1893 N°. 48.
Zaterdag 22 April.
80sle jaargang.
Bij dil fiommer behoorl een bijvoegsel.
Be uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
itgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwaruaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke Wmmers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar. te Rotterdam en vorder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaaiders.
De prijs der gewone advertentiën is van 1 5 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bjj directe cpgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Inzending van advertentiën vóór SS wren op den dag der uitgave.
GOBS, 21 April 1893.
De Gym n. -Vereen. Sparta" beeft
bet plan gevormd in den loop der maand Juni a. s.
alhier een t urn-feest in de open lucht te houden.
Om aan dit plan uitvoering te kannen geven zal
de financiëele steun der burgerij worden ingeroepen.
Andere gymnastiek-vereenigingen tot deelneming en
muziekgezelschappen van hier en elders ter opluis
tering zullen worden uitgenoodigd.
In de gisteravond gehouden vergadering der
werklieden-vereeniging »E i g e n Hulp" alhier werd
o. a. verslag uitgebracht over het eerste kwartaal
van dit jaar. Hieruit bleek, dat gedurende dat tijds
verloop was ontvangen 208,49, terwijl de uitgaven
bedroegen 57,76'/a» waaronder aan uitkeering wegens
ziekte f 29, hetgeen voorzeker eene gelukkige tegen
stelling vormt met het eerste kwartaal van het
vorige jaar, toen over hetzelfde tijdvak voor dit doel
werd uitgekeerd f 449. Tengevolge van dezen gun-
stigen toestand bedroeg hetkas-saldo ƒ861,25. Voor
de reserve-kas was ontvangen 27,94, makende
met het in kas zijnde een bedrag van 149,081/2-
Vier personen waren als lid toegetreden, terwijl
éen als zoodanig had bedankt, zoodat de vereeniging
op 31 Maart 111 leden telde. Zes personen hadden
uitkeeiing wegens ziekte genoten.
Wemeldiitge. Door het Bestuur welwillend
daartoe in de gelegenheid gesteld, konden wjj gister-
namiddag onze nu in werking zijnde boter*
fabriek bezichtigen.
Ofschoon eenvoudig, is alles zeer doelmatig inge
richt en van de aanwezige ruimte is een uitstekend
gebruik gemaakt. Helder en zindelijk zag alles er
uitde uitmuntende kelder en het kristalhelder
water, twee zaken die vooral in aanmerking komen
bij boterfabricage, worden door allen geroemd.
De werktuigen, geleverd door de firma Masses te
Goes, voldoen ruim aan de gestelde eischende
werkman uit Peuthy verklaarde o. a. dat de cen
trifuge, waarvan hier meer wordt geëischt dan in
zijne woonplaats, gemakkelijker en beter werkt. Ze
kan 250 L. afroomen per uur. De melkcontroleur
moet nog gesteld worden.
En nu de resultaten Van 197 L. melk was 14
pond boter gekarnd, die prachtig zuiverniet zout en
keurig van] smaak is.
Gisteren waren door de verschillende deelnemers
561 L. melk aangevoerd, wat zeker, wijl nog een
5tal niet geleverd hadden, wel tot 700 L. per dag
zal klimmen er kan dus op eene flinke boterpro-
ductie worden gerekend. Wanneer men nu nog weet,
dat zulke boter deze week, slechts 50 cent het pond
staat genoteerd, dan is 't zeker niet gewaagd, den
fabrikanten een groot aantal afnemers te voorspellen.
UliddeHmrs?. Donderdagavond trad de «heer mr.
Smeenge in het Schuttershof voor een eivolle zaal
als spreker op met kiesrecht" tot onderwerp. Na
eene inleiding kwam de spreker op de thans aan
hangige kieswetontwerpen van Minister Tak, die
volgens hem alle waardeering en hulde verdienen,
waarna hij die ontwerpen naging en verschillende
bepalingen omtrent leeftijd, geschiktheid, welstand,
wijze van stemmen enz. behandelde.
Spr. acht de wetsontwerpen volstrekt niet in strijd
met de Grondwet, wat hij o. a. met aanhalingen
van mannen van gezag staaft. Hij acht ze ook staat
kundig en de aanneming ervan niet minder. Want
het volk begint al luider en dringender er om te
vragen, wat blijkt uit de vele optochten ten gunste
van uitgebreid stemrecht, uit het grootere politieke
leven, de vele vergaderingen en adressen over dit
onderwerp en de groote uitgebreidheid, die de sociaal
democratie ten onzent heeft verkregen.
De werkman gevoelt, dat hij ten opzichte van de
mederegeering onbillijk wordt behandeld, en daarom
sluiten velen zich bij de soc.-dem. aan; kregen zjj
kiesrecht, dan verviel daartoe de grond. Laten wij
daarom nu vrijwillig geven, zegt spr., wat ons mis
schien later door bloed zal afgedwongen worden.
De liberale partij heeft den duren plicht, aan de
totstandkoming der ontwerpen naar vermogen mee
te werken. Worden zij geen wet, dan ontstaat een
veel sterker gevoel van onrechtmatige achteruit
zetting bij zoovelen, van overheersching der minde
ren door de meerderen. Dat omkooping ook bij
deze ontwerpen niet geweerd zal kunnen worden,
acht spr. geen grond ertegen want thans geschiedt
dit evenzeer op groote schaal. De vrees, dat de
hoogeren door de lageren onderdrukt zoudon wor
den, deelt hij nietdan zou dit bij de vorige regeling
ook reeds merkbaar moeten zijn geweest.
Niets is verderfelijker voor den staat dan wan
trouwen in de wetgevende maeht; waar dan het
kiesrecht tot velen kan worden uitgebreid, daar ver- j
meerdert het besef van verantwoordelijkheid en ver-
mindert gelijktijdig het wantrouwen.
De heer Smeenge gelooft wel, dat de ontwerpen j
zullen worden aangenomenook van de liberalen,
die zich nog niet stellig erover uitlieten, vertrouwt
hij, dat zij de aanneming in het waarachtig belang
des lands zullen achten.
Met een opwekking om ook bij de a. s. verkiezing
voor de Prov. Staten niet stil te zitten, daar het er
veel op aankomt, of deze een voor- of tegenstander
der besproken ontwerpen naar de Eerste Kamer
zenden, besloot spr. zijn rede.
Door den Minister van financiën is de heer
F. P. M. Baeteus, landmeter van het kadaster
der 2e klasse, ter standplaats Leeuwarden, met in
gang van den len Juli overgeplaatst naar het dis
trict Groningen en bestemd voor den ambulanten
dienst.
Bij Kon. besluit is de ontvanger der invoer
rechten en accijnzen te Rotterdam (oud-Delftshaven)
J. M. Kleeu wens, eervol ontslagen, met aan
spraak op pensioen en onder dankbetuiging voor 54
jaren trouwen dienst.
Onder het opschrift »Al te koogleest men in
De Standaard:
»Uit het verslag van de jongste vergadering der
Utrechtsche Emigratie-maatschappij blijkt, dat men
voornemens is, het vlugschrift van den heer Van
Boven onbeantwoord te laten, uit aanmerking van
den soms bitteren toon, die er in heerseht.
Houdt dit steek
De heer Van Boven was door de Utrechtsche Maat
schappij zelve uitgezonden, met den last, om verslag
van zijn bevinding te geven en over de toestanden
in Colorado rapport uit te brengen.
Hij is dus door haar zelve beschouwd als een man,
in staat om waar te nemen, tot oordeelen bevoegd,
en van genoegzaam talent, om een degelijk verslag
te leveren.
Nu levert hij dat.
Hij is bij alles ooggetuige geweest; heeft alles
bjjgewoonden geeft een verslag, dat tot in de
kleinste bijzonderheden afdaalt, zoodat elk lezer voelt,
dat men te doen heeft met een man, die het recht
heeft althans gehoord te worden.
In dit verslag nu bespreekt hij met cijfers en
allerlei opgaven onderscheidene punten, die voor deze
Maatschappij een tamelijk ernstig karakter dragen.
Onder het publiek vleide men zich, dat over deze
punten eerlang licht zou opgaan.
En zie, in stee van licht, ontvangt men de ver
klaring, dat het beter is maar niet te antwoorden.
Niet omdat de waarheid ook op andere wijze wel
aan het licht zal komen, maaromdat de toon
hier en daar wat bitter is.
We zouden zoo zeggen, gaat het aan, in publieke
aangelegenheden zóó overgevoelig te wezen.
Is niet te antwoorden tegenover een man als de
heer Van Boven niet al te boog?"
De Minister van Buitenlandsche Zaken brengt
ter kennis van belanghebbenden dat, blijkens mede-
deeling van Hr. Ms. gezant te Berlijn, door den
Pruisischen minister van landbouw is voorgeschreven
dat paarden, herkauwende dieren en
varkens in Pruisen voortaan slechts zullen worden
toegelaten na geneeskundige keuring door een Prui
sisch ambtenaar, voor zooveel de invoer van genoemde
dieren namelijk niet verboden is.
In verband daarmede heeft de regeerings-president
te Aken voor zijn »Bezirk" eene verordening uit
gevaardigd, waarvan de navolgende bepalingen voor
Nederland van belang zijn
de invoer van paarden uit Nederland zal uitsluitend
geoorloofd zijn via de grensstations Dalheiin en Aken
(station Templerbend)
de invoer van herkauwend vee uit Nederland en
België blijft verboden
voor den invoer van varkens blijven van kracht
de bepalingen medegedeeld in de Nederlandsche Staats
courant van 31 Maart jen 1 April 11. no. 77
alle in te voeren dieren zullen aan de grenssta
tions geneeskundig worden onderzocht door een Prui
sischen veearts. Voor die keuring zal ten bate der
Pruisische schatkist een vast recht worden geheven.
Onverminderd het vroeger bepaalde op den invoer
van varkens, zal de invoer in het algemeen slechts
mogen plaats vinden elke week des Maandags, des
Donderdags en des Zaterdags.
Men schrijft aan het U. D.
Het schjjnt zeker te zijn, dat de oud-minister
Havelaar benoemd zal worden tot hoofddirec-
j teur van posterijen en telegrafie, terwjjl de heer
Van der Feltz zal worden bevorderd tot hoofd
inspecteur der posterijen. De voorgenomen reorgani
satie, waarvan in de dagbladberichten sprake was,
zou dan hierin bestaan, dat de beide takken van
dienst, ieder onder een boofd-inspecteur geplaatst,
iets meer zelfstandigheid zouden verkrijgen en dat
aan die hoofd-insp8cteurs een deel der werkzaam
heden zou worden opgedragen, vroeger door den
heer Hofstede verricht, terwijl de taak van den
hoofd-directeur zich zou bepalen tot de hoogere
leiding. j
Daar, bij benoeming van den heer Van der Feltz
tot hoofd-inspecteur, waarschijnlijk het getal inspec
teurs der posterijen niet onaangevuld zal blijven, j
komt deze organisatie neer op eene verhooging van j
uitgaven. Middelerwijl blijven voor de lagere ambte
naren de oude grieven bestaan. De telegraafambte
naren, die in het voorjaar van 1891 tot commies
der 3e. klasse werden benoemd, zijn nog altijd niet
in het genot gesteld van het aan dien rang ver
bonden tractement.
In aanmerking genomen, dat bij de reorganisatie
van dat jaar do premies werden afgeschait, verkee-
ren die ambtenaren voor het meerendeel geldelijk
nog in denzelfden toestand als vóór de reorganisatie.
Het rijk onthoudt hun jaarlijks 200, wat op zóo
lage tracternenten nog al iets beteekent. De door de
vertegenwoordiging toegestane gelden voor de ver
betering der tractementen worden besteed in het
belang der ambtenaren in de hoogere rangen en de
jonge ambtenaren mogen toezien. Ook in de pro
motie is geen verbetering gekomen, omdat de amb
tenaren, die een 40jarigen dienst hebben, geen pen
sioen vragen.
Hoe weinig de toestanden verbeterd zijn, kan ook
hieruit blijken, dat de jonge ambtenaren, die de
Hughes-toestellen bedienen en daarvoor een examen
afleggen, geen enkel geldelijk voordeel daarvan zien,
terwijl vroeger de ambtenaren, die de Hughes-toe
stellen bedienden, een grooter bedrag aan premies
maakten dan de ambtenaren aan de Morse-toestellen.
Grootere dienstijver en meerdere bekwaamheid vin
den dus tegenwoordig geen belooning meer
Het nadere verslag der commissie van rappor
teurs over de bedrijfsbelasting is thans in
handen van den Minister van Financiën, die zich
beijvert, zijn antwoord zoo spoedig doenlijk in te
zenden.
Na ontvangst daarvan is de voorzitter der Tweede
Kamer voornemens, de behandeling van het voorstel
in openbare vergadering voor te stellen.
Naar men aan het Vad. meedeelt, is een
wetsontwerp op de verveningen bij den
Raad van State ingekomen.
Naar men verneemt zullen er, met het oog op
een eventueel verschijnen der cholera, langs de ver
schillende groote rivieren van on£1 land sanitaire
stations in gereedheid worden gebracht.
De memorie van antwoord op bet voorloopig
verslag over de ontwerpen betreffende
het kiesrecht kan vóór het Pinksterrecès bij
de Tweede Kamer verwacht worden. Voor de samen
stelling van het antwoord zijn in den laats ten tijd
herhaaldelijk inlichtingen en opgaven van de provin
ciale en gemeente-besturen gevraagd.
Blijkens een telegram van den gouverneur-
generaal van Nederlandsch-Indiè' van 20 dezer,
wordt de gouvernements-koffieoogst
op Java vóór dit jaar thans geraamd op 144,544
pikols. (St.ct.J
Nopens de vermelde krijgsver rich tingen
in Tamiang (Oostkust van Sumatra) zijn bij het
departement van koloniën nog de volgende mede-
deelingen per telegram van den gouverneur-generaal
van Nederlandseh-Indië ontvangen
Wegens bemoeilijking der communicatie met Seroe-
way zijn op 30 Maart 500 man der land- en zee
macht onder kolonel Van de Pol de Tampiang-rivier
opgestoomd. Bij Rantau-Pakam werd eene zware
versperring opgeruimd en werden zeven versterkingen
genomen. Gesneuveld een mindere militairnegen
go wonden. Twee April werden 4 bentings bij Toempa-
Tengah door 280 man der infanterie en 90 der
landingsdivisie stormenderhand genomen. De vijand
liet 63 dooden, allen Atjebers, achter. De houding
der expeditie was bewonderenswaardig. Behalve
luitenaut Van der Schroeff zijn gesneuveld of kort
na het gevecht aan hunne wonden overleden vijf
mindere militairen. Verder gewond luitenant Engelen
licht, zeeofficieren Mensert en Zeeman, de laatste
licht, en 32 minderen.
ment-Levy op art. 1 van de faillissement-wet ver
worpen. Bij de verdere behandeliug van dat artikel
werden verscheidene nic-uwe amendementen ingediend,
zoodat de voorzitter eindelijk de zitting verdaagde,
teneinde de leden eerst in de gelegenheid te stellen
die amendementen te overwegen.
KerksStjke Zaken en Onderwijs.
Beroepen bij de Ned. Herv. Gem. te ICerk-
werve de heer A. J. Montijn cand. te Groningen.
Sïeiiikenszaitd. Bij de R. K. Gem. alhier is
tot kapelaan benoemd de Eerw. heer J. J. G. Haf-
kenseheid, neef van wijlen den beroemden pater
redemptorist Bernkard de benoemde is thans kape
laan te Rotterdam.
Akte-examens in Zeeland. 20 April
Geëxamineerd 4, toegelaten 3, nl. de dames M.
A. Jansen, J. A. E. Oostveen en M. De Haas, allen
te Middelburg.
Examen nuttige handwerken. Geëx. 3, toegelaten 1,
mej. M. Van Nieuwenhuijzen te Tolen.
Examen vrije- en ordeoefeningen. Geëx. 3, toegel.
2, de dames M. Van Nieuwenhuijzen te Tolen en
C. J. Teepen te Lamswaaide.
In bet studiejaar 1892/1893 zijn volgens de
Amst. Ct. op de gem.-universiteit te Amsterdam 11
dames ingeschreven, van welke 5 in de geneeskunde
en 6 in de pkarraacie. Acht dames werden voor
het eerst ingeschreven, onder wie 2 in de genees
kunde, 3 in de pharmacie, 1 in de wis- en natuur
kunde en 2 in de letteren, terwijl voor enkele colleges
in letteren 5 en in de wis- en natuurkunde 3 dames
zijn ingeschreven In het geheel studeeren dus aldaar
27 dames.
Staten-Gensraal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren werd het amende-
Rechtszaken.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Heden zijn veroordeeldJ. D., 44 j., te Goes,
gedetineerd te Middelburg, wegens vernieling tot 7
dagen gevangenisstraf; J. S., 20 j. en W. N., 26 j.,
beiden te Ierseke, wegens wederkeerige mishandeling
en vernieling de le tot f 8 of 6 dagen, de 2e tot
3 of 3 dagen; N. W., 32 j., huisvrouw van D. K.,
te Ierseke, wegens mishandeling tot f 5 of 3 dagen
P. D., 13 j., te Goes, wegens diefstal tot 1 of 1
dagA. V., 24 j., te Goes, wegens beleediging van
een ambtenaar tot 7 dagen gevangenisstraf.
Vrijgesproken werd J. O., lij., te Goes, beklaagd
van diefstal.
In zake J. van'tW., 25 j., te Borsele, appellant
van een vonnis van het kantongerecht te Goes,
waai bij hij ter zake van overtreding der jachtwet
is veroordeeld tot 2 maal 5 boete of 4 dagen
hechtenis, werd het appèl ontvankelijk verklaard,
het vonnis des eersten rechters vernietigd, het aan
den beklaagde ten laste gelegde feit niet bewezen
verklaard en werd hij alzoo vrijgesproken.
Het gerechtshof te 's-Gravenhage heeft in de
zaak van I. J. P. en M. P., arbeiders te Ierseke,
door do rechtbank te Middelburg veroordeeld wegens
overtreding der jachtwet en bedreiging, het hooger
beroep zoowel van den officier van justitie als van
de beklaagden, ten aanzien der jachtwet-overtreding
niet-ontvankelijk verklaard. Overigens zijn de be
klaagden van een gedeelte der aanklacht vrijgespro
ken en is het vonnis bevestigd voor wat de aan
den eersten bekl. opgelegde straf van 6 maanden
betreft, doch is die straf ten aanzien van den tweeden
bekl. verminderd tot 4 maanden.
Landbouw en Veeteelt.
Men schrijft ons uit Zuidwestelijk Zuid-Bs-
veland
Dit jaar geeft eene lente, zoo schoon, als zelfs
ouden van dagen haar niet gekend hebben. Zulk
een jaargetijde moeten dichters zich voor den geest
getooverd hebben, toen zij de lente bezongen. Half
April, de maand, die volgens het rijmpje doet wat
zij wil, geeft eene waarlijk schoone natuur te aan
schouwen. De hoornen staan in vollen bladerdos,
terwijl de bloemen zich alom vroeger vertoonen dan
anders het geval is. De welriekende viooltjes hebben
zich vroeger laten genieten dan ooit, het speenkruid
met zijne frisch groene blaadjes was tusschen het
gras zichtbaar voor men er aan dacht, kortom
bloemen allerwege, in tuin, veld en boseh! De plan
tenliefhebbers moeten van zelf vroeger in de weer
zijn dan anders, willen zij de bloemen hunner keu/«
niet uitgebloeid vinden, waar zij meenden nog slecb.
knoppen aan te treffen. Eu welk een heerlijken aa
blik leveren de boomgaarden Pruime-, pere-, kerse
en perzikeboomen stonden of staan in vollen bloei,
terwijl ook de appelboomen hunne rozenroode bloem -
pjes laten zien.
