1893 N". 102.
Dinsdag 29 Augustus.
80sle jaargang.
Voorzorgsmaatregelen
afsteken van vuurwerk
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Adverfcentiën voor dit blad
aangenomen bij de lieeren Nijgh Van Diïmar te Rotterdam en verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaaiders.
iiiKendiiig van
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
advertentiën voor 23 urea op den dag der uitgave.
De OPENBARE GEZONDHEIDSCOMMISSIE acht het
wensohelijk, dat eeuige voorzorgsmaatregelen worden genomen
met het oog op de elders zich openbarende besmettelijke ziekte,
waarvan de gemeente tot nogtoe mocht verschoond blijven.
Den ingezetenen worden daarom de volgende
ten strengste aangeraden
lo. Geen water uit de openbare pompen of uit
de vest als drinkwater te bezigen
2q. alle water, voor drinken bestemd,
slechts goed gekookt, te gebruiken;
3o. geene onrijpe vruchten te eten
4o. de meest mogelijke zindelijkheid in acht te
nemen, inzonderheid ten aanzien van de privaten,
en wel, door telkens de zitplaats goed te reinigen,
en in het privaat meermalen te storten eene oplos
sing van CARBOL, welke voor onvermogenden in
de Waag gratis verkrijgbaar wordt gesteld.
Verder worden de ingezetenen uitgenoodigd, de maatregelen,
die vanwege de gemeente tot REINIGING DER GOTEN,
STRATEN, RIOLEN enz., genomen worden, in de hand te
werken, opdat deze hel gewenschte gevolg mogen hebben.
Goes, den 26 Augustus 1893.
Burgemeester en V\ ethouder9 vau Goes,
J. J. RAMONDT, 1. b.
De Secretaris,
H A R T M A N.
Ter voorkoming van brandgevaar bij de aanwezigheid van
kermistenten en kramen, is hst
op markten, pleinen en straten, ter gelegenheid van dm ver
jaardag van II. M. de Koningin,
V£BBO»ES.
Goes, den 26 Augustus 1893.
De Burgemeester van Goes,
J. J. RAMON OT, 1. b.
Algemeen Overzicht.
De Fransche verkiezingen zijn in dezen kom
kommertijd nog altijd een gewild onderwerp voor
beschouwingen in de verschillende bladenmaar
algemeen wordt erkend, dat, al worden onder de
315 gekozen republikeinen ook verscheidene zeer
radicaal getinte aangetroffen, de regeering toch op
eene vaste meerderheid kan rekenen, die door de
herstemmingen nog staat versterkt te worden. Dooi
de eigenaardige wijze, waarop die herstemmingen in
Frankrijk zijn ingericht, doordat nog nieuwe can-
didaten daarbij kunnen worden gesteld, is boven
dien de mogelijkheid niet uitgesloten partijleiders,
of althans eminente leden eener partij, die bij eerste
stemming uitgevallen zijn, toch nog een zetel te
doen verwerven. Dit. geval doet zich o. a. voor in
een der noordelijke kiesdistricten, waar derate,die
daar in herstemming komt, voornemens is zich terug
te trekken ten gunste van den. bekenden graaf de
Mun, die bij eerste stemming uitviel.
Onder de meest belangwekkende candidaten, die
in herstemming komen, behooren Floquet, Clémen-
eeau en de Cassagnac. De twee genoemde radicalen
zullen zeker niet onbestreden een zetel verwerven,
en vooral Clémenceau, naar wiens lot bij de stem
bus men het meest benieuwd is, zal een harden
dobber hebben ora de zege te behalen, want er
wordt gemeld, dat al zijne tégeDcandidaten zich
hebben teruggetrokken ten bate van een hunner
den heer Jourdan, die na Clémenceau de meeste
stemmen behaalde.
Grappig is het te zien hoe de Bonapartistische
leider de Cassagnac tracht de stemmen der aan
hangers van de rallies voor zich te winnen, nl. door
te verklaren, dat hij volstrekt de omverwerping der
republiek niet wenseht. Jammer genoeg heeft hij
bij de eerste stemming zelf verklaard liever op een
radicaal dan op een rallié te stemmen, en bet is
te verwachten, dat thans de rallies door diezelfde
radicale voorliefde zullen worden beheerscht.
Het geschil met Italië, tengevolge van de twisten
te Aigues-mortes, is tusscben de regeeringen dei-
beide landen vreedzaam bijgelegd, door wederzijdsche
betuigingen van spijt over het gebeurde, en straffen
aan de overheids-personen opgelegd, die deze op
roeren niet wisten te voorkomen.
De andere reden tot de minder goede verstand
houding tusschen Italië en Frankrijk het bezoek
van den Italiaanschen Kroonprins aan de Duitsehe
herfstmanoeuvres in het veroverde Rijksland schijnt
haar oorzaak te hebben in het persoonlijk optreden
van Koning Humbert. Reeds vóór dat de plaats,
waar de manoeuvres zouden worden gehouden, was
vastgesteld, heeft de Koning beslist, zonder zijne
ministers te raadplegen, dat de Kroonprins die zou
bijwonen, en hoewel er een oogenblik sprake van
schijnt te zijn geweest, dat de minister-president
Di Rudini daaromtrent te Parijs opheldering zou
gaan geven, zoo is dat plan toch niet tot uitvoering
gekomen.
De vastgestelde som als schadevergoeding is door
Siara betaald, zoodat het daarmede toont, dat het
ernst is met do uitvoering van de bepalingen vau
het ultimatum.
In RuiiseSiland is een der belangrijkste ge
beurtenissen uit de afgeloopen week het overlijden
van den hertog van Saksen-Coburg-Gotka, den broeder
van prins Albert, den overleden gemaal van Koningin
Victoria van Engeland. Hij was een bijzonder humaan
vorst, die een zeer liberaal standpunt innam ten
opzichte van zijn volk, en wiens illusie het was een
groot Duitsch rijk te stichten. Hem is nu opgevolgd
den hertog van Edinburg, een zoon van Koningin
Victoria. Aanvankelijk meende men, dat deze zijne
rechten op den Coburgscken troon had afgedragen
aan zijn zoon, doch aangezien deze nog niet den
leeftijd van 21 jaren heeft bereikt, die noodigisom
zelf te regeeren, en een regentschap van den eigen
lijken erfgenaam niet wel kon, schijnt de hertog van
Edinburg zelf den Coburgschen troon te zullen be
stijgen, om daarvan afstand te doen ten behoeve
van zijn zoon, als deze over twee jaren den leeftijd
van 21 zal hebben bereikt.
In Spanje hadden opnieuw onlusten plaats. Hu
de regeering hare financiëele plannen met kracht
doordrijft, tracht de oppositie de militaire hervor
mingen van den minister van oorlog te bestrijden.
Aangezien deze hervormingen o. a. bestaan in bet
verminderen der regimenten, waardoor verscheidene
plaatsen baar garnizoen zullen verliezen, heeft de
oppositie daar gemakkelijker oproerige bewegingen
kunnen verwekken. De regeering is echter ook daar
tegen met kracht opgetreden, zoodat die onlusten
spoedig waren gedempt.
In Kngelaml zal Woensdag het lot der home-
rule-bill in het Lagerhuis worden beslisthet is niet
twijfelachtig of zij daar zal worden aangenomen. In
afwachting daarvan heeft men andere zaken ter hand
genomen en o. a. ook gesproken over de Engelsche
vloot, die men niet opgewassen achtte tegen die van
Rusland en Frankrijk gezamenlijk. Het schijnt der
halve, dat men in Engeland eon eventueel optreden
van beide rijken togen Brittannië in de toekomst
tegemoet ziet.
Zeker is het, dat er wéér meer toenadering tot
Frankrijk gezocht wordt in Rusland. Het bezoek
van een Russisch eskader aan de haven van Toulon
is thans zekervermoedelijk zullen höt dezelfde
schepen zijn, die Rusland in Amerika vertegenwoor
digd hebben bij de vloot-revue te New-York. Ook
verwacht men, dat het Russische Middellandsche-zee-
eskader een blijvend karakter zal erlangen, wat van
zelf de samenwerking m6t Frankrijk zou vergemak
kelijken.
Het geschil tusschen China en de Vereenigde
Staten over de uitzetting van Chineezen uit laatst
genoemde republiek is nog altijd niet opgelost. Een
enkele maal werd de Geary-wet, waarbij aan die
Chineesehe emigratie paal en perk wordt gesteld, in
Amerika toegepast, en dit heeft groote verontwaar
diging in Obina gewekt en men is daarop tegen
maatregelen bedacht. Men verwacht nu, dat Amerika
genoemde wet aanmerkelijk zal verzachten.
GOES, 28 Augustus 1893.
Nu het beslist is, dat de muziektent op de
Groote Markt alhier, niettegenstaande de vele ker
mistenten, tot Donderdagavond kan blijven staan,
deelen we alsnog mede dat op Koningin's jaardag,
Donderdag 31 Augustus 1893, des avonds te 81/2
uren, in die tent door de Harmonie »Euphoni a",
directeur de heer J. Kooiman, het volgende pro
gramma zal worden uitgevoerd 1. Volksliederen, 2.
Stentor, niarsch, Briffaux, 3. Fantaisie »Nebuehad-
nesar", Verdi-Kessels, 4. Loin du bal, Valse, Gillet,
5. Lr Fille du Regiment, Fantaisie Donnizetti, 6.
Macbeth, Divertissement de l'opéra,-Verdi, 7. Siisze
Traume, Walzer, Ascb, 8. Fantaisie sur »La Muette
de Portici", Auber, 9. Volksliederen.
De gevallen van mazelen in deze gemeente,
die gelukkig niet vele zijn en tot nu toe een gun-
stigen afloop hebben, blijven langzaam aanhouden.
Van 12 Juni af, toen de eerste aangifte geschiedde,
is aan 43 woningen het bewuste biljet aangeplakt
hiervan zijn er 18 afgenomen, zoodat er nog 25
biljetten aanwezig zijn. Opmerkelijk is bet, dat de
meeste gevallen voorkomen in de Nieuwstraat en
omgeving.
In de laatste acht dagen is de ziekte eenigszins
toegenomenhet getal aangegeven huisgezinnen be
droeg toen 18.
Kloetinge. Benoemd tot gemeente-geneesheer
alhier de heer A. N. J. H a n e d o e s van A 1 m -
kerk, arts te Woudrichem.
Naar de cholera-barak te Hans-
we er d werd Zaterdag vervoerd de stoker vau
de sleepboot Raaf, die, Vrijdag van Dordt gekomen,
dien ochtend even vóór het vertrek naar België
ernstig ongesteld werd.
Ook de knecht van schipper Schot, wiens schip
- v-eds ontsmet was, is aldaar opgenomen. De sleep
boot Raaf mocht de reis naar België niet voort
zetten en wordt door de politie bewaakt. Schipper
Touw is herstellende.
Nader meldt men ons, dat de stoker van de Raaf
Zaterdagavond is overleden en gisteren op de al-
gemeene begraafplaats te Kruiningen is ter aarde
besteld. De sleepboot wordt ontsmet on ligt onder
toezicht der politie. Het kind van schipper Schot
is mede overleden; de broeder en de vrouw des
schippers zijn ook in de barak opgenomen. Hij zelf
is beterende.
Naar wij meldden, werd dezer dagen in het
Ilbl. medegedeeld, dat de gezamenlijke beetwortel-
suikerfabrikanten in Nederland begonnen waren met
het toepassen van een nieuwen maatregel betreffende
het sluiten van bietencontracten.
In de Prot. Noordbr. leest men hieromtrent nadere
mededeelingen, die wel een ietwat ander licht op
de zaak werpen.
Volgens dit blad geschiedt het contracteeren met
verschillende fabrikanten niet om grooter voorschot
machtig te worden, maar om deze redön
»De aanlegplaatsen langs Waal en Maas zijn over
het algömeen klein, zoodat er slechts eenige karla-
dingen gestort kunnen worden. Was er dus geen
schipper van de fabriek, waarmede men gecontracteerd
had, dan moest men wachten met den aanvoer.
Niet zelden gebeurde het toen, dat de vorst reeds
inviel eer de laatsten gescheept konden worden.
Om dit ongerief te vermijden, contracteerde men
met twee of drie fabrieken, doch met elke fabriek
slechts voor een gedeelte van het land, dat men voor
bieten had bestemd en ontving men van elke fabriek
een voorschot op het. aangegeven gedeelte. Begon
men de bieten te steken, dan voerde men geregeld
aan, daar er gewoonlijk van een of twee fabrieken
een echip voor den wal lag, terwijl men zorgde, dat
elke fabriek haar aandeel kreeg.
Twee drie jaar heeft dit op deze wijze plaats
gehad, de agenten wisten het waarom en hadden
er geen bezwaar tegen".
Doch hierbij komt nu een voor de landbouwers
zeer nadeelig »maar".
Zij hebben nl. allen contracten geteekend, waarbij
die handelwijze verboden is, en zelfs op straffe van
teruggave van de voorschotten met 6 pet. rente en
daarenboven een boete van f 4 per are of f 100
per H.A.
Hoe dit nu mogelijk is
»Wel, zegt de Prot. N.br., ieder weet boe bet met
teekenen van contracten, huurceelen en verzekerings
polissen gewoonlijk gaat bij buitenlui. Op goed ver
trouwen aan, worden ze gewoonlijk geteekend, zonder
ze aandachtig gelezen te hebben en dit is ook het
geval geweest met de boeren in de Bom meier waard.
Velen droegen geen kennis van die bepaling,
anderen die het wisten, vertrouwden op de usance,
dat er geen gevolg aan werd gegeven, daar de agenten
zeer goed wisten met welk doel men de bepaling
niet nakwam".
En nu valt hen natuurlijk de aanschrijving van
den advocaat der fabrikanten als koud water op het
lijf, want die eisch zegt nog al iets voor hen
Binnen 5 dagen de voorschotten met 6 pet. rente
terug betalen, en daarenboven een boete afdragen
van 100 per H.A., onder bedreiging van executie
bij nalatigheid van betaling.
Van een der sommaties kreeg de Prot. Nbr. inzage;
ze liep over f 550 voorschot en ruim f 800 aan
rente en boete.
»Zoo zullen, zegt bet blad, de meeste bietenver
bouwers in deze streek geruïneerd worden. En nu
kan men wel beweren, dat de fabrikanten in hun
recht zijn, maar al wat wettig is, is nog niet billijk.
En in de hoop, dat eene publieke bespreking van
deze feiten nog aanleiding zal geven tot intrekking
of vermindering van den eisch, vestigden wij, zegt
de Prot. Nbr., er de aandacht op."
Ten behoeve van den landbouwstand bespreekt
De Tijd het voorschotsielsel-»Raffei-
s e n," dat sedert meer dan een halve eeuw in
Duitschland bekend is.
Deze voorschotkas is eene vennootschap, waarvan
de leden hoofdelijk aansprakelijk zijn. Zij heeft geen
kapitaal, doch leent dit onder den soliden waarborg
van haar leden. De winsten vormen een reservefonds.
Van dividend of salaris is dus geen sprake. Even-
tueele winst boven een voldoend reservebedrag wordt
aangewend voor werken van openbaar nutnooit
mogen de deelgenooten voor zich in het bijzonder
eenig aandeel uit de gemaakte winsten opvorderen.
De kas leent slechts aan vennooten, onder borgstel
ling; bepalingen omtrent aflossing hebben in den
regel plaats in verband met den oogst, verkoop van
producten, enz.
Hij, aan wien voorschot verstrekt wordt, staat
onder natuurlijke controle zijner medevennooten.
Eene «andere en misschien scherpere controle nog
wordt uitgeoefend door de borgen.
Do »Raffeisen" kassen bieden daardoor buitenge
wonen waarborg van soliditeit. »In Duitschland,
waar de kassen reeds ruim een halve ,eéuw geleden
werden ingevoerd, hebben zij de gevaarvolle periodes
van 1866 en 1870 doorleefd."
Het stelsel bevordert ten platte lande eene dege
lijke aristocratie. Niet de rijksten, maar de besten
gaan er deel van uitmaken. De ijverigsten, de beste
huisvaders, zij alleen worden tot het lidmaatschap
toegelatan.
Dö esnige moeilijkheid isdeze kassen ingang te
doen vinden ten platten lande, waar het begrip van
solidariteit gewoonlijk ontbreekt. Voorop moet gaan
een man, die door zijn fortuin in staat moet geacht
worden om vertrouwen in te boezemen aan degenen,
die hij tot het vormen van een »Raffeisen"-kas, in
vereeniging met hemzelven, wil uitnoodigen. Waar
zulk een man voorgaat, vindt hij navolgers onder
hen, die zich met minder risico dan eerstgenoemde,
aan het deelgenootschap kunntn wagen.
De Noord-Brabantsehe bond van de Vereeni
ging »Het Metalen Kruis", gevestigd te's-Hertogen-
bosch, heeft het plan gevormd om dit jaar een
reünie van oud-strijders in Tilburg op
12 September te houden.
Zij, die gerechtigd zijn tot het dragen van het
Metalen Kruis of de Citadelmedaille en daartoe lust
en opgewektheid gevoelen, kunnen zich tot deelne
ming aanmelden bij den Voorzitter van den Bond,
den heer J. N. Winter tö 's-Hertogenbosch of bij
den ceremoniemeester, den beer A. A. Vorsterman
van Oijen, te Oisterwijk, bij wien tevens nadere
inlichtingen te verkrijgen zijn.
Het voornemen bestaat om bij die gelegenheid een
krans te hechten aan het monument van wijlen Koning
Willem II, den grooten veldmaarschalk.
Uit volmaakt betrouwbare bron verneemt de
Avondpost, dat alle berichten betreffende de op
breng s t der vermogensbelasting in
hooge mate voorbarig zijn. Zelfs met geen schijn
van gegrondheid valt voor het oogenblik iets aan
gaande die opbrengst mede te deelen.
Men schrijft uit Londen aan het Nieuws
De Britsche Regeering levert het bewijs, dat het
haar ernst is met de uitroeiing van vee
ziekten. Er had zich één geval van besmettelijke
longziekte voorgedaan te Dundee en het bleek, dat
het zieke beest uit Ierland was gekomen. Toen wer
den alle andere beesten, die tegelijk overgebracht
waren en zich op eene boerderij te Glasgow be
vonden, benevens alle andere runderen, die met deze
beesten in aanraking geweest waren, geslacht, in
het geheel ongeveer 200.
Ook tegen het miltvuur wordt krachtig opge
treden. Zoo werden in Avington Park bij Winchester
118 runderen en 6 paarden afgemaakt, omdat het
miltvuur er uitgebroken was. De eigenaar krijgt de
volle waarde der beesten, die bij onderzoek niet ziek
bleken te zijn en de halve waarde dér zieke beesten
en men rekent, dat hij in het geheel 2000 (f 24000)
te ontvangen heeft.
De directeur-generaal der afdeelingen pos
terijen en telegraphie" richtte tot de directeuren
der verschillende rijkstelegraafkantoren een rond
schrijven, waarin hij hen uitnoodigt om van 2026
dezer maand aanteekening te houden van den t ij d
dien ieder besteller gedurende gemeld tijd
vak in loop dienst doorbrengt. Hij deed
zulks op grond, dat hem is gebleken, dat den be
stellers op sommige kantoren een dagelijksche dienst
tijd wordt opgelegd van 11 !/2 uur, terwijl hij wil
trachten den loopdienst tot een maximum van 8
uur te beperken.
Naar aanleiding van dit bericht schrijft men aan
De Telegraaf:
Indien ZE. een humane regeling voor die beambten
wenseht te heffen, zal hij zich zeker niet laten ver
schalken door de woorden Zoo^-dienst en kantoor-
dienst.
Toen onder minister Havelaar vóór eenige jaren
een opgaaf werd gevraagd naar den gemiddelden
diensttijd van de postboden, heeft men ook met de
woorden Zoop-dienst werkelijke-dienst of £anfoor-dienst
gemanoeuvreerd.
Is een besteller, hetzij bij den telegraaf- of post
dienst of den vereenigden dienst 11 a, 12 uur in
touw en hij loopt er slechts acht uur van, dan wordt
het wachten op 't kantoor op telegrammen, het
verrichten van stempelwerk of sorteeren der brieven
voor hem niet gerekend als dienst en een Zo9p-diensfc
van 8 uur opgegeven. Is dat wel humaan
