1893 N°. 118.
Donderdag 5 October.
80ste jaargang.
SCHOOLGELD
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Botterdam en verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
I iixending van
advertentiën voor 9 uren
op den
De prjjs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal betékend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
dag der uitgave.
Het kohier vau verschuldigd
voor het onderwijs aan school E over den cursus 1893/94
zooals het door den Gemeenteraad in zijne vergadering van
den 21 September jl werd vastgesteld en door Gedeputeerde
Staten bij besluit van 29 September daaraanvolgende no. 38
werd goedgekeurd is op heden aau den Ontvanger ter invor
dering uitgereikt, zoodat ieder der daarop voorkomenden zijnen
aanslag teu gestelden tijde moet voldoen.
Goes, den 3 October 1893.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d W. HAMER
De Secretaris,
HARTMAN
GOES, 4 October 1893.
Bij kon. besluit van 20 Sept. 1893, no. 51,
zijn goedgekeurd de gewijzigde statuten van de Ver
eeniging >De Ambachtsschool" te Goes.
Onze stadgenoot dhr. H. G. Hartman Jz.
is in de jl. Zaterdag gehouden vergadering van het
bestuur der vereeniging voor de staathuishoudkunde
en de statistiek tot lid dier vereeniging benoemd.
Ierseke. Maandag werd den veldwachter Kos
ter bij gelegenheid vau zijne 30jarige ambtsver
vulling vanwege een groot deel der burgerij een
gouden ketting en een fraaie tafel aangeboden. Het
fanfaren-gezelschap Mozart" bracht hem eene aubade
en uit vele huizen wapperde de driekleur.
Men schrijft ons uit Ierseke
Te Rotterdam heeft naar de nieuwsbladen
melden iemand, die naar zijne berekening te laag
in de plaatselijke inkomstenbelasting was aangeslagen,
het tekort uit eigen beweging bijgepast.
Dat is een man naar mijn hart
Enkele jaren geleden, toen men ervan begon te
spreken hier een Christ, school op te richten, be
klaagde zich een der voorvechters, dat hij minder
in den hoofdelijken omslag betaalde, dan wat alleen
het onderwijs zijner kinderen aan de gemeente kostte,
en hij wilde niet bedeeld zjjn. Begaan met zulk een
hard lot, gaf ik d»n man den raad het ontbrekende
den gemeente-ontvanger aan te bieden.
Ik heb evenwel nooit vernomen, dat hij mijn
raad opgevolgd heeft.
Bij kon. besluit ia bevorderd tot luit. ter zee
le kl. de luit. ter zee 2e kl. C. A. D o m i n i c u s.
Men meldt uit Vlissingen
Ten bewijze, dat de badplaats alhier meer
en meer in bloei toeneemt, diene, dat het aantal
gebruikte zeebaden aan het stedelijk badhuis in dit
jaar gedurende het thans afgeloopen seizoen heeft
bedragen 6195, tegen 3075 in het vorige jaar.
Aan J. "Van Leeuwen, hoofd eener openb.
lagere school te Breskens, is bjj kon. besluit van
6 Sept. jl. een pensioen verleend van f 567.
De Tweede Kamer heeft gisteren de ont
eigeningswet voor de verbinding van het centraal
spoorweg-station te Rotterdam met het station Maas
aangenomen met 37 tegen 26 stemmen.
Zonder hoofdelijke stemming werd eveneens aan
genomen het wetsontwerp tot onteigening voor de
normaliseering der Nieuwe Maas boven Rotterdam.
Men meldt aan de Telegraaf uit 's-Gravenhage,
dat er voor de benoeming van Nederlandscb minister
te Londen sprake is van den heer j b r. D. van
Tets van Goudriaan, thans minister te Con-
stantinopel. Deze zou dan vervangen worden door
den heer jhr. O. van der Stael van Piershil, tegen
woordig chef van het kabinet van den minister van
Buitenlandscha Zaken te 's-Gravenhage.
Deze mededeeling behelst echter niet meer dan
een gerucht. De heer Van Tets zou de benoe
ming zeer gaarne aanvaarden, maar hij is de eenige
niet, die in dit geval verkeert.
De Minister van Binnenlandsche Zaken brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat in den loop der
maanden October, November of December e. k. ge
legenheid zal worden gegeven tot het afleggen der
examens ter verkrijging van een getuigschrift als
apothekersbediende.
Zij zullen worden afgenomen te Utrecht en te
Kampen.
Zij, die tot die examens wenschen te worden toe
gelaten, onverschillig waar zij metterwoon gevestigd
zijn, worden uitgenoodigd daarvan vóór 14 October
e. k. schriftelijk opgave te doen zij die te Utrecht
wenschen geëxamineerd te worden behooren zich te
wenden tot den inspecteur voor het geneeskundig
staatstoezicht voor Gelderland en Utrecht, H. L.
Verspyck te Utrecht, en zij die Kampen verkiezen,
tot den inspecteur voor het geneeskundig Staatstoe
zicht voor Overijsel en Drente dr. D. Lubach te
Kampen, met overlegging van een extract uit de
registers van den burgerlijken stand, waaruit bljjkt,
dat zij den leeftijd van achttien jaren hebben bereikt.
(St.-Ct.)
Het is zeker nog niet vaak gebeurd, dat een
lid van het corps der Rijksveldwacht benoemd werd
tot burgemeester eener gemeente. Dit feit deed zich
dezer dagen voor door de benoeming tot burge
meester der gemeente Westkapelle van den heer A.
Overduin, brigadier-majoor der Rijksveldwacht te
Middelburg, wien o. a. op 31 Augustus jl. de onder
scheiding te beurt viel van begiftigd te worden met
de eere-medaille in zilver van de orde van Oranje-
Nassau.
Tot gemeente-ontvanger van Bloemendaal is
benoemd jhr. B. De Jonge van Campens
Nieuwland, ambtenaar ter secretarie aldaar.
Wij vernemen, dat het bestuur der Vereeniging
voor den effectenhandel, ten gevolge van zijne tot
de Italiaansche regeering gerichte vertoogen, bericht
heeft ontvangen van den consul van Italië te Am
sterdam, dat hij van zijne regeering instructies heeft
ontvangen om de voorgeschreven affidavits voor de
heden vervallen coupons der pauselijke lee
ningen 1860/4 en der Victor Emanuel
spoor weg-obligatiën te teekenen, zoodat
opzending der stukken naar Parijs niet noodig zal
zjjn. Voorts heeft het bestuur bericht ontvangen,
dat de coupons der genoemde pauselijke leeningen
te Amsterdam door den heer A. Gansl zullen wor
den betaald. {Fin.)
De schrijver van de Haagsche sprokkelingen
in het U. D. meldt het volgende
»Onverwachts is het vertrek van HH. MM.
bepaald op" enz.zoo berichtten in de vorige week
de couranten. En belangstellende lezers verdiepten
zich onmiddellijk in onderstellingen omtrent ernstige
redenen van ontevredenheid over de vorstelijke resi
dentie, enz. enz., de eene al vernuftiger gevonden
dan de andere. Mag ik u, maar 't blijft geheel en
al onder ons, de ware reden eens vertellen, zooals
ik die met zekerheid uit de beste bron, onder ge
heimhouding vernam Welnu danH. M. kwam
hierheen met het plan om in de residentie te blijven,
tot de commissie uit de Tweede Kamer haar het
adres van antwoord zou hebben aangeboden, en toen
nu het adresdebat in één middag afliep, dus een
paar dagen korter duurde dan gewoonlijk, werd
natuurlijk óók onverwachts door H. M. besloten,
dat zij ook een paar dagen vroeger naar haar buiten
verblijf zou terugkeeren, waar zij vermoedelijk nu
tot omstreeks Nieuwjaar zullen blijven.
Hoog ernstig, ge ziet 't, zijn de redenen voor dit
besluit dus niet. 't Eenige, dat er uit is af te leiden,
is dit, dat HH. MM. zich in de Geldersche lucht,
waarvan zij veel vrijer kunnen genieten dan van de
Haagsche, aangenamer bevinden dan in de stad, die
haar voortdurend op de vingers kijkt (populariteit
moet ook soms wel eens gaan vervelen) en haar
allerlei eischen stolt.
Wat mij gedurende het verblijf van HH. MM. in
den Haag opviel is, dat Koninginnen al niet veel
beter bediend worden dan andere menschen. Maanden
achtereen zijn zij van hier afwezig geweest, en niet
temin had men zoodanig op 't alleruiterste nippertje
het verven van het paleis ondernomen, dat de Re
gentes, toen zij van de »Fabnenweihe" op het balkon
verscheen, om het deiileeren der vaandels te aan
schouwen, en de hand op de balustrade legde, natte
verf aan haar handschoen kreeg. Daar is men nu
Koningin voor, om zoo bediend te worden
Tot de onderstellingen, waarover ik hierboven
sprak, behoorde ook deze, dat ten paleize ongerust
heid was gewekt door de choleragevallen. Zooals wij
zagen, was ook dat vermoeden ongegrond. Maar er
zou ook geen reden voor hebben bestaanwant de
gevallen dier ziekte bleven sporadischeerst het
tweetal in de Westerstraat en daarna dat in 't voor
malige Hamerslop, maar zonder dat de besmetting
zich van daar uit verder verspreidde.
Ik zal mij op een zoo moeilijk terrein als dat van
de verspreiding van epidemieën niet aan beschou
wingen wagen meer bevoegden zullen wel, na nauw
lettend onderzoek, de gevolgtrekkingen maken uit
den curieusen loop der ziekte langs de Nederlandscbe
waterwegen en hare nog curieusere beperking overal
tot enkele gevallen. Maar één opmerking wil ik toch
maken. Onlangs las ik nl., dat in den strijd tusschen
Pettenkofer contra Koch door eerstgenoemde eene
groote beteekenis werd toegekend aan den regen,
waarbij die geleerde, als 'k mij wel herinner, uit de
statistiek bewees, dat de cholera zich 't minst ver
spreidt tijdens de natte maanden. Vergis ik mij
daarin niet, dan zou Nederland nu weer bewijzen,
dat de statistiek verre van onfeilbaar is; want de
betrekkelijke uitgebreidheid, welke de ziekte dit jaar
ten onzent verkreeg, valt juist samen met dat ge
deelte van 1893, dat door overvloedige vochtigheid
vermoedelijk het tekort aan regen, dat de zomer
veroorzaakte, wel ruimschoots zal hebben gedekt".
Zaterdagavond werd te Utrecht eene druk
bezochte vergadering gehouden van de ontevreden
beambten en werklieden van de voor
malige Rijnspoorwegmaatschappij.
De heer Van Veen leidde de vergadering en deed
eenige mededeelingen over het nader verhoor, dat
hij had ondergaan bij de enquête-commissie. Hij ver
klaarde tot de conclusie te zijn gekomen, dat de
commissie niet neutraal optrad, klaagde, dat men
een kracktigen steun moest missen, door dat van
de drie leden der commissie uit de directie van de
Rijnspoor, die de onderhandelingen met de regeering
hadden geleid, er geen meer in leven was.
Ingevolge den raad, van zeer vertrouwbare zijde
ontvangen, verzocht de voorzitter vervolgens dat
een der ontslagen personen met de Staatsspoor zou
procedeeren om te doen uitmaken, dat zij niet het
recht had gehad hem te ontslaan en deed tevens,
eveneens op aanraden van die zijde, het voorstel om,
daar men met een enquête-commissie toch niet zou
opschieten, zich in betrekking te stellen met de leden
van de Tweede Kamer de heeren dr. Schaepman,
Valette en Farncombe Sanders, met welk voorstel
werd ingestemd.
Verder deed de voorzitter nog mededeeling, dat
de stationschef te Duiven, die, zooals hij de vorige
vergadering mededeelde, op zijn standplaats werd
gehandhaafd, thans weder, daar de Exploitatie-Maat
schappij op haar besluit was teruggekomen, benoemd
was te Roozendaal.
Aan 't eind der vergadering werd geldelijke steun
gevraagd voor den stationschef te Duiven, om hem
een proces te laten beginnen.
De nieuwe regeling van bet post
wezen, op 1 April 1892 ingevoerd, beeft in de
laatste negen maanden van dat jaar de brieven met
4 pet., de nieuwsbladen met 11% pet., de druk
werken met 7 pet., de postwissels met 8, de qui-
tantiën en wissels met 41 pet. doen stijgen. Het
getal briefkaarten is 7 pet. afgenomen, wat te ver
klaren is uit de invoering van het 3 -cents port voor
stadsbrieven, wier getal reeds 2% millioen bedroeg.
In het geheel zijn aan de post in 1892 14 millioen
stukken of 7 pet. meer behandeld dan in 1891 en
de gezamenlijke geldswaarde is van 202 tot 211
millioen gestegen. Zal de dienst niet gebrekkig zijn,
dan is vermeerdering van personeel op tal van kan
toren noodig. Voor 1894 is daartoe 149,300 op
de Staatsbegrooting gebracht.
Den len October was het 12% jaar geleden,
dat de Rijkspostspaarbank geopend werd.
Van 1 April 1881 tot einde Augustus 1893 zijn in
het geheel gedaan 4,931,132 inlagen, en hebben
1,466,200 terugbetalingen plaats gehad. Die inla
gen vertegenwoordigen te zamen een bedrag van
f 103,850,868de terugbetalingen een som van
f 76,576,450, terwijl op het laatst dier maand bet
gezamenlijk tegoed van alle inleggers, 387,760 in
getal, beliep het respectabele cijfer van f30,509,138,
zegge ruim dertig en een half millioen gulden (hier
onder begrepen bijna 3% millioen aan gekapitali
seerde rente).
Uit Oost-Friesland wordt bericht, dat in ver
schillende plaatsen een nieuwe aardappel
ziekte is waargenomen, die reeds veel schade heeft
aangericht.
Het dicht bij den bodem geplaatste deel van de
zieke aardappelplant is met een grijsachtig witte
schimmel bedekt. Naar gelang der verschillende aard
appelsoorten treedt de ziekte meer of minder hevig
op. Men heeft opgemerkt, dat de nieuwere soorten
minder dan de oudere worden aangetast. De met
de schimmel bedekte plant sterft af en de aardappel
wordt in zijn verderen groei belemmerd. Of de ziekte
nog verder nadeelig op den knol inwerkt, zal de
herfst moeten leeren.
Het bestuur van het Ned. Landbouw-Comité, dat
nadere inlichtingen omtrent bedoelde ziekte inwint,
verzoekt, indien wellicht ook hier in ons land ver
schijnselen van deze ziekte zijn of worden opgemerkt,
daarvan zoo spoedig mogelijk mededeeling te ont
vangen aan zijn adresHofspui no. 6 te 's-Gravenhage.
De Zeeuw bevat den volgenden brief van onzen
vroégeren stadgenoot den heer S. Hartog
Rilland (Color.) 12 Sept. 1893.
Mijnheer de Redacteur 1
Aangezien ondergeteekende hier in het verre westen
tal van brieven ontvangt, die aantoonen, dat zijne
vroegere landgenooten nog veel belang in hem stellen,
rust op hem de verplichting om van zijne zijde zoo
danige inlichtingen te geven over zijnen toestand
in het bijzonder en dien der Hollandsche kolonie in
de San Luis Valley in het algemeen, die overeen
komstig de waarheid zijn en bijgevolg betrouwbaar
kunnen genoemd worden. Gaarne zou hij op iederen
brief, dien hij ontvangt, een uitgebreid antwoord geven,
doch de tijd ontbreekt hem daartoe wegens de vele
werkzaamheden. Teneinde nu een ieder, die belang
stelt in de Hollandsche kolonie in Colorado, op de
hoogte van den toestand te brengen, noodigt hij u
beleefdelijk uit onderstaande in uw geacht blad te
plaatsen ook ter wederlegging van onware beschou
wingen over de Vallei, die door sommige bladen zijn
opgenomen en alzoo een valsche of scheeve voorstel
ling der zaken geven, waa' door velen zouden kunnen
worden misleid.
Geachte landgenooten
Sedert we in het begin van dit jaar ons hier
vestigden is er veel belangrijks gebeurd. Ik acht
u echter door de nieuwspapieren genoegzaam op de
hoogte gebracht, om thans geene melding te maken
van onze droeve lotgevallen in de oude kolonie en
het breken met de Utreehtsche Land- en Emigratie
maatschappij. Dit behoort weder tot het verleden
en we kunnen niet anders getuigen dan dat wij
dien ongelukkigen afloop ten zeerste bejammeren.
Laat mij dan aanvangen met eene korte beschrij
ving te geven van de ligging onzer kolonie om
daarna over te gaan tot mededeeling van het mel
denswaardige betreflende den grond, het klimaat,
onze verwachtingen van den oogst en ook van den
algemeenen toestand, loonen, prijzen enz. om te be
sluiten met eenige mededeelingen uit mijn persoonlijk
leven.
Ligging der Hollandsche kolonie. Zij ligt ongeveer
2 uren ten zuiden van Alamosa en op ongeveer 3
uur afstands van de vroegere u bekende Emigranten
huizen.
De spoorweg van Alamosa naar New-Mexico loopt
midden door onze kolonie heen en neemt het idee
van verlatenheid geheel weg. In den regel loopen
4 a 6 treinen heen en weer. Schrijver dezes woont
ongeveer 3 minuten van de plaats, waar de spoorweg
den hoofdweg kruist.
Dit zal hem zeer te stade komen, want binnen
korten tijd hoopt hij een »post office" te hebben en
dan moet hij geregeld naar den trein, die daar op
vaste tijden zal stilhouden, om brieven af te geven
of te ontvangen. Genoemde plaats is bet middelpunt
van de kolonie waar eenige huizen en boerderijtjes
gevonden worden, alsmede ons schoolgebouw, dat
tevens als kerk dienst doet. Deze hoofdweg voert ten
westen naar de Zweedscbe kolonie en verder recht
streeks naar de bergen, een andere weg gaat naar
het zuiden ongeveer langs de plaats waar de Mor
monen wonen en verder op naar New-Mexico.
Een derde weg van daar uit gaat naar het oosten
en een vierde naar Alamosa.
Dit zijn allen aarden wegen, ongeveer 20 Meter
breed en loopen allen recht, haaks op elkander, tus
schen de sectiën waarin het land verdeeld is. Iedere
sectie is 20 minuten lang in het vierkant of 1 mijl.
In den regentijd of met sneeuwval en ook wanneer
de irrigatie in vollen gang is, staan ze dikwerf ge
heel onder water en kunnen dan somtjjds het rijden
zeer bemoeielijken. We bevinden ons op ongeveer
3% uur afstands (gerekend een paard in den ge
wonen draf) van de westelijke bergen. Dezen tocht
heb ik meermalen met mjjn bruintje en de buggie
in een dag heen en weer afgelegd. In tegenoverge
stelde richting* zijn we verder van de bergen ver
wijderd en in bet Zuiden zien we de bergen van
New-Mexico. In het noordoosten verheft zich de
hoogste berg »de Mountain Blanche" (de witte Berg)
op welks top de sneeuw nooit smelt en die bij de
verschillende weersgesteldheden afwisselende tinten
heeft, soms zeer schoon om te aanschouwen. De lig
ging onzer kolonie is voorts gunstig voor het weg
brengen van granen als anderszins naar de meel
fabriek te Alamosa.
Sterkte der kolonie. De uitgestrektheid onzer kolonie
kan ik niet beter aanduiden dan door te zeggen dat
de verste huizen, gerekend uit het middelpunt waar
ik woon, ongeveer 40 minuten gaans verwijderd zijn.
Het aantal bewoonde huizen bedraagt 19. De gebeele
kolonie telt ongeveer 130 personen, groot en klein.
Binnen den genoemden kring woont geen enkel
Amerikaan en onze gronden liggen aaneengeschakeld
in deze omgeving.
Gronden. Met enkele uitzonderingen ligt de grond
vlak en is over bet algemeen genomen van goede
kwaliteit. De stoppels als overblijfsels van den laatsten
oogst hebben dit duidelijk bewezen.
Over de al of niet vruchtbaarheid van den grond
hebben we geen twijfel te koesteren. De grond kan
ruimschoots producten leveren bij eene goede irri
gatie, of, wat nog beter is, bij voldoenden regenval.
De kleur van den grond is donkerbruin, soms zwart,
ook vindt men lichtbruinen. De donkerste is de beste.
