1893 N°. 88.
Donderdag 27 Juli.
80ste jaargang.
Personeels Belasting
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, "Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen 8n Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar, te Rotterdam en verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaaiders.
inzending van adverÉentien voor 8 uren op den dag der uitgave.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 cfc.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
liet jirimitief kohier no. 1 rau de
voor deze gemeente' over liet dienstjaar 1893—1894 is op heden
ter invordering gesteld in handen van dea ontvanger dier
belasting binnen deze gemeente eu zal ieder aangeslagene ver
plicht zijn, liet verschuldigde ten gesteldeu tijde te voldoeu.
Goes, den 25 Juli 1893.
De Burgemeester van Goes, j
J. G. d. W. HAMER
1868 29 Juli 1893
Aanstaanden Vrijdag zal bet vijf-en-twintig jaren
geleden zijn, dat een zevental ernstige mannen bijeen-
kwamen om elkander te wijzen op, en zoo het kon
middelen te beramen tot", bot bestrijden van een der
grootste kwalen onzer maatschappijhet school
verzuim.
Reeds in de toen bestaande vereeniging voor Volks
belangen was dit onderwerp ter sprake gekomen en
in ééne der vergaderingen van die vereeniging in
het jaar 1867, was besloten tot de oprichting van
eene afzonderlijke commissie, die zich dit volksbelang
bij uitnemendheid zou aantrekken.
Die commissie ontving den naam van »0 o m i t
tot wering van school verzui m" en, zoo
als we zeiden, op 29 Juli 1868 kwam dit comité
voor de eerste maal bijeen om zich te constitueeren
en voor zich zei ven de wijze te bepalen, waarop
het de hem opgedragen taak zou trachten ten uitvoer
te brengen. In die vergadering werd dr. A. W.
Van Campen benoemd tot voorzitter en de heer G.
Van der Hoek tot secretaris. De overige leden waren
de heeren Z. D. Van der Bilt La Motthe, J. M.
Kakebeeke, De Ridder, mr. J. A. Van Hoek en
M. Leopold.
Het comité vroeg allereerst den steun en de mede
werking van het gemeentebestuur en het onderwijzend
personeel en besloot voorts door het uitreiken van
premiën de steeds voortwoekerende kwaal van het
schoolverzuim tegen te gaan. Maar erger dan het
schoolverzuim was nog de bestrijding van het niet
ter schole gaan van vele kinderen, die derhalve
feheel van onderwijs verstoken waren, en het is
us niet te verwonderen, dat de notulen van het
comité van 22 December 1868 er met dankbaarheid
van gewagen, dat een bezoek van een tweetal leden
bij zekeren Z. het resultaat had, dat diens beide
kinderen, 7 en 8 jaar oud, met 1 Januari d. a. v.
voor het eerst de school zouden bezoeken.
Het is niet onze bedoeling de werkzaamheid van
het comité verder op den voet te volgen daarmede
alleen zou meer dan éene courant te vullen zijn. We
stippen daarom slechts een paar cijfers aan, die eene
vergelijking bieden tusschen de eerste bekroning en
het jongste schoolfeest. Daaruit blijkt meer dan ge
noeg het overgroote nut, dat het comité tot wering
van schoolverzuim in de vijf en twintig jaar van
zijn bestaan heeft gesticht.
In het jaarverslag van de commissie van statistiek
uit het comité over het dienstjaar 1892, komen deze
regelen voor
»Toen" (in 1868) waren op de scholen voor on-
en minvermogenden geen leerlingen te vinden, die
minder dan 20 verzuimen hadden, terwijl er op eene
geringere bevolking der gemeente dan tegenwoordig
nog 112 kinderen tusschen 6 en 12 jaren waren,
die in 't geheel geen school bezochten of waarvoor
door de ouders zelfs niet eens aanvrage was gedaan.
>Voor de eerste bekroning kwamen dan ook slechts
5 leerlingen in aanmerking, waarvan de beste nog
20 verzuimen in dat jaar had gemaakt. Na veel
moeite en opoffering, gedurende een tijdvak van 8
jaren, was het comité meester van het terrein en
kon men zeggen, dat paal en perk was gesteld aan
het willekeurig schoolverzuim. Echter was in 1873 het
verzuim nog ruim 10 van de 100 schooltijden, waarbij
dient te worden opgemerkt, dat in dat jaar ruim
200 kinderen minder op de scholen waren dan weder
8 jaren later, in 1881, toen het verzuim was ge
daald tot nog geen 5 op de 100 schooltijden."
En uit datzelfde jaarverslag blijkt dan dat in 1892
het verzuim was gedaald op alle openbare scholen
te zamen tot 2 pet., of met de ^tijdelijk van sehool-
zijnden" tot 3 pet. Van de 651 leerlingen mochten
dan ook 500 leerlingen aan een uitstapje naar Vlis-
singen deelnemen.
We gelooven met die enkele cijfers duidelijker dan
door lange betoogen te hebben bewezen van hoe
onberekenbaar groot nut het comité voor de volks
ontwikkeling in onze stad is geweest, en dat daar
om het comité alleszins verdient, dat op zijn zil
veren jubilé de aandacht wordt gevestigd.
Sprak reeds in ons vorig nommer een ouder na
mens velen zijn dank uit voor de goede zorgen van
het comité, onzerzijds brengen we hulde aan de
mannen, die gedurende 25 jaren met onverdroten
ijver en onbezweken trouw de taak, die in 1868
werd aanvaard, hebben volbracht. Velen zijn in die
25 jaren aan het comité ontvallen, maar de jongeren
die voor hen in de plaats traden, toonden steeds
doordrongen te zijn van den ernst, die hun voor
gangers bezielde, en streefden steeds naar de vol
tooiing van den arbeid, in 1868 aangevangen.
Velen zijn heengegaan, hetzij de dood ze aan onze
samenleving ontrukte, hetzij ze door vertrek naar
elders of door ontslagneming het comité verlieten.
Slechts één bleef van de oprichting af zijne beste
krachten aan schoolverzuim" wijden, en hij, die
van die 25 jaren er op 2 Augustus a. s. 23 aan
het hoofd van het comité heeft gestaan, verdient
zeker wel afzonderlijk een woord van hulde.
De heer Z. D. Van der Bilt La Motthe, de man,
die aan zoo menige vereeniging in ons midden ver
bonden is, die altijd gereed is het nieuwe tot stand
brengen, en het bestaande te steunen, heeft als
lid en voorzitter van het comité tot wering van
schoolverzuim zich de schoonste lauwer verworven
van al de blijken van waardeering, die hij in ver
schillende betrekkingen reeds mocht ontvangen.
De dag van 29 Juli 1893 is voor hem meer dan
voor iemand anders in onze stad een feestdag van
groot gewicht, een dag waarop hij dankbaar mag
terugzien op een welgeslaagden arbeid, die rijke
vruchten afwierp niet voor hem, maar uitsluitend
voor anderen.
Geen wonder, dat de dichter van het feestlied,
dat de kinderen morgen op het schoolfeest zullen
aanheffen, een afzonderlijk couplet wijdde aan den
voorzitter. Deze verdient dit ten volle. Maar toch
mogen de overige leden van het comité zich over
tuigd houden, dat van de eer daarmede den voor
zitter bewezen, een goed deel afstraalt op hen allen
voor de warme behartiging van het volksbelang bij
uitnemendheidde wering van het school
verzuim.
Wanneer mooi weder morgen het schoolfeest mag
begunstigen dan zal de aanblik van de Groote Markt
vóór het vertrek der schoolkinderen een verheffenden
indruk kunnen bieden ruim 500 kinderen, die hunne
hulde betuigen aan een comité, dat hen sterkt in
het goede, hen beloont voor plichtsbetrachting. Maar
al zullen velen dier kleinen nog slechts een vaag
besef hebben van de bedoeling dier plechtigheid, al
zullen zij meer de vroolijke zijde er van gevoelen,
de ouders en verdere belangstellenden zullen onge
twijfeld doordrongen worden van den ernst, die ook
aan dit feest is verbonden. En dan zullen velen eerst
recht beseffen welk onbegrijpelijk groot nut ze
hebben gesticht en ze zullen kunnen voortgaan te
stichten door hunne gaven aan het comité, ter aan
moediging van getrouw schoolbezoek. Die gaven
waren vele, hoewel niet altijd genoeg voor de be
looning van het steeds toenemend aantal trouwe
schoolbezoekers. Maar tochaan hen, die het comité
steunden, inzonderheid ook aan de onderwijzers en
onderwijzeressen, mede een woord van welgemeenden
dank voor de wijze, waarop zij het in de gelegen
heid hebben gesteld, gedurende een kwart eeuw zijne
taak naar zijn beste weten te volvoeren.
Moge de dag van morgen èn voor het comité, én
voor de kinderen èn voor de ouders een dag zijn
van groote vreugde en groote dankbaarheid tevens
GOES, 26 Jnli 1893.
Wij achten het niet overbodig even het
standpunt aan te geven, dat we wenschen in te
nemen ten opzichte van de herstemming voor een
lid van den gemeenteraad op Dinsdag a. s.
Aangezien op het tijdstip der meeting van geene
andere candidaturen sprake was, hebben wij van den
aanvang af ons aangesloten bij het toen genomen
besluit om geen vierden candidaat te stellen. Het
spreekt dus wel van zelf, dat we bij de herstem
ming ons daarom van advies moeten onthouden.
Dit neemt evenwel niet weg, dat we, als altijd,
bereid zijn onze kolommen open te stellen voor stuk
ken, waarvan de inzenders ons bekend zijn, en waar
van de inhoud kalm en bezadigd is. We verzoeken bij
de inzenders echter bescheidenheid met het oog op
onze plaatsruimte.
- In verband met wat we hierboven schreven
omtrent het comité tot wering van schoolverzuim,
wekken we de ingezetenen van Goes, inzonderheid
hen, die bewoners zijn van de Groote Markt, de
Lange Kerkstraat, de Klokstraat en de Ganzepoort-
straat, op, van hunne sympathie te doen blijken
door het uitsteken van vlaggen.
Het harmoniegezelschap »E u p h o n i a" zal
a. s. Vrijdagavond te 81/4 uren en het harmonie-
gezelschap ^Hosanna h", op Woensdag 2 Augus
tus, een volksconcert geven in de tent op de Groote
Markt alhier.
Het programma van »Euphonia" luidt als volgt
Le Tribut de Zamora, Marsch, GounodCavatine
j de Maria Stuart", Neibig; Sweat dreams, wals,
AschDanse hongroise no. 6, BrahmsStradella,
I Fantaisie, v. Flotow Lueretia Borgia, Fantaisie par
j Kessels Fleurs des Champs, Mazurka, TaokDivêiv
tissement sur »Les mousquetaires au couvent" van
Steenebruggen.
Met 1 Augustus e. k. is de brigadier J.
Braamse, geboren te Heinkenszand, bevorderd
tot brigade-commandant der maréchaussees, bij de
brigade te Franeker, thans standplaats te Leeuwarden.
Tot opzichter bij den bouw van de tweede
doorvaartopening aan de Bonzijbrug, over het kanaal
door Zuid-Beveland, is benoemd de heer H. K 0 0 1 e,
thans opzichter bij het Merwede-kanaal te Gorin-
chem. (M. Ct.)
De majoor A. S. De Ronde Bresser,
van het le reg. inf. te Leeuwarden, zal wegens
lichaamsgebreken den dienst met pensioen verlaten.
Men schrijft ons uit 's-Gravcnpolder
Ondank is 's werelds loon", wordt wel eens ge
zegd en voorzeker is dit gezegde van toepassing op
hetgeen bij de verkiezing van leden van den Raad
in deze gemeente op 18 dezer viel op te merken.
Een der raadsleden, den heer Labrijn, die ge
durende geheel zijn zittingstijd steeds met ijver zijn
plicht deed en steeds toonde de belangen der inge
zetenen te behartigen, heeft men getracht te doen
vallen.
Den dag aan dien der verkiezing voorafgaande
werden de kiezers verrast door een strooibiljet,
waarin wel de mede aftredende leden de heeren Ris-
seeuw en Remijn werden 'aanbevolen, maar in plaats
van den heer Labrijn, C. Kosten werd genoemd.
Wat was hiervan het gevolg dat veler oogen
werden verblind en niet allen nadachten, welk een
ondankbaarheid zij begingen tegen het aftredend lid,
door hunne stem op C. Kosten uit te brengen, waar
door eene herstemming tusschen het aftredend lid
Labrijn en C. Kosten moet plaatshebben. 1 Augustus
aanstaande zal moeten beslissen hoe de kiezers van
's-Gravenpolder over zulk eene handelwijze denken.
'g-Heerenlioek. Tengevolge van de niet-aan-
neming zijner benoeming tot lid van den gemeente
raad door den heer A. De Winter alhier, moet
er eene nieuwe verkiezing plaats hebben, welke is
bepaald op Maandag 7 Augustus a. s.
Bij kon. besluit is met ingang van 1 Aug. a. s.,
op verzoek, eervol ontslag verleend aan A. Lous
als brievengaarder van Oudelande en is in diens
plaats benoemd J. Lous.
Ierseite. Gisteravond hield de gemeente
raad eene vergadering, waarin 9 leden tegenwoordig
waren.
Na lezing der notulen en van het proces-verbaal
der kasopneming deelde de voorzitter mede, dat den
lOen Juli door een beambte van Ged. Staten de
administratie en de kas van den gemeente-ontvanger
waren geverifiëerd en uitstekend in orde bevonden.
Ingekomen was de mededeeling van den Min. van
Binn. Zaken, dat aan het verzoek om verhooging
van 3000 tot 4400 van het buitengewoon rijks
subsidie voor do kosten van het lager onderwijs niet
kon worden voldaan.
Aan mejuffr. N. Van Westen alhier werd, op haar
verzoek, eervol ontslag als gemeente-vroed vrouw ge
geven tegen 15 Augustus a. s., ondanks dat een der
leden wegens den korten termijn, daartegen bezwaar
maakte. Dit bezwaar werd niet gedeeld, maar het
gaf toch den heer Cupéry aanleiding om den wensch
uit te spreken, dat in de instructie der vroedvrouw
evenals in die van den gemeente-geneesheer de be
paling werd opgenomeü, dat aanvragen om ontslag
zes weken te voren moeten worden ingediend.
Aan het einde der vergadering werd deze zaak
door den heer Sinke andermaal ter sprake gebracht
en toen de genoemde bepaling op voorstel van den
heer J. Sandee Pz. met algemeene stemmen als nieuw
artikel in de instructie der vroedvrouw ingelascht.
Er werd voorts besloten tegen 15 Aug. sollici
tanten voor de dan vacante betrekking op te roepen
tegen hetzelfde salaris 300).
Aan den heer Nieuwenhuijse, onderwijzer aan school
2, werd eervol ontslag gegeven tegen 1 Sept., wegens
zijne benoeming te Haaksbergen, en besloten in deze
vacature eene onderwijzeres aan te stellen tegen een
salaris van 550.
Daar voor de betrekking van onderwijzer aan school
1 na 3 oproepingen zich geen sollicitanten in vol
doend getal hebben aangemeld, stelden B. en W.
voor het salaris van 500 met 2 jaarlijksche ver
hoogingen van ƒ25 te veranderen in ƒ550. Dit werd
met algemeene stemmen aangenomen.
Voorts stelden B. en W. nog voor eenige, bij het
graven eener wel uitgekomen, aarde en een paar
boomen publiek te verkoopen. Het eerste vond geen
verzet, maar de boomen konden, naar een der leden
meende, beter als meerpalsn bij de haven gebruikt
worden, waarom opnieuw het oordeel van den ge
meente-opzichter zou worden ingeroepen.
Daarna werd de vergadering gesloten.
In den Raad der gemeente Philippine is ge
sproken over een verzoekschrift aan den minister
van waterstaat, om deze gemeente te voorzien van
een kanaal naar de "Wester-Schelde,
ten bate van de mossel handelaars, die bij de aan
slibbing van de haven broodeloos zouden zijn.
Do minister van Buitenlandsche Zaken breDgt
ter kennis van belanghebbenden, dat blijkens mede
deeling van Harer Majesteits gezant te Brussel, het
grenskantoor de Klinge (station), den 22sten Juli 11.
voor den invoer van rundvee uit Nederland
gesloten en het hulpkantoor Kieldrecht met ingang
van dienzelfden datum voor dien invoer opengesteld is.
De minister van binnenlandsche zaken heeft
een circulaire gericht tot de commissarissen der
Koningin, waarbij deze worden uitgenoodigd per
soonlijk een onderzoek in te stellen naar de werk
loosheid in hun provincie en naar de vooruitzichten
voor den aanstaanden winter.
Dit onderzoek heeft naar men ons meedeelt
plaats buiten de burgemeesters om.
De minister bedoelt klaarblijkelijk langs een an
deren dan den gewonen officiëelen weg nadere bij
zonderheden omtrent dit gewichtige vraagstuk te
verkrijgen. {Tel.)
Ter zake van de a. s. behandeling der
kiesrecht-uitbreiding meldt men ons uit
's-Gravenhage, dat bij de meerderheid der liberale
Kamerleden het plan zou bestaan, met behulp dei-
Katholieken het wetsontwerp te doen vallen. Daar
toe zou bij art. 8 een voor de regeering onaanne
melijk amendement worden ingediend.
Van andere zijde wordt dit gerucht bevestigd en
er bij gevoegd, dat in dat geval de Kamer niet zal
worden ontbonden, maar waarschijnlijk een mini-
sterie-Roëll zal optreden.
Deze geruchten komen tot ons uit goede bron,
maar wij deelen ze niet zonder eenig voorbehoud
mede. (Tel.)
Dit bericht wordt, volgens de N. R. Ct. van be
trouwbare zijde op de meest besliste wijze tegen
gesproken. Integendeel zoo bericht men aan dat
blad bestaat bij de meerderheid der liberale
Kamerleden, waaronder ook, voor wie het wetsont
werp, gelijk het daar ligt, gewichtige bezwaren
oplevert, het ernstig streven om het in gemeen
overleg met de tegenwoordige Regeering tot wet
te verheffen.
Onjuist is, volgens Het Vad.y het bericht in som
mige bladen, dat er Maandagavond eene p a r t ij -
vergadering van de liberale Kamer
leden is gehouden. Wel hebben eenige liberale
leden eene bijeenkomst gehad.
De leden der Tweede Kamer voor
N.-Brabant zullen den 3ln dezer eene vergade
ring houden te 's-Hertogenbosch, waar de kieswet
het onderwerp der verhandelingen zal wezen.
Men meldt aan het Haagsche Dagblad uit
Nieuw-Beerta, dd. 24 Juli, dat 't Kamerlid Tydeus
vrij ernstig ongesteld is en het bed moet houden.
Meer en meer vestigt zich de overtuiging, zegt
de Haagsche correspondent der N. Gr. Crt.f dat na
afloop der algemeene beraadslagingen
over de kieswet de verdere behandeling tot
September zal worden verdaagd. Afgescheiden dus
van de vraag welke houding de regeering tegenover
de voor te dragen amendementen zal innemen, mag
men verwachten, dat zij zich niet verklaren zal tegen
een nieuw sectie-onderzoek van ingrijpende wijzigin
gen, omdat de dadelijke behandeling daarvan een
gevaar zou opleveren zoowel voor dergelijke amen
dementen als voor de wetsontwerpen zelve.
De Eerste Kamer zal waarschijnlijk de bedrijfs
belasting behandelen, in denzelfden tijd dat de Tweede
Kamer beraadslagen zal over de kieswet.
Het personeel der offlciëele verslaggevers
blijft echter hetzelfde, terwijl nu ook op de verslag
gevers voor de dagbladen een dubbele taak rust.
Het spreekt van zelf dat de twee Kamers in de
regeling van hare werkzaamheden moeten doen wat
het belang van den Staat eischt en zich niet kunnen
laten leiden door ondergeschikte overwegingen, maar
als de stenografen en verslaggevers koks waren en
het een fijn diner gold, zouden de Eerste en de Tweede
Kamer hoogstwaarschijnlijk niet denzelfden dag voor
haar maaltijd aanwijzen. (Arnh. Ct.)
