1893 N°. 122.
Zaterdag 14 October.
80sle jaargang.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaaiders.
Inzending van advertenttëu voor 2 uren op den dag der uitgave*
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal betékend.
Geboorte-, huweljjke- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 13 October 1893.
Naar Leiden is overgeplaatst de landmeter
le klasse J. W. Van Hiele, thans te Assen.
Omtrent den heer C: M. Van Visvliet,
van wiens overlijden we in ons vorig aommer nog
onder laatste berichten konden melding maken, deelt
de M. Ct. het volgende mede
De heer Van Visvliet, te Middelburg den 4en
December 1819 geboren, begon zjjn ambtelijke loop
baan als griffier van den polder Walcheren, tot welke
betrekking hij den 21en Juli 1853 benoemd werd.
Hij bleef als zoodanig werkzaam tot hij den 16en
December 1857 tot het ambt van provinciaal inspec
teur van het onder wijs in Zeeland werd geioepen
terwijl hij na de herziening der wet op het L. O.,
op 1 Nov. 1880, tot schoolopziener in het district
Middelburg werd benoemd. Bjj het nederleggen van
zijn betrekking als inspecteur gaven de onderwijzers
en onderwijzeressen in de provincie Zeeland hem een
blijk van hoogachting en waardeering door de aan
bieding van een kostbaar zilveren theeservies.
Op onderwijsgebied was de heer Van Visvliet
se Iert 1871 als lid der plaatselijke commissie van
toezicht op de scholen voor het middelbaar onder
wijs en sedert 1882 als lid der commissie van toe
zicht op den cursus tot opleiding van hoofdonder
wijzers werkzaam, terwijl hij ook nog het voorzitter
schap van de schoolonderwrjzers-weduwenbeurs be
kleedde.
Verder was de beer Van Visvliet secretaris van
het provinciaal college van toezicht op het beheer
der kerkelijke goederen en fondsen van de Hervormde
gemeenten in Zeeland.
De overledene stelde groot belang in de zaken,
het onderwijs betreffende, maar ook niet minder in
de onderwijzers zeiven, wier belangen hij zooveel
mogelijk trachtte te behartigen. Welwillend en harte-
ljjk was hij tegenover hen in de hoogste mate.
Met jjver stond hij de belangen van het onder wijs
voor en tot zoolang hij kon was hij daarvoor gaarne
werkzaam.
Ook bij de uitvoering van de wet van 1878,
vooral bij den scholenbouw, oefende de heer Van
Visvliet in zijn district grooten invloed uit.
De rijks-normaallessen tot opleiding van onder
wijzers en onderwijzeressen, aan de tot standkoming
waarvan hij met wjjlen den heer dr. H. Polman
Kruseman zijne beste krachten wijdde, gingen hem
steeds na aan het hart.
De overledene was ridder in de orde van den
Nederlandschen Leeuw.
'8-Heer-A.btskerke* Gistermiddag had hier
eene eenvoudige plechtigheid plaats, doch voor onze
gemeente niet zonder beteekenis. De oudste inwoner
onzer gemeente Marinus Stevense, ons door
den dood ontvallen, werd ter aarde besteld. Wat
onze gemeente in hem zal verliezen, laat zich maar
zoo iu 't kort niet zeggen. Meer dan een halve
eeuw, was hij in verschillende besturen op maat
schappelijk en kerkelijk gebied der gemeente tot een
zegen. Er kan veel tot zijn lof worden gezegd, en
zeker zeggen wij hiermede niet te veel, dat hij door
zjjn persoonlijkheid en wijze van handelen ieder
achting afdwong. Dit wordt algemeen erkend, en
daarvan getuigden ook de gevoelvolle woorden die
aan zijn graf door den heer Burgemeester onzer ge
meente, alsmede door den predikant en het hoofd
der school werden gesproken.
De kinder-cantateMichiel Adri
aans z. de Ruijter van de heeren Hasselbach
en Lijsen, onderwijzers aan de Rjjks-kweekschool
te Middelburg, is ook te Rotterdam uitgevoerd. De
W. B. Ct. schrijft daaromtrent
>De hoofdschotel van den avond, de kinder-can-
tate »MichieI Adriaansz. de Ruijter", wekte alge
meen de aandacht, reeds door de omstandigheid dat
tekst en muziek te danken zijn aan twee leeraren
aan de rijks-kweekschool voor onderwijzers te Mid
delburg, de heeren W. H. Hasselbach en A. Lijsen.
De eerste bezorgde in het libretto eene levensbe
schrijving van de Ruijter, in verband met het tijd
perk van de geschiedenis van Nederland, dat hem
zag geboren worden en sterven. De tweede schreef
waar aanleiding van dat libretto in gebonden stijl,
eene cantate, die hij Icmder-c&ntate noemde en welke
aan dien naam dan ook in de eerste afdeeling be
antwoordt, maar in de twee volgende afdeelingen
•ene hoogere vlucht neemt, vele schoone bladzijden
behelst en in het bijzonder aan het slot der tweede
afdeeling, (waar de afgezanten van de Staten van
Zeeland de Ruijter het commando komen aanbieden
en zijne echtgenoote hem aanspoort bij de zijnen te
blijven) met hoogst eenvoudige middelen zeer diepen
indruk maakt. Wij gelooven dat de componist alle
reden heeft gehad, tevreden te zijn met de wijze,
waarop hier zijn werk ten gehoore werd gebracht;
zij mag als uitstekend geroemd worden. Den heer
J. S. Vervueren, die de cantate instudeerde en den
geheelen avond den dirigeerstok voerde, komt on
verdeelde lof toe. Aan hem en aan den heer Lijsen
werd, onder luide toejuiching, door het kinderkoor
een krans aangeboden, waarna het oude s>Wilhel
mus" den avond besloot.
Er is eene vereeniging opgericht tot verzorging
van bedelaars en landloopershet doel dezer ver
eeniging vindt men vermeld in een9 circulaire, ge
titeld Wat moeten wij doen voor onze landloopers
Van het bestuur dezer vereeniging is de heer
Joh. Van 't Lindenhout te Neerbosch voor
zitter. Naar aanleiding daarvan maakt de M. Ct.
de volgende zeer juiste opmerking
»Wij veroorloven ons de vraag of het wel goed
is Jvan den heer Van 't Lindenhout om zijn arbeid
nog verder uit te strekkenen vooral daartoe stap
pen te doen op het oogenblik nu er omtrent de
weesinrichting te Neerbosch nog altijd geen licht is
opgegaan en de beschuldigingen, tegen hem inge
bracht, nog in 't geheel niet zijn weerlegd.
Zijn ze onwaar dan heeft genoemde heev, dunkt
ons, aan de verpleging der weezen zoozeer de handen
vol dat hij waarlijk naar geen uitbreiding van werk
zaamheden behoeft te jagen.
Blijken de tegen hem ingebrachte grieven gegrond,
dan is bij, dunkt ons, allerminst de man die aan
het hoofd moet staan van een beweging, waarbij
het zoozeer op takt, menschenliefde en kalm over
leg aankomt.
Het heeft nu bovendien allen schijn of men door
dit plan de aandacht van de beweging tegen Neer
bosch wil afleiden. Ons dunkt: het ware om ver
schillende redenen beter geweest de zaak dier ver
eeniging voor bedelaars en landloopers nog eenigen
tijd te laten rusten".
Iu de Kamper Cour. komen de heeren M., H.
en J. H. Modders, broeders van de vermiste Aaltje
Modders, op tegen de verklaring van den
kolonel Oliphant van het Leger des
H e i 1 s dat hij nooit getracht heeft het meisje te
verbergen of anderen daartoe geholpen heeft. Een
kapitein van het Leger kent die schuilplaats, name
lijk de zuster van Aaltje, en nu eischen de broeders,
dat kolonel Oliphant justitie en politie zal helpen in
het opsporen van de vermiste.
Eene circulaire van het hoofdkwartier dd. 30
Sept. jl. zegt o. a.sDoor ons opsporingsbureau
zijn vele verloren echtgenoten, zonen en dochters
weer teruggevonden en aan hunne familieleden terug
gegeven". De heeren Modders willen dat dit ook in
letterlijken zin worde opgevat door het Leger des
Heils. Er is inderdaad eene groote tegenstelling tus-
schen de circulaire van het hoofdkwartier en zijne
houding tegenover de moeder van de 17jarige Aaltje.
Zij zeggen o. a.
Sinds twee maanden wordt hier te lande gezocht
naar twee vermiste vrouwen, waarvan men ver
moedt, dat zij vermoord zijn. Welk bewijs heeft
onze moeder, dat hare sedert vijf maanden verloren,
dochter niet eveneens in verkeerde handen is ge
vallen
Het Leger is ons daartegen geen waarborg meer
het Leger des Heils! dat voor onzen familiekring
en wie weet voor hoevele anderen, een vloek is
geworden".
Omtrent de verdwijning zelve van het meisje deelen
de heeren M. nog het volgende mede
Waarschijnlijk door den invloed harer andere
zusters daartoe geleid, toonde Aaltje sterke neiging
tot aansluiting bij het leger, zóó zelfs, dat zij hare
godsdienstplichten verwaarloosde. Hare moeder, uit
ervaring tamelijk goed op de hoogte van het intieme
onder de heil(?)aanbrengende wapenbroeders, want
nog een derde zuster is heilsoldaat, verzette zich
daartegen, waartoe zij met het oog op Aaltjen's
jeugdigen leeftijd natuurlijk alle recht had, maar
niets hielp. Zij eindigde met haar in huis te houden.
Dat zij mishandeld is, verklaren wij te zijn uit de
lucht gegrepenzij was steeds moeders lieveling en
is dit op heden nog.
Op den eersten Mei dezes jaars ontvluchtte zij de
woning en sedert hebben wij niets meer van hare
verblijfplaats vernomen, dan dat zij, volgens verkla
ring van mej. Beckett, officier bij het Leger, de
eerste dagen na hare verdwijning in de kweekschool
van het leger te Amsterdam heeft doorgebracht
vandaar dat wij eerst alles, doch te vergeefs, in het
werk gesteld hebben, om haar met medewerking
van het Leger weer thuis te krijgen voor en aleer
wij tot andere maatregelen overgingen.
Daarom hopen wij dat alle dag- en weekbladen
deze treurige zaak openbaar zullen maken, opdat
alle officieren van justitie, de geheele politie en het
groote publiek vooral er mede in kennis komen,
want dan zal de tijd niet veraf meer zijn, dat on ie
bedroefde, onder Nederlandsehe wetten levende moe
der, weer in haar recht wordt hersteld van voogdes
over hare minderjarige dochter."
De politie is zeer bereid dg moeder te helpen,
doch aangezien deze geen portret van Aaltje bezit,
bemoeilijkt dit niet weinig de opsporing.
Men schrijft uit Barneveld aan de Telegraaf
Het is thans wel de moeite waard eens een kijkje
bij den heer Bertels van »De Biezen" bij
Barneveld te gaan nemen. Men ziet daar thans de
voedergewassen in vollen bloei met prachtige kleur-
schakeeringen, zooals men dit in 't voorjaar in Haar
lem's schoone dreven aantreftook de aangename
bloesemgeur doet daarvoor niet onder.
Voor de landbouwers is daar thans veel te zien
en te leeren
lo. wordt daar deze geheele week voeder aan
een pershoop gereden deze eenvoudige niets kostende
manier van voederbewaring, nl. om het naar den
eisch te doen, is aan velen nog niet bekend immers,
men zon dan thans in Nederland en voornamelijk
in Holland niet zooveel nagras laten verrotten, als
men wist, dat daarvan zelfs al heeft het reeds
veel van het vochtig weder geleden in pl. m. 8
dagen een voeder te verkrijgen is, dat riekt als
versch roggebrood.
2o. Is een pershoop dien men daar van dezen
zomer zag geopend, en kan men zich tevens
overtuigen, hoe prachtig en aangenaam van geur
en smaak het aldus verkregen persvoeder is.
De koeien laten lijnkoek, en de paarden de haver
hiervoor onaangeroerd.
3o. Kan men daar zien, dat Bertels' krachtvoeder-
plant, zelfs op afgegraven schralen zandgrond, ruim
30.000 K.G. per H.A. prachtig groen voeder levert,
zoowel om direct voor den stal te vervoederen als
voor de pers.
Van Maartensdijk bij Utrecht wordt bericht dat
daar 32.000 K.G. per H.A. verkregen isop betere
gronden nog meer.
Uit Renswoude meldt men aan de Arnh. CtHet
persen van groen voeder, zooals de heer B. H. Bertels
op »de Biezen" bij Barneveld doet, vindt ook hier meer
en meer navolging. Vele landbouwers, die hun gras
niet meer droog kunnen krijgen, worden gedwongen
het in de pers te bewaren. In de landbou waf deeling
van Renswoude worden reeds zeven grasmijten aan
getroffen, welke dooreen genomen een warmtegraad
van 55° tot 56° Celsius aanwijzen en eene heerlijke
lucht verspreiden als van warm roggebrood. De
koeien, welke er langs gaan, moet men er met ge
weld afhouden. Ook de eenvoudige en practische
wijze van grondbewerking treft men hier aan, en
de vreemde voedergewassen, welke nog in dit najaar
in de pers gedaan worden als de »Chineesche radijs"
en de witte Mosterd", welke half Augustus uitge
zaaid zijn, staan nu reeds 1 */2 voet hoog in den bloei.
De opbrengst der Rijksmiddelen
(hoofdsom en opcenten) over de maand Sept. 1893
heeft opgebracht f 11,383,448,33 tegen f 11,682,986,97
in Sept. 1892.
De opbrengst over de eerste negen maanden van
1893 bedroeg f 81,144,082,40 !/2, tegen f86,828,733,15
over de eerste negen maanden van 1892.
De N. jRott. Ct. zeide en verschillende
bladen nemen dit over dat ons bericht over de
aanstaande benoeming van den heer Van K a r -
n e b e e k tot gezant te Londen >niet nader beves
tigd wordt."
Nu, dit is wel mogelijk. Ook zien wij dagelijks
mededeelingen in de bladen, die niet nader bevestigd
worden en die toch waar zijn. Geduld maar, van
ons bericht zal de nadere bevestiging wel komen.
Vad
Op de laatst gehouden algemeene vergadering
van de Vereeniging van leeraren aan de inrich
tingen van middelbaar onderwijs" was, na eene in
leiding van den heer J. Van Dam van Isselt, de
volgende motie bij acclamatie aangenomen
»De vergadering, het wenschelijk achtende, dat
de leerlingen der Hoogere Burgerscholen gelegenheid
vinden zich voor te bereiden persoonlijk hun
nen dienstplicht te volbrengen overeenkom
stig hunne ontwikkeling.
noodigt het hoofdbestuur uit, maatregelen te nemen
in het belang eener regeling, welke het vervullen
van dien plicht bevordert, met inachtneming der
behoeften en eischen van de wetenschappelijke op
leiding der leerlingen".
Het hoofdbestuur dezer vereeniging heeft betref
fende deze quaestie een adres gezonden aan den
Minister van Oorlog, die thans antwoordt, »dat hij
met de denkbeelden, in het adres neergelegd, geheel
instemt en dat hij zal trachten een regeling als voren
bedoeld tot stand te brengen".
Door de Exploitatie-maatschappij
is de gunstige bepaling gemaakt, dat aan de g e -
zinnen der ambtenaren, in plaats van 3
maal 's jaars, 12 maal per jaar vrijkaarten over hare
lijnen zullen worden verleend. Bij de Hollandsehe
Spoorwegmaatschappij was dit reeds in toepassing.
De heer Haffmanns verklaart zich in het Venl.
Weekblad hoogelijk ingenomen met de benoeming
van jhr. Ruys van Beerenbroek tot Com
missaris der Koningin in Limburg. Den Minister,
die de voordracht tot deze benoeming deed, mag
men dan ook volgens hem wel zeer dankbaar zijn.
Jammer maar voegt hij er aan toe dat
die staatsman het kiesrecht zoo onhebbelijk ver wil
uitbreiden. Anders konden wij bet best met hem
stellen."
Door een zestigtal burgers in Su
riname, allen tot den middenstand bekoorende,
is tot den gouverneur een request gericht. Daarin
geven zij te kennen, dat zij tot diepe armoede zijn
vervallen en zij niet weten, hoe zij in het onderhoud
van zich en hun gezinnen moeten voorzien. Zij heb
ben thans een vereeniging opgericht, die zich ten
doel stelt den kleinen landbouw uit te oefenen bij
wijze van kolonisatie onder het bijzonder toezicht
van bet bestuur der kolonie. Hun verzoek is nu,
dat de gouverneur hun als zoodanige kolonisten wil
opnemen en landerijen te hunner beschikking stellen.
Naar men verneemt, moet de gouverneur dit adres
gunstig hebben ontvangen.
De Java-Bode zegt in zijn laatste mailoverzicht
Terwijl het aan Toekoe Oemar in Atjeh ge
lukte eenige der om onze geconcentreerde linie ge
legen vijandelijke versterkingen bijna zonder slag of
stoot te nemen, blijkt het, dat daarmee het verzet
nog volstrekt niet ten einde is. Want bij het be
zetten en opruimen van de door onzen nieuwen
bondgenoot in onze handen gestelde bentings wor
den de onzen voortdurend beschoten, zoodat het
schoonmaken van de strook van 1000 meters niet
zoo grif gaat als men had verwacht. En toch werd
de gelegenheid om tot die schoonmaak over te gaan
het eerste voordeel geacht van de hulp, door Toekoe
Oemar ons verleend. Het is echter mogelijk, dat
laatstgenoemde door zijn invloed en zjjn macht nog
meer vermag dan hij reeds deed, doch dat hij eerst
zijn voorwaarden wil stellenhij heeft zich ten
minste naar Kota Radja begeven, waar bij door den
gouverneur is ontvangen als boeteling, die tot zijn
plicht is teruggekeerd, en geenszins met bet eerbe
toon, dat aan andere hoofden ten deel viel, die
hunne onderwerping kwamen aanbieden. Intusschen
is het ook elders in deze contreien nog niet rustig.
Te Telok Semawé deden Atjehers, waarschijnlijk uit
Simpang Olim, een aanslag op het naast de benting
gelegen huis van den controleur; aan de Westkust
kon de boot derpakketvaart Maatschappij een paar
plaatsen niet aandoen, omdat zij beschoten werd en
geen dekkingstroepen aan boord had, en in de resi
dentie Oostkust van Sumatra heeft het eene Tamiang-
sche hoofd het andere in een hinderlaag gelokt en
vermoord, omdat de laatste, die ook tegen ons was
opgestaan, zich weer had onderworpen.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Bij de Donderdag gehouden verkiezing van 8 le
den van het kiescollege van de Ned. Horv. Gem. alhier
zijn herkozen de aftredende ledenA. De Jonge, E.
Sloover, E. Van den Bosch, J. P. Magielse, P. Van
Dullemen en M. Koken gekozen in plaats van F.
Reijerse, die niet meer in aanmerking wilde komen,
de heer W. S. Davekoten in de vacature, ontstaan
door het overlijden van den heer W. De Beste, de
heer M. H. Harinck.
Al de gekozenen waren kandidaten der kiesver-
eeniging »Gods Woord zij onze kracht".
Kapelle. Bij de verkiezing wegens periodieke
aftreding van drie gemachtigden in het kiescollege
der Ned. Herv. gemeente, gisteren alhier gehouden,
werden uitgebracht 109 stemmen, waarvan 106 gel
dig, volstrekte meerderheid derhalve 54. Gekozen
werden de candidaten der evangelische richting: H.
Van de Vrie met 71, J. De Jager Jz. met 67 en
J. Blanker met 66 stemmen. De candidaten der
orthodoxen C. Ossewaarde, J. Ossewaarde Cz. en
J. Van Overloop verkregen respectievelijk 42, 37
en 34 stemmen.
Voor 2 bestaande vacaturen in hetzelfde college
werden eveneens 109 stemmen uitgebracht en wer
den gekozen de reeds genoemde J. De Jager Jz. en
J. Blanker, beiden met 66 stemmen, om zitting te
nemen tot 1 Januari a. s. J. Ossewaarde Oz. en
J. Van Overloop verkregen resp. 35 en 34 stemmen.
In het Friesche dorp Gorredijk ziet het er met
de financiën der kerkvoogdij bij de Nederl. Herv.
gemeente aldaar treurig uit.
Het traktement van den predikant moet ten deels
