1893 N°. 115.
Donderdag 28 September.
80ste jaargang.
GOESC
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmae te Rotterdam en verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaaiders,
Inzending van advertentiën vóór S uren op den dag der uitgave»
COURANT.
De prjjs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Het adresdebat.
In één dag heeft de Tweede Kamer, die zeer
onvoltallig was (slechts a/s der leden was aanwezig)
bet debat over bet adres van antwoord op de troon
rede ten einde gebracht en dat adres ongewijzigd
aangenomen. Verwondering baren mag dit niet, waar
bet adres nagenoeg een weerslag was op de troon
rede, schier geen enkele eigen gedachte der Kamer
inhield en derhalve daaruit ieder quaestieus punt
was weggelaten.
Het debat was ook uiterst mat en alleen de Mi
nister van Financiën werd door enkele sprekers
opgeroepen om eenig meerder licht te doen schijnen
over zijne verdere financiëele plannen, speciaal ten
opzichte van de wijziging van het personeel en de
opheffing van tollen.
Omtrent het laatste openbaarde de Minister gee
nerlei uitzicht, omdat daaraan vele bezwaren waren
verbonden, terwijl de Kamer hem het daarvoor dienend
aequivalent had onthouden door de meerdere verla
ging van den zoutaccijns dan door de regeering was
voorgesteld.
Wat het personeel betreft, aan de partiëele her
ziening daarvan wordt met ijver gearbeid en voor
90 pet. is men daarmede gereed.
Eenerzgds geven deze inlichtingen van den minis
ter het bigde vooruitzicht, dat vermoedelijk nog door
deze Kamer met deze regeering eene herziening van
het personeel zal plaats hebben, wat verschillende
sprekers gisteren evenzeer hoopten. Maar anderzijds
geeft het een gevoel van onvoldaanheid, dat de regee
ring na de sobere troonrede, bij het adresdebat niet
wat nader hare plannen heeft ontvouwd en dat de
Kamer haar gisteren daartoe niet wat sterker heeft
uitgelokt. Thans blijft het voor de natie een hoogst
twijfelachtige toekomst op politiek gebied, waarin
nauwelijks een draad is te vinden.
De regeering wil blijkbaar de Kamer zooveel mo
gelijk vrijheid van handelen laten, en dit strekt haar
tot eer. Maar toch, eene kleine aanduiding wat de
gevolgen zullen zijn van eene eventueele verwerping
of ingrijpende wijziging van het kieswet-ontwerp,
alsmede eenig licht omtrent de vermoedelijke indie
ning der wijzigingswet op het personeel ware voor
de natie wel gewenscht geweest.
Maar niets van dat alles. Zelfs geen zachte drang
der regeering om de kieswet onmiddellijk ter hand
te nemen.
Van waar wederzijds die matheid
GOES,; 27 September 1893.
Op de aanbeveling ter benoeming van secretaris
ontvanger te Oostburg komt als nommer 1 voor de
heer J. M. S1 e g tadjunct-commies ter secretarie
van Goes.
Bij de aanbesteding, Maandag door het depar
tement van koloniën gehouden, was de heer J. J.
Ochtman alhier minste inschrijver voor de volgende
perceelen
9000 liter groene erwten voor f 1179,59, 9000
liter idem voor f 1224,59, 9000 liter idem voor
f 1247,09, 19000 liter idem voor f2487,71, 19000
liter idem voor f 2582,71, 18000 liter idem voor
f2490,92, 10,000 liter idem voor f 1308,12, 10000
liter idem voor f 1358,12, 9000 liter idem voor
f 1247,09, 25000 liter idem voor f 3335,10, 25000
liter idem voor f 3460,10, 15750 liter idem voor
f 2093.
Bg het sectie-onderzoek van de suppletoire
begrooting voor Binnenlandscbe Zaken voor 1893,
hadden verscheidene leden der Eerste Kamer ernstige
bezwaren tegen de voorgenomen verplaatsing
van het R ij ks-Landbouw-proefsfca-
tion van Breda naar Goes. Eén lid zou
daarom zelfs tegen stemmen. Zij achtten Breda
beter gelegen en meenden, dat de verplaatsing geene
bezuiniging zou aanbrengen. Andere leden beaamden
het voorstel. Zie laatste berichten.)
Geslaagd, met onderscheiding, voor het theore
tisch gedeelte voor technoloog of ingenieur te Gent
de heer E. de Koning, geboortig van Goes.
Het hoofdbestuur der Maatschappij tot bevor
dering van landbouw en veeteelt in Zeeland heeft
aan den beer mr. M. J. de Witt Hamer, ad
vocaat en procureur te Middelburg, de vraag gesteld
of de buitengewone machtiging, bedoeld bij art. 26
der jachtwet van 13 Juni 1857 (StM. no. 87) ook
kon verleend worden tegen den wil van hem, die,
hetzjj als grondeigenaar, hetzij als bezitter van een
van den eigendom van den grond afgescheiden
jachtrecht, rechthebbende is in de jacht op de
gronden waarop de buitengewone machtiging het
schieten of bemeesteren van wild of schadelijk ge
dierte veroorlooft. De heer mr. De Witt Hamer is
in een uitgebreid advies tot de conclusie gekomen,
dat die vraag bevestigend moet beantwoord worden,
en de minister bevoegd is ondanks den grondeigenaar
of den rechthebbende op het jachtrecht de buiten
gewone machtiging te verleenen.
Uit Wemeldinge meldt men ons:
De toestand van den cholera-] ij der is steeds voor
uitgaande, zoodat hij waarschijnlijk binnen enkele
dagen hersteld zal zijn, terwijl gelukkig in het groote I
gezin van Verschuure zich tot nu toe geene meerdere
gevallen hebben voorgedaan. De heer KolfF van
Oosterwgk zal deze week het huis komen ontsmetten.
Mazelen heerschen thans in drie gezinnen.
Wemeldinge. Wijlde gemeentesecre
taris alhier in eene gemeente met 1931 inwoners
slechts f 350 tractement had en alzoo gelijk stond
met zijn collega's te Kloetinge en Dreischor, resp.
1188 en 982 zielen tellende, terwijl zijn ambtgenoot
te Kapelle met 1884 inwoners zoowel als meerderen
in Zeeland f 500 genoot, had deze ambtenaar en
zeker niet ten onrechte om gelijkstelling gevraagd.
De Raad heeft na langdurige discussie, zijn salaris
verhoogd met f 75 en alzoo op f 425 gebracht.
Bij kon. besluit is benoemd tot ontvanger der
registratie en domeinen te Hoogeveen D. Van der
Turk, thans surnum. te Middelburg.
Bij de rijkstelegraaf zijn o. a. verplaatst: de
commies der telegrafie 2e kl. S. E. Heukers van
Vlissingen naar Middelburgid. 3e kl. H. L ij b a a r t
van Rotterdam naar Vlissingenld. 3e kl. F. Ive t n e r
van Middelburg naar Rotterdamidem 2e kl. P.
Bruggeman van Baarn naar Amsterdam.
Borsele. Maandag werd in de directiekamer al
hier eene vergadering van den Dijkraad
gehouden tot behandeling van een voorstel van het
Bestuur om over te gaan tot verdediging van den
oever te Borsele naar aanleiding der helmduikingen
en peilingen tusschen de raaien 46 en 50. Na over
weging van den toestand besloot de Dijkraad zich
met het voorstel te vereenigen en voor de uitvoe
ring van steenbestortingen beschikbaar te stellen een
bedrag van f 68091. Ter bestrijding dezer kosten
werd besloten het dijkgeschot van Ellewoudsdijk te
verhoogen met f 1282,86 l/2 en dat van Borsele met
j 1564,33, alsmede de bijdragen der aangrenzende
polders te bepalen op het gewone bedrag van ƒ6157,61.
Voor de verzekering van de waterbouwkundige
ambtenaren en werklieden bij peilingen enz. tegen
ongelukken raamde de Dijkraad eene som van f 50
in de loopende begrooting.
Daar niet alle renten van kapitalen vóór bet slui
ten der vorige rekening waren afgehaald, werd een
bedrag van f 944,50 uit den post voor onvoorziene
uitgaven aangewezen om daaruit de restanten te
voldoen.
Omtrent de verwisseling van schuldbrieven besloot
de Dijkraad toetestemmen in de toevoeging van cou
ponbladen bij de oorspronkelijke obligatiën, zooals
de vergaderingen van Ingelanden te Ellewoudsdijk
en Borsele hebben geadviseerd.
De Standaard maakt de volgende o. i. juiste
opmerking
»De opsporing van misdaden is onge
twijfeld een veel zwaarder taak dan eertijds gewor
den, nu ook aan den misdadiger veel sneller mid
delen van beweging ten dienste staan.
Toch ontrust het ons gevoel van zekerheid, dat
de justftie ten onzent in korte jaren, zoo slag op
slag, bij gruwelijk gepleegde moorden, onmachtig
bleek, om den dader te vinden.
De moord te Haarlem, de moord op de Prinsen
gracht te Amsterdam, de moord te Osch, en nu weer
de geheimzinnige zaak van De Jong, verzwakken
het vertrouwen, dat lange jaren in de vindingrijk
heid der justitie gesteld werd.
Deze indruk is algemeen, en wordt in alle krin
gen uitgesprokenen juist daarom hopen we te
meer, dat de justitie thans gelukkiger moge zijn.
Toch rijst ook nu weer de vraag, of de middelen,
die men kiest, op het beoogde doel berekend zijn.
In Arnhem is nu 25, in het Gooi 100 uit
geloofd voor het vinden van de lijken der twee
vrouwen, wier vermoording ondersteld wordt.
Is dit nu, zoo vraagt men, een som aan den ernst
der zaak geëvenredigd
In Engeland loofde men meer dan eens premiën
van f 2000 en meer uiten het lokaas werkte
probaat.
Bloedhonden slaagden er meer dan eens in, in een
bosch of op een breed terrein de plaats op te snuf
felen, waar het bewijs van een misdaad verborgen
lag. Waarom dit middel ook nu niet aangewend
Hier nam men gewone trekhonden van de visch-
karren.
Gevoel van zekerheid onder het sohild der justitie
is een der eerste weldaden, die de stille burgerij
van haar justitie vraagt.
Laat dit gevoel ook ten onzent niet te loor gaan."
Aan bet ministerie van waterstaat is eene zeer
ingrijpende herziening ontworpen van het alge
meen reglement voor den dienst opde
spoorwegen. Een ontwerp van zoodanig gewij
zigd reglement is van regeeringswege aan het oor
deel der spoorwegbesturen onderworpen.
De Haagsche kroniekschrijver van de N. Oron.
Ct. deelt mede, dat de commissie van rappor
teurs over de kiesrecht-ontwerpen
zelfstandig werkende een leiddraad voor dat onder
zoek heeft opgemaakt, die 17 punten bevat en een
geleidelijk onderzoek zal bevorderen, maar ook een
breedvoerigheid, even groot als die bij bet algemeen
debat. Men kan een volumineus verslag tegemoet
zien en als van zelf, als gevolg daarvan, eenig tijd
verlies, dat, naar zijne meening, zijn vroeger geuit
vermoeden wel zal bevestigen, dat men 't openbaar
kiesrechtdebat niet voor Februari 1894 zal kunnen
hervatten.
Staten-Generaal.
EERSTE KAMER.
En de zitting van gisteren werden de
beraadslagingen over het wetsontwerp tot regeling
van het faillissement en de surséance van betaling
voortgezet.
Door den heer Vlielander Hein werd gewezen op
de groote voordeelen die deze voordracht aanbiedt
en de tal van verbeteringen, die zij in het failliet-
recht brengt. Over enkele bedenkingen kan hg dan
ook zeer goed heenstappen, maar zijne bezwaren
golden arit. 35 en 39, waarop hij later terugkomt
en de bijvoeging van art. 1 (bet onderzoek naar het
gemeenschappelijk belang der crediteuren) waarom
trent hij volkomen de bezwaren deelde, door den
heer Pijnappel ontwikkeld, wiens standpunt hg ook
geheel Innam.
De heeren Melvill van Lynden en v. Zinnicq Berg
man waren tegen het ontwerp op grond van de
gelijkstelling tusschen kooplieden en niet-kooplieden
en de bijvoeging van art. 1.
De heer Kist eveneens. Hij wees op het geheel
exceptioneel karakter van het faillissement, dat niet
mag worden aangewend als middel tot verkrijging
van goedkoop en snel recht. In de praktijk is de
noodzakelijkheid van de uitbreiding van het failliet-
recht volstrekt niet gebleken en zjj zou onnoodig
de vrijheid en zelfstandigheid van de burgers aan
tasten.
De heer Van Lier achtte de meeste bezwaren
tegen het ontwerp opgelost. Hij acht hét bezwaar
der gelijkstelling ongegrond.
TWEEDE KAMER.
Bij de gisteren gehouden beraadslaging over het
ontwerp-adres van antwoord op de troonrede, werd
in de eerste plaats door den heer De Meijier ge
wezen op het gemis eener toezegging, betreffende
de herziening van de personeele belasting, door den
minister van financiën toch zoo nadrukkelijk noodig
geacht en indirect toegezegd.
De heer Van Kerkwijk sprak zijn leedwezen uit
over het lang uitblgven der afschaffing van de tol
len, terwijl de heer A. v. Dedem protesteerde tegen
de te gunstige voorstelling welke in de troonrede
gegeven wordt van den toestand van den landbouw,
van handel, scheepvaart en nijverheid.
De heer Pyttersen, hoewel ook zeer verlangend
naar de herziening van de personeele belasting, wilde
eerst de kieswet afgedaan zien, omdat hij vreesde
voor eenig verband tusschen kieswet en belasting.
De heer Bahlmann drong mede aan op spoedige
indiening van een wetsontwerp tot herziening van
het personeel, waarvoor hij desnoods den minister
de tollen als equivalent wilde laten.
De heer De Beaufort (Amsterdam) lid der comm.
v. redactie van het adres, verdedigde dit en wees
er op, dat het adres niet anders is dan een weer
klank op de troonrede en geen punten kan aanvoe
ren welke in die* troonrede niet besproken worden.
De Minister van Financiën verdedigde de financiële
paragraaf in de troonrede en deed uitkomen, dat
waar gezegd wordt, dat 's Rijks geldmiddelen vol
doende zijn en geen nieuwe belastingen noodig zijn,
dit niet in zich sluit dat ook belastinghervormingen
niet noodig zijn of achterwege zullen big ven. Nog
maals verzekerde de minister aan zijn wetsontwerp
tot herziening van het personeel te zullen doorwerken
dat roods voor 90 pet. gereed is.
Na repliek van de verschillende sprekers werden
de algemeene beraadslagingen gesloten en kwamen
de paragrafen aan de orde.
Het geheele adres is aangenomen met 65 tegen
1 stem, die van den heer A. Van Dedem.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Te Borsele is tot predikant beroepen dhr.
F. C. Frederiks, cand. te Almkerk.
Waarde. Tot predikant der Hervormde gemeente
alhier is beroepen de heer J. Wartena, candidaat
te Gouda.
Aan den onderwijzer N. Van der Hoeff te
Wemeldinge is een verhooging van salaris toege
kend van f 50, waardoor dit is gebracht op f 550.
Ds. N. de Jonge, deelt in zijn ChristelVolks
blad van Zaterdag 23 Sept. jl. mede dat hem door
het bestuur van Ederoord te Ede verzocht is, zich
te willen belasten met de geestelijke leiding van
deze inrichting voor krankzinnigen en zenuwlijders.
Ds. de Jonge heeft gemeend deze uitnoodiging te
moeten aannemen.
De alphabetische voordracht ter benoeming
van een hoofd der openb. school te Koudekerke bestaat
uit de heerenH. Jongepier hoofd der school te
Heinkenszand, H. Meijier onderwijzer bij de Rijks
leerschool te Middelburg, C. J. Reisinger hoofd der
school te Haamstede, T. Trompet onderwijzer te
Zalk en Veecaten, M. Vader hoofd der school te
Kleverskerke.
De minister van binnenlandsche zaken, ofschoon
op hoogen prijs stellende het aanbod van de af-
deeling 's-Hertogenbosch der Maatschappij Tot Nut
van 't Algemeen, om voor bare rekening eene kweek
school te bouwen en die onder dezelfde voorwaar
den aan het rijk te verhuren als waaronder de oude
kweekschool werd gehuurd, heeft in de gegeven
omstandigheden geen vrijheid gevonden dat aanbod
aan te nemen.
De onderhandelingen hebben derhalve geen voort
gang; de verplaatsing der Bossche kweekschool naar
Nijmegen staat vast.
Rechtszaken.
Kantongerecht te Goes.
Maandag 25 Sept. 1893 zijn veroordeeld wegens
jachtdelictM. W. te Wemeldinge, P. F. te Schore,
J. F. D. en L. P. beiden te Kwadendamme, F. H.
te Clinge en J. Z. te Ovezand, ieder tot 2 maal
f5 b. s. 2 maal 4 d. h.J. R. te Ovezand, J. I.
en M. K. te Oudelande, ieder tot 2 maal f4 b. s.
2 maal 3 d. h.J. S. te Kwadendamme, tot f2
b. s. 2 d. h.J. d. K. te Baarland, tot 4 maal
f 10 b. s. 4 maal 4 d. h.D. H. te Kats, tot f 0,50
b. s. 1 d. h.P. S. te Hoedekenskerke, en C. A.
te Kwadendamme, ieder tot f 5 b. s. 4 d. h.
visscherijdelictC. B. v. d. B. te Vlake, en Ph. M.
te Kruiningen, ieder tot 2 maal f 3 b. s. 2 maal 3
d. h.F. J. en T. J. te Mariakerke, ieder tot f 25
b. s. 5 d. h.visscherijdelict en overtreding art.
473 W. v. S.r.T. J. te Mariakerke, tot f5 b. en
f 25 b. s. 2 en 5 d. h.overtreding drankwet
E. d. C. huisvrouw van F. S. te 's-Heer Arendskerke,
tot f 10 b. s. 5 d. h.overtreding gemeente
verordening GoesP. A. H., A. M. C. De J. M. H.
te Goes, ieder tot f 1 b. s. 1 d. h.strooperij
W. B. te Goes, tot f3 b. s. 3 d. h.over
treding art. 460 W. v. S.r.P. A. te Borsele, en
M. De J. te 's-Heer Arendskerke, ieder tot fl b.
s. 1 d. h.art. 473 W. v. S.r.P. R, J. K.
te Graauw, en F. J. te Mariakerke, ieder tot f3
b. s. 3 d. b.dronkenschap en politie-over-
treding: J. K. te Nieuwdorp, tot f3 en fl b. s.
3 en 1 d. h.dronkenschapJ. v. d. L. te
Borsele, J. D. te 's-Gravenpolder, A. M. te Hein
kenszand, M. De M. te Kruiningen, L. R., J. L. en
D. v. d. V. te Goes, ieder tot f 1 b. s. 1 d. h.
A. M. De P. te Hansweerd, tot 2 maal f2 b. s.
2 maal 2 d. h.J. B. te Heinkenszand, tot 3 d. h.
N. B. te Ierseke, tot f15 b. s. 3 d. h.
Allen tevens in de kosten.
Vrijgesproken werdenJ. B. en A. B., beiden te
Vlake, beklaagd van jachtdelict, en A. S. te Goes,
beklaagd van overtreding gemeente-verordening.
Landbouw en Veeteelt.
Hooi, stroo en kaf als voeder.
Reeds in een vorig nommer is opgemerkt, dat
geen ander voedingsmiddel zooveel in hoedanigheid
verschilt als hooi. Daarvoor bestaan verscheidene oor
zaken. In de eerste plaats de soort en de gesteldheid
der gewassen, waarvan het afkomstig is. Wil men
goed hooi verkrijgen, dan moet het groen voeder ge
groeid zijn op een zuiveren, drogen en goeden grond,
die bovendien op zijn tijd gemest is. Nog vrij algemeen
is het de gewoonte om gras- en hooilanden aan hun
lot over te latenhoogstens wordt er nu en dan
wat stroo of kaf over gegooid en de meest in het
oog loopende onkruiden verwijderd. Eu toch eischt
het gras, evengoed als andere gewassen, eenige zorg.
