1893 N°. 60.
Zaterdag '20 Mei.
80ste jaargang.
Bij dit nommer bekoort een bijvoegsel.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de beeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brie vengaai d
in zending van adverteiitïën voor 3 uren op den dag der uitgave.
De prijs der gewone ad verten tiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende]
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Uithoofde van het PINKSTERFEEST
zal a. s. Maandag geen no. van ons blad
verschijnen.
GOES, 19 Mei 1893.
De tooneelvoor stelling,
door de Vereenigde Rotterdamsche tooneelisten onder
directie van Le Gras en Haspels in de Socië
teit V. O. V. gegeven werd, het vergevorderde
saizoen in aanmerking genomen, vrij druk bezocht.
Het opgevoerde stuk »Twee gelukkige dagen* gaf
ruimschoots stof tot lachen, waarom de bijvoeging
op het affiche »lach-sueces" geenszins is misplaatst.
Tal van koddige scènes, die aan het publiek een
werkelijk aangenamen avond verschaften, volgen
elkander in genoemd stuk op. Ofschoon het stuk
wat inhoud betreft, verre staat beneden Stads
lucht", ten vorigen jare hier door hetzelfde gezel
schap opgevoerd, blijft het voortdurend de aandacht
trekken; het zit goed iu elkaar, er is gang in en de
vermakelijke tooneelen en uitdrukkingen zijn er niet
als met de haren bijgesleept en waar de rollen zoo
gelukkig verdeeld zijn en de souffleur overbodig is,
zooals bij deze voorstelling het geval was, heeft zelfs
een middelmatig stuk alle kans van slagen.
In de hoofdrollen traden op mevr. Beeismans als
tante Hollwitz en de heer Rosier Paassen als oom
Lüttchen. Deze namen zijn een voldoende waarborg
voor een uitstekend spel, terwijl de nevenrollen door
alle executanten eveneens verdienstelijk werden ge
speeld.
JSIezeling-e. In de Woensdagavond gehouden
vergadering der anti -revolutionaire kies
vereeniging alhier werd het aftredend bestuurs
lid de heer J. Fraanje herkozen en werd als nieuw
bestuurslid gekozen de heer J. Dekker, ter ver
vanging van den heer W. Slabbekoorn, die voor
eene herbenoeming niet in aanmerking verlangde te
komen. De heeren W. Slabbekoorn, Jan Rottier en
C. Smallegange werden gekozen tot afgevaardigden
naar de vergadering der centrale antirevolutionaire
kiesvereeniging Hontenisse", welke vergadering al
hier zal worden gehouden op den 2den Pinksterdag.
Bij kon. besluit zijn verplaatst de controleurs
bij 's-rijks belastingen J. Slotemaker, van Hans-
weerd naar Lobit en A. van Wie ringen van
Drachten naar Hansweerd.
Woensdag werden tot vertegenwoordigers van
de polders Nieuwe Kraaiert en Nieuwe West-Kraaiert
in den dijkraad van het calamiteuse waterschap Elle-
woudsdijk-Borsele achtereenvolgens benoemd de lik.
J. G. P. T i m a n s en P. K a r e 1 s e.
De centraio R. K. kiesvereeniging in het district
Beverwijk heeft tot candidaat voor de Tweede Kamer
gesteld den heer mr. Th. Borret, oud-lid der
Kamer.
De Regeering heeft een wetsontwerp tot nadere
regeling Yan den suiker accijns ingediend.
Dit ontwerp beoogt in de eerste plaats stellige
gegevens te verkrijgen omtrent de hoeveelheid suiker,
lie in de verschillende fabrieken uit het sap ver
vaardigd wordt. Het meest eenvoudige middel daartoe
is, volgens den Minister, tijdelijk aan de fabrikanten
voor te schrijven geen suiker in of uit te slaan anders
dan met voorkennis van ambtenaren, die de soort
en de hoeveelheid opnemen. De maatregel kan geheel
op zichzelf staan en behoeft dus gedurende zijne
werking geen invloed te hebben op het bedrag van
den aanslag of op de wijze en de tijdstippen, waarop
deze moet worden aangezuiverd.
Ook zal voor dien maatregel geen meerdere in
menging van de administratie in de fabrieken noodig
zijn dan thans. Alleen zal moeten blijken hoeveel
suiker in de fabriek voorhanden is wanneer de maat
regel wordt ingevoerd en hoeveel, wanneer die een
oinde neemt.
Men schrijft uit Den Haag aan de Telegraaf
»Nu de Memorie van Antwoord betreffende de
kïesrechtvoorstellen verschenen is, en de
minister Tak zoo goed als geen belangrijke wijzi
gingen in zijne reformbill gebracht heeft, zal de Com
missie van Rapporteurs weldra,zonder eene, an
ders zeer gewis dreigende, interpellatie van demo
cratische zijde af te wachten, als haar oordeel
uitspreken, dat een nieuw afdeelingsonlerzoek niet
noodig is. Daaraan twijfelt in parlementaire krin
gen niemand. En de bast ingelichten verzekeren,
«lat de voorzitter der Tweede Kamer gezegd heeft,
voornemens te zijn, om, zoodra dat oordeel van de
Cmimissie van Rapporteurs de kiesrechtvoorsteJlen
ia staat van wijzen zal hebben gebracht, aan de
Kamer voor te stellen, tot behandeling in openbare
zitting over te gaan, zoo spoedig mogelijk na de
afwerking der bedrijfsbelasting. Is dit waar, dan
lijdt het geen twijfel, of we krijgen dit jaar eene
lange zomer-vergadering, waarin het groote aanhan
gige vraagstuk tot eene beslissing wordt gebracht.
Het schijnt, dat de kansen van de kiesrecht her
vorming in den laatsten tijd zeer zijn gerezen. Meer
en meer begint men te vertrouwen, dat bij eind
stemming slechts eene minderheid zich zal durven
verklaren tegen het uitbreiden van de kiesbevoegd
heid tot de uiterste grondwettige grens, zooals de
Minister Tak dat heeft voorgesteld. De verkiezing
van den heer Gerritsen in Leeuwarden heeft indruk
gemaakt, en de houding der anti-revolutionnairen in
Gouda (waar De Savornin Lohman als candidaat
voor Brummelkamp moest wijken) en in Beverwijk
(waaromtrent De Standaard zoo beslist gesproken
heeft) maakt niet minder indruk. Het conservatief
verzet verliest dagelijks aan zelfvertrouwen. Van
dien kant dreigt al minder gevaar.
Het grootste gevaar voor de Kiesrechthervorming
dreigt nog in dezen vormdat het misschien moge
lijk zou wezen, een of ander amendement te doen
aannemen, dat door den Minister Tak niet als ten
eenenmale verwerpelijk erkend wordt, en hem geen
aanleiding geeft om de hand verder van zijn werk
terug te trekken, maar dat de uiterste linkerzijde
verplicht, om, ter wille van een beginsel, bij de
eindstemming tegen de wet te stemmen. Dan zou
deze kunnen vallen door de combinatie van twee min
derheden ultra-conservatieven en besliste democraten.
Deze mogelijkheid (eene ministeriëele crisis of eene
Kamer-ontbinding, alzoo) wordt alleen dan niet ver
wezenlijk t, wanneer de minister Tak, aan wien
dat besi toevertrouwd is, voet bij stuk houdt.
Hoe jammer, dat men wellicht aan conservatieve
zijde meent te mogen vertrouwen op groote mee
gaandheid van den minister, nu deze zich heeft laten
verleiden, om, bij wijze van overgangsmaatregel, de
tegenwoordige kiezers op de nieuwe kiezerslijst van
1 Januari 1894 te brengen, wanneer zij overigens
aan de voor de kiesbevoegdheid gestelde eischen vol
doen, ook zonder dat daartoe hunnerzijds eene aan
vraag wordt vereischtMoge de minister spoedig
doen blijken, dat dit zijne uiterste concessie is en
blijven zal.
Men amuseert er zich hier nog al meé, dat de
heer Beelaerts van Blokland zijne interpellatie wil
richten tot het hoofd van het Kabinet", een wezen,
dat in ons staatsrecht geheel en al onbekend is.
Dat zoo'n vergissing een zoo goed kenner van ons
staats- en administratief recht moest overkomen,
juist waar hij wil gaan wijzen op een vergrijp tegen
een tot dusver gevolgde correcte gewoonte (het con-
trasigneeren van een ontwerp door alle betrokken
ministers), is werkelijk nog al grappig".
Vanwege de Ministers van Financiën en van
Justitie zijn aan de burgemeesters ter aanplakking
in hunne gemeenten gezonden gedrukte aankondi
gingen, waarbij de aandacht van belanghebbenden
wordt gevestigd op de belangrijke vermindering van
de kosten der akten van overdracht
van onroerend of roerend goed sedert I Mei 1893,
door het in werking treden van de wet van 27 Sept.
1892 Staatsblad no. 224). Al de verminderingen
worden in de aankondigingen opgenoemd.
Men meldt aan het Vaderland uit Waldeck-
Pyrmont
Maandag is het lijk van Vorst Georg Victor te
Arolsen aangekomen, waar het in de slotkapel op
een praalbed werd tentoongesteld. De bijzetting in
den grafkelder te Rhoden zal Dinsdag 23 Mei
plaats hebben. Zondag is de Vorstelijke familie uit
Mariënbad te Arolsen teruggekeerd, ook de Hertogin
van Albany. Arolsen en geheel Waldeck-Pyrmont
is in rouw over den dood van den algemeen be
minden Vorst. Bij den lijkdienst Zaterdagavond te
Arolsen was de geheele kerk bezet. De predikant
Scipio sprak naar aanleiding van Math. 25 21 »Gij
getrouwe knecht, die over weinig getrouw zijt ge
weest, over veel zal ik u stellen. Ga in tot de
vreugde nws Heeren".
De 28-jarige Vorst Friedrich, die tot nog toe bij
de garde te Potsdam diende, heeft Zaterdag met een
proclamatie de Regeering aanvaard.
De Haagsche correspondent van de Zutph. Ct.
brengt het volgende in herinnering
Zooals men W6et", zegt hij, »is thans bij de
Tweede Kamer weder een ontwerp tot wijziging
van de pensioenwet aanhangig, die voornamelijk ten
doel heeft om aan oude weduwen, die bij de nieuwe
wet waren vergeten, alsnog een pensioen toe te
kennen. In de Kamer is er zeer op aangedrongen
dat ontwerp toch schielijk in te dienen daar vele
van bedoelde weduwen roeds zeer oud zijn en er
anders allicht niet meer van zouden profiteeren.
Maar nu de Minister Pierson eindelijk aan dien
wensch voldaan heeft, maakt de Kamer met de
^behandeling al zeer weinig spoed. Het is zeker al
twee maanden geleden, dat het ontwerp in de afdee-
lingen is onderzocht, en nog is geen voorloopig
verslag uitgebracht.
Wacht men misschien tot die weduwen, uit den
aard der zaak, hoogst bejaarde vrouwen overleden
zijn? Het heeft er den schijn van."
Met ingang van 1 Juni a. s. zal de speciale
commissie tot k e u r i n g van personeel voor den
dienst in Indië in werking treden.
In een van warme vereering tintelend woord
schrijft prof. Van der Viugt in De Leidenaar over
prof. Buys.
Hjj was nederig door en door. Hij zocht
zichzelven nooit, noch sprak hij van zichzelven. Hij
was enkelen alles, velen veel. Hij had, door onge-
nadigen arbeid, uit het puin van een boven zijn
hoofd ingestort huis zichzelf omhoog gewerkt tot
den rang van een gevierd leeraar, een vraagbaak in
zjjn wetenschap, een machtig voorlichter der open
bare meening. Maar hij wilde het niet hooren zeg
gen wie er op zinspeelde, sloot hij den mond. Hem
bleef op zjjn glorievolle loopbaan teleurstelling,
krasse tegenspraak, miskenning zelfs, en tegen het
eind een smartelijk ziekbed niet bespaard. Maar hij
zweeg er over; wanneer een vriend een wrevelig
woord van zijn verguizers zeide, sprak hij hun smalen
soms nog goeden als hij bijna twee uur lang ge
steend had onder het opereermes, vroeg hij nog den
geneesheeren vergeving, dat hij zoo lang beslag
legde op hun tijd. Hij was patriciër in merg en
been, fier als zijn vaderen, die op het kussen zaten
in de groote dagen van ons gemeenebest, maar mild,
welwillend en bescheiden tot vrouwelijke zachtheid
toe. Hij was vergrijsd in wettenkennis, doorkneed
in fijne dialectiek. Maar hij genoot van bloemen en
van boomen, en kon een kind met kinderen zijn.
Hij was in tal van opzichten de eerste, het vrij
willig erkende hoofd van zijn faculteit. Maar zoo
onbeholpen kon een examen niet zijn uitgevallen, of
hij vond lichtpunten te prijzen, zoo gewoon konden
zijn ambfcgenoofcen een student niet vinden, of hij
roemde den knappen kop, de stalen vlijt, voor het
minst den braven vent".
Is hij dan nu van ons heengegaan voorgoed,
wel ons dat zij de troost in onze groote smart
dat wij levenslang den zegen mogen behouden, dien
deze man met zijn kinderziel gebracht heeft aan
zoovelen als hem naderden, door wat hij deed, ja
daardoor mede, maar bovenal door wat hij was
Er schijnen nog geen boeken genoeg het licht
te zien. De hoogleeraren W". L. T. A. Molengr
te Utrecht en W. van der Vlugt te Leiden zijn in
overleg getreden met de heeren L. S. van Looy en
H. Gerlings om eene Volksbibliotheek op
te richten binnen het bereik van smalle beurzen.
Uitgaande van de onderstelling dat de beurzen
van de letterkundigen daartoe niet behooren, of wel
deze zulke aanzienlijke sommen verdienen, dat zij
ook wel eens wat gratis kunnen doen, worden schrij
ve! s en schrijfsters, vertalers en vertaalsters, uitge-
noodigd, belangeloos daartoe hunne medewerking te
verleenen.
Het doel is zeker te prijzen, maar zijn er al niet
genoeg boeken, onder anderen ook in den tweede
hands boekhandel, waaraan deze bestemming kan
worden gegeven Of zijn genoemde hoogleeraren
en uitgevers van oordeel, dat zij langs dezen weg
zoo veel betere waar zullen krijgen dan nu reeds
voorhanden is. Daarvoor bestaat, rneenen wij, g
grond.
Onwillekeurig herinnerde ons deze uitnoodiging
aan het gezegdeNederland is zoo weldadig dat
nauwelijks A. ontdekt dat B. behoefte heeft of hij
wendt zich tot C. om die te lenigen.
(Arnh. Ct.)
Uit Den Haag schrijft men aan De Amster
dammer
Men verdiept zich hier in gissingen over de af
wezigheid van H. M. de Regentes en
Koningin Wilhelmina bij het sterven te Mariënbad
en de aankomst van het lijk van Georg Victor van
Waldeck-Pyrmont te Arolsen. Vooral heeft het de
aandacht getrokken, dat H. M. de eenige der naaste
bloedverwanten is geweest, die tot dusverre bij dit
overlijden op een afstand is gebleven.
Daar de vorst in zijn klein vorstendom zeer be
mind was en de overleden Koning Willem III in de
beste verstandhouding met hem heeft gestaan, een
zeer gewaardeerd gast op het slot was, en men van
eene verwijdering, of iets dat daartoe aanleiding heeft
kunnen geven, nooit iets gehoord heeft, betwijfelt
men, of de gezondheidstoestand van Koningin Wil
helmina wel van dien aard is, dat het der Regentes
mogelijk was zich alleen naar Mariënbad of Arolsen
te begeven. Ik meen echter uit goede bron u te
kunnen mededeelen, dat omstandigheden onafhanke
lijk van haar wil H. M. belet hebben Flims te ver
laten, doch dat het zoo goed als zeker is, dat Ko
ningin Emma op 23 Mei, bij gelegenheid van de
bijzetting van het lijk van haren vader in den graf
kelder te Rhoden, te Arolsen zich zal bevinden.
Toch zou het wenschelijk zijn, dat de Staatscou
rant iets milder was met haar berichten omtrent
de beide Koninginnen. Nu moet het publiek zich
tevreden stellen met de gewone courantenberichtjes,
waaruit het dan te weten kan komen, dat de MM.
rijtoertjes maken doch het spreekt vanzelf, dat men
best rijtoertjes kan maken zonder een goede gezond
heid te genieten. Trouwens, de St.-Ct. heeft niet
eens het overlijden van den vader der Regentes en
van den grootvader der Koningin medegedeeld, en
het is toch al zeer bijzonder dat een Koningin voor
St.-Ct. in 't geheel niet bestaat, tenzij als de
wet uitdrukkelijk de vermelding van haren naam
eischt. Nog zonderlinger is dit, als men bedenkt,
dat de St.-Ct. wel het bericht bevat aangaande den
hofrouw, die wordt aangenomen, maar niet een daar
aan voorafgaand bericht van den dood, die den
rouw veroorzaakt, zoodat voor den Staat wel het
iwdragen van gewicht schijnt, maar niet het ster
ven zelf van iemand over wien men rouwt."
liet Nieuws van den Dag schrijft in zijn nr. van
Donderdag
»Men had verwacht, dat de Tweede Kamer heden
bij de hervatting der werkzaamheden officiëel kennis
gekregen hebben van het overlijden van den
vorst van Waldeck-Pyrmont, den vader van H. M.
Koningin-Regentesen ongetwijfeld zou zich dan
de vertegenwoordiging door een eerbiedig adres van
rouwbeklag tot tolk hebben gemaakt van de op; echte
gevoelens van deelneming der natie in dat verlies
der vereerde vorstin. Doch de kennisgeving kwam
niet of althaas nog niet. Wij verwachten haar
nog op een der volgende dagen."
Staten-Generaai.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren werd het debat over
de Bedrijfsbelasting voortgezet. De heer Van Velzen
was voor het ontwerp, doch de hoeren Van Karne-
beek en Gerritsen ontwikkelden velerlei bedenkingen
tegen het stelsel van den Minister en de onderdeelen
der wet.
De heer Gerritsen wilde geen bedrijfsbelasting,
zonder de zekerheid omtrent de herziening van het
A. s. Woensdag is de overeenkomst der Handel
maatschappij aan de orde.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Doopsgezinde kerk. Maandag 22 Mei (2en Pinkster
dag) 's voormiddags 10 if% uren, dr. F. P. J. Sibmacher
Zijnen van Middelburg.
Voor het beroepen van een predikant bij de
Ned. Herv. gem. te Middelburg is het volgende
viertal opgemaaktds. J. W. Gunning, te Eerbeek
G. J. A. Jonker, te Kralingen; J. Ossewaarde, te
Sluis en H. Zeijdner, te Vollenhove.
Beroepen bij de Ned. Herv. gem. te Kortgene
ds. C. J. Six Dijkstra Jz. te Dussente Gapinge
de heer J. H. Gunning E.Bz., candidaat.
Rechtszaken.
De arr. rechtbank te Middelburg veroordeelde
heden J. W., 46 j., te Krabbendijke, wegens be-
leediging van een ambtenaar, tot f5 b. of 5 dagen.
Gemengde Berichten.
De bevolking van Zeeland telt 202,709 zielen
zij is toegenomen met 613, nl. 349 in. en 264 vr.
Middelburg telt 17,740 inwoners; Ter-Neuzen
7093 Vlissingen 14,595Zieriksee 6939Goes
6542 en Veere 826.
De brand in het Weerdingerveen is bedwon
gen aanhoudend en vooral in den nanacht arbeiden
heeft dit resultaat opgeleverdtoch is het vuur op
enkele plaatsen tot 1 meter diepte in het veen ge
drongen.
Van wege de gemeente E muien is eene opneming
gedaan van de schade door den brand aan de veld
vruchten en turf en woningen gedaaner zal aan
de betrokken personen eenige vergoeding geschieden,
en wel uit het overgebleven fonds van den groeten
brand aldaar in 1830, waarvan toen f 600 resteerde.
Met de renten kan dit bedrag misschien vrij ver
voor het doel strekken.
