BIJVOEGSEL
GOESCHE COURANT.
ZATERDAG
7 OCTOBER 1895.
No. 119.
LSO i
Vervolg Brief uit Rilland (Colorado).
Loonen. Over de loonen kan ik dezen keer niet
veel melden. Velen onzer kolonisten hebben voor
Amerikanen in het hooi gewerkt, en omdat het hooi
hier niet overvloedig is, heeft dit invloed gehad op
de loonen. Ook de zilverquaestie, die het sluiten
van zilvermijnen in Colorado heeft tengevolge gehad,
heeft invloed op de verdiensten, omdat vele lieden
uit die mijnen overal werk komen zoeken en er dus
veel te veel werkkrachten zijn. Dienstmeisjes kunnen
tamelijk wel in goede huizen te Alamosa terecht
komen. Het loon bedraagt van 8 tot 15 dollar per
maand.
Prijzen. De tarwe kost tegenwoordig 70 a 80 ct.
per 100 pond. De bloem koopt men voor 2 centen.
Men heeft goed vleeseh voor 4 centen en best voor
5 centen, ook wel van 3 tot 12 centen het pond.
Boter kost 20 cents, suiker 8, rijst 5 1/2spek 12 1/2
cent het pond. Steenkolen 27 1/2 cent per 100 pond,
hooi kocht ik voor 4 dollar per 2000 pond, dit stijgt
soms tot 12 dollar. Kleeren zijn over het algemeen
niet duur, ook niet de levensmiddelen, meubelen en
dergelijke soort, eveneens.
Luxe-artikelen zijn hoog in prijs. De aardappelen
kosten 1 cent het pond.
Kerk. Het districts-schoolgebouw, een zeer net
huis van witgeverfde planken en van binnen wit
gepleisterd met een schuin dak en een torentje er
bovenop, gebruiken we als kerk. Geregeld wordt
des Zondags voor- en namiddags godsdienstoefening
gehouden, waarbij een der ouderlingen voorgaat,
want hier bestaat eene gemeente (mede Rilland ge
naamd), juist op denzelfden voet als de Geref. Kerken
in Nederland. Dit jaar zond ons de klassis ds. Van
den Heuvel uit Kansas (die zeer veel voor onze
kolonie heeft gedaan), daarna ds. Bode uit Yowa,
daarna student dhr. Berkhof uit Grand Rapids, voorts
weer ds. Van den Heuvel en nu zijn we nog wach
tende ds. Bos van Ds. Van den Heuvel en
Bode bedienden hier het Avondmaal.
School. Onze school telt ongeveer 30 leerlingen.
Voor het grootste gedeelte wordt het onderwijs ge
geven in de Engelsche taal, de kinderen leeren over
het algemeeu hunne nieuwe taal vrij goed. Onze
onderwijzer, een man uit onze kolonie, kwijt zich
goed van zijne taak en de kinderen gaan gaarne
naar school. De school ligt in het centrum van de
kolonie.
Algemeene toestand. Hiervan eene juiste en uit
voerige beschrijving te geven gaat moeilijk. Echter
wil ik het een en ander aanstippen. Het spreekt
van zelve, dat de kolonisten geen geld genoeg had
den om zich landbouwwerktuigen, zaaigranen als
anderszins aan te schaffen. Hierin zijn ze echter ge
holpen en nu zal de afbetaling van een en ander
veel afhangen van de opbrengst van den oogst.
Men moet evenwel niet uit het oog verliezen, dat
het nog harde tijden zijn, die men moet doorleven,
want het duurt nog een jaar eer men weer een
oogst heeft en gedurende dien tijd heeft men geld
noodig voor levensbehoeften enz.
Zeer gelukkig was het dan ook voor onze
arme kolonisten, dat in den loop van dit jaar uit
onderscheidene plaatsen van Amerika giften inkwa
men voor de arme, bedrogen emigranten der Utrecht-
sche maatschappij, want anders ware de nood en
ellende niet te overzien geweest. Tot heden ten dage
geniet iedere arme wekelijks eene bijdrage van de
diaconie der gemeente, die thans de ingekomen gelden
beheert. Moge God nog vele harten neigen om de
behoeften onzer lotgenooten te vervullen gedurende
den aanstaanden winter. Over het geheel genomen
heerscht er nog al tevredenheid over den toestand
der kolonie. Vele bezwaren zijn reeds uit den weg
geruimd en voorzeker draagt er veel toe bij dat
men de oude overtuiging heeft verkregen, en ook
ik beaam dit ten volle, dat hier in de San Luis
Valley wel brood te verdienen is wanneer men de
zaken maar goed aanvat. Er is hoop voor de toe
komst, dit spreek ik met volle overtuiging uit.
Hoop voor de toekomstJa, dit woord zal menig
Nederlander liefelijk in de ooien klinken, inzonder
heid hun die door hard werken slechts eeh karig
stukje brood kunnen verdienen. Menigeen zal mij
nu vragen, durft ge het aanraden om naar de valley
te komen
Als antwoord op eene zoodanige vraag wil ik dit
zeggen. Over den toestand, de doorloopende opbrengst
der oogsten, de prijzen der te verkoopen granen
kunnen en mogen we nog niet veel zeggen, daarvan
hebben we wel veel hooren vertellen, doch we
hebben bijna nog niets ondervonden bij gevolg moe
ten we ons van aanprijzen geheel onthouden. Echter
wat we met onze oogen aanschouwen, kunnen wij
mededeelen en dan is het zeker dat hier nog dui
zenden bij duizenden akkers grond liggen te wachten
op den ploeg van een goeden landbouwer om zijne
schatten, in den schoot der aarde verborgen, op te
leveren. Met het oog op de reeds verkregen resul
taten meenen wij te mogen zeggen, dat er voor
honderden huisgezinnen gelegenheid bestaat om hun
lot te verbeteren en zich een zelfstandig bestaan te
verschaffen. Ik wil u eene gebeurtenis mededeelen,
die het bovenstaande bewijst. Dezer dagen kwamen
uit den naburigen Staat Kansas een viertal boeren
om de vallei te bezichtigen. Hun doel was om,
wanneer zij hunne eischen bevredigd konden zien
betreffende eigendomsbewijs der te koopen gronden,
het bezit van water voor irrigatie en goede kwali
teit van land, zich later alhier te vestigen.
Hun onderzoek scheen bevredigend te zijn want
ze hebben reeds gronden uitgezocht. Die lieden zijn
nu vertrokkenom hunne zaken ginds te regelen
we hebben dus redenen om te veronderstellen dat
zij zich hier mettertijd zullen nederzetten, wellicht
gevolgd door meerdere Kansassche landbouwers. Met.
opzet weid ik hier wat over uit om tegen te spreken
wat in meer dan eene Hollandsche courant voor
komt. Men leest (ik meen in de Vooruitgangdat
hier een hongersnood op handen is. Nu vooralsnog
zie ik niet in waar die van daan moet komen, daar
de velden wit zijn om te oogsten en men wijd en
zijd de goudgele halmen ziet golven. Een Hollander,
die het hier niet al te best gemaakt heeft, is de
berichtgever. Oordeelt, waarde lezers, dus nu eens
niet te haastig.
Onderzoekt eerst grondig voordat ge aanneemt of
verwerpt. Ten allen tijde verklaar ik mij bereid om
inlichtingen te geven aan hen, die^ zulks van mij
mochten verlangen. Evenwel spoedig zal u de keuze
gemakkelijker gemaakt worden daar uit onze kolonie
let weluit den boezem van onze kolonie betrouw
bare inlichtingen naar het oude vaderland zullen
gezonden worden door middel van de pers en uit
gaande van-eene vereeniging van Hollandsche kolo
nisten, en van andere personen, die zich tot taak
zullen stellen de Emigratie naar hier te bevorderen
en wel op zoodanigen grondslag, dat leden der Geref.
kerken in Nederland als elders, zoowel op het ge
bied der kerk als dat der school, geheel hnnne be
geerte naar volkomen gewetensvrijheid zullen bevre
digd kunnen zien. Geve de Heere, dat onze pogingen
daartoe zullen slagen.
En nu ten slotte nog een paar mededeelingen uit
mijn persoonlijk leven voor degenen, die mij kennen.
Ik tracht mijn brood hoofdzakelijk met den handel
te verdienen en heb midden in de kolonie naast
mijn woonhuis een houten »store (magazijn of winkel)
laten bouwen. De inrichting is wel wat primitief.
Toch kan ik er mij in den eersten tijd best mede
behelpen, hij is ook ruim genoeg. Nu ik eenigen
tijd in de zaken werkzaam ben, is mijn handel wat
meer uitgebreid.
Mijne artikelen zijn nog al tamelijk verschillend
van aard als daar zijnLandbouwwerktuigen en
lucifers, varkens en dekschalen, gemaakte overklee-
ren en pepermunt, ingemaakte vruchten en wagen
smeer, versch koevleesch en petroleum, enz. enz.
Ia het eerst had ik zeer veel moeite om mijn handel
te beginnen omdat ik de Engelsche taal niet mach
tig was, de waren niet kende, niets van prijzen
wist, de gewoonten waren me ook totaal vreemd.
Zoo ergens dan vooral hier geldt het help u zei ven"
en aanpakken maar." »Ik kan niet" staat hier niet
in 't woordenboek, men begint eenvoudig maar eu
gelukt het niet dan maar weer wat anders, 't Is
dan ook een geheel ander leven dan in Nederland.
Zoo vrij als een vogel in de lucht. In mijn winkel
komen lieden van allerlei natiën als Hollanders,
Amerikanen, Zweden, Mexicanen enz.
Mijne bezitting bestaat uit een houten huis, een
houten winkel, een stal, kippen- en varkenshok, een
buggie, een paard, eene koe, 12 kippen, 2 varkens,
20 acres land en nu denk ik er nog 30 acres bij
in cultuur te brengen, dus samen 50 acres (onge
veer 50 gemeten of 20 bunders). Dit jaar is voor
mij een harde tijd, want alhoewel ik veel verkoop,
de betaling kan echter niet dadelijk volgen, dit moet
uit den oogst voortkomen. We moeten evenwöl maar
moed houden, want ook voor mij is er hoop voor de
toekomst. Vele bezigheden heb ik te verrichten.
Tweemaal in de week rijd ik naar Alamosa en dien
tengevolge vervul ik de functie van vrachtenaar
tevens en tweemaal per week bezoek ik de Hol
landers om commissies op te nemen of uit te voeren.
De spade en ander gereedschap zijn nu ook geene
vreemde zaken meer in mijne handen, men wordt
aan alles gewoon en het leven, dat ik thans leid,
bevalt me best.
Ziedaar, geachte landgenooten, een en ander ter
uwer kennis gebracht aangaande de Hollandsche
kolonie in de San Luis Valley. Veel liet ik onver
meld, omdat ik er nog geen goed oordeel over heb.
Het meest gewichtige deelde ik u naar mijn beste
weten mede en in hoofdzaak kunt u nu wel eene
gedachte vormen hoe wij het hier hebben. Voor
ditmaal laat ik het hierbij in de hoop, dat ik later
weer iets van mij zal kunnen laten hooren.
Onze familiebetrekkingen, vrienden en kennissen
welmoenend groetend en u mijnheer de Redacteur
hartelijk dank zeggend voor de opname dezer regelen
blijf ik
Uw dw.
S. HARTOG.
Gemengde Berichten.
Kort geleden werden op eene publieke ver-
kooping van een inboedel te Nisse ook verkocht
twee nog in zeer goeden staat zijnde graanzakken
met de jaartallen 1791 en 1813. Dit zijn stevige
zakken
ïerseke. Voor de betrekking van gemeente
veldwachter hebben zich ruim 60 sollicitanten aan-
Een jongmensch te Amsterdam, des avonds
met zijn vrienden in een café zittende, miste een
bankbiljet van f40. Met bloedend" hart ging hij
te bed en had zich reeds getroost in zijn verlies,
toen hij den volgenden dag in de Poort van Cleve
zijn haken biefstuk verorberde en daar aan een
bekende het geval verhaalde. Een kellner hoorde
het en verwees den bezoeker naar het buffet. Daar
kwam, na eenige opheldering aan welk tafeltje hij
den vorigen dag gezeten had, het bankbiljet to voor
schijn, dat hij er had laten vallen.
De dankbare jongeling nam van blijdschap nog
drie spiegeleieren
Ten tweeden male heeft de suikerfabriek Hol
land" te Halfweg de werkzaamheden moeten staken,
wegens gebrek aan beetwortelen.
Een echt Amerikaansche reclame werd Zater
dagmorgen tegen half-twaalf op 't Rokin gemaakt,
zoo schrijft men thans aan De Amst. Een als heer
gekleed persoon sprong plotseling met een parapluie
onder den arm van de brug bij de Langebrugsteeg
te water, bleef een minuut onder en kwam daarna
boven mei de parapluie opgestoken, waarop met
duidelijke letters een reclame voor een cacao-lirma te
Nieuwer-Amstel was "geschilderd.
De reclame-maker bleef zes a zeven minuten rond
zwemmen in het vieze Rokin-water, klom daarna
op den wal en stapte in een gereedstaand rijtuig,
I waarmee hij wegreed, door een groot aantal ver-
j baasde toeschouwers nagekeken.
I Een raad in den wildtyd
Eet geen adellijk" wild zonder eenigen twijfel
is bedorven vleeseh (hetzij dan wild of niet) scha-
delijk voor de gezondheid. Als ge hazepeper maakt
en de hazenboutjes in azijn legt, zoek er dan eerst
j do looden hageltjes uit want bedenk, dat lood
zeer gemakkelijk in azijnzuur oplost en dat azijn-
j zuur-lood een zeer gevaarlijk vergift is.
(Mdbl. v. IT. R.)
In Italië hebben de overstroomingen groote
verwoestingen aangericht. Te Napels moesten 20
huizen ontruimd worden en bezweken twee bruggen
voor den drang van het water, waardoor het tram
verkeer ten deele is gestremd. In de omstreken wordt
de schade op 200,000 lire geschat.
Te Lucca werden twee personen onder instortende
huizen bedolven en in de provide Bologna verdronken
drie mannen. De spoorlijnen FaenzaFlorence en
FerraraModena zijn overstroomd. Ook in Venetië
is het water in veie huizen binnengedrongen.
Naar het Cohurger Tagehlatt meldt, heeft men
in het kasteel Kallenberg 300,000 Mark in contanten
gevonden, die tot de nalatenschap van hertog Ernst
van Saksen-Coburg behooren.
De Berlijnsche correspondent van het Journal
des Débats seint aan zijn blad, dat Von Bismarck
zijne gedenkschriften voltooid en het handschrift
aan een Zuid-Duitsch uitgever voor 500,000 Mark
verkocht heeft. De openbaarmaking zal plaats heb
ben spoedig na het overlijden van den oud-kanse
lier, teneinde zijne vijanden te verhinderen verdere
lastertaal omtrent hem te verspreiden. Wanneer het
werk verboden mocht worden, is toch de verschij
ning buiten het Duitsche rijk verzekerd.
Nu de steenkool zoo duur wordt, geeft een
huisvrouw in de Times een middel aan de hand
om aanmerkelijk op de brandstof te bezuinigen. Het
bestaat in een platten, vuurvasten steen, dien men
bovenop het vuur legt, tengevolge waarvan de hitte
die anders door den schoorsteen verloren gaat, zich
in de kamer verspreidt. De dame beweert, dat op
deze wijze de helft van de gewone hoeveelheid steen
kool voldoende is om dezelfde temperatuur te ver
krijgen.
In den Noord-Amerikaanschen staat Iowa is
een vrouw tot super-intendant van het openbaar
onderwijs benoemd. Een dame op Nieuw-Zeeland
werd lid van het bestuur der universiteit van Auck
land.
Volgens bericht van de Jackson expeditie te
Londen ontvangen heeft het ijs in de Karazee zich
vastgezet. Van deze expeditie en van die van Nansen
wordt nu van den winter geen bericht meer ver
wacht.
Laatste en telegraphische berichten.
I&ortgene. Bij de op gisteren gehouden ver
kiezing voor een lid van den gemeenteraad ver
kregen de heeren Matth. Noordhoek Mz. 29 en G.
P. N. Moerland 13 stemmen, tusschen wie eene
herstemming moet plaats hebben, welke bepaald is
op Donderdag 19 October a. s.
flersefce» OESTERBEURS. Verkochtgoed ter
grootte van een gulden a f 1,25van een rijks
daalder a f 3,25 van 3 2/2 tot 4 2/g centimeter f 3,25.
MidileUburg'. Da heer H. Meijer, onderwijzer
aan de Rijks-leerschool alhier, is benoemd tot hoofd
der school te Koudekerke.
Heden diende voor de arr.-rechtbank te Mid
delburg de zaak tegen M. De K., 32 j., timmerman
en aannemer te Kortgene. (Instorten van een schuur).
Als verdediger van beklaagde trad op mr. M. J
De Witt Hamer. Van de zijde der verdediging wa
ren drie heeren als deskundigen gedagvaard, terwijl
mede door de verdediging tor zitting was gebracht
een schuur in miniatuur, eene getrouwe afbeelding
van de in aanbouw geweest zijnde en ingestorte
schuur op Vso der ware grootte.
De deskundigen vanwege het Openbaar Ministerie
gehoord, hielden zich aan het door hen opgemaakt
en aan de rechtbank ingezonden schriftelijk rapport.
Zij herhaalden dat het ontbreken der in de dag
vaarding bedoelde zwiepingen het instorten der schuur
hebben tengevolge gehad, terwijl een der deskun
digen, op de tot hem vanwege de verdediging ge
richte vraag, antwoordde dat, wanneer van een hoos
in deze sprake was, de schuur was verplaatst ge
worden, hetgeen nu niet is geschied.
De vanwege de verdediging gehoorde deskundige
J. A. Frederiks, architect alhier, sprak in tech
nische termen de meening der vorige deskundigen
tegen en meende, dat beklaagde geen schuld heeft
aan 't instorten der schuur.
Bij de nog gehoorde deskundigen a décharge be
stond de meening, dat, zelfs al waren de zwiepingen
aangebracht, een windhoos toch eene instorting zou
hebben kunnen veroorzaken.
De beklaagde beweerde door de aangebrachte
windbanden genoegzaam voorzorgsmaatregelen te
hebben genomen en zich bewust te zijn door aan
wending van nieuw touwwerk enz. genoegzaam be
wijs te hebben gegeven het werkvolk voor onge
lukken te hebben willen beveiligen.
De vordering van het O. M. luidt drie maanden
hechtenis en openbaarmaking van het vonnis, opdat
het publiek wete welk een bouwmeester beklaagde
is en er voor wake hem schuren te laten maken,
opdat niet nog meerdere slachtoffers gemaakt worden.
De verdediger beweerde dat de instorting slechts
het gevolg was van een hevige natuurkracht en
concludeerde tot vrijspraak.
Op 20 October a. s. zal voor de rechtbank
te Middelburg worden behandeld de zaak van J.
P. te Wilhelminadorp, beklaagd van vervalsching
en verduistering, in zijn voormalige betrekking als
brievengaarder en postbode aldaar, gepleegd. In die
zaak zullen 16 personen als getuigen optreden.
's-dravenlmgfe. TWEEDE KAMER. Onver
anderd aangenomen is met 70 tegen 4 stemmen het
ontwerp op den suikeraccijns, waarbij de aanslag
van de fabrikanten met 12 percent wordt verhoogd
en de contróle gedurende 2 jaar is ingevoerd om
daarna te komen tot eene definitieve regeling van
het onderwerp.
Burgerlijke Stand van Goes
van 4 tot 6 October 1893.
Overleden 2, te Voorburg, Janna, 5 m., d. v.
Cornelis Van der Klooster en Lauwerina Kriekaard
6, Iman, 16 m., z. v. Willem Jacob Braber en Ja-
coba Maria Foudraine, wonende te Middelburg.
343e
Trekking van
f 10001939
4001282
2001524
19603.
10095
15548
703
7746
Nieten: 15
4716
7736
14990
Staatsloterij, 5e kl.
Donderdag 5 October. 15e lijst.
Getrokken prijzen.
4032 4-569 10004 15241 20743.
6664 18713.
6007 6507 9772 17832 18734
4672 5986 8506 8573 9481
16257 20486.
180 244 265 3312 7711
7820 7848.
42
186 241 275 285
4725 5460 5471 5505 5529
7752 7792 10935 11931 14987
14993 19228.
Trekking van Vrijdag 6 Oct. 16e lijst.
f 1000016589.
t> 1000 en premie van 30000 7250.
1000: 494 5390.
400: 7275 10444 13724 14106 16757 20487
200: 2059 5213 8090 12800 13179.
100 1410 5776 12594 18162 18681.
70 159 279 7770.
Nieten: 9 17 25 59 178 179
233 257 269 297 3315 5483
5490 5525 5527 5563 7734 7762
11929 14960 14963 14966 14991 19240.
Te houden Aanbestedingen.
Datum. Plaats. Voorwerpen. Information.
13 Oct Kapello, schuur, A. Le Clercq.
Verkoopingen en Verpachtingen.
Datum. Plaats. Voorwerpen. Information.
7 Oct Wolfertsdijlr, inboedel, Pilaar.
10 Goes, beestiaal, Hollmann.
10 Goes, woon en winkelbuis, Mulock Houwer.
11 Hoedekensk., verp. bouw- eu weiland enz Mr. Liebert.
14/28 Oct. Antwerpen, hofsteden, Einile Deckers en
W. J. v. Dam.
19 Kloetinge, buis en meubelen, GallÏ3 Merens.
20 Ierseke, verhuring steiger, Mulock Houwer.
3 Nov. 's Heer AreDdsk., boomen, P. Overman.
4 Nisse, boomen, P. Overman.
8 n Iloedekenskerke, boomen, P. Overman.
9 n 's Gravenpolder, boomen, P. Overman.
10 - Nisse, boomen, P. Overman.
Watergetijen voor Ierseke.
DAGEN.
HOOGWATER.
LAAGWATER.
Voorm.
Nam.
Voorm.
Nam.
7
October
0.58
1.20
7.28
7.50
8
1.42
2.1
8 12
8.31
9
2.19
2.36
8.49
9.6
10
2.52
3.8
9.22
9.38
11
3.24
3.39
9.54
10.9
12
3.55
4.11
10.25
10.41
13
T>
4.26
4.41
10.56
11.11
Marktberichten.
MIDDELBURG, 5 October 1893.
Evenals" voorgaande week was onze graanmarkt van de
meeste artikelen vrij wel voorzien. Jarige Tarwe in puike
soort 6 betaald. Nieuwe dito naar deugd eu qualiteit tot f 6
a 6,25 verhandeld Jarige Rogge f5. Nieuwe dito f5 en voor
de zaai geschikt daarboven. Wintergerst f5. Zomer dito f4,15.
Walch. Witte Boonen met levendige vraag belangrijk hooger
ea veelal o.p f 10,75 a 11 vastgehouden, welke prijzen moesten
worden ingewilligd, alzoo f 1,50 a 1,75 booger dan voorgaande
week. Walcb. Bruine Boonen mot veel verschil van qualiteit,
in bepaald droge soort f9 betaald. Walcb. Paardenboonen f 6.
Walcb. Tuinboonen f6 Walcb Groene Erwten bijna niet ter
markt en op de kook tot f8 60 gokocht. Kroon Erwten f 0,75
booger en tot f 10 a 10,25 verhandeld. Wiuter-Koolzaad f 9.
Boter f 1,25 a 1,35 per K.G. Eieren per 100 stuks f 5,20.
Druk. F. Kieeuwens Zoon - Goea.
