1893 N°. 79.
Donderdag 6 Juli.
80sle jaargang.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijgh Van Ditmab te Rotterdam en verder
bjj alle Boekverkoopers en Brie vengaai ders
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Inzending van advertentiën vóór 8 uren op den dag der uitgave*
De milicien-verlofganger dezer gemeente van de lichting 1891,
ADKIAAN ZCIJDWEO,
zijnde loteling, getrokken hebbende no. 40 en ingelijfd hij
het 8e regiment infanterie, bij het jongste onderzoek afwezig
gebleven zijnde, wordt hiermede opgeroepen, om op den 19
Juli a. s des v< ormiddags om elf uren, op de koopmansbeurs
te Middelburg te verschijnen voorzien van al de door hem van
het korps medegebrachte kleeding en equipementstukken, zijn
zakboekje en verlofpas, zullende hij bij niet verschijning op i
dit onderzoek, aan zich zelvea te wijten hebben de gevolgen
die daaruit ontstaau.
Gce», den 4 Juli 1898.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 5 Jnli 1893.
Begunstigd door een scboonen, frisschen zomer
avond na een warmen dag, gaf de harmonie
»E u p h o n i a" gisteren haar eerste zomer- co n-
c e r t voor de leden der sociëteit V. O. V. De
opkomst was bevredigend, ofschoon een nog drukker
bezoek ten volle zou gerechtvaardigd zijn geweest.
Een goed gekozen programma, bevattende een negen
tal schoone stukken werd op verdienstelijke wijze
ten gehoore gebracht. »Blanchette" en »Danse hon-
groise" streden in dit opzicht om den voorrang.
De »Danse hongroise" werd gebisseerd, zoowel om
de wijze van uitvoering als om de eigenaardige dans
muziek, die dit stuk te hooren geeft. Ook de andere
nummers lokten een welverdiend applaus uit. Ten
slotte werd nog als extra-nummer gegeven de marsch
»Tous ensemble".
De leden der harmonie »Euphonia" bewijzen voort
durend, onder de goede leiding van hun directeur,
met jjver en nauwgezetheid te studeeren en genieten
daarvan dan ook blijkbaar de vruchten.
Door den geneeskundigen inspecteur in Zeeland
en Westelijk Noord-Brabant zijn de geneeskundigen
uitgenoodigd ZEdG. zoo spoedig mogelijk kennis te
geven van een voorkomend cholera ge
val, ook van twijfelachtigen aard en hem tevens
toetezenden eene zekere hoeveelheid faecaliën, van
de eventuëele lijders afkomstig.
Aan de universiteit te Amsterdam is met goed
gevolg afgelegd het eerste natuurkundig examen
door den heer G. H. Vleugels Schutter.
Aan de rijks-universeiteit te Leiden is het
examen voor den Indischen dienst afgelegd door
mr. W. G. Del B a e r e.
Na gehouden overgangs-examen aan 's rijks
veeartsenijschool is uit het le naar het 2e studiejaar
o. a. bevorderd J. P. L. G o e m a n s van Dreischor.
Tot het 3e studiejaar werd bevorderd L. Boo-
g a e r t van Driewegen.
Het verzoek van den len luitenant der infan
terie P. G1 e r u m gedetacheerd bij het leger in
N.-I., om verlenging van detacheering, is van de
hand gewezen.
Aan de rijks-universiteit te Leiden is mr. P h.
S. De Laat de Kanter geslaagd voor het
examen voor den Indischen dienst.
Aan de uitnoodiging van den heer Arie Smit,
president-commissaris der Kon. Maatschappij >De
Schelde", tot de Ministers, een beperkt getal leden
der beide Kamers en enkele andere autoriteiten ge
richt, om Zaterdag met het stoomschip Argus,
bestemd voor den opium-politie-dienst in Indië, langs
onze kust een proeftocht mede te maken, werd door
velen gevolg gegeven. De Ministers van Buitenl.
Zaken, van Marine en van Waterstaat, de Commis
saris der Koningin in Zeeland, de leden van de
Eerste Kamer mr. Van Gennep en mr. Fokker, en
die van de Tweede Kamer, Cremer, Pijnacker Hor
dijk, JE. Mackay, Lieftinck, Land, Lucassen, De
Kanter, Viruly Verbrugge, baron Schimmelpenninck
van der Oye en Heünequin, zoomede de burgemeester
van VlisBingen, maakten met den gastheer, de com
missarissen, de heeren Sprenger en Wibaut, den
directeur, den heer Jos. Van Raalte, en de ingenieurs
van »De Schelde", de heeren Martin en Jansen,
den aaHgenamen tocht mede, waarbij zoowel de
smaakvolle en doelmatige inrichting van het ranke
vaartuig als de kolossale vaart in hooge mate werden
geroemd. Men ging o. a. de 18 mijlen loopende dag
boot der Maatschappij Zeeland" een eind weegs tege
moet en hield dit schip, dat full speed maakte, glans
rijk bij, terwijl de Argus volgens contract slechts 16
mijlen behoeft te loopen.
Alvorens men aan boord ging, hadden de aan
zienlijke gasten zich op het Grand Hötel des bains"
te Vlissingen aan een keurig dejeuner vereenigd,
waarbij menig hartelijk woord gesproken werd en
o. a. door den heer Smit op onzo jeugdige Koningin
en de Koningin-Regentes en door den Minister Van
Tienhoven op den gastheer, als een der wakkerste
bevorderaars van onze nationale industrie, heildronken
werden ingesteld.
Ook een kort bezoek, aan de fabriek en werf van
»De Schelde" gebracht, maakte op allen, blijkens
hun herhaalde verzekeringen aan directeur en com
missarissen, een hoogst verrassenden indruk.
Maandag heeft de rechtbank te Maastricht uit
spraak gedaan in de zaak van J. H. L. Russel te
Meersen, uitgever van het weekblad Waarheid en
Recht. Ze heeft dezen veroordeeld lo. ter zake van
smaadschrift tegen den heer Wertheim, tot drie
wekenen 2o. wegens beleediging van Da
venport en diens echtgenoote tot twee
weken gevangenisstraf, en tot betaling aan beiden
ieder eene schadevergoeding van 10. Voorts worden
Davenport en echtgenoote gemachtigd het vonnis
te doen aanplakken, mits de kosten daarvan niet
meer dan 280 bedragen.
In verband met het groot gebrek aan
veevoeder, dat in Duitschland heerscht, hebben
de Pruisische Staatsspoorwegen aan de Nederland-
sche spoorwegen te kennen gegeven, dat zij bereid
zijn, voor het vervoer van veevoeder en turfstrooisel
uit Nederland naar Duitschland verlaagde tarieven
in rechtstreeksch verkeer in te voeren.
Wij maakten dezer dagen melding van een
vinding van den heer B. H. Bertels te Barneveld
tot het conserveeren van groenvoeder.
De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft thans
aan den heer Bertels voor dit doel Tcostelooze proef
neming toegestaan, aan het proefstation te Wage-
ningen.
Zondagmiddag had te Arnhem eene vergade
ring plaats van weezen en oud-weezen
van Neerbosch, die thans te Arnhem of in
de omstreken wonen. Achtervolgens werden bespro
ken de voeding en kleeding, de slaapzalen en de
straffen. De meesten der twintig tegenwoordigen
spraken een ongunstig oordeel uit, zoowel wat de
drie eerste punten betreft als ten aanzien der straffen.
Een der aanwezigen bracht in herinnering, dat een
meisje met huiswerk bezig, hare muts had afgezet,
waarop mevrouw Van 't Lindenhout, dit ziende,
haar de beide haarvlechten afknipte.
De volgende motie werd met algemeene stemmen
aangenomen
De vergadering van oud-weezen, gehouden op
Zondag 2 Juli 1893, ten huize van L. Diepenhorst,
Spijkerstraat no. 51 te Arnhem;
gehoord de verschillende besprekingen, over de door
hen ondervonden behandeling in de inrichting
verklaren eenparig, dat de behandeling vrijwel
overeenstemt met de beschrijving door den heer Van
Houten gegeven in zijne brochure
Tevens dringt de vergadering er ten sterkste op
aan, dat de heer Van 't Lindenhout, in het belang
der Weesinrichting, een aanklacht indiene bij de
justitie, wegens de beleediging, voorkomende op pag.
22 der brochure van Van Deth".
Zaterdag jl. kwam te Arnhem voor den rechter
commissaris in verhoor het zoontje van den heer
Van Deth.
»Het verhoor duurde, naar de Amst. meldt, van
10 */2 tot 31/2 uur, met een half uur pauze om koffie
te gebruiken.
»Ook waren daar gedagvaard en aanwezig de chef
klompenmaker met 3 jongens van de weesinrichting
te Neerbosch.
Jl. Maandag is in verhoor genomen het dochtertje
van den heer Van Deth".
De Eerste Kamer zal tegen 19 dezer
worden bijeengeroepen. Het voornemen is nog in
dezelfde week do bedrijfsbelasting in de afdeelingen
te onderzoeken en eenige wetsontwerpen, waaronder
het handelstractaat met Spanje, af te doen.
De heer mr. J. Kappeyne van de Cop-
p e 11 o, die in September als lid der Eerste Kamer
voor Noord-Holland aan de beurt van aftreding is,
zal zich niet herkiesbaar stellen.
De redacteur van de Locomotief heeft uit goede
bron vernomen, dat de Ministerraad heeft besloten
den gouverneur-generaal uit te noodigen
zijn vertrek te verschuiven tot het volgende jaar.
De Deli Crt. betoogt, dat de inval der
Atjehers in het Langkatsche had kun
nen voorkomen worden, indien voor de noodige troe
pen gezorgd was.
En wat, vraagt het blad, is nu het gevolg van de
optimistische zorgloosheid onzerzijds
»Dat de Atjehers voor wier strategische ope-
ratiën men gerust zijn hoed kan afnemen zonder
dat onze bestuursleden er iets van wisten, in de
richting van de benting Boekit Koeboe, welke ten
Zuiden van de Aroe-baai ligt, trokkendie even
oeschoten en eenige naburige gedeks plunderden, als
om hun visitekaartje te pousseerenen toen nog
zuidelijker langs KampoDg Lama naar het etablisse
ment van de »Kon. Ned. Maatsch. tot Exploit, van
Petroleum bronnen" te Pangkalan Brandan aan de
Balbalan-rivier togen, en dit beschoten.
Door het eenvoudig beschieten van dit handels
etablissement hebben zij deze residentie meer schade
berokkend, dan het zenden van tien bataillons zou
gekost hebben."
En daarom blijft de Deli Ct. alarm" blazen. Het
huis staat in brand, zegt zij, en nu moet er niet
onderzocht worden naar de oorzaak, maar de brand
weer moet aanrukken."
Dat met de ongeveer 500 man troepen, die hier
mobiel kunnen gemaakt worden, Tamiang niet van
vijandelijke Atjehers gezuiverd, Beneden-Langkat
van de indringers bevrijd, en Boven-Langkat tegen
hun ongelijke invallen kan beschermd worden, meent
het blad, dat voldoende van zelf spreekt.
Provinciale Staten van Zeeland.
Vergadering van Dinsdag 4 Juli 1893.
Tegenwoordig de Commissaris der Koningin, Voor
zitter, eerst 39, later 40 leden en de griffier.
Afwezig de heeren Fokker met en Risseeuw zonder
kennisgeving.
De Voorzitter opent de vergadering in naam der
Koningin en herinnert er aan, dat de Staten sedert
de laatste zitting weder een lid verloren hebben door
het overlijden van den heer J. C. Lantsheer. »Zijn
vriendelijke en beschaafde toon", zegt spreker, »zijn
trouw en edel karakter, zijne grondige bekendheid
met de provincie, maakten hem tot een zeer gewaar
deerd lid dezer vergadering. Velen hebben in hem
een trouwen vriend, Zeeland heeft in hem een be
kwaam vertegenwoordiger verloren. Ik geloof in
naam der vergadering te spreken, wanneer ik de
verklaring afleg, dat zijn verscheiden diep wordt be
treurd, en dat zijn naam in dankbare herinnering
zal blijven".
De leden geven blijk van instemming met het
De geloofsbrieven van den in de plaats van den
heer Lantsheer gekozen heer Van der Meer worden
gesteld in handen der heeren Huvers, Snijders en
J. A. Bollewaarna de vergadering wordt geschorst.
Na heropening brengt de heer Huvers rapport uit,
strekkende tot toelating, waarmede de vergadering
zich vereenigt. De heer Van der Meer, door den
griffier binnengeleid, legt de vereischte eeden af, en
neemt, nadat de Voorzitter hem geluk gewenscht
heeft, zitting.
Verschillende mededeelingen omtrent ingekomen
Kon. besluiten en verslagen worden voor kennis
geving aangenomen.
Een voorstel van Ged. Staten, om een adres van
de ambtenaren van den Prov. Waterstaat om bij
hun overlijden aan hunne weduwen en weezen pen
sioen te verleenen, in hunne handen te stellen tot
nader onderzoek, wordt zonder discussie of hoofde
lijke stemming aangenomen.
Een voorstel van Ged. Staten om eveneens tot
onderzoek in hunne handen te stellen een adres van
het comité voor de stoomtramverbinding van Schou
wen en Duiveland met den vasten wal, om subsidie
uit de provinciale fondsen, lokt verzet uit bij den
heer J. A. Bolle. Z. i. zou het gevolg daarvan zijn,
dat de uitvoering van het plan een vol jaar ver
schoven werd. Immers, zonder rijkssteun kan het
werk niet worden uitgevoerd, en deze wordt niet
verleend zonder steun van de provincie. Daar nu de
Staatsbegrooting omstreeks Sept. wordt opgemaakt,
dient de beslissing der Staten vóór dien tijd gevallen
te zijn. Bovendien bepaalt de concessie, die reeds
verleend is, dat zij binnen drie maanden moet zijn
aanvaard, dat binnen een jaar eene zekerheid van
ƒ14000 moet zijn gesteld, en dat de weg op 1 Juli
1896 in exploitatie moet zijn. Aan al deze voor
waarden kan niet worden voldaan, als de beslissing
op de subsidie-aanvraag moet wachten tot de najaars
vergadering. Een voorstel om een bepaald subsidie
te verleenen kan spr. thans niet doenmaar hij wil
voorstellen, in beginsel te besluiten, dat aan het
comité subsidie verleend zal worden, en dat het be
drag in de najaarszitting zal worden vastgesteld.
De heer Fompe vindt, dat in deze zaak niet over
ijld kan worden gehandeld, en dat men er wel eens
een nacht over slapen mag. Er wordt niet minder
dan twee ton gevraagd, d. i. ongeveer 15 mille per jaar.
't Gevolg daarvan zal vermoedelijk zijn, dat de opcenten
op de grondbelasting met acht zullen moeten worden
verhoogd. Wat doet de prov. Noord-Brabant? Dat
is nog niet bekend. Er is nog meer duisters in deze
zaak; zij mo6t daarom goed worden overdacht. De
bezwaren van den vorigen spreker zijn overdreven.
De staatsbegrooting wordt niet in September opge
maakt, maar in Juni of Julizij wordt echter eerst
in December behandeld. Als November, de maand
voor de najaarszitting der Staten, te laat is, dan is
December zeker te laat. Bovendien hangt de al- of
niet-aanvaarding der concessie niet alleen af van
het provinciaal, maar ook van het Rijkssubsidie.
De heer Heijse acht het cijfer van acht opcenten,
door den vorigen spieker genoemd, overdreven
maar overigens gaat hij met dezen mée. Dat de zaak
hier nog niet behandeld kan worden, ligt niet aan
Ged. Staten. In hunne vergadering van 5 Mei kwam
de aanvraag om subsidie inzij is in handen gesteld
van den prov. waterstaatmaar het onderzoek was
zoo omvangrijk en eischte zooveel tijd, dat onmo
gelijk nog in deze vergadering een voorstel kon
worden gedaan. De schuld ligt bjj het comité zelf.
Op 22 December 1892 heeft dat de noodige staten
aan den Minister ingediend, maar niet aan Ged.
Staten. Het is waar, dat deze die bij de concessie
aanvraag niet noodig haddenmaar toen men die
staten aan den Minister zond, wist men, dat men ze
ook voor de provincie zou noodig hebben. Er wordt
voor Schouwen genoeg gedaan, getuige het subsidie
van f 24000 voor de spoorbootmaar een zoo be
langrijke aanvrage als deze moet behoorlijk gemo
tiveerd en goed voorbereid zijn.
Nadat dhr. Bolle geantwoord en dhrn. Van Deinse
en Hennequin hunne stem gemotiveerd hadden, wordt
het voorstel van eerstgenoemde verworpen met 27
tegen 13 stemmen, die der heeren Van der Lek de
Clerq, Fruijtier, Moerdijk, IJsebaert, M. Bolle,
Thomaes, J. A. Bolle, Hennequin, De Bats, Snijders,
Hammacher, De Smidt en Moes. Het voorstel van
Ged. Staten om het stak in hunne handen te stellen
tot nader onderzoek is daarna zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
Een voorstel van Ged. Staten om eveneens tot
nader onderzoek in hunne handen te stellen een adres
van den Raad van Biervliet om een renteloos voor
schot van f 24600 voor wegsverbetering, geeft den
beer De Bats aanleiding tot de opmerking, dat deze
verbetering voor Biervliet eene levensbehoefte is;
dat het domein met de bestrating van een gedeelte
weg op de beslissing der Staten wacht en dat daarom
afdoening noodzakelijk is.
De heer Hennequin sluit zich hierbij aan. De tegen
woordige Minister van Financiën is bereid tot mede
werking en de polderbesturen ookmaar lang over
denken zou kunnen leiden tot intrekking van toe
gezegden steun. Spr. vraagt, waarom men dan toch
nog wachten moet?
De heer Heijse zegt, dat dit voor den heer Henne
quin »le secret de polichinel" is. De aanvraag is in
gekomen 29 April. Als alles in orde was geweest,
zou de zaak wel klaar gekomen zijn. Maareen
stukje van den te verharden weg lag in België
dat wisten de heeren zelf niet. 't Onderzoek was zoo
uitstekend geleid, dat ze de grens niet eens kenden.
De heer Hennequin merkt op, dat de heer Heijse
zijn terechtwijzingen steeds kleedt in voor de ver
gadering aangenamen vorm. Is zijn oordeel voorbarig
geweest, dan trekt hij dit later terug en maakt een
soort van excuus. Het ^secret de polichinel" was spr.
niet bekend. En als men waarlijk gewild had, zou
de zaak wel rijp voor behandeling geweest zijn. De
tijd is lang genoeg geweest om bezwaren uit den
weg te ruimen. En als de heer Heijse niet uit de
hoogte van Ged. Staten en met den spot, die in
zijnen mond zoo wel past, de zaak behandelt, zal hij
moeten erkennen, dat deze nog wel vóór de in de
volgende week te houden vergadering in orde kan
worden gebracht.
De heer Heijse antwoordt dat, als de waarheid
scherp is, hjj scherp is geweest, 't Klinkt heel een
voudig als Ged. Staten gewild hadden, kon de zaak
afgedaan zijn. Maar dat stukje weg op Belgisch ter
rein levert groote bezwaren op. Ged. Staten hebben
trouwens bewijs geleverd, dat zij de zaak niet tegen
werken want ofschoon niet aan alle voorwaarden,
voor dergelijke verzoeken gesteld, was voldaan, heb
ben zij toch de aanvraag niet teruggezonden.
Nadat nog de heeren Hammacher, Hennequin en
Buteux het woord gevoerd hadden, werd het voorstel
van Ged. Staten, om de zaak aan te houden, aan
genomen met 30 tegen 10 stemmen, die der heeren
MoerdijkJanssens, M. Bolle, Thomaes, J. A. Bolle,
Hennequin, De Bats, Snijders, Hammacher en De Smidt.
Voorstellen van Ged. Staten om tot nader onder
zoek in hunne handen te stellen verzoeken van den
Raad van Ierseke om subsidie en renteloos voorschot
voor keibestrating van den weg Iersekestation
Kruiningen, en van het bestuur der afdeeling »Zee-
land" van de vereeniging »het Nederlandsch Rund
veestamboek" om een jaarlijksck crediet van f 1100
gedurende drie jaren, worden zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
Hetzelfde geschiedt met een voorstel van Ged-