BIJVOEGSEL
GOESOHE COUKANT.
ZATERDAG
15 JULI 1893.
No. 83.
Nagekomen Advertentie.
Kiezers van Miaod-Bath
Adr. Blok Jz.,
Jan Blok h. Jr.
Johannes Van Boven,
W. Van Strien.
Landbouw en Veeteelt.
Met systeem-Bertels,
waarover we reeds het een en ander mededeelden,
begint algemeen de aandacht te trekken en meer
en meer wint de meening veld, dat men daarvan
een geheele ommekeer in het landbouwbedrijf mag
verwachten.
Thans bevat de Telegraaf omtrent deze zaak een
zeer lezenswaardig artikel, waaraan wij voor onze
lezers het volgende ontleenen.
Geleid door de gedachtede boerderij moet door
melk, boter, kaas en vleesch te produceeren, trachten
de hoogste opbrengsten te verkrijgen, is het den heer
Bertels gelukt, met verwaarloozing van elk weten
schappelijk stelsel, een systeem van grondbewerking
en wisselbouw in practijk te brengen, dat de prach
tigste resultaten oplevert.
De grond, o_ waarop dhr. B. zijn stelsel bouwt, is
ten deele gelegen in de merkwaardige eigenschappen
van sommige gewassen, zooals lupinen, serradella enz.,
om de stikstof uit de lucht tot zich te kunnen nemen.
Dbr. B. beweert echter, dat iedere plant zich met
vrije stikstof uit de lucht voedtde zooeven ge
noemde planten evenwel bezitten, behalve het ver
mogen om de stikstof te verzamelen, ook de organen
om die te bewaren.
Nu doet zich de vraag voorwanneer ontsnapt wéér
die kostbare stikstof uit de plant en dhr. B. ant
woordt daaropwanneer de periode van het rijp
worden intreedt. Daarom moet men de cultuur
gewassen in groenen toestand snijden en geeft ze
als voeder aan het vee.
De groote quaestie was nu nog de aanzienlijke
hoeveelheden groenvoer, die in twee of drie sneden
per jaar op eene boerderij kunnen geoogst worden,
te bewaren. Het tot zoogenaamd droog voer ver
werken, bleek dhr. B. zeer schadelijkderhalve be
sloot hij tot inkuiling of ensileering, doch niet op
de gebruikelijke wijze in silo's of in de in zwang
zijnde persen.
Dhr. B. maakte kuipen met gaten doorboord, ge
vuld met allerlei groen voeder en belast met een
bepaald gewicht per M2., terwijl de thermometer de
temperatuur zou aanwijzen, die er gedurende het
geheele proces zich in de samengeperste massa ont
wikkelde. Hij bevond, dat bij een druk van 400 K.G.
per M\ de conserveering het best plaats hadmen
verkreeg dan gedurende twee maanden eene broeiing
van 55° tot 60° Celsius, waarna de temperatuur
daalde tot eene constante hoogte van 25° C.
Na dit langs proefondervindelijken weg te hebben
geconstateerd, liet dhr. B. een volledigen »zoet-groen-
voederpers" maken. Volgens bepaalde voorschriften
tot eene aanzienlijke hoogte opgestapeld, wordt de
voorraad groenvoer door middel van plaggen aan
eene drukking onderworpen, die bovengenoemden
warmtegraad te voorschijn roept. De kanten worden
afgestoken, en ook dat afgestoken gedeelte erlangt
nog een plaats in de pers. Rondom den hoop wordt
eene kleine goot gelegd, waarin het uitlekkende vocht
wordt opgevangen, dat tendeele als varkensvoeder
dienst dnet. Datzelfde vocht dient tevens om de af
gesneden kanten te bedekken, waardoor een uitste
kend middel wordt verkregen om de toetreding der
lucht af te sluiten, als het na verloop van eenigen
tijd hard geworden is.
Op die wijze heeft dhr. B. een krachtvoeder ver
kregen, welks reuk geheel gelijkt op dien van versch
roggebrood, en waaraan het vee de voorkeur geeft
boven gewoon groenvoer. De analyse van dit zoet-
groenvoeder is volgens onderzoek te Wageningen
eiwit-achtige stoffen4.2 procent,
vet1.6
zetmeel7.6
onverteerbare celstof 7.8
minerale bestanddeelen 2.3
vocht76.5 t>
De voedingsverhouding van stikstof-houdende tot
stikstof-vrije stoffen is derhalve als 1 tot 2.76. Men
km derhalve volstaan met per dag per stuk vee
30 a 40 Kg. te voederen en verder tot buikvulling
stroo te verstrekken.
Teneinde de vraag te beantwoorden welke voeder
gewassen voor de pers geschikt zijn, ging de heer
B. uit van de voorwaarden datle. de voedings
waarde van het gewas scheikundig als aanzienlijk
moest genoemd worden, 2e. de teelt mogelijk moest
zijn op de schraalste zandgronden, 3e. de tijdperken
van groei van dien aard waren, dat meer dan één
snede groen voer per jaar van denzelfden akker kon
geoogst worden, 4e. dat de planten ten deele de
eigenschap bezaten vanwege haar hoog stikstof hou
dend vermogen tot groenbemesting te kunnen dienen.
Groene of snij rogge, serradella, snijgras, snij haver,
klaver, aardappelsfcruiken, bieten-blade2-en, spurrie,
lupinen, wikken kunnen alle voor de pers in aan
merking komen toch zijn de voornaamste gewassen,
die men op de boerderij van den heer B. aantreft
rogge, haver, lupinen, spurrie, serradella en zand-
wikken, die door hem boven winterwikken worden
Dhr. B. bezit op het oogenblik naast weilanden,
die tengevolge van de droogte niets opleveren, ge
heele akkeis met een prachtigen voorraad spurrie
ter hoogte van 3 d M., lupinen' en serradellen van
nog grootere hoogte. Zelfs in het barre zand schoot
de vóór een paar weken gezaaide lupine met spurrie
welig op, een schoonen oogst belovende.
In hoofdzaak komt de methode van dhr. B. hierop
neder, dat bij door inwerking van de lucht en het
benutten van reeds naar beneden gezonken voedings
stoffen tracht de productiviteit te verhoogendoor
een flinke diepe beweging de opzuiging of weg-
zakking van het water tracht in de hand te werken,
maar vooral verbinding in den bodem te houden
en door eene geleidelijk diepere bewerking te voor
komen, dat zure grondsoorten aan de inwerking van
de lucht worden onttrokken. Bovendien tracht hjj
nog zijn grond in goeden stand te houden, in de
eerste plaats door bemesting met stalmest, wat de
nabijgelegen landerijen betreftin de 2e plaats door
bemesting met groenmest (meestal tweede of derde
snede groenvoeder) en in de 3e plaats, wanneer het
strikt noodig mocht blijken, uit te nemen proeven,
door het gebruik van kunstmeststoffen. Overigens
is zijn stelregelgoed mesten of in 't geheel niet
mesten.
Zoo wordt de mogelijkheid geschapen otn jaar
lijks eene opbrengst van circa duizend gulden aan
geperst groenvoer per H.A. zandgrond te verkrij
gen, waardoor volgens dhr. B. zelfs hooi- en koek-
voedering overbodig zullen worden.
Niet minder bewonderenswaardig zijn de uitkom
sten door hem verkregen met het in cultuur brengen
van bijna waardeloos liggende heidevelden. Na eerst
de plag verwijderd te hebben, wist hij door eene
gepaste bewerking de productiviteit zoodanig te be
vorderen, dat na een prachtigen roggeoogst van
verleden jaar de grond nog eene eigen bemesting
leverde, die zoo uitstekend werkte, dat de koren
oogst van dit jaar iederen boer moet doen water
tanden. De prachtigste rogge en haver rijpten op een
akker van circa vijf H.A., die vóór een jaar of vier
nog geheel en vóór twee jaren nog gedeeltelijk
heide mocht heeten.
De heer Bertels verwacht van zijne methode eene
geheele ommekeer in de uitoefening van het land-
bon wbediijf, die èn aan den landbouw èn aan de
maatschappij zal ten goede komen. Mogen zijne ver
wachtingen in alle opzichten verwezenlijkt worden.
Gemengde Berichten.
Hedennacht omstreeks twaalf uren werden
de bewoners der Lange Vorststraat alhier uit hun
slaap gewekt door een clubje van vier jonge mannen,
waarvan er een, die dronken was, door de drie an
deren met groote moeite werd vervoerd naar de
ouderlijke woning. Daar binnen bereikte het lawaai
zijn toppunt en de inmiddels ontboden politie, ter
sterkte van vier man, kon den belhamel niet mede-
nemen, daar de vader dit tegenhield. De zoon ver
zette zich weder tegen den vader, vloog de straat
op en werd toen door de politie ingerekend. De drie
vrienden van den gearresteerde kregen het daarop met
diens familiebetrekkingen aan den stok, zoodat er
een gevecht ontstond. Twee der politie-agenten lieton
de overbrenging van den gevangene aan de twee
anderen over, om de vechtenden tot bedaren te
brengen, hetgeen hun vrij spoedig gelukte. Intus-
schen was in de Lange Kerkstraat tusschen den
arrestant en de twee politie agenten een worsteling
ontstaan, waarop weder burgers toeschoten om den
gevangene in verzekerde bewaring te helpen bren
gen, hetgeen, toen hij de boeien aankreeg, zonder
verdere stoornis kon geschieden.
Op een zolderkamertje boven het kantoor in
de Bank van Leening alhier, ontstond hedenmiddag
brand in een kinderslaapkrib, die met kleeren gevuld
was. Door den feilen rook werden de voorbijgangers
opmerkzaam gemaakt, die met de bewoners met
emmers water den brand spoedig bluschten. Men
vermoedt dat de kinderen, die er even te voren ge
speeld hadden, de onvoorzichtigheid hebben begaan
om met lucifers te
wegens zeer ernstige reden ontslagen. Opmerkelijk
is het, dat sedert dien tijd het gespuis in de Zwa
nenburgerstraat iederen avond op schandelijke wijze
huishoudt voor de deur van de inrichting. Dinsdag
avond namen twee personen nachtverblijf van een
dubbeltjede administrateur, de heer Da Costa,
niet vermoedende dat zij dronken waren, liet ze
binnenkomen.
In de gaarkeuken zochten deze gasten met de
buffetjuffrouw twist, omdat zij weigerde krediet te
verleenen. Onder den uitroep»de directeur is er
uit, nou jij er ook uit", vielen ze het meisje aan.
De heer Da Costa en de portier kwamen tusschen-
beide; hierop vluchtten de woestelingen naar de
slaapzaal. Daar zij weigerden te vertrekken, werd
politie gerequireerd 3 agenten kwamen vrij spoedig,
doch moesten voor de overmacht wijken, want de
geheele slaapzaal was in oproer. Eindelijk ver
scheen eene afdeeling politie, 12 man sterk, die met
den wapenstok de orde herstelde en 3 slaapgasten
geboeid meenam.
Een postbode, de hulpbus lichtende op »het
Zand" te Boxmeer, vond onder anderen ook een
open brief zonder adres. Later kwam men tot de
ontdekking, dat de bewuste brief een brandbrief was,
wel niet in den gewonen zin des woords, maar
toch een brandbrief. In het naamloos schrijven
werd namelijk gedreigd, een groot getal aanzien
lijke woningen men zegt van twaalf, anderen
spreken van vier-en-twintig den vlammen ter
prooi te zullen geven, indien niet binnen een maand
door het verschaffen van werk voor meer verdiensten
wordt.
Twee kersenventers van hier, die Donderdag
per hondenkar van Vlissingen terugkwamen, merk
ten even voorbij Middelburg gekomen, dat hun geld
beurs die een hunner hield, verloren was. Al het
ontvangene van eenige dagen, een bedrag van on
geveer f 30, was weg. Zij gingen naar Vlissingen
terug, doch hun zoeken bleek te vergeefsch.
Ovezand. Omstreeks 2 uren brak Woensdag
middag alhier een groote brand uit, in de timmer
manswinkel van F. Schijf. Sr. De brand is door
het onweder ontstaan. Aan blusschen viel niet te
denken, zoowel de timmermanswinkel als het aan
grenzende woonhuis brandden tot den grond toe af.
De brandspuiten van Ovezand en Driewegen waren
spoedig op de plaats des onheils tegenwoordig. Alles
was verzekerd.
Wolfertsdijk. Aangaande den brand op de
hofstede van F. Van der Bliek kunnen wij nogmede-
deelen, dat ongeveer kwart voor twee de bliksem
in de schuur is geslagen, welke in enkele minuten
in volle vlam stond, zoodat aan redden van vee niet
te denken viel. Alleen de kapwagen, eene zaaiina-
chine en een viertal varkens werden gered, doch
van de laatste waren er drie zoo geschonden, dat
zij onmiddellijk moesten worden afgemaakt. Zes
werkpaarden, 1 jaarling en een veulen, vijf kalveren,
drie runders en vijf varkens, zijn met de schuur,
het wagenhuis en eene strooklamp een prooi der
vlammen geworden. Een en ander was geassureerd
bij de Zierikzeesche brand'waarborgmaatschappij, doch
naar men zegt zeer laag. Een 19jarige dochter is
zoo geschrokken, dat zij gisteravond nog sprakeloos
lag en niet buiten gevaar verkeert.
Hansweerd. Gisteren passeerde alhier de mo
nitor Matador" van Hellevoetsluis naar Vlissingen,
met een bemanning van 134 matrozen. Ook pas
seerde gisteren de stoomboot »Zierikzee" met passa
giers voor het Zendingsfeest naar Ter-Neuzen. Het
muziekkorps Hosanna" uit Goes was aan boord,
dat eenige nummers ten beste gaf, die zeer goed
voldeden.
Verleden week werd de heer W., directeur
van de Toevlucht voor Onbehuisden te Amsterdam,
Bij K. B. is op nieuw aan den wegens lichaams
gebreken ontslagen huzaar J. Van Sabben te Borsele
een tijdelijk pensioen van f 200 's jaars toegekend.
Een knecht van een landbouwer moest in de
vorige week heideplaggen steken in het Wemerveld
onder Oud-Avereesthem was opgedragen de lange
heide eerst van den grond te steken en daarna de
plaggen. Dit beviel P. niet, hij wilde voor de ge
makkelijkheid eene proef nemen met de heide af te
branden. Het gevolg hiervan was, dat er brand ont
stond en nu ongeveer 40 hectaren heide- en veen
grond, alsmede turf in brand staat. Proces-verbaal
is tegen den gemakzuchtigen knecht opgemaakt.
Een zevenjarige knaap, Abraham Oosten, te
Amsterdam, werd sedert 7 Juli vermist. Zijn lijk
j is opgevischt.
I De Petit Marseülais meldt, dat eene jonge en
rjjke vreemdelinge, prinses W., op haren doortocht
te Marseille, aldaar onverwachts het leven geschonken
heeft aan eenen vierling (drie jongens en een meisje).
Volgens de jongste berichten genoten moeder en
kinderen eene goede gezondheid.
Te Rome hebben twee_ mannen het leven ver
loren bij een poging om een eleetrische lantaarn op
de Piazza Quirinai te herstellen. Hun dood is te
wijten aan hunne haast ongelooflijke zorgeloosheid,
i Zij verzuimden namelijk den electrischen stroom af
j te sluiten voor zij het herstellingswerk in de lan-
i taarn, die plotseling was uitgegaan, begonnen. Nu
vielen zij, de een na den ander, bij het aanraken
van de koolspits dood van hun ladder.
I In de gevangenis te Civita Vecchia werd de-
i zer dagen een tot levenslange gevangenisstraf ver
oordeelde in den echt verbonden met de moeder
j van zijn dochter. Deze en een broeder van den
I veroordeelde waren tegenwoordigna de huwelijks
voltrekking barstten allen in tranen uit en scheidden
de jonggehuwden voor eeuwig.
Reeds geruimen tijd hadden de zakkenrollers
te Kopenhagen de stations en de schouwburgen tot
hun werkplaatsen gekozen. De politie kon er maar
niet in slagen ze te betrappen. Eenige dagen geleden
bemerkte een jonge dame, dat een heer voor het
bespreekbureau van een schouwburg, waar het zeer
vol was, zijn hand stak in den zak van zijn buurman
en daaruit een portefeuille te voorschijn baalde.
Onvervaard greep zij den dief en leverde hem aan
de politie over, ondanks zijn tegenstand. Het bleek
dat hij de meeste der laatste diefstallen gepleegd
had. De directeur der politie bood de dame een
kostbare broche aan en voegde daarbij een zeer
waardeerend schrijven.
De Zigeunerhoofdman Joseph Petermann en
zijn vrouw zijn dezer dagen te Rixdorf gevangen
genomen, daar zij worden beschuldigd een vreemd
kind bij hun troep mede te voeren, dat zij gestolen
moeien hebben.
De Zigeunerbende kampeert tegenwoordig te Rix
dorf in den Karlsgarten. Bezoekers van den Karls-
garten nu merkten op, dat een vierjarig jongetje,
dat slechts gekleed was met een rooden doek, on
ophoudelijk schreide. Een der bezoekers ondervroeg
het ventje, dat vertelde Hans Fischer te heeten, uit
Blanitz te komen en gaarne naar zijn moeder terug
te willen.
Toen de Zigeuners bemerkten, dat de jongen met
de bezoekers sprak, trokkken zij hem weg en sloegen
zij hem. De politie werd nu verwittigd en de wagens
werden doorzocht. De Zigeuners weigerden, toen het
kind werd gevonden, het uit te leveren en het moest
hun met geweld worden ontnomen.
Ingezonden Stukken.
'«-Heer Arendskerke, 11 Juli 1892.
Geachte Redacteur
In een vorig nummer uwer courant las ik eene
advertentie van de kiesvereeniging Gemeentebelang"
j alhier,, waarin, de aftredende leden worden aanbe
volen voor den Gemeenteraad. In den regel heeft de
aanbeveling eener kiesvereeniging meer invloed dan
die van »een kiezer", eenige kiezers", »vele kiezers",
e. a.daarom wil ik even opmerken, dat aan deze aan
beveling niet de minste waarde gehecht mag worden
door de kiezers, daar slechts 6 leden tegenwoordig wa
ren, waarvan 4 en 5 vóór de twee aftredende waren.
Hoewel het jammer is, dat de kiesvereeniging zoo wei
nig leden telt," is het geen wonder, daar zij geen kleur
bekent en dan ook bestaat uit leden met zeer ver
schillende overtuiging, zoodat ze nooit kan optreden
vóór of tegen het beginsel der raadsleden. Men be
weert, dat eene kiesvereeniging, die zich alleen met
gemeenteraadsverkiezingen inlaat, geen kleur noodig
heeft, maar alleen het belang der gemeente in 't oog
moet houden, afgescheiden van geloof of politieke
richting, maar in den Raad dezer gemeente wordt
hoe langer hoe meer gestreden en gewerkt voor het
beginsel, zoodat bij verkiezingen voor dien Raad
voortaan het beginsel ook in aanmerking moet komen.
De tegenwoordige secretaris-ontvanger heeft grooter
jaarwedde dan de vorige en heeft een klerk, dien de
gemeente bezoldigt. Nu is de secretaris eenigen tijd
belast met waarneming te Wolfertsdijk, zoodat de
drukte, zou men zoo zeggen, niet zoo groot is, dat een
bezoldigde klerk noodig is. Dat de Raad den secre
taris zijn ambt gemakkelijk maakt, hem een goede
jaarwedde verschaft, terwijl andere gemeente-ambte
naren geen verhoogingen behoeven aan te vragen,
omdat ze haar toch niet zouden krijgen, werpt een
eigenaardig licht op onzen Raad.
Daarom zou eene liberale kiesvereeniging hier op
haar plaats zjjn. Die zou op kalme, eerlijke wijze
met open vizier kunnen strijden. Als Nieuwdorp,
's-Heer Hendrikskinderen en 's-Heer Arendskerke
konden besluiten samen eene liberale kiesvereeniging
op te richteD, zou ook voor andere verkiezingen meer
politiek leven gewekt worden.
Ontvang, mijnkeerjde Redacteur mijnen dank voor
de plaatsing en aanvaard de bewijzen mijner hoog
achting.
Ken belangstellende.
WISSEXfiiE ÏZ K.
Bjj de nadering van de verkiezing voor leden van
den gemeenteraad te Wissenkerke is het zeker
niet overbodig al de kiezers de volgende vragen te
stellen
Zijn de aftredende leden van den raad mannen, die
de belangen van de gemeente en der ingezetenen
ten volle behartigen Die ten allen tijde hun stem
doen hooren en uitbrengen volgens eigen overtuiging,
zonder te vragen hoe of de voorzitter het wenscht
Die medewerken tot en niets anders wenschen dan
billijkheid en recht Die voor ieder eene evenredige
belasting (hoofdelijken omslag) ook voor den voor
zitter helpen samenstellen Die het gemeente-werk
onder de ambachtslui gelijkelijk doen verdeelen
Die de behoeften voor secretarie, scholen enz. door
alle boekhandelaars in de gemeente doen leveren
Die ook een open oog hebben voor de belangen van
Kamperland en Geersdijk Of zijn het mannen, die
op alles wat de voorzitter in den raad goeddunkt,
ja en amen zeggen Die geen eigen opinie er op
nahouden en als wassenbeelden, geen woord uit
brengende, in de raadszaal gezeten, als door mecha
nische geleidingen aan des voorzitters stoel verbonden,
ja of neen knikken, naar gelang de voorzitter op den
eenen of anderen knop drukt die de wassenbeelden in
de raadszaal in beweging brengt
Tracht de gestelde vragen voor u zelf te beant
woorden en oordeelt dan of het niet beter is voor
de aftredende leden te kiezen zelfstandige en recht
door zee gaande mannen.
VELE KIEZERS.
Afloop Aanbestedingen en Verkoopingen.
Kolijnsplaat. De verkooping van 12.4836
H.A. bouwland of hoveniering en moesgrond, aan
en bij het dorp gelegen, ten overstaan van de no
tarissen J. De Vos te Middelburg en O. Andriessen
te Rotterdam, in perceelen en bij combinatiën,
Woensdag 11. in het hotel »De Patrijs" alhier ge
houden, is, door niet gunning aan de meestbieden
den, niet doorgegaan. Toch werd in massa de zeker
niet geringe som van f 14787,27 geboden. Voor
eenige gecombineerde perceelen, ter gezamenlijke
grootte van 4 sch. gemeten en 26 roeden of 1.7033
H.A., werd geboden 4474 gulden.
Met den meesten aandrang bevelen wij
voor de a. s. verkiezing voor leden van
den Gemeenteraad aan op het witte
briefje de heeren
en op het roode dhr.
VELE KIEZERS.
Deuk. E. Kleonwens Zoon
Gooi.
