1893 N". 84.
Dinsdag 18 Juli.
80sle jaargang.
J. J. RAIOSDT.
W. F. K. LENSHOEK
W. N. G. GOEIEI,
De Aangifte van leerlingen
J. J. RAMONDT,
W. F. K. LENSHOEK
W. N. G. COEiNEN.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de beeren Nijgh Van Ditmau te Botterdam en verder
bjj alle Bookverkoopers en Brievengaarders,
Inzending; van advertentiën voor 9 uren op den dag; der uitgave.
De prjjs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
voor alle scholen van het lager onderwijs
(behalve school E) en de bewaarschool
ia opengesteld van Woensdag den 19 tot en met Woensdag
den 26 Juli a. s. op eiken werkdag van des voormiddags 9
tot des namiddags 2 uren. ter secretarie van de gemeente.
Goe», den 15 Juli 1893
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
Meer nog dan in het artikel in ons vorig nommer,
dat reeds geschreven was vóór we kennis droegen
van het besluit der R. K. kiesvereeniging, moeten
we den liberalen op het hart drukken toch éénparig
hunne stem uit te brengen op alle drie de libe
rale eandidaten
EN
Hoezeer we ons ook verheugen over de sympathie,
die deze candidaturen bij onze katholieke mede-kiezers
hebben verworven, en hoe begrijpelijk het ook is, dat
zij trachten een eigen candidaat gekozen te krijgen,
zoo meenen we toch erop te moeten wijzen, dat de
kansen op eene herstemming door dit laatste aan
merkelijk grooter zijn geworden.
Daarom aan onze partijgenooten de ernstige raad
zorg te dragen, dat geen onzer eandidaten in die
herstemming begrepen wordt. En dit ban alleen voor
komen worden door eene getrouwe opkomst van alle
voorstanders dier candidaturen, met hun stembriefje
voorzien van de namen
EN
allen aftredende leden.
Men lette vooral op de voornamen.
De stembus is geopend van 9 tot 5 uren.
Een reeds geschreven naam mag worden doorge
haald en een andere daarvoor in de plaats gezet.
De kiezer, die geen stembriefje heeft ontvangen
of het zijne verloren heeft, kan ter gemeente-secre
tarie een ander bekomen.
Algemeen Overzicht.
De behandeling der Duitsclie legerwet heeft
sedert ons vorig overzicht eene groote schrede voor-
uitgedaan, daar de eerste lezing van het ontwerp
in dea nieuwen Rijksdag bereids is afgeloopen en
de behandeling der artikelen een aanvang heeft ge
nomen. Bij die eerste lezing is al reeds gebleken,
dat de Polen, die, zooals wij vroeger mededeelden,
in hoofdzaak de beslissing in handen hebben, zich
vóór het ontwerp zullen verklaren. Dit besluit is
evenwel niet dan na eene heftige gedachtenwisseling
in eene partij vergadering genomen. Bovendien heeft
de regeering eene beursbelasting toegezegd, waar
mede zij een deel der stemmen van de anti-semieten,
met Böckel aan het hoofd, heeft gewonnen. Daar
door is de aanneming der legerwet dan ook vrijwel
verzekerd, hoewel toch de meerderheid, die zij ver
werven zal, niet groot zal zijn. Koddig is het te
lezen hoe, met het oog daarop, de leiders waken
over de gezondheid hunner party gen ooten. Men
verhaalt dat één hunner dezer dagen, toen hij eenigen
zijner aanhangers aan het buffet zich zag laven, op
hen toetrad met de ernstige waarschuwing: »Niet
te veel drinken met de warmte, mijne heeren 1"
Art. 1, dat men het beslissende artikel zou
kunnen noemen, werd Donderdag aangenomen met
198 tegen 187 stemmen. Deze meerderheid van
slechts elf stemmen, ontlokte Eugen Richter de op
merking, dat eene plotselinge ongesteldheid van een
tiental voorstanders de kansen bij de eindstemming
nog kan doen keeren. Op deze bijzondere omstandig
heid zal echter wel niet gerekend worden en men
acht de aanneming van het ontwerp dan ook ver
zekerd. Vreemd is het intusschen, dat men de be
slissing reeds verwacht, nog vóór de aanvullings
verkiezingen hebben plaatsgehad.
Bij alle partijen bestaat blijkbaar de wensch om
de behandeling der wet zoo spoedig mogelijk te
doen ten einde loopen. Daarom dan ook, is zij niet
eerst weder commissoriaal gemaakt, wat anders niet
het oog op de veie nieuwe elementen in den Rijks
dag niet onnoodig zou zijn geweest.
Vóór dat de eerste lezing plaatshad werd de ge
wezen voorzitter Von Levetzow als zoodanig her
kozen, terwijl uit het Centrum als de talrijkste
partij de eerste onder-voorzitter, baron Von Buol,
uit de nationaal-liberalen de tweede onder-voorzitter,
de heer Bürklin, werd gekozen.
In Frankrijk is het in de afgeloopen week
vrij rumoerig toegegaan, tengevolge van de onge
regeldheden, die te Parijs hebben plaatsgehad. Ver
schillende interpellaties waren daarvan het gevolg,
waarmede we onze lezers niet zullen vermoeien, om
dat ze alle geëindigd zijn met moties van vertrouwen
en de regeering dus de overwinning heeft behaald.
Belangrijker is, dat de minister van Financiën
Peytral eensklaps zijn ontslag heeft genomen, wat
vooral moeielijkheid dreigde op te leveren met het
oog op de begrooting, die in behandeling is. De toe
dracht dezer zaak is eenigszins ingewikkeld, hoewel
niet van belang ontbloot, omdat zij de positie van
het ministerie niet heeft versterkt.
Jl. Zaterdag deed de afgevaardigde Pichon het
voorstel om de wet op de vereenigingen ook toete-
passen op de geestelijke congregatiën, doch op ver
zoek van den minister-president Dupuy werd de
behandeling daarvan verdaagd met 259 tegen 233
stemmen, waarbij evenwel de meerderheid der repu-
blikeinscbe afgevaardigden tegen de regeeriog stemde.
Dit gaf den minister Peytral, die het radicale element
in het kabinet uitmaakt, aanleiding zijne portefeuille
ter beschikking te stellen. Door deze gedeeltelijke
crisis liep echter de eenheid der republikeinscke partij
groot gevaar, en daarom nam ook Dupuy zijn ont
slag, wat echter niet door den president der repu
bliek werd aangenomen. De slotsom van dit alles
is geweest, dat Peytral op zijne ontslagaanvrage
is teruggekomen, doch niet dan nadat Dupuy had
toegegeven ten aanzien van de verplaatsing van den
heer Lozé, den prefect van politie, die zich bij de
Parijsche troebelen vrij onmenschkundig heeft ge
dragen, op eene verandering in de organisatie der
politie en op het afleggen in de Kamer van eene
verklaring in den zin der radicalen.
Den heer Lozé zal een diplomatieke post worden
opgedragen, zoodat aan dit gedeelte van de voor
waarden van den minister Peytral is voldaan. Of
echter zijne andere wenschen ook vervuld zullen
worden is nog twijfelachtig met het oog op de
meerderheid, die dezer dagen herhaaldelijk de re-
geeringspolitiek heeft goedgekeurd.
De Kamer heeft vervolgens met spoed den be-
grootingsarbeid ten einde gebracht, na een besluit
om alles wat op de drankbelasting betrekking heeft,
daarvan te hebben afgescheiden. Aanvankelijk was
daaromtrent anders beslist, doch later kwam de
Kamer op haar eerste besluit terug.
De begrooting zal nu door den Senaat in be
handeling worden genomen, die zich er wel mede
zal vereenigen, en daarna verwacht men spoedig
het besluit betreffende de nieuwe verkiezingen.
In Siam zijn de zaken ook nog niet in orde. Ver
trouwbaar zijn de berichten daaromtrent wel niet
geheel, omdat ze meest van Engelsche zijde ko
men, maar veilig mag toch worden aangenomen,
dat de verhouding tussciien de Siameesche regeering
en Frankrijk zeer gespannen is. Engeland en Neder
land zonden schepen om hunne landgenooten ginds
bij een eventueelen oorlog te beschermen.
Fiigelaiid's hoofdstad vierde in de afgeloopen
week feest ter gelegenheid van het huwelijk van
den oudsten zoon des Kroonprinsen met de prinses
Von Teek, waarbij verscheidene vorstelijke personen
tegenwoordig waren. Dit heeft echter geene vertra
ging gebracht in de behandeling van het home-rule-
ontwerp, die nu, dank zij de beslissing omtrent don
datum waarop zij moet zijn geëindigd, iets vlugger
van stapel loopt. De eerste termijn, die gesteld was,
was 8 Juli; en toen deed zich dan ook het kluch
tige verschijnsel voor, dat de voorzitter midden in
eene redevoering over een amendement de discussiën
sloot en het artikel in stemming bracht. Vele leden
van het Lagerhuis, die de hoffeesten bijwoonden,
werden ijlings ontboden, en verschenen in gala
kostuum in het Lagerhuis om hunne stem uit te
brengen. Of er ook discipline heerscht in Engeland
Inmiddels is Vrijdag reeds een tweede termijn
verstreken en vorderde mitsdien de behandeling tot
artikel 26.
Belangrijk is de geschiedenis van art. 9, waarbjj
aanvankelijk bepaald werd, dat het aantal Iersche
afgevaardigden in het Engelsche parlement van 103
op 80 zou worden teruggebracht, die uitsluitend
over Iersche aangelegenheden zouden hebben te stem
men. Deze laatste bepaling trok Gladstone Vrijdag
onverwachts in, zoodat nu de Ieren over alles zullen
ï^edestemmen.
Dit veroorzaakte groote beweging in het Lager
huis en geheel rechtvaardig is zulk eene plotselinge
ommekeer op een der belangrijkste punten van het
geheele ontwerp dan ook niet. Toch zegevierde de
regeering, want het artikel werd met eene meerder
heid van 33 stemmen aangenomen.
De Spaansche Cortes heeft de begrooting van
oorlog aangenomen, wat eene groote overwinning is
voor den minister-president Sagasta en niet minder
voor den minister van financiën Gamazo, die onver
zettelijk bleef op het punt der door hem aangegeven
bezuinigingen op die begrooting, waartegen de oppo
sitie zich zoo krachtig had verzet.
De Khedive van Fgyjite bevindt zich thans als
gast bij zijn suzerein, den sultan van Turkije. Enge
land is met dit bezoek weinig ingenomen, omdat
het blijkbaar ten doel heeft Turksehe troepen of
althans een Turksehe lijfwacht in Egypte te ver
krijgen, waarin eene wapening tegen Engeland's
inmenging in de Egyptische aangelegenheden wordt
gezien. Voegt men daarbij de gecombineerde Rus-
sisch-Fransch9 vlootmanoeuvres, die in de Middel-
landsche Zee zullen plaatshebben, dan is het begrij
pelijk, dat Engeland den gang van zaken in deze
teedere quaestie met leede oogen aanziet.
Naschrift. De legerwet is Zaterdag bij de derde
lezing met 201 tegen 186 stemmen aangenomen.
Dat de meerderheid nu grooter was dan bij de eerste
stemming kwam, omdat de anti-semieten Ahlwardt,
Liebermann en Leuss, die Donderdag afwezig waren,
nu voor de wet stemden, terwijl nu twee leden van
de minderheid ontbraken.
De mededeeling, dat de legerwet was aangenomen
n de dankbetuiging des Keizers, die door den
rijkskanselier werd voorgelezen, werden door alle
partijen zwijgend aangehoord.
Zeer trok het de aandacht, dat de Keizer plotseling
in den Rijksdag verscheen, hetgeen zelden voorkomt.
De Keizer bleef in de kamer van den rijkskanselier,
ontbood den rijkskanselier en den conservatieven
afgevaardigde Stumm en overhandigde den heer
Stumm het grootkruis der Hohenzollern-orde.
Toen de Keizer wegreed, werd hij door de bijzonder
talrijke volksmenigte, die zich voor den Rijksdag
had vereenigd, met luide toejuichingen begroet.
Gedurende den geheelen duur der zitting was erin
de straat eene zoo talrijke menigte op de been, dat
het verkeer slechts met moeite kon gehandhaafd
worden. Het bericht, dat de legerwet was aange
nomen, werd door de menigte onder stilzwijgen
vernomen.
GOES, 17 Jnli 1893.
De antirevolutionaire kiesvereeniging te Goes
heeft a£n de heeren Den Boer en De Jonge, leden
der Provinciale Staten, opgedragen den dank der
kiesvereeniging te brengen aan de antirevolu
tionaire Statengroep in Zeeland, die
door haar tactisch en volledig optreden de verkiezing
van een antirevolutionair oud-minister tot'lid der
Eerste Kamer heeft mogelijk gemaakt. Vad
Bij K. B. zijn benoemd tot dijkgraaf van den
Bijleveldspolder, F. P. Polderdijk; tot dijkgraaf
van den polder Oosterzwake, J. W o u t e r s e n
tot dijkgraaf van den Suzannapolder, F. P. Polder-
d ij ktot plaatsvervangend dijkgraaf van den Mag-
dalenapolder, A. B. T h o m a e s tot plaatsvervan
gend dijkgraaf van den Visartpolder, J. Lybaart.
Bij het admissie-examen van 's rijks-veeartsenij
school is o. a geslaagd C. S. Jeronimus, van
Middelburg.
De Haagsche correspondent van de N. Gron.
Ct. zegt naar aanleiding van de nietherkiezing van
j h r. Six in de Eerste Kamer, dat bij toch misschien
spoedig zijn mandaat zou hebben neergelegd daar
hij, naar de correspondent bij gerucht vernam, ge
doodverfd wordt als opvolger van jhr. Van Pankuys
voor het ambt van Commissaris der Koningin in
Overijsel.
Borsele. Voor de betrekking van water
bouwkundig ambtenaar bij het bestuur
der waterkeering van Ellewoudsdijk-Borsele, stand
plaats Ellewoudsdijk, hebben zich 22 sollicitanten
aangemeld. De bezoldiging bedraagt f 900 'sjaars.
Zoodra iemand zijne bezittingen tegen brand
schade verzekert, heeft hij er geen geldelijk belang
meer bij, of zij geheel of gedeeltelijk verbranden.
De verzekeraar daarentegen heeft er alle belang bij,
den brand ten spoedigste te blusseben. Dit denkbeeld
heeft den heer J. Reijenga, commies dor telegraphie,
te Amsterdamaanleiding gegeven zich per adres tot
den Raad der hoofdstad te wenden, om hem in over
weging te geven de bezittingen der inge
zetenen in eigen verzekering te nemen.
Immers, zij betalen eene zeer belangrijke som aan
de diverse binnen- en buitenlandsche brandwaarborg
maatschappijen, welke fondsen, volgens den reques-
trant, zouden kunnen strekken lo. tot vergoeding
van de geleden schade uit de gemeentekas en tot
vorming van een reservefonds, 2o. tot dekking van
de kosten der brandweer en tot meerdere volmaking
en uitbreiding van dat korps, 3o. tot terugkeer van
de oprichtingskosten der brandweer in de gemeente
kas gevolgen, die eene nauwgezette overweging van
zijn logisch en lumineus denkbeeld alleszins waardig
maken, niet uitsluitend voor Amsterdam, maar ook
voor andere gemeenten.
Bij de Zaterdag gehouden trekking der 3 pet.
Amsterdamsche premie-leening van
1874 werden de vo'
gende 133 seriën
uitgeloot
14
2766
5485
8197
12065
14595
18477
580
2991
5568
8263
12351
14688
18545
687
3136
5612
9094
12427
14736
18620
778
3318
5684
9116
12556
14782
18638
786
3345
5914
9496
12702
14992
18934
942
3415
5919
9644
12739
15110
19266
994
3662
5941
9717
12817
15738
19282
1240
3743
5952
10354
12977
15743
19447
1350
4040
6314
11070
13426
16358
19587
1382
4062
6320
11418
13796
16510
19650
1397
4208
6460
11478
13858
16855
19749
1488
4256
6741
11507
13984
16908
19857
1765
4291
6915
11512
14046
16958
20230
1802
4513
7169
11642
14049
17055
20334
1820
4527
7519
11717
14064
17229
20408
1877
4766
7690
11737
14286
17589
20418
2018
5372
7697
11770
14394
17714
20460
2253
5409
7873
11813
14451
18128
20888
2423
5473
7921
12003
14539
18328
20939
De
premiën vielen ten deel als volgts
19749
no. 3 50.000s. 16958 no. 9 1000s. 19587
no. 7 en s. 20418 no. 4 ieder 500s. 1820 no.
10, s. 5919 no. 9, s. 7519 no. 6, s. 9460 no. 9,
s. 12739 no. 3, s. 14595 no. 6, s. 163-58 no. 9,
s. 19282 no. 3, s. 20460 no. 4 ieder ƒ200s. 2253
no. 3, s. 2423 no. 10, s. 3662 no. 6, s. 5372 no.
7, s. 5409 no. 6, s. 5568 no. 10, s. 5952 no. 9,
s. 9496 no. 10, s. 11737 no. 10, s. 12817 no. 6,
s. 13796 no. 9, s. 14049 no. 6 elk 150.
Landbouw en Veeteelt.
De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft
aan den inspecteur van het middelbaar onderwijs,
belast met het toezicht op de landbouwscholen,
machtiging verleend om met de rijkslandbouwleeraren
en waarnemende rijkslandbouwleeraren eene samen
komst te houden, ter bespreking van de vraag hoe
deze ambtenaren de landbouwers zouden kunnen
voorlichten omtrent de wijze waai-op kan worden
voorzien in de bestaande behoefte aan groen voeder.
In verband daarmede is door bovengenoemde amb
tenaren uitgebracht het hieronder volgende
ADVIES aan de landbouwersbetreffende de
middelen die aangewend kunnen worden om
te voorzien in de behoefte aan veevoeder.
De langdurige droogte in dit voorjaar en in den
voorzomer heeft bijna allerwege groot gebrek aan
veevoeder doen ontstaan en met veel zorg ziet men
in verschillende streken den aanstaanden winter te
gemoet. Brengen de volgende maanden gunstig weder,
dan kan die zorg nog aanmerkelijk worden verlicht,
wanneer de landbouwers er naar streven, om vee
voeder te verbouwen, zooveel ze maar eenigszins
kunnen.
Het schijnt in de gegeven omstandigheden van
groot belang, dat de landbouwers zich zooveel moge
lijk houden aan de gewoonlijk gekweekte gewassen,
om daardoor de kans voor mislukking zoo gering
mogelijk te doen zijn. Door eene zorgvuldige behan
deling en overvloedige bemesting met stalmest of
hulpmeststoffen moet getracht worden een grooteren
oogst dan gewoonlijk te verkrijgen.
De aandacht der landbouwers wordt gevestigd op
de volgende zaken.
I. op kleigronden en goede zandgronden verbouwe
men een mengsel van gewone wikken en haver.
Daarbij is als volgt te handelen
Zoodra de vooi vrucht geoogst is, wordt op de
stoppelen zoo noodig 12 H.L. ongebluschte kalk per
H A. uitgestrooid en ondergeploegd. Is de voorvrucht
niet met superphosphaat, slakkenmeel of eene andere
phosphorzuurhoudende meststof bemest, dan strooie
men daarna 200 a 300 K.G. superphosphaat van 14
percent per H.A. uit en egge deze meststof met de
vervolgens te zaaien haver en wikken onder. Voor
zaaizaad gebruike men 1H.L. wikken en l H»L.
haver per n.A.