lastige
gezelschap bevrijd te worden, plotseling zijn stok op
en deed dezen zoo onzacht op het aangezicht van
den indringer neder komen, dat dezen alle lust ver
ging, nog langer zijn gezelschap op te dringen. De
reis werd verder zonder meerderen tegenspoed voort
gezet en beëindigd en de wandelaar keerde, na het
óverige van den nacht te 's-Gravenhage te hebben
doorgebracht, den volgenden morgen weder per eer
sten trein huiswaarts.
Groot was echter zijn verwondering, toen hij zich
bij den uitlover van den prijs had aangemeld, bij
dezen aantrof met het aangezicht in een verband.
Hier bleek nogmaals het spreekwoord de bedrieger
bedrogen bewaarheid. Hij toch was het geweest, die
den eenzamen wandelaar zijn ongewenscht gezel
schap had opgedrongen en die, behalve het verlies
der uitgeloofde som, eene, al is het dan ook minder
aangename herinnering aan dat nachtelijk avon
tuur had ontvangen.
Men meldt uit IJlst aan de N. R. Ct.
De commissie, die hier, namens een aantal lief
dadige ingezetenen, ten voordeele van de ongelukkige
Wierumers, een feestelijke bijeenkomst wilde organi-
seeren, is op onverwachte moeilijkheden gestuit. De
heer Huisman, de burgemeester, weigert nl. perti
nent zijn toestemming voor het houden van de
festiviteiten, als tooneel- en muziekuitvoeringen, te
verleenen, daar Gods Woord hem dit verbiedt. Be
slist heeft hij aan de afgevaardigden der commissie
te kennen gegeven, dat hij nu niet alleen dit lief
dadigheidsfeest, maar ook in het vervolg alle der
gelijke ijdele en zondige vermaken zal beletten, waar
hij kan. Deze weigering heeft hier algemeen ver
bazing en verontwaardiging gewekt.
Een 31-jarige vrouw, wonende aan den Over
toom bij Amsterdam, die op raad van een harer
kennissen een zwerenden vinger, om daardoor spoe
diger genezing te verkrijgen, in den iukt doopte,
ten gevolge waarvan hand en arm bedenkelijk op
zwollen, is in het ziekenhuis te Amsterdam aan de
van bloedvergiftiging overleden.
Een huisheer te Amsterdam pastte dezer dagen
een niet alledaagsch dwangmiddel tot inning van
achterstallige huurpenningen toe.
Hij liet namelijk door een timmerman de voor
deur en de beide ramen van de woning er uitnemen
en opbergen.
Het echtpaar vond deze ventilatie te sterk en
betaalde tegen den avond de verschuldigde huishuur.
Woensdagmiddag waren te Amsterdam een
paar sjouwers aan het zaad lossen uit een schip
in het Westerdok. Een hunner, Anton Bakker, kreeg
van den stuurman een stuk vleesch, dat hij juist
wilde opeten, toen hij den kapitein zag aankomen.
Meenende, dat hij iets ongeoorloofds deel of om
welke andere redenen ook, Bakker wilde het vrij
groote stuk haastig doorslikken met het noodlottig
gevolg, dat hij stikte.
De ongelukkige laat eene weduwe met zes kin
deren na.
Naar de Arnh. Ct. verneemt, hebben zich voor
de betrekking van boekhouder aan de geneeskundige
badinrichting en herstellingsoord te Laag-Soeren,
op een jaarwedde van 309, aangemeld 225 sollici
tanten, onder welken zich twee vrouwen, een meester
in do rechten, officieren, enz, bevinden.
't Volgend verhaaltje lijkt gestolen, toch is he
historisch, zegt De Tijd.
Op de brug bij de Weteringbarrière te Amsterdam
stond Zondagmiddag een oud moedertje te wachten,
waarschijnlijk op de tram. Daar reed de celwagen
voorbij, 't Kortzichtige moedertje hield hem voor
een omnibus of zoo iets, en plotseling stak hetcor-
netje haar besteedster omhoog en volgde, zoo snel
haar stramme beenen het toelieten, den gewaanden
omnibus, onder den uitroepConducteurconduc
teur ik moet mee
De indruk was koddig en de voorbijgangers konden
een hartelijken lach niet onderdrukken, doch zelden
zeker heeft men twee veldwachters, in dit geval de
twee titularissen op het achterbankje, zoo vroolijk
hooren schateren.
De wagen hield niet stil.
Onder het voorwendsel dat haar man reeds
verscheidene weken ziek lag in een zoogenaamden
woonwagen, terwijl haar tweejarig kind was over
leden, maar het haar aan het noodige ontbrak om
het te doen begraven, meldde zich Zaterdag jl. een
vrouw aan bij den pastoor en aan het liefdehuis op
het Hout (bij Helmond), met verzoek om eenigen
onderstand te ontvangen, waarin zij naar wensch
slaagde. Ook bij den pastoor te Helmoud wist zij
het medelijden op te wekken, zoodat ook deze zijne
beurs voor haar ontsloot. Eerst toen de heeren
geestelijken elkander spraken, kwamen zij tot het
vermoeden met een opliehfcsfcer te doen te hebben
De politie werd gewaarschuwd en toen deze de
vrouw Maandagmorgen op het spoor kwam, stond
zij bij den predikant, waar zij reeds zoover gevorderd
was, dat zg een bewijs had gekregen om haar denk
beeldig kind te begraven.
Daar bij het verhoor bleek, dat zij man noch
kinderen heeft en al hare verhalen van het begin
tot het eind gelogen waren, is zij ter beschikking
van de justitie te Roermond gesteld,
Om »onder dak te komen" verbrijzelde Woens
dagavond een man in de Spuitstraat te 's-Gravenhaga
met een hamer twee spiegelruiten van kolossale
afmetingen. Hg meldde zich uit eigen beweging bij
de politie aan.
Nu de tentoonstelling gesloten is, loopen te
Chicago een 40,000 personen zonder werk rond, van
wie een vierde gedeelte reeds aan alles gebrek hebben.
De misdaden nemen toe.
Te Londen trokken Zondag achtduizend werk
loozen naar Hyde Park, alwaar zij een vergadering
hielden tot ondersteuning van Keir Hardie's motie
in het Lagerhuis betreffende de werkloosheid. Nadat
de meeting was afgeloopen, wilden de vergaderden,
waaronder ettelijke anarchisten, al dravend naar
Oost-Londen terugkeeren, hetgeen de jaolitie verbood.
Toen nu de volkshoop zich aan dit verbod niet
stoorde, ontstond er een worsteling en eenige arres-
tatiën vonden plaats.
Het New-Yorksche havenlicht op Fire-Island
ondergaat eerstdaags eene belangrijke verbetering
door het aanbrengen van een electrisch licht met
een vermogen van 240 millioen kaarsen, terugge
kaatst door lensen van negen voet in diameter, waar
door dit vuurtorenlicht 24 mijlen ver zichtbaar zal
zijn bij helder weer, terwijl de reflectie er van op
de wolken 100 mijlen ver waarneembaar zal zijn.
Deskundigen verwachten zelfs dat dit licht nog op
tien mijlen zichtbaar zal zijn bij nevel.
De natuurkundige Pictet is de uitvinder van
eene nieuwe ontplofbare stof, het fulguriet, dat in
drie verschillende graden van sterkte kan worden
vervaardigd. De zwakste soort is voor oorlogswapenen
bestemd, de beide andere dienen voor technische
doeleinden. Bij proeven te Freiburg (in Zwitserland)
werd het fulguriet in boorgaten in harde en mas
sieve rotsen gebracht; de uitwerking bij de ont
ploffing was verrassend; stukken steen werden tot
op 40 Meter afstand geslingerd; slechts 78 gram
middelsoort fulguriet werd daarbij gebruikt. Bij
militaire proeven in de kruitfabriek te Lavaux werd
met het zwakste fulguriet bij het nieuwe Zwitser-
sche geweer eene beginsnelheid van 668 Meter per
seconde op eenen afstand van 70 Meter van het uit
einde van den loop gemeten, terwijl met rookzwak
kruit de aanvangssuelheid 555 tot 560 Meter is.
Bovendien wordt medegedeeld dat het fulguriet
geen warmte en geen rook ontwikkelt en niet aan
slaat.
Hit Dresden worden proeven vermeld, genomen
met een ander explosie middel, lithroxiet genoemd,
en door Alfred Demeuse uitgevonden. Deze stof zou
gevaarloos, goedkoop en van groote uitwn'klng zij a.
