893 N°. 63.
Dinsdag 30 Mei.
80s,c jaargang.
Agent van politie
Invoer van Rundvee in België
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en "Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en vorder
bjj alle Boekverkoopors en Brie-vengaai dors.
van advertentie» vóór a uren op den da^ der uitgave.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Op voordracht van den Commissaris van politie is, in de
plaats van J G. Janssen, eervol ontslagen, benoemd tot
2e klasseHETER DEN HOLLANDER, opzichter hij de
Vereeniging tot Werkverschalfiug alhier, en tot hoofdagent
titulair M. VAN WAARDE, agent der le klasse, zulks met
ingang van 1 Juni aanstaande
Goes, den 27 Mei 1893.
De "Burgemeester van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
is geoorloofd, onder inachtneming van de volgende door den
Minister van landbouw, Nijverheid en Openbare Werkea vast
gestelde voorwaarden.
De invoer zal moeten geschieden langs de volgende tol-
bureelen, op de bij elk vermelde dagen en uren
Stroobrugge (Malrfeghem), op Maandag en Woensdag, des
namiddags van 24 uren.
Watervliet, op Zaterdag en Woensdag, van des voorraiddngs
10 uren tot den middag.
Bouchoute, op Woengdag, des voormiddags van 10 tot 11
uren
Staak (Aasenede), op Woensdag, des namiddags van 2 tot 4
uren.
Selzaete (Station), op Dinsdag en Donderdag, des namiddags
van 2 tot 4 uren.
De Kliuge (Station), op Woensdag, des namiddags van 4 tot
5 uren.
De Tromp (Stekenie), op Woensdag, des vooTniddags van 9
tot 10 nren.
De invoer is toegelaten voor alle vpe, zonder onderscheid,
op vertoon door de belanghebbenden bij hunne aankomst ju
htt tolbureel, van eene verklaring niet onder dan acht dagen,
afgïgeveu door het bestuur der gemeente, wa'ruit blijkt: a.
dat sedert ten minste 45 dagen geeuc besmettelijke ziekte onder
het vee in de gemeente is waargenomenen b dat liet vee,
waarran de invoer gevraagd wordt, zich t=n minste sedert 15
dagen in de gemeente bevindt en niet van eene markt komt..
(De kalveren minder dan vijftien dagen oud of geboren tijdens
het vervoer, mogen met hunne moeder ingevoerd worden, zonder
eenig"n bijzonderen vorm
Het vee zal op koeten vau de invoerders door den Belgischen
veearts, tegen betaling vau 50 centimes per stuk. onderzocht
worden Wanneer het vee gezond wordt bevonden, zal de
veearts dit merken met eene V, op het rechter-achterdeel door
aniline-inkt aangebracht "en danrvan eene verklaring afgeven,
met bepaling van de richting langs welke het vee naar de
plaats van besteraming zal vervoerd worden.
Dadelijk na aankojmt van het vee op die plaats zal de ver
klaring van gezondheid worden overhandigd aan het bestuur
der gemeente, welk bestuur moet zorgen, dat het aangegeven
vee gedurende ten minste tien dagen gekantonneerJ of in eene
stal opgesloten blijft, ten ware het geslacht wjrdt voor het
verloop van den genoemden termijn.
Goes, den 27 Mei 1893
Burgemeester en Wethouders van Goe«,
J G d W HAMER
De Secretaris
HARTMAN.
Algemeen Overzicht.
Hoewel het nu juist geen opwekkend begin kan
heeten, moeten we dit overzicht aanvangen met de
vermelding van eene poging tot zelfmoord, in de
laatste dagen der vorige week door de Fraitsche
Kamer gepleegd. Zoo toch mag het voorstel heeten
van den afgevaardigde Hovelacque om het aantal
leden der Kamer te verminderen. Deze meende, dat
de wetgevende arbeid te weinig vordert, tengevolge
van het te groot aantal leden, een oordeel, dat zeker
niet alleen op de Fransche Kamer kan worden toe
gepast. In een zeker rijkje van Europa, waar op
het oogenblik een wetsontwerp tot instelling van
eene bedrijfsbelasting aan de orde is, zou men ge
voegelijk ook het aantal kamerleden tijdelijk ten
bate van 's lands belangen kunnen halveeren, en de
grootste praters het eerst daarbuiten zetten.
Hoe dit zij, de heer Hovelacque meent, dat de
beraadslagingen in c]e Fransche Kamer te langge
rekt zijn en hij stelde daarom voor om het aantal
kamerleden, dat thans ongeveer 550 bedraagt, tot
350 terug te brengen. Ook dit laatste getal zou
zijns inziens geheel voldoende zijn, ook voor zooveel
betreft de plaatselijke belangen.
Het voorstel werd verworpen, doch slechts met
©ene betrekkelijk kleine meerderheid287 tegen 219
stemmen. Hieruit blijkt derhalve, dat bijna de helft
der Kamerleden bereid waren hun mandaat op te
offeren aan 's lands belang, iets wat men in Frank
rijk niet zoo licht zou verwacht hebben. En het is
zelfs de vraag of het voorstel niet zou zijn aange
nomen, wanneer men zonder Grondwetswijziging
kans had gezien ook het aantal Senaatsleden te ver
minderen. Hu dit niet ging, was men bang voor
den overwegenden invloed van den Senaat bjj moge
lijke vergaderingen in vereenigde zitting.
Het voorstel-Hovelacque was eigenlijk het voor
spel van een ander, tot herziening der kiestabel, waar-
Tan wij in een vorig overzicht reeds gewag maakten
en dat thans in behandeling zal worden genomen.
In zeven arrondissementen is de bevolking zooveel
toegenomen, dat een afgevaardigde meer zal moeten
worden gekozen, terwijl voor zes distrio ten eene
betere grensregeling wordt voorgesteld, en in twee
andere de bevolking zooveel is afgenomen, dat zij
van dubbele districten tot enkelvoudige moeten wor
den teruggebracht. Dit alles moet in orde komen
vóór de nieuwe verkiezingen zullen plaats hebben.
In Acbter-Indië ziet het er voor de Franschen nog
niet erg geruststellend uit. De gouverneur-generaal
aldaar heeft uit Hanoi een telegram aan zijne re
geering gezonden, waaruit blijkt, dat de post Khone
door de Siameezen woïdt belegerd en dat een kapi
tein Thoreux, die de post wilde ontzetten, gevangen
genomen is. Voor het overige luiden de berichten
van den gouverneur-generaal vrij geruststellend,
maar men is in Frankrijk toch niet heel gerust.
Langs Engelschen weg toch wordt bericht, dat de
regeering van Siam voortdurend krijgsvoorraad en
wapenen naar Mekong zendt en dat op bepaalde
punten nieuwe forten worden gemaakt. Ook het
Fransche blad Figaro ontving uitvoerige berichten
uit Siam, volgens welke er reeds sedert twee maanden
groote gisting te Bangkok heerscht. Er werden daar
groote krijgstoerustingen gemaakt en alle weerbare
mannen zijn opgeroepen. Ook moet het eiland Sa-
init, eene reede van groot strategisch belang, door
Siameesche troepen bezet zijn, die nog steeds ver
sterking ontvangen.
Men verbaast zich in Frankrijk terecht over de
groote zorgeloosheid, waarmede de regeering tot nu
toe deze zaak heeft verwaarloosd, en groot zal hare
verantwoordelijkheid zijn, wanneer blijken mocht,
dat de toestand in Achter-Indië zoo ernstig is als
men vermoedt.
Volgens de laatste berichten heeft de regeering
een telegram ontvangen, aldus luidendeKhone is
gedeblokkeerd den 22en Mei, bijna zonder gevecht.
Deze post had verscheiden aanvallen van de Laotiërs
te doorstaan, die aangevoerd werden door Siameesche
mandarijnen. Alles is rustig."
De oppositie in Engeland put zich uit in mid
delen om tegen het home-rule-ontwerp te ageeren.
Nu zij bemerkt, dat hare hoop, dat reeds in het
Lagerhuis het ontwerp steeds koeler zou worden
begroet, ijdel blijkt, tracht ze langs anderen weg de
verwerping van het ontwerp te verkrijgen. Er wordt
namelijk beweerd, dat het gelukt zou zijn de Ko
ningin te bewegen tot het besluit het parlement te
ontbinden, wanneer het Hoogerhuis de bill niet
mocht aannemen. Toen de Koningin dit voornemen
aan den heer Gladstone mededeelde, heeft deze er
op gewezen, dat dit handelen zou zijn in strijd met
de traditie. Tot nogtoe was het de gewoonte in
Engeland, wanneer een belangrijk wetsontwerp door
het Lagerhuis was aangenomen doch door het Hoo
gerhuis verworpen, het parlement te verdagen, in
de volgende zitting de meest dringende zaken af te
doen en dan andermaal hetzelfde ontwerp bij bet
Hoogerhuis in te dienen. Eerst na eene tweede ver
werping volgt dan eene ontbinding. Men is benieuwd
wat de Koningin doen zalhandhaaft zij hare mee
ning, dan zal daardoor in Engeland een ernstige
staatsrechtelijke strijd ontbranden. Intusschen blijkt
uit de bedoeling der oppositie, dat deze verwacht
bij eene ontbinding van het parlement eene meer
derheid te zullen verwerven.
De werkstaking te Hull is gelukkig geëindigd,
doch er loopen nog zoo tallooze werkstakers werkeloos
rond, dat ook thans weder ten duidelijkste blijkt,
hoe, bij onbillijke eiscken, dergelijke demonstraties
altijd ten nadeele van de arbeiders uitloopen. In
Engeland kan geene werkstaking gelukken, die niet
de publieke opinie voor zich heeft.
De werkstakers hebben zich eindelijk moeten neder-
leggen bij den eisch om geregeld met hen, die geen
lid zijn van den dokwerkersbond, samen te arbeiden.
Gedurende zeven weken van de werkstaking is er
onnoemelijke schade berokkend. De reeders hebben
door den gedwongen stilstand veel geld verloren
de toestand der gezinnen van de werkstakers is zoo
ellendig, dat zij ten slotte bij hunne patroons om
geldelijken steun moesten gaan bedelen. En intusschen
hebben eenige heethoofdige leiders naam gemaakt en
zich daarmede misschien een weg gebaand naar het
parlement. Ook voor sommige kringen in ons land
houdt het gebeurde te Huil eene ernstige les in
In Italië was er in de afgeloopen week groot
gevaar voor eene ministriëele crisis. Op het on
verwachtst is daar de begrooting van Justitie ver
worpen. Dit was de eerste maal sedert de afkon
diging der Grondwet, dat eene begrooting verworpen
werd. Het is te begrijpen, dat het geheele ministerie
zich dit aantrok en de portefeuilles ter beschikking
van den Koning stelde. Het is dezen echter gelukt
den heer Giolitti te bewegen minister-president te
blijven, waarop ook de overige ministers hunne
portefeuilles weder aanvaardden, behalve de minister
van Justitie Bonacci, die vervangen is door den heer
Eula, voorzitter van het Hof van cassatie en de
minister van Financiën Grimaldi, die wordt opge
volgd door het lid van den Senaat GagHaröi. Men
acht deze nieuwe combinatie echter geen waarborg
tegen het spoedig ontstaan van een nieuwe crisis.
Ook $panje heeft weder eens een demissionair
kabinet, althans gedeeltelijk. Hoewel men de oorzaak
ervan niet precies weet, vermoedt men, dat de leider
der conservatieve partij Canovas, den premier Sa-
gasta zijn steun heeft toegezegd, op voorwaarde,
dat de hervormingsplannen ten opzichte van het j
leger en de rechtspleging zouden worden losgemaakt
van de begrooting en afzonderlijk behandeld. Dit
zou door den heer Sagasta zijn aangenomen, doch
de ministers van Justitie en van Oorlog schijnen
die toezegging niet te hebben willen gestand doen
en daarop hebben dezen hun ontslag ingediend. Men
verwacht echter, dat de oplossing dezer gedeeltelijke
crisis eenigszins zal worden verdaagd.
Tengevolge van het Pinksterreces valt er uit het
overig deel van Europa weinig nieuws te vermelden.
Geweld
Onlangs deelde het Friesche Volksblad het volgende
mede
»Te Rinsumageest heeft de voorzitter van Patri
monium de boeren opgeroepen om onderling de
huurprijzen vast te stellen, die men voor zekere te
verhuren perceelen zou willen besteden. Toen de
dag der verhuring was aangebroken, was het ver
huringslokaal eivol. Zoodra een der aanwezigen een
bod deed hooger dan de prijzen, welke men in de
vóórvergadering had vastgesteld, werden de lichten
uitgedraaid, werd de bieder uit de zaal en uit het
huis geworpen en werden daarna de notarissen ge
dwongen met de verhuring voort te gaan, terwijl
eigenaren en notarissen belet werden liet lokaal te
verlaten."
Het blad voegde daaraan toe
>In deze gemeente wonen slechts weinig leden
van de Volkspartij. De eigenlijke aanvoerders van
het complot zijn orthodoxen en doleerenden."
De Protestantsche Noordbrabanter(orgaan van den
heer De Savornin Lohman) merkt aangaande dit
bericht het volgende op
Wij voor ons aarzelen geen oogenblik, onze
geestverwantschap met hen, die zoodanigen roof en
afpersing na vooraf beraamd overleg openlijk pleeg
den, ten stelligste te ontkennen. Zulke mannen mo
gen orthodox" heeten of doleerenden" gerefor
meerd, Christelijk, antirevolutionair zijn zij stellig
niet. Want dezulken stellen niet ter wille van den
broode eenvoudig de goddelijke en menschelijke wet
ten ter zijde, om willekeurig den eigenaren te be-
rooven van wat hun, onder de bestaande wetgeving,
wettig toekomt.
»Op gewelddaden als deze kan Gods zegen niet
rusten."
Wie wind zaait, zal storm oogsten zegt het
Handelsblad.
Zij, die verantwoordelijk zijn voor de gewelddaad
van de inneming der Nieuwe Kerk van Amsterdam,
mogen wel eens ernstig nagaan of het voorbeeld
door hen gegeven *om willekeurig den eigenaren te
berooven van wat hun onder de bestaande wetge
ving wettig toekomt," niet nog vaak wrange vruch
ten dragen zal. Zij gaven het voorbeeld van het
gebruik van geweld, doch na vooraf beraamd over
leg eigenmachtig zich meester te maken van wat
hun niet toekwam.
Leerplicht.
Een flink uit de kluiten gegroeid meisje vraagt
op straat een voorbijganger, hoe laat het is. De
aangesprokene houdt haar zonder iets te zeggen, zijn
horloge voor. Maar daarmee is zij niet geholpen
met wijzers en wijzerplaat kan zij niet terecht.
Wat? kunt gij nog niet op de klok kijken?
Hoe oud zij t ge
Elf jaar, meneer.
Gaat ge niet school
Niet meer. Ik ben er maar een jaar geweest.
Hoe komt dat Was moeder ziek Of waren
er nog jongere broertjes en zusjes op te passen,
terwijl moeder uit werken ging
Nee, meneer. Maar vader en moeder hebben
in 't geheel niet schoolgegaan en vonden het voor
mij zoo noodig niet.
Aldus geschiedde in de residentie in het jaar des
Heeren 1893. En dat arme kind is verre van een
eenling in Nederland. Toch, als straks een wet op
den leerplicht aan de orde komt, zal men aandoen
lijke ontboezemingen te hooren krijgen over het
heilige opvoedingsrecht der ouders, waar de staat
met zjjn handen af moet blijven zegt »de Neder
lander
Beschamend.
»De tweede koloniale mogendheid der wereld, die
in den Indischen Archipel alleen over 30,000,000
mensohen gebiedt, over een koloniaal leger van 18,000
man en eene talrijke vlort beschikt en bovendien
in het bezit is van alle middelen om een krijg te
voerenworstelt nu reeds 20 jaren met een
kleinen roofstaat, die niet eens een millioen menschen
telt en die ten hoogste 4 tot 5000 gewapende mannen
in het veld kan brengen, zonder ook maar het ge
ringste gevolg van alle moeiten en krachtsinspanning,
van alle offers aan menschenlevens en groote sommen
gelds. Want men staat heden nog juist op dezelfde
plaats als vóór 20 jaren."
Aldus begint de Vossische Zeitung een voor Neder
land beschamend hoofdartikel over den Atjeh-oorlog.
De redenen voor dien treurigen toestand, zegt de
Foss. Ztgliggen voor de hand.
De tegenwoordige gouverneur van Atjeh is de
elfde. In de genoemde 20 jaren regeerden 5 gouver
neurs-generaal en wat het ergste is, wisselde de
portefeuille van koloniën in Den Haag 13-maal.
Als men daarbij bedenkt, dat bijna elke personeel-
verandering voor Atjeh tevens eene verandering van
politiek beteekende, dan behoeft men voor dezen
tegenspoed geen andere oorzaken te zoeken.
»Nu zoo schrijft het Duitsche blad verder -
wilde men offensief optreden en hoopte met éen slag
den tegenstand te breken, dan knoopte men onder
handelingen aan of ook bedacht een gemengd stelsel,
door naast den militairen gouverneur een burgerlijk
gouverneur te stellen met gelijke bevoegdheid, waar
door de toestand nog verwarder werd. Het is be
wezen, en door eenparig getuigenis van Atjehers
bevestigd, dat op zeker tijdstip het verzet geheel
verlamd was en de meest invloedrijke stamhoofden
reeds aan onderwerping aan het Nederlandsch gezag
dachten en dat het Nederland niet de minste moeite
zou gekost hebben eindelijk zijn doel te bereiken.
Dat was het geval toen Van der Heijden de strijd
krachten der Atjehers verdeeld en verstrooid had.
Maar hij werd midden in zijn zegepraal teruggeroe
pen. Atjeh herademde, want het burgerlijk gezag,
of, wat hier bijna hetzelfde beteekent, de bureau
cratie was aan het woord en aan haar is het te
wijten, dat de vijanden in den kortst mogelijken tijd
den moed herwonnen.
»De tweede gelegenheid liet men zich ontsnappen,
toen generaal Van Teyn de kustblokkade streng had
gehandhaafd, zoodat ïn- en uitvoer verlamd werden
en in het land weldra gevoelig gebrek ontstond,
waardoor de vredepartij een tijd lang de overhand
verkreeg. Maar men wist in Atjeh dat er weldra
weder een persoonsverwisseling zou plaats hebben
en besloot dus nog wat te wachtenwaarschijnlijk
zou dan het systeem ook wel weer veranderen. Dit
kwam juist uithet eerste werk van Van Teijn's
opvolger was, de blokkake op te heffen en door eene
scheepvaart-regeling" te vervangen, waardoor de
Atjehers weder levensmiddelen en wapenen konden
verkrijgen."
Het blad komt tot de slotsom, dat alleen een
gestrenge blokkade in staat is de Atjehers te be
wegen zich over te geven.
Vooral moet den Atjeher de overtuiging ontnomen
worden, dat de Nederlanders niet weten, wat zij
willen en te zwak zijn om dadelijk naar hun doel
te sturen.
Ook hier beteekent de overwinning der Neder
landers de zegepraal van Europeesche beschaving
over Aziatische barbaarschheid.
GOES, 29 Mei 1893
Jl. Zaterdagavond werd door de Commissie
voor de (Economische Spijsnitdeeling, ten overstaan
van het gemeentebestuur, vertegenwoordigd door
den Burgemeester en den secretaris, rekening en
verantwoording gedaan van haar beheer over het
afgeloopen winterzaisoen. Door den secretaris der
commissie werd het volgende verslag uitgebracht
»Bij de velerlei ongunstige omstandigheden, welke
de drie vorige verslagen te vermelden gaven, is het
uwe commissie aangenaam, aangaande den winter
van 1892/93 op gunstiger toestand der armen in
deze gemeente te kunnen wgzen, hetgeen blijkt uit de
mindere aanvragen om bedeeling dan vorige winters.
»Onzes inziens hebben verschillende redenen daar
toe bijgedragen, alshet zeer gunstige najaar met
vele werkzaamheden op het veld, de overvloed van
en puike aardappelen, en vooral ook
de zeer vele en aanhoudende verdiensten, welke het
lezen van erwten en boonen verschaften.
Slechts vyf aanvragen om bedeeling moesten af
gewezen worden, omdat deze aanvragers, wegens te
kort verblijf in de gemeente, niet in de termen vielen.
Overigen6 zijn alle aanvragers successievelijk op de
rol gebracht.
»Op 26 December begonnen met 170 hoofden van
gezinnen of alleenloopende personen, met 308 por-
tiëo, is dat getal af en toe vermeerderd, en op 19 Jan.
uitgebreid tot 236 hoofden met 432 portiëa terwijl
wegens de weinig uitkomende werkzaamheden in het
voorjaar, met de beieeling de/.er rolle is v )ort*e
