BIJVOEGSEL
GOESCHE COURANT.
ZATERDAG
22 APRIL 1895.
No. 48.
GOES, 21 April 1893.
In de heden gehouden vergadering va» de
Vereeniging van Burgemeesters en
Secretarissen in Zuid- en Noord-B®velanad,
werd in de eerste plaats medegedeeld, dat bet be
stuur geene buitengewone vergadering heeft belegd,
ter bespreking van de wetsontwerpen in zake kies
recht, omdat nog geene bepaalde behandeling van
het onderwerp bij de wetgevende macht is aan de
orde gesteld.
Door den Secretarisuitgenoodigd tot het doen
van mededeelingen nopens den toestand van de Ver
eeniging, werd de oprichting der Vereeniging op 16
April 1878, dus nu 15 jaren geleden, herdacht. Hij
doorliep d® geschiedenis der Vereeniging gedurende
die 15 jaren, daarbij hulde brengende aan den eer
sten voorzitter wijlen den heer J. H. Bybau, door
wiens toewijding de Vereeniging eene hooge mate
van bloei bereikte. Ook werd een woord van erken
tenis gebracht aan den heer G. J. Van den Bosch,
die deel uitmaakte van de commissie voor het ont
werpen van het reglement en die als lid van het
bestuur zooveel heeft gedaan voor de Vereeniging.
Ook aan wijlen de heeren jhr. mr. C. Van Citters
en D. P. Dominicus, die aan het bestuur door den
dood ontvielen, werd eene waardige plaats in het
rapport toegekend, terwijl nog andere leden, die aan
hun werkkring en aan het ledental door overlijden
ontrukt werden, door den spreker werden herdacht.
Tegenover de verliezen, die de Vereeniging leed,
plaatste de rapporteur de aanwinsten van nieuwe
en jeugdige leden en hij constateerde met genoegen,
dat de Vereeniging thans telt 64 leden en dat nog
drie leden van het oorspronkelijk bestuur het beleid
der zaken in handen hadden, te weten de heeren
J. Vereeke, Z. D. Van der Bilt La Motthe en de
spreker, die door de heeren P. Dekker Jz. en J. J.
Van Gorsel op zeer gewaardeerde wijze werden ter
zijde gestaan.
Van het personeel op de werkzaamheden der ver
eeniging overgaande, herinnerde de rapporteur de
gunstige resultaten op verschillende pogingen van
de vereeniging in het belang van gemeente en per
soneel, maar waarbij hij ook niet vergat de tegen
spoeden, die zij had te doorstaan. Maar de toestand
van heden is bemoedigend. De vereeniging telt 64
leden en een eerelid, terwijl haar naam een goeden
klank in de administratieve wereld van Nederland
heeft. Met vertrouwen gaat dan ook het bestuur de
toekomst tegemoet en het hoopt op de welwillende
medewerking van alle leden om de vereeniging n©g
meer dan tot nu toe aan hare roeping te doen
beantwoorden.
Door den penningmeester werd vervolgens rekening
gedaan van zijn beheer over 1892 en deze rekening
goedgekeurd in ontvangst op f 276.021/2, ia uitgaaf
op f 233.17 1/2 en dus met een saldo van 42.85.
Tot lid van tut bpstuur wordt herbenoemd de heer
P. Dekker J z., welke keuze hij zich laat wel
gevallen.
Voorts wordt besloten om voor de Zomerver
gadering aan te wijzen als plaats Hansweerden
als dag den 5 Juli, met bepaling, dat aan ieder lid,
die deze vergadering bijwoont, zal uitgekeerd worden
een presentiegeld van f 1,50.
Alsnu wordt vanwege het bestuur het voorstel
gedaan om opnieuw bij de regeering pogingen aan
te wenden tot het doen, opnemen van de secretarissen
onder de gerechtigden in het rijles-pensioen fonds.
Dit voorstel vindt zijn oorsprong in de volgende
redenen, die dan ook aangevoerd worden.
Om van de griffiers der Kamers van de Staten-
Generaal niet te spreken, moet van de betrekking
van secretaris der gemeente, vergeleken met die vaai
griffier der Provinciale Staten, gezegd worden, dat
de eerstgenoemde veel meer werkzaamheden voor
het rijk verricht en veel meer gegevens voor de
statistiek en andere rijks-rapporten en verslagen
moet verzamelen en mededeelen, dan de laatstgemeld®.
Gedut ig wordt de hulp, ja in naam van de gemeente
besturen, maar in de daad van de gemeente-secreta
rissen ingeroepen, zonder dat het tot hiertoe is ge
lukt, ook zelfs een gedeelte der belooning van den
secretaris uit 's rijks kas te verwerven, terwijl die
van den griffier der Staten geheel uit 's rijks schat
kist wordt gekweten. En bij de werkzaamheden voor
het rijk komen nog die voor de provincie, als onder
deel van den staat. Waarlijk, de scheldnaam, dien
men schertsenderwijze den secretaris wel eens naar
het hoofd heeft geworpen: t> Ploegpaard in gemengde n
dienst van rijk en gemeenteis niet zoo geheel mis
plaatst. En met elk jaar vermeerderen de werkzaam
heden en moet het peil der kennis van den secretaris
rijzen, zonder dat hij eenige vergoeding voor die
vermeerderende en moeilijker wordende taak erlangt.
Mag dat zoo blijven Immers neen Doch iedere
poging tot voorziening stuit af op het »non possu-
mus der regeering en wordt telkens door verschil
lende drogredenen of verouderde gemeenplaatsen be
streden. Het groote leger der gemeente-secretarissen
ziet dan ook geen heil meer in eene poging om
daarin eene, hoewel door de billijkheid gerechtvaar
digde, verbetering te brengen, en het zal geduldig
wachten, of misschien bij eene wijziging der gemeente
wet zijne hoop nog eens zal verwezenlijkt worden.
Maar betreft het erlangen van eene rijks-jaar
wedde, of van eene toelage uit 's rijks schatkist,
zijne tegenwoordige positie, er is iets anders, dat
den secretaris met angst vervult. Het is de toe
komst. Wat zal er van hem worden, als hij, oud
en afgeleefd, niet meer voor zijne betrekking ge
schikt is en het raadsbesluit zal moeten billijken,
dat hem, zij het dan ook op de meest eervolle wijze
en onder dankbetuiging voor de bewezen diensten,
ontslag verleent uit zijne betrekking?
Door zijne geringe bezoldiging niet in staat ge-
weest, iets te sparen voor den ouden dag, of de
premie voor een levensverzekering te storten, staat
hij dan, van alle middelen ontbloot, en is der ar
moede prijs gegeven. Slechts weinige gemeentebe
sturen zijn er, die door het vormen van een pen
sioenfonds, den gemeente-ambtenaren eene hoewel
niet geheel volledig®, dan toch een eenigszins onbe-
zorgden ouderdom openen. Anderen verleenen hunnen
ambtenaren, wier dienst zij niet meer kunnen be-
geeren, eene gratificatie of jaarlijksche toelage, doch
dit is te beschouwen als eene aalmoes, even verne
derend voor hem, die ze ontvangt, als voor het col
lege, dat ze verleent. En daarbij komt dan de ge
dachte, verzorgd te worden met de penningen, die
door belastingen worden bijeengebracht.
Daarvoor moeten de oogen der regeering geopend
worden.
En waarom voor de secretarissen alleen, en niet
ook voor de burgemeesters en de ontvangers De
betrekking van burgemeester is te beschouwen als
een eerepost, en de werkkring van den ontvanger
beperkt zich uitsluitend tot de gemeente. Maar de
betrekking en de werkkring van den secretaris zijn
voor het grootste gedeelte in het belang van het rijk.
Daarbij is er een anticedent. De onderwijzer, even
als ja veel meer dan de secretaris gemeente-ambtenaar
is opgenomen onder de deelgerechtigden in het rijks
pensioenfonds. Waarom de secretaris niet In de
laatste jaren heeft men de weduwen van rijksamb
tenaren pensioen ten laste van hot fonds verleend.
Er is nu weer sprake, om ook de weduwen en
weozen van onderwijzers in de lijst der bevoorrech
ten te plaatsen, maar gaat dan de ambtenaar
zelf niet boven zijne weduwe en zijne weez9n
Van die beginselen uitgaande wil het bestuur ge
machtigd worden om op de meest geschikte wijze
een algemeen petitionnement uittelokken, en te
trachten de regeering te bewegen, om door bepa
lingen in het leven te roepen, als thans in de artt.
37—42 van de wet op het lager onderwijs voorko
men, en den secretaris eene betere toekomst te ver
zekeren, dan hij thans te gemoet gaat.
Door den heer H. G. Hartman Jz. werd nog in
geleid de bespreking van het ambt van archivaris der
Referent wijst op art. 103 der gemeentewet, het
welk wil, dat de secretaris bij zijne instructie in
zonderheid belast worde met de zorg voor het archiet
der gemeente, zulks onder toezicht van Burg. en
Weth. Deze bepaling moge voor kleine gemeenten
voldoende schijnen, in waarheid is hij het niet,
en de schromelijke verwarring, die in vele archieven
heerseht, getuigt er van. Daarom is men in grootere
gemeenten, waar de archieven meer belangrijk zijn,
overgegaan tot benoeming van een ambtenaar, aan
wien die zorg in het bijzonder wordt toevertrouwd.
Wil die ambtenaar met eenige vrucht werkzaam zijn,
dan wordt in hem geeischt eene groote mate van
kennis vooral van taal en geschiedenis, liefst ook van
het latijn en van andere wetenschappen. Maar nu
doet zich het zonderling verschijnsel voor, dat die
man, ofschoon vaak de meerdere in kennis en op
eene hoogeren trap van ontwikkeling staande, toch
de ondergeschikte van den secretaris blijft, dat
hij althans geen hoofdambtenaar is. Volgens de letter
der wet, moet alles door den trechter van den secre
taris, het college van dagelij.ksch bestuur bereikeu
en blijft de archivaris van verre staan, waar hij
nabij moet wezen.
Het is noodig dat hierin verandering komeMaar
hoe? Voor iedere gemeente een afzonderlijken archi
varis aan te stellen en dezen gelijken rang als den
secretaris te geven, zou te kostbaar zijn voor de
gemeentekas.
Doch de zorg voor het archief moest eene rijks
zaak worden. Van rijkswege bezoldigde archiva
rissen moeten worden aangesteld, niet voor iedere
gemeente afzonderlijk, maar, evenals thans bij meer
dere kantongerechten éen ambtenaar van het open
baar ministerie fungeert, zou ook voor meerdere
gemeenten éen archivaris benoemd en deze bezoldigd
moeten worden uit 's rijks schatkist met opdracht,
om wat hij wetenswaardigs -in de archieven vindt,
aan Burg. en Weth. mede te deelen en aan deze
de verplichting opgelegd, om dat wetenswaardige in
het jaarverslag der gemeente op te nemen of afzon
dei lijk uit te geven.
Nadat vele leden over de inleiding het woord
gevoerd en instemming daarmede betuigd hadden,
sloot de Voorzitter de vergadering.
Gemengde Berichten.
Het bereiden van leder is een der oudste in
dustrieën. Lederen kleedingstukken en schoeisel wa
ren reeds bij de oude Egyptenaren in gebruik, doch
steeds in de natuurlijke kleur, fn het begin der 16e
eeuw is men begonnen het leder zwart te maken
en van dien tijd dateert het gebruik van schoensmeer.
Het schijnt aan de chemische fabriek van den heer
A. P. Mijnders te Delft gelukt te zijn een preparaat
saam te stellen, dat lo. absoluut zuurvrij is en daar
door het leder niet bederft, 2o. door de ziek daarin
bevindende vetdeelen conserveer end op het leder werkt,
3o. een schoonen zwarten glans geeft, die niet, zoo
als meestal, afgeeft, of spoedig verdwijnt, en 4o. het
beschimmelen van het leder voorkomt.
Dit preparaat is door haar in den handel gebracht
onder den naam Kembang Spatoe",
j Lit is de naam van eene bloem op Java, die daar
bijna uitsluitend gebruikt wordt om de schoenen
zwart en glanzend te maken.
Door den tuinman Bloemink te Twelloo zijn
j Maandag de eerste nieuwe aardappelen van den
kouden grond aan H. M. de Koningin aangeboden.
De toestand van den toren te Purmerland
blijft nog steeds groote bezorgdheid baren. Dinsdag
middag om vier uur werd het laatste stuk van het
houten vierkant omgetrokken, dat zich tusschen het
steenen gevaarte en de spits bevond. De hoogte van
den geheelen toren bedroeg 155 voet of ongeveer 44
meter. De hoogte van de spits met het vierkant
was 89 voet, zoodat er nog 66 voet voor het stee
nen gevaarte overblijft.
Hoewel de drukking thans veel verminderd is,
blijft het gevaar echter nog zeer groot. Bedroeg de
helling een tiental dagen geleden 1.40 M. van af
de spits, thans wijst het schietlood van het over
blijvend gedeelte eene afwijking aan van ruim 1.50
M. De toren blijft steeds werkende -en wees van
Maandagavond7 uur tot Dindagavond 8 uur eene
verontrustende vermeerderde helling aan van 18
centimeter.
De verzakking wordt van dag tot dag grooter en
het sloopen aan den toren wordt van uur tot uur
gevaarlijker. Klok en uurwerk moeten nog worden
uitgenomen en men vreest, dat de aannemer, ondanks
alle krachtsinspanning, het gevaarte in zijnen alles
verpletterenden val niet zal kunnen tegenhouden.
Deskundigen hebben berekend, dat de toren 2000
kub. M. steenen bevat, gelijkstaande met een gewicht
van 2 millioen kilo.
Woensdagmiddag werd op de Martelaarsgracht
te Amsterdam een deftig heer gearresteerd, die eenigen
tijd in "het »Victoria-hótel" gelogeerd had. Hij had
juist het hötel verlaten, om weer naar elders te
vertrekken, toen een inspecteur in politiek op hem
toetrad, om hem te arresteeren. Nauwelijks zag hij
den man naderen, of hij koos het hazenpad, doch
op de Martelaarsgracht achterhaald, werd hij geboeid
naar het bureau geleid. Men zegt, dat de deftige logé
uit het Victoria-hötel" een diefstal van 60,000
francs op zijn rekening heeft.
De Telegraaf schrijftKenmerkend voor den
toestand te Osch is een brief, dien wjj gisteren van
een ons onbekenden inwoner van dat dorp ontvingen,
den heer Joh. C. J. van Dijk-Well, waarin deze
ons dringend verzocht een bericht te willen plaatsen,
dat hij geen correspondent is van ons blad, daar
hij hierop aangezien wordt en i>de minste aanleiding
vaak stof tot bloedige wraak geeft."
Woensdag werd te Den Bosch in het paleis van
justitie op aanwijzing der Osselie marechaussees
door de marechaussee uit 's-Hertogenbosch aange
houden J. v. B. uit Osch, die nog een maand ge
vangenisstraf moest ondergaan wegens mishandeling,
en eenigen tijd in Duitschland had vertoefd.
Na het gebeurde der laatste dagen had hij zijn
nieuwsgierigheid niet kunnen bedwingen om hier
heen te komen teneinde het nieuws uit Osch te
hooren.
De officier van justitie, de rechter-coiiimissaris
en de waarnemende griffier bij de rechtbank te
's-Hertogenbosch zijn Dinsdag jl. weer den geheelen
dag te Osch geweest tot voortzetting van het onder
zoek in zake moord en grafschennis. Nieuwe arres-
tatiën tengevolge daarvan hadden niet plaats
Woensdagochtend brak te Haskerherne een
hevige brand uit in eene boerenhuizinga. Da vlam
men grepen zoo snel om zich henen, dat niet alleen
al het meubilair verbrandde, maar ook twee stieren,
twee varkens en drie kalveren. Alvorens de brand
spuit uit Joure aanwezig kon zijn, was ook de aan
grenzende boerenhuizinge, behalve door den eigenaar,
ook nog door twee arbeidersgezinnen bewoond,
door de vlammen aangetast, en ook deze brandde
tot den grond toe af. Met veel moeite gelukte het
eene derde woning te behouden. De mestvaalt en
eene schuur waren reeds door het vuur bereikt.
Alles was verzekerd, behalve de inboedel der beide
arbeiders, die echter nog gedeeltelijk gered is.
Te Utrecht is bij eenen horlogemaker tentoon
gesteld een rijksdaalder, waarin zich in het midden
ter grootte van een dubbeltje een uurwerkje bevindt
onder een glas. Het geheel is zeer kunstig en nauw
keurig afgewerkt en moet dienen tot zakuurwerk.
De Telegraaf m9ldt, dat in den nacht van 17
op 18 dezer, eenigen tijd op de kazerne »Oranje-
Nassau" by de Muiderpoort te Amsterdam de roode
vlag heeft gewapperd.
Een voorbijgaande politieagent, die dit zag, gaf
er de wacht kennis van, waarna het roode doek
omlaag werd gehaald.
De Rijnbodein eene correspondentie uit Amster
dam mede van dit geval melding makende, voegt
er nog bij, dat een sergeant, wien gelast werd de
vlag in te halen, dit weigerde, en daarom in arrest
werd gebracht.
Uit Eemnes wordt van 17 April aan het U. D.
Dezen middag passeerde hier een ouderpaar met
een meisje van ongeveer 11 jaar oud. Reeds zeer
vroeg hadden de ouders Amersfoort verlaten, om
hun kind op te sporen, dat ongeveer vier jaren ge
leden, bij gelegenheid der Amersfoortsche kermis,
plotseling verdwenen was. Het kind schijnt door een
kermisreiziger ontvreemd te zijn. Eenige kermisrei
zigers vertoefden dezer dagen met hun wagen te
Laren (Gooiland). De bosschen en de vele beschutte
plaatsen, die men daar vindt, worden bij voorkeur
door dat slag van menschen opgezocht. Naar men
zegt, logeerde de vader bij aanverwanten in gezegd
dorp en herkende zijn kind. Hij bracht van zijne
bevinding verslag uit aan den burgemeester. Daarop
werd de moeder van het kind ontboden, en op het
eerste gezicht werd zij door haar kind herkend.
Men was op het eiland Zante nauwelijks van
den schrik der laatste groote aardbeving hersteld,
toen Maandag onverwachts aan alle hoop op spoedig
herstel der aangerichte schade de bodem werd in
geslagen. Zonder eenig voorteeken en bij helder
weder werd het eiland andermaal door een hevigen
schok, die bijna een minuut duurde, aangetast. De
stad was plotseling geheel gevuld met dikke stof
wolken der instortende gebouwen, en alom weer
klonken de angstkreten der bedolven slachtoffers.
Enkele blokken huizen verdwenen spoorloos. De
schouwburg en het zeer groote club-gebouw zijn
ingestort. De klokketoren, een meesterstuk van Vene-
tiaansche bouwkunst, was één puinhoop. De straten
vertoonden spleten van meer dan 50 Meter. Geen
dozijn huizen op het gansche eiland is meer be
woonbaar.
De richting der trillingen was' van Oost naar
West en zij begonnen juist op dezelfde plaats als de
vorige. Zij gingen gepaard met een groote vloedgolf,
en het oppervlak der zee was na de ramp een voet ge
daald. De woningen op het geheele eiland zullen nu
weer opgebouwd moeten worden van hout of eenig
ander materiaal, dat tegen aardbevingen bestand is.
Echter maakt de algemeene armoede nu een land
verhuizing op groote schaal van de helft der be
volking noodig om de achterblijvenden te kunnen
behouden.
Dat de kerk van den heiligen Dionysius verwoest
werd, maakt grooten indruk op de bevolking, omdat
hij de beschermheilige der plaats is. Tot dusver
blijken er 25 personen gedood en honderden ge
kwetst te zijn.
Het getal dooden zou nog veel aanzienlijker zijn
geworden, ware de bevolking niet, toen de ergste
schokken zich voordeden, op het land aan den arbeid
geweest. De bemanningen der vreemde oorlogssche
pen doen al het mogelijke om hulp te bieden, doch
het aan land brengen van voedsel wordt belemmerd
door de douane-beambten, die voortgingen met hooge
invoerrechten te eischen, als ware er niets gebeurd
Aan den Rijn en te Bayreuth hebben de nacht
vorsten groote schade aangebracht. In het Rijndal
daalde de thermometer twee graden onder nul. Te
Bayreuth, waar alles door de lange droogte zich
voorspoedig ontwikkeld had, daalde de thermometer
tot 7.5 graden Reaumur. Het ijs was bijna een
pink dik en de sneeuw heeft de velden bedekt. De
ooftboomen, de aardappelen en de gerst hebben
groote schade geleden.
In België is de rust hersteld. Niet alleen te
Gent, Antwerpen, Luik en de andere belangrijke
groote steden is de arbeid hervat, maar ook hebben
de mgnwerkers bij Charleroi en in het Centre ge
hoor gegeven aan de aansporing der leiders te Brussel
om de werkstaking te eindigen
In de Borinage heerseht nog eenige gisting, vooral
tengevolge van het gevecht, dat tusschen de werk
stakers en de schutters vóór eenige dagen by Ber
gen werd geleverd. Van de werkstakers, die toen
gewond werden, zijn er nog twee in het hospitaal
overleden, zoodat het geheele aantal der slachtoffers,
die bij dit droevig incident het leven lieten, tot
zeven is gestegen. De ter-aarde-bestelling der doo
den gaf nog eenige batoogingen, maar de orde werd
daarbij niet verstoord. Men vertrouwt, dat ook de
mijnwerkers in de Borinage weldra den arbeid zullen
hervatten
laatste en telegrafische berichten.
Akte-examens 2L April. Geëxamineerd 6 mann.
candidaten. Geslaagd 3, nl.C. Van Oosten telerseke,
G. Nijsse te Baarland, J. T. Bleijenberg te Klinge.
Examen handwerken3 candidaten, afgewezen 3.
's-Gravenliage. TWEEDE KAMER. Art. 1
van de faillissement-wet is, nog eenigszins gewijzigd,
aangenomen met 58 tegen 11 stemmen. Bij de ver
dere artikelen zijn de termijnen van verzet en hooger
beroep verlengd en is aangenomen een voorstel van
de commissie van voorbereiding tot invoering van
het recht van verzet van de schuldeischers tegen
de faillietverklaring.
Afloop Aanbestedingen en Verkoopingen.
M.olaj»splaat. Woensdag 11. had in het ge
meentehuis alhier de aanbesteding' van 1220 stère
grint plaats. De uitslag was, dat 550 st. voor deze
gemeente werd aangenomen door den heer W. Oosse
van Papendrecht voor f 1,36 de st.dat 125 st.
voor de gemeente Kats werd aangenomen door den
heer C. T. De Waal van Werkendam tegen f 1,36
de st.475 st. voor den Oud-Noord-Bevelandpolder
door den heer A. Karreman Az. alhier voor ƒ1,38
de st., en 70 st. voor den Leendert Abrahampolder
door den heer F. Mouthaan alhier tegen f 1,52 de st.
Burgerlijke Stand van Goes
van 19 tot 21 April 1893.
Ondertrouwd 19, Franz Xaverius Mannhart,
24 j., jm. en Adriana Cornelia Willeboer, 27 j.,jd.
20, Pieter Tilroe, 21 j., jm., en Elizabeth Pieternella
Torbijn, 20 j., jd.
Getrouwd 20, Abraham Brandt, 43 jweduw
naar van Louwerina Pattonier, te Rotterdam en
Lena Flora Krijger, 37 j., jd.
Geboren: 19, Adriana Elizabeth Maria, d. v.
Adriaan Jacobs en Maatje Kosten 21, Klaas Adriaan,
z. v. Klaas Pik en Maria Jacoba Nonnekes, wonende
te
Drak F. Kleeawens Zoon Goes.
