1893 N°. 81.
Dinsdag 11 Juli..
80sle jaargang.
Belasting op de Honden
DE VEBK1ËZING
Hel uitvoerig en beredeneerd Verslag
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementon en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de beeren Nijgk Van Dmus. te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders
ia nxentiling van advertentiën vóór uren op den dag der uitgave»
De prjjs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
siecÉts tweemaal berekend.
Geboorte-, buweljjke- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
liet eerste suppletoir kohier der
over 1891, zooals dit door den gemeenteraad in zijne vergade
ring van heden werd vastgesteld, is aan den Ontvanger uit
gereikt ter invordering en kunnen reclames tegen den aanslag
op ongezegeld papier bij den Raad worden ingediend binnen
eene maand na heden.
Goes, den 15 Juli 1893.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
voor vier leden van den GEMEENTERAAD, wegens periodieke
aftreding van de heeren W. N. G. COENEN, W. F. K.
LENSHOEK, B. QUIST en J. J. RAMONDT zal plaats heb
ben op DINSDAG den 18 Juli a s. van des voormiddags 9
tot des namiddags 5 uren in een der zalen van het Raadhuis.
De kiezer, die zijn stembriefje verloren of er gein ontvangen
heeft, kan er een ter secretarie bekomen.
Goes, den 8 Juli 1893.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
VAN DEN
TOESTAND DER GEMEENTE OVER 1892
ia gedrukt en ter secretarie der gemeente Yoor een ieder ter
inzage nedergelegd, terwijl exemplaren daarvan, tegen betaling
van vijf en zeventig cents, verkrijgbaar zijn.
Goes, den 8 Juli 1893.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d W. HAMER.
De Secretaris,
H AETMAN.
Brieven uit de Ganzestad.
LI.
Vele jaren geleden ik weet niet meer bij de
behandeling van welk belangrijk onderwerp werd
door een onzer toenmalige vroede mannen - ik ge
loof, dat het wijlen dr. Oallenfels was in eene
vergadering van den gemeenteraad van Ganzestad
herinnerd aan de bekende uitdrukking, waarin ge
wezen wordt op een eigenaardig punt van overeen
komst tusschen »de mannen van ter Goes" en
appelmarmelade.
Of die uitdrukking waarheid bevatte toen ze het
eerst werd gebezigd ik kan het niet beoordeelen
of ze toepasselijk was, toen ze in bovenbedoelde
raadszitting werd aangehaald ik ben het ver
geten. Maar dat aan onze tegenwoordige raadsleden
vóór jl. Donderdag niemand den lof zou hebben
durven onthouden, dat ze tegenwoordig »zoo zoet
zijn als appelmoes" acht ik boven elke tegenspraak
verheven.
Ik betwijfel of de vergelijking nieuw is, maar ze
blijft niettemin, of juist daarom, volkomen waar
een agenda is precies een menu. Soep, pasteitjes,
visch notulen, mededeelingen, ingekomen stukken
ziedaar de overeenkomstige termen van de in beide
gevallen lange reeks van te behandelen punten. En
evenals de soep is een extract, waarvan het krach
tigste is afgeschuimd en weggeworpen, zijn de no
tulen slechts een uittreksel van een vroeger debat,
waarbij de kracht van dat debat juist wordt gemist.
Pasteitjes, een gerecht van soms zeer twijfelach-
tigen inhoud, omgeven door een smakelijk korstje
mededeelingen, een mengsel van vaak gure en
ongure dingen door elkaar, afwisselend tusschen
het heldere water van den Biesteimansput en het
minder smakelijke uit een anderen, niet te noemen,
put, maar dat alles omgeven door een behagelijk
offieiëel korstje, dat elke minder smakelijke gedachte
aan dit baksel ontneemt.
Visch en ingekomen stukken beide dikwijls
eerst op het laatste oogenblik aan- of ingekomen,
en met spoed >in staat van wijzen" gebracht, al
vorens ze worden opgedisoht mij dunkt, de
overeenkomst is waarlijk meer dan schijn, met uit
zondering alleen dat de mededeelingen en ingekomen
stukken meest altijd voor notificatie worden aange
nomen, wat met het 2e en het 3e gerecht van een
menu zeldzamer het geval is.
Maar hoeveel punten van overeenkomst er ook
mogen te vinden zjjn tusschen een »raadsbriefje"
en een menu, tusschen een gezellig diner en eene
vergadering van onze stedelijke vertegenwoordiging
bestaat een hemelsbreed verschil.
Immers, waar aan een welvoorzienen disch de
kout algemeener wordt met het toenemen van het
aantal genoten gerechten en in pittigheid wint bij
het gebruik van prikkelende dranken, daar schijnt
het water uit den regenbak van het raadhuis zulk
een verkoelenden invloed op onze raadsleden uit te
oefenen, dat in openbare zitting allen meestal een
diep stilzwijgen bewaren. Onze gemeenteraad geeft
maar al te vaak het beeld van een maaltijd van
leerlingen eener kookschool, die, na eerst de ge
rechten in besloten kring te hebben toebereid,
gedoemd zijn die in het openbaar met schijnbaren
eetlust te verorberen, maar die inwendig daarvan
walgen als een confiseur van door hemzelven ge
reed gemaakte puddings. Of om met mijne ver
gelijking het gebied van Lueullus te verlaten en er
dat van de kunst mede te betreden eene open
bare raadszitting te Ganzestad is als een tableau-
vivant, waarin ieder een hem te voren wel ingeprente
houding heeft aan te nemen, of beter nog eene pan
tomime, waarin men alle lichaamsdeelen mag be
wegen behalve de spraakorganen. Achter het scherm
en misschien nog wel vroeger is alles zoo naar be-
hooren ineengezet, dat, als het gordijn opgaat, nie
mand meer een vraag heeft te doen of eene meening
heeft uit te spreken.
Edoch, de laatste maal was dit alles eensklaps
veranderd, en terwijl allerwege geklaagd wordt over
langdurige droogte, terwijl in sommige streken van
ons land nog geene nieuwe aardappelen zijn tenge
volge van gemis aan regen, terwijl onze onversaagde
cavalerie uithoofde van den lagen waterstand bijna
droogpoots de Maas is doorgetrokken, zwol jl. Don
derdag in onzen Raad de stroom der welsprekend
heid tot zulk eene onrustbarende hoogte, dat de
voorzitter zelfs een enkele maal maatregelen moest
nemen om te voorkomendat de bedding zou wor
den verlaten.
Waaraan die plotselinge ommekeer was toe te
schrijven Och, waarde lezer, en vooralwaardste
lezeres het is u bekend, dat ten allen tijde, maar
in het laatste decennium der 19e eeuw vooral, bij
elke belangrijke gebeurtenis op de vraag: paan wie
de schuld V" slechts éen antwoord past: »Cherchez
la femme" Ik weet niet of het iets voor of tegen
de achtbaarheid van onze vroede mannen bewijst,
maar het is eene niet te loochenen waarheideene
vrouw, eene zeer jeugdige zelfs naar ik vermoed al
zou het herhaalde »als er plaatsruimte is" daarover
anders doen denken was de too vergodin, die, mis
schien de harten warm, maar zeer zeker de tongen
losmaakte in de raadsvergadering van 6 Juli jl.
Zij, wie begrijpelijkerwijze het militaire bloed door
de aderen vloeit, heeft een aanval gewaagd op onze
H. B. S., die tot dusverre, dank zij in der tijd anti
revolutionaire tegenkanting, gesloten was voor de
vrouwelijke sexezij heeft gewaagd en ze heeft ge
wonnen. »Ik kwam, zag en overwon" kan ze uit
roepen, al streed ze ook niet alleen, omdat ze dit
maal niet slechts gesteund werd door de liberale
meerderheid, maar ook door op éen na al de aan
wezige anti-revolutionairen in den Raad.
En wat zal ik van hare overwinning zeggen Zal
ik alles wat over de toelating van vrouwelijke leer
lingen op de H. B. S. is gesproken aan een oordeel
onderwerpen Neen, want waarlijk de zaak is door
onze vroede mannen zoo van alle zijden bekeken,
dat daaraan niets nieuws meer is toetevoegen. Zij
hebben elkander gecritiseerd en daardoor is alle
andere critiek overbodig geworden. Alleen dit moet
mij van het hart, dat ik mij verheug, dat voortaan
over elke toelating van meisjes op de H. B. S. door
den Raad zal worden beslist, omdat zeer terecht is
opgemerkt, dat aan de voorwaarde, dat de vrouwelijke
leerlinge het eind-diploma zal moeten trachten te ver
werven, niet is vast te houden. Hoe toch zal een vader,
die zijne dochter de geheele school wil doen afloopen,
reeds by hare toelating tot de voorbereidings- of
eerste klasse kunnen beslissen of zij de school ten
einde toe zal bezoeken Daarom zal elke voorwaarde
tot toelating van dien aard in de practijk niet vol
gehouden kunnen worden, en zullen van deze eerste
toelating meerdere het noodzakelijk gevolg worden,
wat te gelukkiger kan blijken te zijn, wanneer waar
is, wat ik heb vernomen, dat het aantal leerlingen
op de meisjesschool binnenkort zoo talrijk zal worden,
dat daar de ruimte te klein wordt.
Of ik dan van de H. B. S. eene gemengde school
wil maken Och, wat is eene gemengde school
Hoeveel vrouwelijke leerlingen moeten die inrichting
bezoeken om haar daartoe te stempelen Maar ik
zou wel willen, dat de toelating van meisjes op de
H. B. S. niet kleingeestig werd beperkt, omdat ik
o. a. op gezag van mijn vriend Kleinman, den kolver,
in wiens woonplaats ook jonge dames de H. B. S.
bezoeken - weet, dat dit een heilzamen invloed heeft
op den ijver der mannelijke leerlingen, zonder dat
zich één der gevaren openbaart, die b.v. de noorde
lijke afgevaardigde uit de Lange Kerkstraat ducht.
Die gevaren zijn vrij denkbeeldig, en wanneer hij
zegt, dat hij niet gaarne zijne jongens naar de H.
B. S. zou zenden als er meisjes op gingen, dan moet
ik aannemen, dat hij in staat is dat afscheidings
systeem ook buiten de school vol te houden, of 't zal
hem niet baten. Ik ben gewoon vrij nauwkeurig op
»Zook de vrouw 1"
te merken wat om mij heen geschiedt, en daarom
kan ik verklaren, dat ik buiten de school vrij wat
meer intimiteit tusschen de jeugd van beiderlei sexe
jieb waargenomen dan ooit op de school zal kunnen
plaats hebben. Ik heb ze gezien, wandelend over de
wallen en speurend naar bepaalde bankenik heb
ze ontmoet in zoete verhouding, gaande langs »de
weitjes" ik heb zelfs zeer antirevolutionaire jongens
en meisjes^ op een Christe.lijken feestdag samen zien
slootje' springen, en dit acht ik gevaarlijker, zelfs al
is er in deze droge tijden weinig kans op verdrinken,
dan het samenzitten in eenzelfde schoollokaal onder
voortdurend toezicht, een samenzitten, dat uit den
aard der zaak veel minder gevaar oplevert dan b.v.
dat op zangvereenigingen en dergelijken, waar al
wat azoet en liefelijk" is in bijna volkomen vrij beid
genoten kan worden.
Daarom deed het mij genoegen te bemerken, dat
de geachte afgevaardigde uit de Langevorststraat,
aan wiens gevoelen waarde mag gehecht worden
omdat hij de corryphee zijner partij is, zich in
beginsel niet tegen de toelating van vrouwelijke
leerlingen op de H. B. S. verklaarde, al maakte hij
de reserve, dat op elke aanvraag door den Raad zal
beslist worden, hierin gesteund door den wethouder
van de Turfkade, die blijkbaar inzag dat, figuurlijk
gesproken, dit muisje een staartje zou hebben en de
rol van Cerberus om den ingang, in dezen der H.
B. S., te bewaken, liever niet aan het overigens
driehoofdig college, waarvan hij deel uitmaakt,
wenschte overgelaten te zien.
Ik juich de gevallen beslissing van harte toe en
daarom een welkom" voor do eerste jonge dame,
die zich baan brak tot onze H. B. S. en die ook
thans weder het bewijs geleverd heeft, dat de wijzen
uit het Oosten komen. Reeds hoorde ik fluisteren,
dat anderen nu evenzeer zullen komen aankloppen
aan de poort der H. B. S.ik hoop, dat ook haar
dan zal worden opengedaan. Want zonder te willen
beweren, dat onze maatschappij in het algemeen
zoo groote behoefte heeft aan middelbaar ontwikkelde
vrouwen, zoo komt het mij toch niet billijk voor,
haar, die zich dus willen laten ontwikkelen, dit kunst
matig te beletten.
Misschien ook, dat met de toelating van jonge
dames op de H. E. S. de oplossing wordt gevonden
van het moeielijke vraagstuk, waarmede onze ge-
gemeenteraad zich jl. Donderdag aan het eind der
zitting tevergeefs het hoofd brakHoe jonge leeraren
meer blijvend aan onze H. B. S. te binden V
ADSPIRANT
GOES, 10 Jnli 1893.
In de Vrijdag gehouden raadszitting te Win-
sterswijk werd eervol ontslag verleend aan den heer
A. A. t e r Haar, hoofd der school te Corle, die
met 1 Aug. e. k. benoemd is tot leeraar aan de
nieuw opgerichte winterlandbouwschool te Goes.
Aan de Amsterdamsche huishoudschool is het
getuigschrift voor welvolbrachten leertijd, na op 6
Juli 11. gehouden examen, o. a. uitgereikt aan mej.
J. L. Van Dishoeck te Goes.
Bij het groot-ambtenaarsexamen voor den In-
dischen dienst van 19 Juni tot 7 Juli 11. te 's-Gra-
venhage gehouden, is o. a. geslaagdde heer P.
W. Jonquière.
Bij Kon. besluit zijn beno9ind tot dijkgraaf
voor den Nooud-Kraaiertpolder B. Pieterszoon Re-
mijn tot lid van het bestuur der waterkeering van
het calamiteuse waterschap Tienhonderd en Zwarte
JCappontot gezworenen van den polder Thoorn
van het waterschap de vereenigde polders van Os-
senisse, den Westeren Banpolder, den polder Nieuw
Othene, den polder Willem III, den polder van
Alstein, den polder van Lijnden, den Noord-Kraaiert-
polder, het waterschap Kruiningen, den Molenpolder,
het waterschap Groote Sint Anna en Nieuwenhoven,
het waterschap Hoedekenskerke en den polder Rei-
gerbergschen, respectievelijk M. J. Van Hee, J. C.
Leinsen, A. Dartig, D. Dekker Frantjoiszoon, H. De
Regt, P. Bauwens, W. Scheele Janszoon, J. Dekker,
C. Van Iwaarden, A. Zuydweg, P. A. Bouwens, J.
Raven en A. Blok Christiaanszoontot gezworen
voor het waterschap Loven en Willemskerke, A.
Dieleman Willem-Gerardszoontot gezworen voor
den Kruispolder, J. B. Joossen.
lerseke. Dit jaar moeten hier als raadsleden
aftreden de heeren J. C. Van der Burght, C. A. E.
Sauer en D. Schipper, waarvan de beide eersten tot
de vrijzinnigen, de laatste tot de anti-revolutionairen
wordt gerekend.
De kiesvereeniging Burgerplicht" heeft de heeren
Van der Burght en Sauer weder candidaat gesteld
en omtrent de herkiezing van den heer Schipper
hare leden vrij gelaten. Iets dergelijks deed de anti
revolutionaire kiesvereeniging »Ora et Labora" ten
opzichte van den heer Van der Burght, zij 3telde
geen candidaat tegenover hem, wel tegenover den
heer Sauer, namelijk den heer J. Lemson, vroeger
reeds raadslid en Wethouder.
Bij de Vrijdag te Utrecht gehouden p r ij -
zentrekking der premieleening van
de Vereeniging tot bevordering van
's lands weerbaarheid, zijn de
prijzen uitgeloot
Prijs van f40000 serie 1222 no. 4
- 10000 1232 8
- 5000 7807 31
Prijzen van f1000.
Serie 660 no. I Serie 3478 no. 48
t> 5935 P 47 3478 p 34
6794 31
298
7292
30
13
7209 37
5901 38
7098 23
Prijzen van f200.
Serie 3016 no. 4 Serie 2441 no. 16
310
34
P
1702
P
49
p
3597
29
6914
P
16
p
3442
33
P
3902
P
17
p
2268
32
P
2145
8
p
61
28
P
3465
P
47
s>
5188
14
7034
P
22
5881
43
294
P
37
p
1635
50
4276
2
p
6359
42
1232
P
18
p
96
29
P
5614
P
33
p
2441
P
7
P
7873
8
p
3578
10
Prijzen
van f 100.
Serie 6101
no.
11
Serie
7681
no.
2
7639
50
543
p
38
2602
8
p
298
p
15
2358
11
p
7704
42
2145
44
p
298
35
1635
5
2067
p
22
1320
p
40
96
p
34
61
22
2268
p
41
3633
15
7873
p
45
4349
22
P
22
p
40
6359
13
p
7169
p
30
1865
33
p
3724
36
7807
48
p
3478
29
6660
s>
9
p
1327
25
p
4032
p
45
p
2067
12
Prijzen
yan f50.
Serie
6375
no.
24
Serie
6520
no.
8
6461
50
869
25
310
9
3016
p
22
16
49
7497
p
24
3465
5>
18
p
3672
p
12
6237
P
30
p
2145
p
41
7165
P
20
p
5779
p
6
869
48
p
7034
p
38
294
P
2
p
7165
p
18
7873
P
46
543
p
42
4004
P
10
p
7169
p
6
P
3009
P
10
p
7148
18
P
7148
P
41
p
1420
49
P
199
5
P
7639
44
P
22
P
20
p
2268
p
11
P
2373
P
16
7639
p
35
Hoe het bij de j o n g s t e Statenverkie
zing in Zevenaar is toegegaan, blijkt uit het
verslag, door de commissie van onderzoek in Gel-
derland's Staten uitgebracht, naar aanleiding van de
bezwaarschriften, tegen de toelating van den gekozen
candidaat, den heer F. E. Terwindt.
Op ergerlijke wijze was, blijkens dit rapport, op
de vrijheid der kiezers inbreuk gemaakt doorgiften
en beloften, zoo zelfs, dat de kiezers dronken van
het tracteeren aan het stembureau kwamen. Er waren
sterke staaltjes van zeer laakbare pressie aan het
licht gekomen.
Zoo waren arbeiders met ontslag bedreigd, als ze
niet op Terwindt stemdenaan een, die hout mocht
halen in de bosschen van jhr. Van Nispen, was een
equivalent in stroo beloofd, als hij op T. stemde.
In de kroegen werd gebrast op rekening van Ter
windt. Een der verkiezingsagenten zei, op zijn zak
kloppende, waarin de rijksdaalders rinkeldenjongens,
ik heb nog wel f 100 van Frans om te tracteeren.
Een kastelein, die zelf geen drank meer had, nam
zijn gasten mee naar een andere kroeg. Het ging
toch alles voor rekening van Frans. Evenwel achtte
j de commissie het toch niet doenlyk aan te toonen,
dat bij de eerste stemming de vrijheid zoodanig be
lemmerd is, dat de verkiezing daarvan invloed had
ondervonden.
Bij de herstemming echter was voldoende gebleken,
dat enkele stemmen zijn omgekocht; het rapport
sprak o. a. van drie menschen, die door drank ware
beneveld en toen met geld omgekocht, terwijl d