van wie men om hunne godsdienstige en maat
schappelijke positie anders mocht verwachten, zoo
slecht doordrongen zijn van hunne plichten."
De heer P. J. Troelstra, die zooals men
weet, tegenwoordig te Utrecht woont, deelt in R.
v. A. het volgende mede
Wegens allerlei omstandigheden heb ik in de
samenstelling der drie laatste nummers van De
Nieuwe Tijd niet de hand gehad. Ik wensch der
halve in geen enkel opzicht de verantwoordelijkheid
voor hun inhoud te dragen. Wat ik vóór eenigen
tjjd in het blad heb medegedeeld, nl. dat we in geen
enkel opzichtaanvallend noch afwerenddirect noch
indirecteen persoonlijke polemiek met partijgenooten
zouden voerenalthans tot aan kongresis door mijne
mede-redacteuren niet in acht genomen. Meer zaken
en oordeelvellingen hebben er in 't blad gestaan
(b.v. over den revolutionairen" P. L Tak), die
onder mijne redactie niet in 't blad zouden zijn op
genomen. Ik heb nu den eisch gesteld, verantwoor
delijk ^oo/dredacteur te worden en de geheele tac
tische leiding van De N. T. in handen te hebben.
Tot zoolang hieraan niet is voldaan, besehouwe
men mij als gewoon medewerker aan dat blad, tot
het oogenblik, waarop ik óf als hoofdredacteur op
treed, óf als redacteur aftreed
De vorige week vertrok van Vlissingen het Duit-
sche stoomschip Grimmmet bestemming naar Noord-
Amerika, na eerst 160 landverhuizers te
hebben opgenomen. Woensdag a. s. komt met dit
doel weer eene boot alhier. Dit zijn de eerste passa
giersbooten op Amerika, die deze haven aandoen.
Bij den minister van oorlog schijnt het voor
nemen te bestaan, om in het volgend jaar de
voeding der onderofficieren en man
schappen te doen geschieden voor rekening van
het Rijk; op de begrooting van 1894 komt althans
een post voor kosten van aanschaffing voor Rijks
rekening met de brandstoffen noodig tot bereiding
daarvan, ten behoeve van onderofficieren en soldaten."
Zooals men weet, geschiedt tot dusver in het
leger de voeding voor rekening van den onderofficier
en soldaat, en wordt zijn soldij met dat bedrag
verminderd. Niet onbelangrijk verschil van zakgeld
in de verschillende garniezoenen, een gevolg van
het verschil der prijzen van de levensmiddelen, is
hiervan het onvermijdelijk gevolg. De dit jaar bij
enkele korpsen genomen proef om de voeding
op Rijkskosten onafhankelyk van de soldij te doen
plaats hebben schijnt goed te zijn geslaagd.
Tel.
Het departement van marine in Engeland doet,
in een dit jaar openbaar gemaakt verslag, mededee-
lingen over kleurenblindheid bij zeelieden.
Verleden jaar (1892) hadden zich als kapitein en
stuurman 4688 personen aangemeld. Bij het onder
zoek naar kleurenblindheid, werden afgewezen 31,
die in het geheel geen kleuren konden onderschei
den 21 verwisselden rood met groen, 205 bruin
met groen, en 64 konden bruin niet van vleesch-
kleur, wit, geel of rood onderscheiden. Groen werd
door 32 voor wit, door 42 voor vleeschkleur, door
33 voor bruin, door 28 voor rood aangezien.
Hieruit blijkt, dat bij betrekkelijk veel menschen
het vermogen om kleuren te onderscheiden gebrek
kig is, en dat zelfs totale kleurenblindheid, dat is
de ongeschiktheid om kleuren te onderscheiden, bij
31 op 4688 personen (0,66 percent), gevonden wordt.
Voor den dienst op schepen en spoorwegen, en in
het algemeen daar, waar het goed onderscheiden van
kleuren van groot gewicht is voor de veiligheid van
leven en eigendommen, is een normale onderschei
ding der kleuren door de beambten een vereischte.
De keuringen te dien opzichte geschieden dan ook
overal, en gewoonlijk op de volgende wijzeMen
legt den te onderzoeken persoon een hoop wollen
draden van verschillende kleuren voor, met opdracht,
daar uit de lichtgroene en purperroode te zoeken
en respectievelijk bij elkander te leggen.
Legt hij bij de groene ook grijze en gele, daaren
tegen de roode goed bij elkaar, zoo is hij gedeeltelijk
kleurenblind. Legt hij echter ook bij de roode ver
keerde kleuren, dan is hij geheel kleurenblind.
In eene correspondentie over het Letterkundig
Congres te Arnhem in de Soerabaya Ct. van 26 Oc
tober lezen we het volgende Het was anders, zoo
als gezegd, een mooie toost van den ouden Beets.
Hèm misstond het pontificale nietZijn toon is ge
wild statig, de zachtheid der stem heeft de deftige
gedemptheid van een Kerk, en dan aldoor dat zich
therinneren"heugenissen een halve eeuw oud!
Ik zat aan tafel dicht bij zijn zoon, die te Arnhem
predikant is en bij wien Hildebrand natuurlijk lo
geerde. Tusschen eene sectie-bijeenkomst en eene
algemeene vergadering, zoo vertelde hij, was de 79-
jarige den vorigen dag even getramd naar Ooster
beek, om een vriend te bezoeken. Werken doet Beets
anders niet veel meerhij krijgt nog bijna eiken
dag brieven met verzoek om gelegenheidsverzen of
zoo iets, en die brieven beantwoordt hij dan zelf,
begrijpelijkerwijze in den regel ontwijkendmaar
overigens »schrjjffc" hij niethij houdt zich in den
laatsten tjjd bezig met het schiften van zijne brieven
en met het verbranden van het grootste deel er van
zijne dochter staat hem bij het aanrichten van dit
dagelijksch auto-da-fé bij".
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Beroepen bij de Ned. Herv. gem. te Ciliaars-
hoek ds. J. E. B. Meloen, te Schore en Vlake.
Bedankt voor het beroep te Kats de heer J.
De Visser, cand. te Utrecht.
Bedankt voor het beroep naar Middelburg
door den heer N. C, J. De MiDjer, predikant te
Sexbierum.
fcïftpelle* Tengevolge van bet genomen ontslag j
van de 4 kerkeraadsleden K. J. Van de Wal, Z. De j
Groene, S. Vreeken en P. Hoogstrate werden Vrij
dagavond door kerkeraad en kiescollege met meer
derheid van stemmen als zoodanig gekozen tot ouder
lingen J. De Jager Jz. en J. Daane en tot diakenen
P. Baas en J. Van Wingen.
BSoirsele. Bij de Ned. Herv. gemeente zijn tot
ouderlingen herbenoemd de heeren E. Van Duijne
en J. Walhout en tot diaken de heer P. Verburg.
's-SSeer Abtskerke. Tot kerkvoogd bij de
Herv. Gem. alhier is herbenoemd de heer J. De
Visser en gekozen de heer I. Willemsen.
De Hervorming spreekt hare bevreemding uit
over een gedeelte van het vonnis, dat tegen een
predikant in Den Haag, wegens bekende redenen,
onlangs is uitgesproken^ De rechtbank heeft den
veroordeelde namelijk ook vervallen verklaard van
zijn ambt als predikant. Dit berust op de bepaling
van art. 28 van het Wetb. van Strafrecht, volgens
welke iemand bij vonnis het recht kan worden ont
zegd tot »het bekleeden van ambten of tot de uit
oefening van bepaalde beroepen". Het blad vraagt
of daaronder ook het ambt van predikant valt
Kan de Staat eene bevoegdheid ontnemen, die alleen
door een kerkgenootschap kan worden verleend De
Staat betaalt wel de traktementen der predikanten,
maar dit geschiedt aan het kerkgenootschap zelf,
dat zijnerzijds den predikant aanstelt.
De Hervorming meent, dat het op den weg ligt
van de Alg. Synode der Ned. Herv. kerk om zich
in dezen om het beginsel tot den minister van jus
titie te wenden.
De vereeniging van christelijk onderwijs te
Grjjpskerke (Walcheren) heeft besloten tot oprichting
van een school met den bijbel.
De heer G. Nijsse van Baarland, thans onder
wijzer aan de openbare school te Boskoop, zal eer
lang de betrekking aanvaarden van onderwijzer te
Lijdenburg in de Transvaal.
Landbouw en Veeteelt.
SEeinkenszaiid. Zaterdag 11. werd alhier eene
vergadering gehouden door de »Heinkenszandsebe
vereeniging tot aankoop van gewaarborgde kunst
meststoffen" die slechts door 14 leden was be
zocht, terwijl het getal leden thans is geklommen
tot 76. Uit de rekening en verantwoording over het
dienstjaar 1892/93 bleek, dat de ontvangsten over
genoemd dienstjaar f5025,40 en de uitgaven f4984,23
beliepen (alzoo een goed slot van f 41,17), en dat
in dat jaar zijn aangekocht 167.5 baal ainoniak-
superphosphaat, 1019 baal superphosphaat en 69
baal chili-saïpeter, te zamen uitmakende eene waarde
van f 5355,87. Tot commissaris werd herkozen de
heer Iz. Ujjiersehoufc.
Storm berichten.
Te Amsterdam was Vrijdagavond op sommige
oogenblikken de winddruk zoo groot, dat de voet
gangers op de pleinen moeite hadden zich staande
te houden. Zelfs de anders zoo kalme Amstel ver
toonde woeste golven met witte koppen. Gelukkig
duurde dat noodweer slechts kort, en voor zoover
bekend, heeft de wind geen ongelukken of schade
veroorzaakt.
Van reizigers uit Hilversum vernam het H.bladdat
daar een volslagen wervelstorm heeft gewoed; het
haantje op den toren draaide als dol in het rond. Op
een gegeven oogenblik kwam er zulk een hevige ruk
wind, dat de menschen op het stationsperron als oen
hoop veeren uiteenstoven en twee vigilantes tegen
elkaar geslingerd werden.
Veel heviger nog moet de storm in het noorden van
ons land zijn geweest, en ongelukken zijn daar helaas
niet uitgebleven. Op Ameland zijn negen Wierumer
vischaken gestrand, waarvan het volk gelukkig gered
werd. Van Terschelling meldde men, dat de visschers-
vloot door een N.O. sneeuwstorm werd overvallen en
geheel ontredderd uit zee terugkeerde. Van den wal
af kon men nabij de buitengronden een omgeslagen
schip zien drijven.
Te Utrecht, schrijft het U. Dkwam eenige minu
ten nadat de storm was losgebroken, eene bejaarde
vrouw op een stokje van Buiten de Weerd. Zij werd
door een rukwind vóór de Zandbrug letterlijk om
gewaaid, zoodat zij rollende en schuivende aan het
begin der Oranjestraat terechtkwam. Een paar aldaar
wonende zakkendragers namen haar op en brachten
haar tehuis.
Tijdens den storm bleef tusschen Leeuwarden en
Groningen, Leeuwarden en Wirdum en Groningen
en De Punt bijna geen enkele telegraafpaal staan,
en werden de draden gebroken, die links en rechts
over de lijn verspreid lagen. Station Leeuwarden
was geheel van telegrafisch bericht uitgesloten.
Te Leeuwarden had de sneeuw zich zoo opgestapeld,
dat drie locomotieven van de S.S. daarin vastzaten,
zoodat de sneltrein niet kon vertrekken, en de reizi
gers van dien trein moesten wachten tot den laat
sten trein.
De sneltrein van Groningen kwam dan ook alleen
eaan, doch met circa een uur vertraging. De veetreinen,
die wegens de weekmarkt te Leeuwarden moesten
loopen en te 6.47 en 7.54 hier aankomen, arriveerden
gecombineerd te middernacht.
Bij het Oosthavenhoofd van Ter-Neuzen is, door
bekomen lekkage, tegen den oever gezonken de staatsie-
schuit Dankbaarheidschipper M. Clement, van Hoofd
plaat, geladen met graan voor België. Schipper en
knecht zijn behouden aan wal gekomea.
Provinciale Staten van Zeeland.
Vergadering van Maandag 4 December 1893.
teweegbracht, leek het wel of de locomobile alleen
het werk wel af zoude kunnen en werkvolk daarbij
een overtollig artikel werd.
Gelukkig bleek dat toch niet het geval te wezen.
Uit deze gemeente schijnen er ten minste 15 personen
werk gevonden te hebben.
Toch blijft het aantal der hoofden van gezinnen
en kostwinnenden, die dat geluk niet deelachtig
konden worden, groot. Hoeken en kanten van de
straten weten daarvan mée te spreken en als bij
geval allen zich op éenen hoek vereenigd hebben
lijkt het wel of de brandspuit moet worden gepro
beerd. En wat daarvoor nu te doen
Algemeen is 't vermoeden dat van 't spitten in
dezen winter niet veel zal komen. Ten eerste, om
dat ten gevolge der langdurige droogte de graan
oogst over 't algemeen beneden het middelmatige
bleef, terwijl de marktprijzen niet mede werkten,
zoodat de financiëele toestand van den landbouwer
geene belangrijke extra-uitgaven gedoogt. En ten
tweede, omdat wegens dezelfde oorzaak de in het
vorige jaar nat gespitte grond aan geen enkele ge
koesterde verwachting heeft beantwoord.
Toch diende er naar het gevoelen van de ver
gadering, die jl. Zaterdagnamiddag door het bestuur
der werkverschaffings-vereeniging in de openbare
school alhier was belegd, iets tot leniging van den
nood te worden gedaan.
Daarom werd besloten de vereeniging ook voor
dezen winter weer te bestendigen.
Nu rees echter de vraagwelk werk zal thans
worden verschaft
Bij de bespreking dier vraag kwam uit, welk
eene moeielijkheid het oplevert op het platte land
geschikt winterwerk te vinden. Een voorstel tot
het wagen van een proef tot het verbeteren van
een aangewezen weg door middel van zand, kolen-
sintels, puin en dergelijke werd aangenomen. Een
plan van de wijze van uitvoering zou daarvan per
gedrukte circulaire aan de ingezetenen worden be
kend gemaakt, terwijl daarbij ook de wijze van de
bestrijding der kosten zou worden aangegeven.
Voorts werd besloten de gelegenheid te ver
schaffen tot het doen uitzoeken van boonen en erw
ten voor de zaai enz. en verder de gelegenheid open
te stellen tot het laten verrichten van alle werk
zaamheden, die gerekend kunnen worden de zomer-
werkzaamheden voor den arbeider niet te zullen
doen verminderen.
De bestrijding der kosten daarvan zal dan zoo
danig worden geregeld, dat hoogstens 1/3 der kosten
zal komen ten laste van hem, die het werk laat uit
voeren.
'a-Grnvenhage* H. M. de Koningin-Regentes
legde heden een krans van gedroogde takken en go-
droogde bloemen op het graf van Koning Willem III.
Wigsenkerke. De Minister van Financiën heeft,
op zijn verzoek, den heer B. H. P. Janssen ont
heven van de hem bij onderscheiding opgedragen be
trekking van fd. adjunct-controleur der directe be
lastingen en accijnzen te Roosendaal.
- Er openbaart zich in de laatste dagen naar de
Iers. en Th. Crt. schryft in de p r ij z e n der oes
ters een sterke neiging tot dalingzelfs zijn zij
reeds gekomen beneden een grens, die de kweekers
liefst niet overschreden hadden gezien. De geringe
vraag der laatste weken heeft hiertoe aanleiding
gegeven.
De schade, door den storm aan het zaaigoed toe
gebracht, is aanmerkelijk hooger dan we verleden
week meldden. Het mosselzaad daarentegen dat in
de Grevelingen zoozeer geteisterd is, heeft in de
Ooster-schelde weinig geleden. Doch de storm beeft
verscheidene oesterperceelen sterk doen verzanden.
De heer W. Hovy deelt in De Heraut mede»
dat mr. L. W. C. Keueheuius zijn einde ziet
naderen. Hij is ten volle bewust van zijnen toestand
en draagt het zware lichamelijk lijden met stille
berusting.
Naar het Dagblad mededeelt, is baron Van
Goltstein, oud-minister en oud-lid der 2e Ka
mer, benoemd tot gezant in Engeland.
In De Tijd komt de volgende mededeeling voor
In de vergadering van katholieke leden van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal, van Donderdag
30 November 1893, is met algemeene stemmen be
sloten, bij de behandeling van Hoofdstuk III der
staatsbegrooting voor 1894 de quaestie van het her
stel der Nederlandsche legatie bij den
Heiligen Stoel niet ter sprake te brengen
Tevens is besloten, hiervan mededeeling te doen
aan het dagblad De Tijd.
's-Gravenhage, 30 Nov. 1893.
Het bestuur der Vereeniging van Katholieke Leden
der Tweede Kamer der Staten-Generaal,
L. Ha.ffma.ns, 1. v.
Walter, w. secr.
Het Centrum vermeldt dat in de suikerfabriek
te Steenbergen niet alleen binnen de muren den
geheelen Zondag wordt gewerkt, even
als ook in andere fabrieken schijnt te geschieden,
maar dat zelfs onder de voormiddag-godsdienstoefe
ningen arbeid wordt verricht op het open terrein
dier fabriek, zooals het verrijden met kruiwagens en
het in hoopen brengen van aarde uit de fabriek."
Het blad voegt er bij, dat »difc natuurlijk niet
kan geschieden, zonder verlof van het hoofd der
gemeente aan de firmanten, beiden voorname Ka
tholieken." Het is zeker niet ongepast voor de vol
ledigheid hierbij te voegen, dat een dezer firmanten
is de burgemeester zelf, de heer Van Loon, die dus
zichzelf verlof heeft moeten geven, en de andere
de afgevaardigde ter Tweede Kamer voor het dis
trict aldaar, de heer De Ram.
Terecht zegt Het Centrum bij de vermelding van
deze ergerlijke handeling:
»Is het niet duidelijk, dat op andere wijze en
door strengere wetten moet gezorgd worden voor
de belangen der arbeiders, waar het blijkt, dat zij,
Drietal te lEoedekenskerkeJ. W. Drost
te Biezelinge, J. E. B. Meloen te Schore en W.
Hulsbergen te G resteren.
Tegenwoordig de Commissaris der Koningin, voor
zitter, 40 leden en de Griffier.
Afwezig de heeren Buteux met en Risseeuw
zonder kennisgeving.
De notulen der vorige vergadering worden ge
lezen en goedgekeurd.
Daarna wordt voorlezing gedaan van eenige adres
sen in zake het voorstel tot verleening van een
subsidie voor een stoomtramweg Brouwershaven—
Steenbergen, t. w. van een van elk der coöpera
tieve zuivelfabrieken te Nieuwerkerk en te Zonne-
maire, die van inwoners van Schouwen en Duive-
land en een van inwoners van Noordwelle.
Nog wordt voorgelezen eene nota van den heer
Siegers met bedenkingen tegen het besluit van de
Staten om op Maandag 4 Dec. herstemming te hou
den over het voorstel in zake de tram.
De heer Siegers meent, dat de heden gehou
den vergadering niet is eene volgende vergadering
in den zin van de Prov.wet. Met uitstel tot een
volgende vergadering kan de wet niet anders bedoeld
hebben dan tot een door haar genoemde zomer- of
wintervergadering of tot eene buitengewone vergade
ring; de vergadering van heden is één met de tot nog
toe sedert de opening der wintervergadering gehouden
bijeenkomsten.
Op grond dier nota stelt de heer Siegers voor de
behandeling der iramzaak uit te stellen tot de zomer
vergadering of tot eene buitengewone vergadering
der Staten.
De Voorzitter bestrijdt de meening van den heer Sie
gers met een beroep op de bewoordingen en de bedoe
ling der wet en op het voorbeeld der Staten-G ener aal.
De motie-Siegers wordt nu in stemming gebracht
en verworpen met 35 tegen 5 stemmen, die der
heeren Van der Meer, Callenfels, De Jonge, Hu vers
en Siegers.
Daarna komt de tramzaak aan de orde. De be
raadslaging wordt heropend op verzoek van den heer
Kakebeeke.
De heer Kakebeeke wil niet in de zaak terugtre
den, doch alleen meedeelen, dat hij aanvankelijk
tegen het voorstel was, maar op die meening terug
is gekomen, door de beraadslaging in de afdeelingen
en in de vorige vergadering.
De heer Van der Ilave wijst er op, dat door de
zuivelfabriek is aangevoerd, dat mist en ijsgang het
vervoer der boter belettendit blijft zoo. Daar
vele leveranciers van melk vrij ver van de stations
wonen, zal de tram hun ook in deze geen voordeel
geven. Spr. zal zich echter buiten stemming houden,
omdat onder 't adres uit Zieriksee namen voorkomen
van goed bekend staande mannen, die zeggen, dat
zij de verantwoordelijkheid op zich nemen.
Den heer Fruijtier is uit de adressen gebleken,
dat in Schouwen veel belangstelling voor de zaak
bestaat. Bovendien kan wellicht een der booten van
Zieriksee op Walcheren worden opgeheven en daar
door het subsidie verminderen. Spr. zal daarom vóór
stemmen.
Den heer Moes is dit geen reden om zijn stem
te wijzigen.
Het getal onderteekenaars der adressen (111 van
de ongeveer 7000 Zierikzeenaars) is den heer Huvers
juist bewijs van het tegendeel van wat de heer
Fruijtier meent. De tgd heeft niet ontbrokenwant
als de belangstelling groot genoeg was, had in twee
dagen drie vierde van Schouwen kunnen teekenen.
Spr. heeft geïnformeerd op Duiveland; daar jmeent
men, dat de tram wel aardig, gemakkelijk en plei-
zierig zou zijn, maar noodzakelijk niet. Wel meent
men, dat 't makkelijk is, op Zondag, als de booten
vol vee zijn, per tram te kunnen reizen, maar noo
dig is de tram niet. 't Grootste deel der namen op
de adressen zijn niet van poorters of burgers, maar
van hen, die geen grondeigendom bezitten, en dus
niet in de verhoogde belasting zullen deelen. De
vermeerdering der subsidie voor da stoombooten is
toegestaan op eene stem uit Zierikzeemet het oog
op de aandeelhouders mag aan vermindering daarvan
niet gedacht worden. Hield men een hoofd, stemming
op Schouwen en Duiveland, dan zou blijken, dat de
meerderheid Tien tram niet zou willen spr. betoogt
dit met aanhalingen uit brieven uit plaatsen nabij
het Zijpe, waaruit ook blijkt, dat de overgang aldaar
vaak ondoenlijk zal zijn. Nog komt spr. op tegen
de bewering, dat hier in de Staten geen vraag be
hoeft te zgn naar de levensvatbaarheid der onder
neming. Uit de rapporten toont spr. nog de mindere
belangstelling der gemeenten aan.
De heer Hammacher stelt voor, de discussie te
sluiten. Deze motie van orde wordt zonder beraad
slaging of hoofdelijke stemming aangenomen.
Het voorstel tot het verleenen van een subsidie
voor den tram BouwershavenSteenbergen, wordt
daarna aangenomen met 20 tegen 19 stemmen.
Voor stemden de heeren Van Deinse, Fokker, J. A.
Bolle, Hennequin, De Casembroot, De Smidt, Van
Waesberghe Janssens, De Bats, Van der Lek de
Clercq, Van der Bilt, Frujjtier, M. Bolle, Van Woel-
deren Kakebeeke, Van Lijnden, Heijse, De Jonge,
Snijders, Hammacher en Van Teijlingen.
Tegen stemden de heeren Moerdijk, Dronkers,
Noordijke, Hollestelle, Siegers, Ysebaert, Thomaes,
Van Buren, Lucasse, Van Rompu, Den Boer, Van
der Meer, Callenfels, Van Uije Pieterse, Huvers,
Van Voorst Vader, W. J. Vader, Pompe en Moes.
De heer Van der Have had de vergadering verlaten.
Nadat de vergadering zich ongenegen verklaard
had langer bijeen te blijven, en de resumtie der
notulen en de uitvoering der besluiten aan Ged.
Staten had opgedragen, werd zij in naam der Ko
ningin door den Voorzitter gesloten.
Gemengde Berichten.
Hanaweerd. Donderdagavond gaf het Fanfare
gezelschap »Scheldegalm" in de zaal van dhr. Ver
hagen zjjn eerste winter-concert, afgewisseld door
twee tooneelstukjes en eenige voordrachten. Een en
ander viel goed in den smaak van het publiek.
Vooral de dames-rollen werden goed uitgevoerd;
de zaal was stampvol en het concert werd met een
bal besloten. Naar men verneemt zal dezen winter
nog zulk een genoegelijke avond aan donateurs en
verder publiek worden verschaft.
