80slc jaargang.
1893 N°. 85.
Donderdag 20 Juli.
Verkiezing van vier Leden van
den Gemeenteraad
(ïOESCHE
De uitgave dezer Courant gescliiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmak te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brie vengaai ders
Wé -V ;,V
COURANT.
De pr{js der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om on vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
inzending van advertent! i:n voor 8 uren op den da^ der uitgave.
Van het stembureau voor de
wegens periodieke aftrjdiug. zijn entvaugen de processeu-verhaal
van iulevering en opening der stembriefje1», welke stnkkeu ter
secretarie voor een ieder ter inzage nedergelegd en waarvan
afschriften aangeplakt zijn.
Uit de processen-verbaal van opening blijkt, dat bij de ver
kiezing van de 463 geldig uitgebrachte stemmen op zich
vereenigd hebben de heeren
J. J. RA MONDT 336
W. F. K. LENSHOEK327
W. N. G. COENEN300
B. QUIST225
J. F. VAN DER LEEUW-!09
terwijl de overige stemmen verdeeld waren, zoodat gekozen
zijn de heeren
J. J. Bamondt, W. F. H. Lenshoek en
W. UT. G. Coenen,
terwijl eenc herstemming moet plaatshebben tnsschen de heeren
II. (tuist en J. F. Tan der Leeuw.
Goes, dea 19 Juli 1893.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J G. d. W. HAMER.
De Secretaris.
HARTMAN.
UITSLAG der verkiezing voor vier
Leden van den Gemeenteraad.
Uitgebracht 467 stemmen blanco en
van onwaarde 4volstrekte meerder
heid 232.
Hiervan verkregen de heeren
J. J. RAMONDT (l. en k.) 336 st.
W. F. K. LENSHOEK (J. en L) 327
W. N. G. COENEN (l. en k.) 300
B. Quist a225
J. F. Van der Leeuw (k..) 109
zoodat de drie eerstgenoemde candidaten
gekozen zijn en er eene herstemming
moet plaats hebben tnsschen de beide
laatstgenoemden.
(I. beteekent aanbevolen door de libe
ralen a. door de anti-revolutionairen
k. door de roomsch-katholieken).
Voorts waren uitgebracht op de heeren J. Dou-
ner 19, J. Buiize 11, 0. Oranje 10, M. De Bokx9,
W. Cense 7, M. Harinck 6, M. A. Stieger en J. P.
Bosholf 5, Ij. A. Knitel, J. J. Visser, L. De Beste
6D J. Pijke 4, H. Zwieter, J. De Jager, P. J. Van
de Ven, P. C. Van Helle, IV. Duvekot en M. D. Dek
ker 3, J. A. Steketee, J. De Hoogb,W. Bustraan, J. Pla-
zier, J. A. Van Heel, D. Oappon, D. Van 't West
einde, I. Wessel, Mozes Flücker, H. J. Roskes, K.
Maartense ieder 2 stemmen. Eindelijk verkregen nog
62 personen ieder 1 stem.
0e jongste Statenvergadering.
De val van jbr. Six als lid der Eerste Kamer
beeft heel wat pennen in beweging gebracht en de
houding der antirevolutionaire partij in onze Pro
vinciale Staten bij die gelegenheid aangenomen, is
door verschillende liberale bladen om het hardst
gelaakt.
Wij hebben om tweeërlei reden met voordacht
tot nogtoe daarover gezwegen in de eerste en voor
naamste plaats, omdat we den juisten loop der zaak
niet voldoende kenden; in de tweede plaats, om
dat men te Middelburg van liberale zijde deu val
van jhr. Six in den gemeentelijken verkiezingsstrijd
beeft betrokken, naar aanleiding van de houding
door bet aftredend gemeenteraadslid mr. V7\n Voorst
Vader daarbij ingenomen, en we ongaarne bet voor
beeld van sommige andere bladen volgen om ons
te mengen in een plaatselijken verkiezingsstrijd, dien
men van elders uit zoo zelden juist kan beoordeelen.
Thans, nu ook te Middelburg de stembus beeft
gesproken, en nu we meeneu voldoende ingelicht
te zijn omtrent bet gebeurde in de Statenvergade
ring van 11 Juli jl., wenscben we daarover een
kort woord te zeggen
De vergadering was belegd tegen des voormid
dags 11 uur en op de agenda kwam o. a. voorde
verkiezing van een lid der Eerste Kamer, doch op
verzoek van enkele liberale leden, die eerst na twaalf
uur meenden ter vergadering te zullen kunnen ko
men, had de voorzitter dit punt tot na den middag
verdaagd, in plaats van bet, zooals gebruikelijk is,
als eerste punt op de agenda te plaatsen.
Toen kwam de heer Hu vers met het voorstel om
de benoeming van een lid der Eerste Kamer bare
gewone plaats op de agenda weder te doen innemen
en hiertoe werd bij meerderheid van stemmen (reehter-
tegen linkerzijde) besloten. Daarop volgde onmiddel
lijk bedoelde benoeming met den bekenden uitslag.
Van de vijf afwezige leden, allen liberalen, kwam
later alleen de beer Van Deinse ter vergadering, j
die door treurige familieomstandigheden niet den
vorigen avond naar Middelburg had kunnen reizen.
De vier overigen bleven afwezig om redenen, zooals
elders in dit blad wordt vermeld.
Over de ^houding" der anti-liberale partij van
onze Staten in deze quaestie beeft men van liberale
zijde in klasse bewoordingen den staf gebroken.
Onzes inziens ten onrechte. Immers, ten einde den
liberalen candidaat jhr. Six de overwinning te ver
zekeren hadden eenige liberalen verzocht de ver
kiezing te verschuiven tot een uur, waarop men
hoopte, dat de meerderheid der vergadering uit libe
ralen zou bestaan. Welnu, teneinde den anti-liberalen
kandidaat de overwinning te verzekeren, besloten de
anti-liberalen de verkiezing te doen plaatshebben
aan bet begin der vergaderingt toen de meerderheid
der aanwezige leden uit anti-liberalen bestond.
Beide partijen volgden dus geheel dezelfde tactiek,
zuiver uit een partij-oogpunt, en zij hebben elkander
niets te verwijten en in beider houding valt niets
te wraken.
Wat de beer Hu vers deed was geheel correct; de
steun, dien de anti-liberalen hem verleenden, was
volkomen billijk en gerechtvaardigdevenzoo goed
als de verontwaardiging der liberalen over bet voor
gevallene, mits die verontwaardiging uitsluitend ben
treffe, die de schuld dragen van den val van jhr. Six.
We zonderen daarvan uit de heeren Yan Deinse,
die om bovengemelde reden en De Sinidt, die wegens
ongesteldheid, verhinderd waren van den aanvang af
ter vergadering tegenwoordig te zijn. Maar de overige
drie liberale leden hebben geen geldige reden voor
hunne afwezigheid en hunne lauwheid is niet genoeg
te laken. Zij wisten of dienden althans te weten,
dat op 11 Juli de verkiezing van een Eerste Kamer
lid aan de orde waszij hadden dus van den aan
vang hunne werkzaamheden of hunne reisplannen
daarnaar kunnen regelen. Dat zij dit niet gedaan
hebben is eene fout, waarvoor hunne kiezers ben
eenmaal ter verantwoording zullen te roepen hebben.
Maar dit is ook het eenige wat in deze quaestie
te wraken valt, en bet doet ons leed, dat de overigens
begrijpelijke spijt, die de liberalen bezielde bij bet
vernemen van do verkiezing van jhr. mr. Godin De
Beaufort, een spijt, die zich van ons niet minder
beeft meester -gemaakt dan van anderen, dezeu beeft
verleid tot een oordeel over onze tegenpartij, dat
niet van onbillijkheid is vrij te pleiten.
Het is ons dan ook onbegrijpelijk waarom men,
om zijne houding op 11 Juli, mr. Van Voorst Vader
te Middelburg uit den Raad wil bannen. Dat men
van liberale zijde zijne candidatuur bestrijdt als die
van een politiek tegenstander, is te verdedigen. Maar
dat men dien strijd aanbindt op grond van zijn mede
gaan met zijne partijgenootenop grond van zijne
hulp, verleend bij de verkiezing van een antirevolu
tionair lid der Eerste Kamer, komt ons niet logisch
voor. Wat bad men dan verwacht? Dat mr. Van
Voorst Vader zich voor dit geval van zijne partij
zou hebben afgescheiden Maar men wist toch zeker,
dat bij bij zijne verkiezing tot lid der Staten zich
verbonden beeft mede te werken tot de verkiezing
van antirevolutionaire leden der Eerste Kamer"
Zou men dan gewild hebben, dat bij ditmaal, nu
juist bij uitzondering kans van slagen voor zijne
partij bestond, zich ontrouw bad getoond aan zijne
belofte Hadde bij dit gedaan dan ware bij meer
te laken geweest, en minder achtenswaardig om als
vertegenwoordiger in welk college ook op te treden,
dan nu bij getoond beeft te zijn een man waarop
te rekenen valt, zij bet dan ook uitsluitend voor
onze tegenstanders.
GOES, 19 Jnli 1893.
In de 11. Maandag gehouden vergaderng van
bet bestuur der Vereeniging voor Volksverimaken"
alhier, is de heer A. P. L. S p u ij b r o e k be
noemd tot voorzitter.
Benoemd tot commies ter secretarie te Maas
tricht de beer G. J. H. P f a f fthans beëedigd
klerk ten hypotheekkantore alhier.
Voor laatstgemeld© betrekking is voorgedragen de
heer S. H. Drjjfbout, thans 2e klerk ten hy
potheekkantore te Maastricht.
In eene vergadering van de liberale kiesver-
eeniging t> Eendracht maakt macht" te Middelburg,
die door 104 leden werd bijgewoond, besprak de
voorzitter, de beer Herman Snijders, in eene schitte
rende openingsrede den val van jhr. Six als lid der
Eerste Kamer, daarbij vooral scherp critiseerende
do houding der vijf liberale Statenleden, die door
hunne afwezigheid op 11 Juli jl. dien val mogelijk
maakten.
Aan bot slot zijner redevoering doelde dhr. Snij
ders mede, dat door bet bestuur der kiesvereeniging
een schrijven was gericht aan bet lid der Provinciale
Staten van Zeeland, den beer Tb. Van Uije Pieterse,
van den volgenden inhoud
Middelburg, 12 Juli 1893.
WelEd.Geb. Heer.
Het bestuur der liberale kiesvereeniging »Een-
dracht maakt macht" alhier beeft tegen Maandag
avond 17 Juli a. s. een vergadering van genoemde
kiesvereeniging belegd, tot bet houden van eene be
spreking naar aanleiding van de verkiezing van een
lid der Eerste Kamer op 11 Juli jl.
Het bestuur zou bet zeer op prijs stellen indien
het aan de vergadering kon meedeelen door welke
redenen U verhinderd zijt geworden op de vergade
ring der Provinciale Staten, waar genoemde verkie
zing plaats had, tegenwoordig te zijn.
Ik neem daarom de vrijheid U bij dezen beleefd
te verzoeken mij wol te willen berichten wat te dien
opzichte door mij aan de vergadering kan worden
Hoogachtend, heb ik de eer te zijn,
Uw dw.
(get.) HERMAN SNIJDERS,
voorzitter der liberale kiesvereeniging
Eendracht maakt macht".
Op dit schrijven is van den beer Tb. Van Uije
Pieterse het volgende bericht ontvangen
Wiesbaden, 15 Juli 1893.
WelEdelGeb. Heer
Gaarne voldoe ik aan bet billijk verlangen van
bet bestuur der liberale kiesvereeniging Eendracht
maakt macht", oin de redenen te mogen weten, die
mij verhinderd hebben de vergadering der Staten bij
te wonen, waarin de verkiezing zou plaats hebben
van een lid der Eerste Kamer.
Die redenen zijn, dat de buitenlandscbe reis, welks
ik mij bad voorgesteld, bepaald was om aan te vangen
op Zondag 9 dezer en ik tot mijn leedwezen daarin
geen verandering kon brengen, omdat mijn schoon
zoon, te 's-Gravenbage, ons zou vergezellen, en diens
verlof geen uitstel gedoogde.
De uitslag der verkiezingen vernam ik uit de
nieuwsbladen, die mij bier nagezonden werden en
terwijl ik tot mijn spijt daaruit bemerkte dat die
voor Zeeland ongunstig was uitgevallen, bemerkte
ik tevens tot mijne geruststelling, dat mijne afwezig-
beid er de oorzaak niet van is geweest, en dat, al
ware ik tegenwoordig geweest, de beer Six toch
slechts 18 stemmen zou bekomen hebben en niet
herkozen zou geweest zijn.
Hoogachtend noem ik mij gaarne,
UEd. Dw. Dr.,
(get.) Til. VAN UIJE PIETERSE.
Dit vrij zonderlinge schrijven werd door de ver
gadering met gelach en teekenen van afkeuring
begroet.
De beer Snijders stelde daarop namens de- meer
derheid van bet bestuur de volgende mqtie voor
»De liberale kiesvereeniging Eendracht maakt
macht" te Middelburg,
betreurende dat de verkiezing van een anti-liberaal
lid der Eerste Kamer voor Zeeland op 11 Juli jl.
is mogelijk geweest door de tot dusver niet vol
doende gemotiveerde afwezigheid van eenige liberale
leden der Provinciale Staten, waaronder een afge
vaardigde voor bet hoofdkiesdistrict Middelburg
spreekt bare afkeuring over deze handelwijze uit;
en besluit dat van de aanneming en den inhoud
dezer motie aan bedoelden afgevaardigde voor bet
boofdkiesdistrict Middelburg mededeeling zal worden
gedaan
hem daarbij de vraag stellende of hij van meening
is, dat bij zijn mandaat ter beschikking van de
kiezers behoort te stellen".
Na eenige discussie werd deze motie door de
vergadering met algemeene stemmen aangenomen.
Naar men verneemt, moet bet gebleken zijn.
dat van. de 5 liberale Statenleden, die
Dinsdag niet tegenwoordig waren bij de verkiezing
van een lid voor de Eerste Kamer, twee voor bun
plezier op reis waren, éón eene verkooping had
een notaris één te laat kwam en één wegens
ongesteldheid verhinderd was. De leden, die voor bun
pleizier op reis waren, hadden zeker ter wille van
de liberale kiezers, die hun een mandaat opdroegen,
wel tegenwoordig kunnen zijn, terwijl bet lid, dat
te laat gekomen is, zeer zeker wei wat vroeger bad
kunnen komendan eerst was onze geachte afge
vaardigde, jbr. mr. W. Six, herkozen. (Z. N.J
Borsele. De voordracht van drie personen, ter
benoeming van een waterbouwkundig amb
tenaar bij het Bestuur der waterkeering van Elle-
woudsdijk-Borsele, standplaats Ellewoudsdijk, bestaat
uit de heeren J. Nieuwdorp, waterbouwkundig ambte
naar van Nieuw-Bommenede te Zonnemaire, H. Koole,
buitengewoon opzichter bij de havenwerken to Gorin-
chem en M. Perdinandusse, waterbouwkundig amb
tenaar van den Willem-Annapolder, te Biezelinge.
Bij Kon. besluit van la dezer is aan den beer
mr. C. PijnackerHordijk, op zijn verzoek,
een eervol ontslag verleend als gouverneur-generaal
van Nederlandsch-Indië, onder dankbetuiging voor
de vele en gewichtige diensten door hem aan den
lande bewezen, en met bepaling dat voormeld eervol
ontslag gerekend zal worden in te gaan met den dag,
waarop hij de functiën van gouverneur-generaal aan
zijnen opvolger zal hebben overgegeven.
Bij Kon. besluit van gelijke dagteekening is be
noemd tot gouverneur-goneraal van Nederlandscb-
Indië de beer jbr. C. H. A. Van der W ij c k
oud-vice-president van den Raad van Nederlandsch-
Indië, met bepaling dat bij als zoodanig optreedt
den dag, waarop bij te Batavia zal aankomen.
De nieuwbenoemde gouverneur-generaal is een
man van groote werkkracht en begaafdbeden en
doorkneed in Indische toestanden. In Indië geboren,
werd hij voor zijne opvoeding naar Nederland ge
zonden. Te Delft, waar bij studeerde voor Indisch
ambtenaar, was hij reeds om zijn vlugheid van geest
zeer gezien.
In 1858 of 1859 als O.-I. ambtenaar uitgezonden
doorliep bij de ganscbe ambtelijke carrière en steeds
vervulde bij de hem opgedragen taak met onder
scheiding. O. a. was de beer Van der Wijck resident
van Tagal en Soerabaja. Later werd hij benoemd
tot lid van den Raad van Nederlandseb Indië en
ten slotte vervulde bij er den zetel van vice-president.
Na ongeveer 33 jaar in den Indischen dienst te
hebben doorgebracht, werd hij in 1892 op zijn ver
zoek gepensioneerd en maakte bij de terugreis naar
Nederland, om echter reeds ia den aanvang van dat
jaar weder naar Indië terug te keeren, thans in
particuliere betrekking, namelijk als commissaris der
Paket-maatschappij.
Uit eene mededeeling der Prot. Nbr. over
Neerbosch blijkt, dat de commissie, die zich
met bet onderzoek heeft belast, in drie afdealingen
zal gesplitst worden, een juridische, een pedagogische,
en een hygiënische, waardoor de werkzaamheden vau
zelf verdeeld worden. Men stelt zich voor, dat bet
minstens drie maanden zal duren, alvorens da rap
porten openbaar gemaakt worden.
De felle bestrijder van bet ministerie mr.
Sprenger van Eyk richt thans de batterijen van zijn
weekblad Nederland tegen de kieswet-Tak.
Van den minister, die in de memorie zijn voorstel
bet eenig mogelijke noemde en alle andere oplossingen
één voor één onaannemelijk verklaarde, is bet niet
te verwachten, dat bij thans met zulk een andere
oplossing genoegen nemen -aoubovendien beeft bij
in zijn antwoord de noodzakelijkheid van een zoo
groote uitbreiding met veel klem betoogd. En vooral
moet men rekening houden met de eigenschappen
van den beer Tak van Poortvliet, van wien mr. S.
v. E. bet volgende getuigt
Groote meegaandheid werd nooit onder diens
eigenschappen geteld. Wat in eens anders mond
misschien te beschouwen zou zijn als ijdel vertoon,
als bangmakerij, heeft bij hem eene sterkere, krach
tiger beteekenis.
Reeds vóór jar&n voorstander van eene uitbrei
ding van kiesrecht, zeker niet geringer dan $lie,
welke bij nu voorstelt, weet bij te wachten.
Sterk in en door zijne overtuiging, laat hij aan
den tijd over te brengen, wat men nu niet geven wil.
Hij gelooft en baast niet".
Als nu eens voor 's ministers ontwerp geen meer
derheid in de Kamer werd gevonden, wat dan
vraagt Nederland. »Er zijn er, die voor dit geval
een Kamerontbinding voorspellen"maar dat kan
zij toch niet gelooven, want, zoo redeneert ze, die
verwerping zal dan bet gevolg zijn van de ongrond
wettigheid, een kwestie, die gelijk ze uitvoerig be
redeneert, zoo eenvoudig is als men 't maar hebben
kan en enkel daarop neerkomt, dat bet niet-offi-
ciëel bedeeld zijn als kenmerk van welstand aan te
nemen gelijk staat met te zeggen: »wie niet te bed
ligt is gezond." »Zal men de kiezers uitspraak laten
doen over de juistheid van zulk een stelling Nu,
dat zou wat fraais zijn
De vraag van Nederland >wat dan wordt door
baar dus eigenlijk niet beantwoord misschien ligt
bet antwoord in baar zooeven geciteerde uitspraak,
dat Tak van Poortvliet gelooft en dus niet baast.
Zij gevoelt zich tegenover een dergelijken man
uit één stuk blijkbaar niet op baar gemak»Zou
de minister bet gevaar, waarmede zijn voorstel wordt
bedreigd, niet inzien Het is baast ondenkbaar."
welke vraag waarschijnlijk aldus moot worden ver-