vereischt om kiezer te zijn, niet hooger wordt ge steld dan volgens de tegenwoordige bepalingen, zal het aantal kiezers oud 23, 24, enz. jaar aanmerke lijk grooter worden dan het thans bedraagt, omdat de voorwaarden, om kiezer te kunnen zjjn, zeer worden gewijzigd. Op den leeftjjd van 23 jaar moge men kundig heden bezitten, die men op latere jaren vergeten is, in den regel is men niet genoeg met den toestand der maatschappij bekend, om te kunnen beoordeelen, wat in het belang der samenleving behoort gedaan of gelaten te worden. Op jeugdigen leeftijd stapt men te licht over bezwaren heen, volgt men te lichtvaardig volksleiders. Aan deze bezwaren wordt •enigszins te gemoet gekomen door den leeftijd hooger te stellen dan 23 jaarmen moet evenwel hiermede niet te ver gaanjeugdig vuur doet soms veel goed. »Een eisch van dertigjarigen leeftijd ware niet verdedigbaar". (Memorie van antwoord bladz.19). Iemand die getrouwd is, een huisgezin heeft om voor te zorgen, mag worden verondersteld genoeg ondervinding te bezitten, om te weten wat tot in standhouding der maatschappij noodig is, en om geen lichtvaardige besluiten te nemen. De vrouw heeft eene stem in het kapittel. Volgens de statistiek van den loop der bevolking van Nederland over 1891 bedroeg het aantal hu welijken tussehen jonkmans en jonge dochters Leeftijd van den man: Beneden de 21 jaar959 21 t/m 24 jaren 8,698 25 29 11,381 30 34 4,169 35 39 1,514 Welken leeftjjd zal men nu nemen voor kiezer >In de bepaling van den leeftijd voor het kiezer schap zal, binnen zekere grenzen, altijd iets wille keurigs zijn gelegen" (Memorie van Antwoord bl. 19). Een leeftijd van 28 jaren komt ons goed voor. Bij aanneming van dit amendement vervallen uit art. 2 de woorden»voor meerderjarig, die den leeftijd van drie en twintig jaar heeft bereikt". Dit amendement wordt vroeg ingediend, omdat •enige leden verklaard hebben ook amendementen te willen stellen en de verschillende amendementen in harmonie kunnen gebracht worden, zoodat de aanneming van het eene amendement het aannemen van het andere niet belet. De heer Levy stelt voor: lo. den kiesbevoegden leeftjjd te stellen op 25 jaar. 2o. Het tweede lid van art. 4 te lezen »Zy acht het bezit van dit kenteeken aanwezig bij hem, die voorkomt op de krachtens wettelijk voorschrift aangelegde en bijgehouden bevolkings registers en gedurende de laatstverloopen drie bur gerlijke jaren van eene instelling, hetzij van wel dadigheid, hetzij tot voorkoming van armoede, of wel van een gemeentebestuur onderstand niet heeft genoten." 3o. Toe te voegen »Zij acht, behoudens tegenbewijs, gedurende rlrie achtereenvolgende jaren, het bezit van dit kenteeken niet aanwezig by hen, die schuldig zijn verklaard aan fen der overtredingen, bedoeld bij de artt. 432 •n 433 Wetboek van Strafrecht. »De termijn van drie jaren vangt aan met den dag, waarop hetzij het vonnis in kracht van gewijsde is gegaan, hetzij het ontslag uit eene rijkswerkin richting heeft plaats gegrepen." 4o. Aan art. 9 wetsontwerp no. 16 toe te voegen »Op hem, die de kiesbevoegdheid missende inge volge de artt. 4, 5 en 6 van de wet tot regeling van de kiesbevoegdhe d voor de Provinciale Staten, opzettelijk teweegbrengt, dat zijn naam wederrech telijk op de kiezerslijst wordt geplaatst, of wel stemrecht uitoefent niettegenstaande hij, ingevolge voornoemde art. 4, 5 en 6 aan de vereischten voor kiesbevoegdheid niet voldoet, zijn de artt. 120 juncto 130 van het wetboek van strafrecht toepasselijk. Door de heeren Vermeulen, Harte, Halïmans, Mutsaers en Travaglino is een amendement voor gesteld om na art. 4 in te lasschen een nieuw art. 4bis, luidende Eéne stem meer wordt toegekend aan die kies gerechtigden, welke lo. over het laatst verloopen dienstjaar zijn aan geslagen naar eene hoogere huurwaarde dan het dubbele vau die, welke aanspraak geeft op kwijt schelding of vermindering van belasting of naar een bedrag van minstens 20 in de grondbelasting 2o. met goed gevolg eind-examen atlegden aan eene Nederlandsche rijks- of gemeentelijke universi teit de Polytechnische school te Delftde Konink lijke Militaire Academie; het Koninklijke Militaire Instituut te Willemsoordeenige door den 8taat •rkende inrichting van godsdienstleerarende Land bouwschool te Wageningen de inrichtingen tot op leiding van Oost-Indische ambtenaren te Leiden en te Delft; of wel in het bezit zijn van een diploma of aanstelling van doctor honoris causa aan eene Nederlandsche rijks- of gemeentelijke universiteit leeraar bij het hooger of middelbaar onderwijs hoofdonderwijzerapothekerveeartscandidaat- notaris surnumerair bij het kadaster, de registratie, de belastingen, de posteryen, de telegraphie of leer ling-consul 3o. meer dan yier jaar onafgebroken lid zijn ge weest van eene der beide Kamers van de Staten Generaalde Staten eener provincieden Raad •ener gemeenteeene Kamer van koophandeleen burgerlijk armbestuureene geneentelijke of provin ciale commissie van toezicht op het hooger, middel baar of lager onderwijs, op openbare gestichten van liefdadigheid of krankzinnigenverplegingvan eene van rykswege ingestelde commissie van toezicht, onderzoek of d8 bevordering van wetenschap en kunst ten doel hebbendevan het bestuur eener by koninklijk besluit goedgekeurde veroeniging, zich vrydende aan armverzorging, voorkoming van armoede of onderwijs. Door een kiezer, tegelykertyd voldoende aan eenige vuo;waarden, sub lo., 2o fn 3o. vonreP7, worden drie of vier, in geen geval een grooter getal stemmen uitgebracht. Door de heeren Vermeulen, Travaglino, Mutsaers, Dobbelman en Van Vlijmen zijn verder voorgesteld verschillende amendementen op het wetsontwerp be trekkelijk de uitoefening van het kiesrecht die ver band houden met bovenbedoeld art. 4bis. Verder stellen zij voor in art. 40bis te bepalen »De uitoefening van het kiesrecht is verplicht." Eindelijk stellen zij voor als art. 83bis op te nemen deze bepaling »De kiezer, welke aan zijn kiesplicht niet heeft voldaan, is gehouden op een bij zijne oproeping te vermelden dag, hoogstens vijf dagen na den dag der verkiezing, zijn oproepingsbrief in persoon terug te bezorgen aan het lokaal van het stembureau of, in geval van wettige verhindering, hiervan met opgave van redenen bericht in te zenden of namens hem te doen inzenden. «Het stembureau beoordeelt de opgegeven redenen bij schriftelijke kennisgeving. Afwezigheid uit de gemeente; ziekte, geconsta teerd hetzij door schriftelijke verklaring van een ge neeskundige, hetzij door schriftelijke of mondelinge getuigenis van twee ingezetenen, welke hun kies plicht vervulden; hooge leeftijd bij personen boven 65 jaar worden zonder nader onderzoek als wettige reden aangenomen. »De naamlijst van hen, welke hun kiesplicht niet vervuldennoch persoonlijk op den bepaalden dag hun oproepingsbrief aan het stembureau terugbe zorgden noch ook schriftelijk het bestaan van wet tige verhindering aantoonden, wordt door het stem bureau medegedeeld aan den ambtenaar van het openbaar ministerie ter vervolging. Tenzij alsnog van wettig beletsel blijk©, wordt het gepleegde verzuim gestraft met eene geldboete van ten hoogste f2; bij tweede veroordeeling bin nen den tijd van een jaar van ten hoogste f10, en bij derde veroordeeling binnen denzelfden tijd met hechtenis van ten hoogste drie dagen". De heer mr. M. Tydeman Jr., lid der Tweede Kamer voor het kiesdistrict Tiel, heeft de uitnoodiging van de centrale liberale kiesvereeniging aldaar, om te spreken over de kieswet, van de hand gewezen. Deze weigering vindt haren grond in de houding, die de bestuursleden van genoemde kies vereeniging tegenover haren afgevaardigde in zake het ontwerp-Tak aangenomen hebben. De houding, die het Nederl. Landbouw-comité heeft aangenomen tegenover de method e-B e r - t e 1 s zonder eerst een grondig onderzoek door prac- tische mannen te doen instellen, heeft, naar het N. v. d. Dag meldt, den heer Bertels doen besluiten niemand meer toe te laten om zich te overtuigen hoe nog gemakkelijk in den voedernood voor 1893—94 is te voorzien, en om zich in grondbewerking, groen- voederbouw en conserveering daarvan te bekwamen. Vreemd, maar het schijnt zoo te zijn. Niemand make dus een vergeefsche reis. Binnenkort zal de heer Bertels dit college in een open brief beantwoorden. De afdeeling Apeldoorn der Geldersch-Overijssel- sche Maatschappij van Landbouw heeft in haar jongste vergadering na breedvoerige bespreking met groote meerderheid van stemmen een conclusie aangenomen, waarin de beste verwachtingen omtrent de methode- Bertels worden uitgesproken, en aan het bestuur opgedragen wordt, zich verder zooveel mogelijk op de hoogte te houden van de verdere resultaten. De Grondwet (Michigan) van 25 Juli schrijft Ook een tweede poging der Utrechtsche Maat schappij om eene Hollandsche kolonie in Colorado en wel te Crook, in Logan County, te vestigen, schijnt mislukt te zijn. Aldus te oordeelen naar de volgende berichten Uit het Sioux Center Nieuwsblad van 19 Juli Verleden Donderdag arriveerde alhier uit Colorado A. Gunst met zijn gezin en 2 andere jongelingen. Allen zijn reeds aan het werk en verheugen zich dat zy hier zijn. Aanstaanden Vrijdag worden nog een aantal gezinnen van daar hier verwacht. Men zal zich herinneren hoe die lieden een tijd geleden uit bet oude vaderland naar Colorado gelokt wer den. Sinds zij daar geweest; zijn hebben zij daar als het ware geen pleizierigen dag meer gehad. Nu is Rev. Bode als binnenlandsch zendeling daar been ge trokken om de toestanden aldaar te onderzuek°n en het is op zijn aanraden, dat een aantal zich herwaarts zullen begeven. Al deze echter moeten voorloop'g onderdak hebben en nu rekent men in dezen op d« gastvrijheid en Christelijke gezindheid van Sioux Center's burgers. Sommigen hebben zich bereid ver klaard om onderdak te verleenen aan een gezin, o. a. G. H. Schoep, D. Dijkstra, J. Zoerink en A. Gunst, welke laatste met zijn gezin maar één kamer bewoont. Wie zijn er nu bereid om hun voorbeeld te volgen De gelegenheid hiertoe bestaat a. s. Vrij dag of Zaterdagavond, wanneer zij hier verwacht worden. Uit de Orange City Volksvriend van 29 Juli Onze stamgenooten in Colorado verkeeren in nood, moeten en worden geholpen. Wij verblijden ons dat ds. Lepeltak een clas. vergadering tot dat doel saamroept. In het tijdschrift van Dr. Koch komt een artikel voor van Prof. Stutzer uit Bonn, met den titel„Onderzoek naar de werking van sterk verdund zwavelzuur op de waterleiding buizen, ter verdelging van cholera- bacteriön. De geleorde komt tot de volgende resultaten Dat het verzuren van het water met twee per mille zwavelzuur 1. volkomen voldoende is om in den koristen tijd de voorhanden zijnde cholera-bacteriën te dooden in de leidingsbuizen 2. de oude ijzeren pijpen en de nieuwe dubbel geasphalteerde pijpen worden zeer weinig, en de looden pijpen in het geheel niet aangetast door zulk zwik zuu: 3. het bevordert het loslaten van de op de pijpen aanwezige aanzetting van yzer-oxyde, koolzure kalk, enz., teiwijl algen, en andere lagere plantaardige of dierlijke wezens er door gedood worden 4. het zwavelzuur is voor een desinfectatie niet te duur. Neemt men het zuur van 60 pet., dan kost dit per 100 kilo ongeveer 4, en daarmede kan 40,000 liter water behandeld worden. O.-Indiü. Overgeplaatst: van de »Bromo" naar de Koningin Emma der Nederlanden", de adelborst le kl. J. M. R a m o n d t. Staten-Generaal. TWEEDE KAMER. Bij het gisteren voortgezet debat over het Kiesrecht verdedigde de heer Pyttersen het ontwerp hij protesteerde krachtig tegen de hoofden der liberale partij, die een bevriend kabinet afbreken, speciaal tegen den heer Van Houten, wiens geheele verleden eene verdediging was van de voorstellen van den Minister Tak, die hij nu bestrijdt. De heer Borret is voor de uitbreiding, mits het grondwettelijke bezwaar opgelost worde. De heer Lambrechts is er sterk tegen. De heer Lieftinck is er sterk voor in het belang der rechtvaardigheid. De heer De Ras dringt aan op concessies der regeering. De heer Gerritsen meent dat de concessies der voorstanders bij art. 80 der Grondwet zijn uitgeput. Kerkelijke Zaken en Onderwijs. De heer H. Snel, laatst predikant te Curasao, heeft aangenomen het beroep naar de Ned. Herv. gemeente te Stavenisse en bedankt voor dat naar Hoek en Waarde. Heinkenszand. Dinsdag 15 Augustus zal het veertig jaren geleden zijn, dat de WelEerwaarde heer P. Aenstoots, R. K. pastoor alhier, tot pries ter werd gewijd. Bij het examen Pransche taal 1. o. zijn o. a. geslaagd de heeren J. Katte te Hansweerd, J. H. J. Bartelse te Wemeldinge en G. A. Haringman te Brouwershaven. Kruiuin^en. Aan mej. Ridder werd door den gemeenteraad eervol ontslag verleend tegen 15 Sep tember a. s. als onderwijzeres wegens hare benoe ming te Zieriksee. Daar voor de vacante betrekking van onderwijzer te Hansweerd geene sollicitanten waren opgekomen werd besloten de jaarwedde voor die betrekking te brengen op 550, met eene verhooging van 50 bij bezit van acte voor de Fransche taal. Boekaankondiging. De eerste nummers van den 27en jaargang der Katholieke Illustratie zijn weer bij duizenden alom verspreid en met recht mag de redactie van dit katholiek geïllustreerd tijdschrift ook voor dezen nieuwen jaargang weer een gunstig onthaal ver wachten. Heeft de Katholieke Illustratie sind zes-en-twintig jaren zooveel duizenden liefhebbers van gezonde en degelijke lectuur, de gelegenheid aan de hand gedaan hun leeslust te voldoen, was zij steeds rijk aan prachtige gravures, die haar voor allen aantrekkelijk maakten, bij het intreden van haar zeven-en-twintig sten jaargang geeft de redactie blijk, steeds met den zelfden ijver de eens opgenomen taak te blijven vervullen. Geen wonder dat de Katholieke Illustratiebeant woordende aan de hoogst gestelde eischen des tijds, bij haar goedkoopte, één cent per dag, haar abonnés bij duizenden telt en dagelijks haar lezers in getal ziet toenemen. Gemengde Berichten. Verleden Maandagnacht werden onder Hoin- kenszand uit een kelder hij den landbouwer, J. H., eieren en worst ontvreemd. De dief, dien de politie nog niet op het spoor is, wist zich toegang te ver schaften door het verbreken van het kelderraarapje. Dienzeltden nacht werden bij den landbouwer J. v. E., onder 's-Heerenhoek, een hoeveelheid pruimen ontvreemd, en verdere baldadigheden in den tuin gepleegd. Het is zeer wel mogelijk, daar beide be stolene op een kleinen afstand van elkaar wonen, dat door denzelfden persoon de diefstallen gepleegd zijn. Weuieldiiige. Dinsdagmorgen geraakte de Antilope I, gezagvoerder Hageman, met bestemming naar Antwerpen, op de Vondelingen aan den grond. Nadat een gedeelte der lading in enkele andere vaartuigen was overgeladen, geraakte het schip vlot en kon het te Zieriksee binnengesleept worden. Anders bedoeld. Buiten het Verkooplokaal, de zaal van bijeenkomst van den R.-Kath. Volksbond te Rotterdam, stonden Zondag, naar Ons Zuiden mee deelt een vijftal socialisten op he.t breede Oostvest- plein, die zich verwonderden over de graagte, waar mede hunne waar werd aanvaard. Een dichte drom van honderden Volksbonders omringden hen, geen voorbijganger kon hen genaken, en in een oogwenk waren alle pamfletten in handen der Katholieke werk lieden. Enkele werden verscheurd, maar geheele pak ken werden bij hot bestuur gebracht. In den loop der vergadering waren de bestuurs leden namelijk verwittigd van hetgeen hun te wach ten stond en hadden zij de leden aangemaand de blaadjes aan te nemen, opdat ze niet elders kwaad zouden stichten. Maar werd er bijgevoegd leest ze niet, doch brengt ze bij ons, dan gaan ze bij het oud papier voor den Paus. Men schrijft uit Enkhuizen aan de Tel.: Nu het miltvuur hier en daar vele slachtoffers onder het vee maakt, worden eenigszins bejaarde lieden herinnerd aan de longziekte, die voor onge veer 50 jaren den veestapel teisterde, zoodat geheele stallen vee moesten worden afgemaakt. Veel grooter echter was de ramp, die iu 1741 den veehouder trof. In dit jaar brak te Hauwert (N.-H.) onder het vee een ziekte uit, die zich over geheel Holland uitbreidde, maar vooral in Drechterland heerschte. Te Grootebroek stierven 817 koeien van de 859 te Bovenkarspel 656 van 893; te Lutjebroek 590 van de 732 en te Hoogkarspel 1300 van de 1426 koeien. In 't geheel bezweken onder de Stede" Grootebroek toen derhalve 3363 van de 3910 koeien. De stoomboot Middelburg II heeft gistermorgen de salonboot Merwede I onder Rotterdam midscheeps aangevaren. De schade moet belangrijk zijn, doch persoonlijke ongelukken zijn niet te betreuren. Het ongeval schijnt te hebben plaats gehad bij het los gooien en zwaaien der booten. Maandag is Hoek van Holland aan een ont zettend gevaar ontsnapt. De gasfabriek aldaar stond binnen weinige minuten in lichte laaie. De hitte was sterk, waardoor de ketel met gas onder een druk van 10 atmosferen dreigde te springen. Op eenige meters afstands van den brand lag een schip met dynamiet, waarvan de schipper, naar men zegt, uit* angst de duinen was ingesneld. IJlings werd het schip in veiligheid gebracht, doch met moeite wa ren mannen te vinden die met het gevaarvolle blus- schingswerk durfden beginnen. Eindelijk waagden zich enkelen, die ijverig werkten en met brandspuit en brandbluschgranaten het vuur rondom den ketel meester werden. De fabriek is geheel afgebrand. Zondagochtend, in de vroegte, vond men te Amsterdam in het Weteringplantsoen een tamelijk zwaren beddenzak. Bij nader onderzoek bleek, dat er een man in zat, die, toen hij er uit kwam, veel weg had van een duif, zoo vol zat hij van veeren. Hoe hij daar gekomen was, wist hij niet, maar wèl, dat hij te veel drank had gebruikt. Onder algemeen gelach der omstanders vervolgde hy nu zijn weg. Ziedaar een, die met recht kan zeggen, dat hy vroeg uit de veeren" is geweest Te 's-Hertogenbosch is de aanvoer van prui men zoo belangrijk, dat men er 50 voor éen cent kan krijgen. De gevolgen van dit koopje zijn niet uitgeblevenin verschillende gezinnen zijn zieken. Een vrouw, die in de Willemstraat te Amster dam woonde, en wier man met een schoenenstalletje op de Nieuwmarkt stond, ging Zaterdagavond haar man halen. Op de Prins Hendrikkade gekomen kreeg zij een aanval van asthma, en ging even op een stoep zitten. Men bracht haar in een huis in de buurt, doch toen ze daar pas was binnengedragen, was de vrouw reeds overleden. Men waarschuwde toen haar echtgenoot, die ontsteld naar de woning snelde, waar zijn vrouw was opgenomen. Toen hij zag dat zijn vrouw overleden was kreeg de ongelukkige een ze nuwtoeval, en overleed eveneens. De beide lijken werden naar het gasthuis vervoerd. Naar aanleiding van een bezoek aan Neerbosch gebracht schrijft J.(ohanna) v. W.(oude) in de Hol landsche Lelie een artikel, waaraan wij het volgende ontleenen O, wie zelf kinderen met teederheid en nauw lettende zorg heeft opgekweekt, wie ze in dagen van ziekte heeft verpleegd en hunne honderden behoeften heeft bevredigd, wie ze heeft vertroost in hunne hulpeloosheid, wie lachjes tooverde, waar tranen waren, wie hunne dankbare kusjes voelde en hunne lieve woordjes hoorde, die moet hier (in de zieken kamers) een groote leegte gevoelen de zorg van een medegevoelend, warm vrouwenhartDat er geen liefde hare wakende hand uitbreidde over die wilde troepjes buiten, dat was natuurlijk, desnoods kon daar een weesvader met een stok tussehen hebben gestaanorde en tucht kunnen niet gemist worden Maar hier Daar was een kind van eenige maanden, vroolyk en gezond. Het zat in een wagentje. Het was voor 20 gulden door de moeder aan kermisreizigers ver kocht, maar door den predikant van het dorp gered en naar Neerbosch gezonden. Wat deed de arme kleine in die besmette atmosfeer der ziekenkamer? Daar waren acht of tien zeer kleine kinderen om een lage tafel gezeten, allen op den leeftijd waarvan trouwe, vroolijke moeders zeggen: »Handenbinder- tjes". Maar hier bonden zij niemands handen. Zij lagen op de tafel ingeslapen, of neergezonken in hunne stoeltjes, ons onverschillig aanstarend. Zonder speelgoed. Zonder aanspraak. Hadden zij pijn Of waren zij daar maar, evenals het kleinste, wegens hunne hulpbehoevendheid en zwakte? Waarom dan in éen lokaal met teringlijdertjes Een tweejarig kleintje met een zwerend hoofd zat in kussentjes. Het hing zoo ongelukkig over de zij leuning, dat ik niet laten kon het zacht op te rich ten en toe te spreken. Het draaide verschrikt het bleeke gezichtje naar mij om, en zonk toen dadelijk weer neer. Aan een lange tafel waren grootere zieken. Op een bank langs den muur, achter die tafel, zaten twee of drie meiden kleedjes te naaien. Aan opstaan om een van allen te helpen, schenen zij niet te den ken want óf zij zouden zich onder de tafel hebben moeten laten glijden, óf de naast haar gezetenen zouden allen hebben moeten opstaan om haar door te laten. Sommige jongens (meisjes zagen we weer niet) herstelden en lazen in godsdienstige boeken maar sommigen ook zagen er zeer ziek uit. Eén er van, twaalf jaren schatte ik hem, hing op de tafel en zijne oogen hadden een zeer zieke, wan hopige uitdrukking. »Wat scheelt jou, vent?" vroeg ik. Hij antwoordde niet en zag mij maar aan met dienzelfden treurigen blik. Och, mevrouw, hy heeft de tering", zei de meid, die naast hem zat. »De tering!" herhaalde ik onwillekeurig. »Hij ziet er zoo moe uit. Waarom ligt hy niet te bed?" »Och, hij ligt altijd te bed. Ik zei vandaag tegen hem, dat hij maar eens moest opstaan". »Weet je nog, toen je thuis was?" vroeg ik met tranen in de oogen. Hij schudde treurig van neen, en daar ik niets meer zeggen kon, ging ik maar verder. In den hoek zat een jongen met scheef, misvormd gelaat, een type uit de heffe des volks.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1893 | | pagina 2