1893 N°. 40.
Zaterdag 1 April.
80sle jaargang.
Bij dit Dommer behoort een bijvoegsel.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaarders
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende]
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Inzending van advertentiën voor 8 uren op den dag der uitgave.
Uithoofde van het Paaschfeest zal a. s.
Maandag geen nommer van dit blad ver
schijnen.
GOES, 31 Maart 1893.
We herinneren aan de tooneelvoorstel-
ling van het gezelsehap der gebroeders Van Lier,
dat op Woensdag 5 April a. s. Onkel Br'asig" in
de sociëteit V. O. V. alhier zal opvoeren. Wie be
kend is met de werken van Fritz Reuter zal zeker
niet verzuimen dit meesterstuk daarvan te gaan zien,
als een stukje werkelijkheid op het tooneel afgespeeld.
Wie die werken niet kent, verzuime de voorstelling
nietzij zal hem verlokken de geestige werken van
Reuter te lezen.
Dat de opvoering bij het gezelschap van gebr.
Van Lier in goede handen is, mogen wij als bekend
veronderstellen. De vele gunstige recensiën over de
voorstellingen van Onkel Brüsig" beloven een avond
van groot genot. Naar wij vernemen wordt de hoofd
rol vervuld door dhr Bigot ;zijn spel alleen is een
gang naar den schouwburg waard. Moge eene groote
opkomst van het publiek aanleiding geven, dat het
gunstig bekende gezelschap van dhr. Van Lier hier
meermalen optrede.
middelburg-. De liberale kiesvereeniging Een
dracht maakt Macht" alhier heeft tot voorloopige
candidaten voor het lidmaatschap
van de Prov. Staten gesteld de heeren J. Ver-
kuijl Quakkelaar, wethouder te Vlissingen, dr. A.
Van der Swalme, lid "van den gemeenteraad en dr.
J. P. Berdenis van Berlekom, broeder van het vroe
gere lid van Ged. Staten mr. D. A. Berdenis van
Berlekom, de twee laatsten alhier woonachtig.
Misse. Bjj de verkiezing voor twee raadsleden
zijn uitgebracht 48 stemmen. Van onwaarde 2 stem
men, volstrekte meerderheid derhalve 24. Gekozen
werd de heer Jobs. Kloosterman Cz. met
31 stemmen. De heer D. De Winter verkreeg 23 en
de heer A. Nieuwenkuijse 14 stemmen, tusschen wie
dus eene herstemming moet plaats hebben.
Hilland-Batli. Ia plaats van den heer C.
Braamse, die ontslag heeft genomen als wethou
der, is met 6 van de 7 stemmen gekozen dhr. A.
B u t ij n.
Men verzoekt ons opname van het volgende
Eenigen tijd geleden werden de landbouwers in
onze provincie door den heer A. Reijnierse te
Middelburg aangezocht tot het leveren van melk
voor eene te Middelburg of te Vlissingen te stichten
fabriek.
De zaak was deze. Eenige Amsterdamsche kapi
talisten hadden het plan opgevat om in verschillende
provinciën van ons land, waar de zekerheid bestond
geregeld op de aanbieding van eene belangrijke
hoeveelheid melk te kunnen rekenen, een geheel
nieuwe uitvinding op hef gebied van verduurzaming
van melk op groote schaal in exploitatie te brengen.
De pogingen van den heer Reijnierse, die daar
voor de geheele provincie en een deel van Noord-
Brabant bereisde, hadden tengevolge, dat de toezeg
gingen van melk zoo bevredigend waren, dat in dit
opzicht de maatschappij aan haar voornemen om te
Middelburg eene groote fabriek te stichten, wel ge
volg had kunnen geven.
In het plan, dat daartoe moet bestaan hebben, is
echter door een onvoorziene omstandigheid eene wijzi
ging gekomen, die voor vele landbouwers, welke
gerekend hadden weldra geregeld een goede hoeveel
heid melk tegen hoogen prijs van de hand te kunnen
doen, zeker eene teleurstelling is.
Bet systeem, waarnaar gewerkt zal worden, is
geheel nieuw en ofschoon reeds sedert geruimen
tijd met goed succes proeven in het klein genomen
zijn, is de vinding nog niet in het groot toegepast.
Waar nu da maatschappij door toeval in de gele
genheid gesteld is om te Alkmaar eene voor twee
jaren nieuw gestichte papierfabriek aan te koopen,
die met eenige kleine veranderingen voor haar doel
kan worden ingericht, heeft zij besloten daar het
eerst eene fabriek te vestigen en met de fabriek
matige verduurzaming aan te vangen.
Er bestaat echter geen twijfel of de uitvinding
zal ook in 't groot blijken aan de verwachting te
yoldoen. Nadat de fabriek te Alkmaar aan 't werk
is, en daar levensvatbaarheid toont te hebben en
winst op te leveren, is er wel uitzicht dat ook te
Middelburg eene dergelijke fabriek verrijst.
Dat eerst in eene andere streek de proef in 't
groot genomen wordt, heeft dit voordeel dat men,
wanneer de fabriek te Middelburg wordt gesticht,
de zekerheid heeft dat de zaak op vasten grondslag
zal rusten en men des te geruster de noodige on
kosten zal kunnen maken.
De heer Reijnierse zal zich weldra tijdelijk naar
Alkmaar begeven om daar zich op de hoogte te
stellen van de fabricatie.
Bij de administratie der directe belastingen,
invoerrechten en accijnzen zijn met den len Mei a. s.
verplaatstde kommiezen 2e klasse J. Minder-
h o u d van Heinkenszand naar ZierikseeJ. Van
R o o i van Rapenburg naar HeinkenszandM. J.
Bosman van Veere naar Goesde kommies 3e
klasse A. W. R ij n b e r g van Heinkenszand naar
Hansweerd de kommies 4e kl. C. J. De B r u ij n e
van Hulst naar Heinkenszand.
Geslaagd als opzichter bij den Rijks-waterstaat
de heer F. C. Hollestelle te Tolen.
Door het fanfarencorps Concordia" te Tolen
zijn 127 muziekgezelschappen uitgenoodigd om deel
te nemen aan het festival, dat gedurende de
tentoonstelling zal gegeven worden.
Door Burg. en Weth. van Vlissingen worden
pogingen aangewend om den bomvrijen toren,
thans in gebruik bij het algemeen depot van dis
cipline alhier, in beheer te verkrijgen, teneinde dien
in te richten tot een museum (oudheidskamer).
- De gemeenteraad van Vlissingen heeft besloten
het standbeeld van De Ruyter te ver
plaatsen.
De Standaard bevat een artikel over politico-
phobie. Zij geeft voor de lezers, die 't niet begrij
pen mochten en onder die van de Standaard
zijn er waarschijnlijk vele zoodanigen de verta
ling er bij in eene nootpolitiek-schuwheid.
Waarom dan maar dit woord niet tot titel ge
kozen
In hare inleiding doet de redactie de volgende
mededeeling
»Ook moet toegegeven dat de politiek veelszins
bezoedeld en onrein is. Er wordt op het politieke
erf zooveel gedobbeld en verspeeld, zooveel geknut
seld en geknoeid, zooveel schijn vertoond waar geen
wezen aohterzit. Ze leeft ten deele van den leugen,
en het egoïsme woelt zoo vaak, waar zich de vader
landsliefde aandient.
»Ook heeft de politiek dit stuitende, dat ze zoo
luid roepen moet langs de stratendat rumoerig
heid haar onmisbaar isen dat ze door die drukte
de hartstochten zoo doet opvlammen, de zenuwen
zoo onevenredig spant, en daardoor maar al te vaak
de bezonnenheid aan den band legt".
Men zou bijna vragenhoe weet de Standaard
dit zoo precies
In dit eerste artikel wordt over de Doopsgezin
den gesproken, die het blad, zijne gewone manier
getrouw, altijd door »Dooperschen" noemt. Deze
waren de politiek-schuwen in vroeger tijd. Zij ont
hielden zich van alle politieke bemoeiing, maar waren
zeer handellievend. »En het is notoir, zegt de Stand.,
»hoe juist de Dooperschen door zich met gekere
voorliefde op den handel te werpen, al spoedig on
metelijke schatten vergaderd hebben."
Men zou hier de moraal uit kunnen putten, dat,
wie zich in plaats van met politiek te bemoeien,
zich ijverig op zijne zaken toelegt, daarvan de voor?
deelen zal oogsten. Arnh. Ct)
Te Zaand^pi is de predikant Bax opgetreden
met eene rede over socialisme en zedelijk-
h e i d. Hij verwachtte van de socialistische maat
schappij meer rechtvaardigheid dan van de tegen
woordige en liet toen volgen
»Van zulk eeu socialistische maatschappij kan men
nu alvast ook al blijven er ten opzichte van haar
geheele inrichting nog veel open vragen verzeke
ren, dat zij beter dan de kapitalistische beantwoorden
zal aan de eischen der zedelijkheid."
Nu willen wij zeer gaarne met den heer Bax
geloovendat dit zoo wezen zal, maar om eenig
houvast voor dat geloof te hebben, zouden wij toch
gaarne eerst de beantwoording kennen van die vele
»open vragen", waarvan de redenaar gewaagt. Zoo
lang niemand der socialisten nog een aannemelijk
schema heeft geleverd van de inrichting dier maat
schappij, welke zij verwachten, maar toch alvast
beginnen willen met de tegenwoordige omver te
werpen, zien wij niet in, dat de heer Bax alvast
verzekeren kan, dat zij beter zal beantwoorden aan
de eischen der zedelijkheid.
Dat ook zonder eene gewelddadige omverwerping
de toestanden der maatschappij op de bestaande
grondslagen verbeteren zullen, gelooven wij echter
op grond der geschiedenis. Vergelijk de maatschap
pelijke verhoudingen van heden met die uit de
vroegere eeuwen en men zal moeten erkennen, dat
de recht vaardigheid" die wij met den heer Bax
verlangen, voortdurend toeneemt.
Eén ding is nog niet bereikt, dat alle menschen
welvaart genieten maar die toestand gelooven wij
is wel niet door staatsinstellingen te verkrijgen.
(Arnh. Ct.)
Volgens het Haagsche Dagblad zou de com
missie van rapporteurs uit de Tweede Kamer in
eene door haar gehouden bijeenkomst tot het besluit
gekomen zijn, dat een nieuw onderzoek in de afdee-
lingen van het gewijzigd ontwerp van wet op de
bedrijfsbelasting niet noodig moest geacht
worden.
De Minister van binnenlandsche zaken brengt
ter algemeene kennis, dat het examen om als 1 e e r-
ling aan 'srijks veeartsenijschool te
Utrecht te worden toegelaten, zal plaats hebben in
de eerste helft der maand Juli en dat belangheb
benden zich schriftelijk, mits portvrij, vóór 1 Juni
bij den directeur der school moeten aanmelden.
In de zitting van den Amsterdamschen gemeen
teraad is Woensdag het voorstel van den heer Wiiste
behandeld, strekkende om B. en W. te verzoeken de
opheffing der universiteit voor te be
reiden. Na eene betrekkelijk korte beraadslaging
is het voorstel met 26 tegen 9 stemmen verworpen.
Met den heer Wiiste stemden voor de heeren Daniëls,
Muller, Hovy, Nolting, Wormser, Fabius, Gerritsen
en Heineken.
Het besluit werd van de tribune luid toegejuicht.
Door den Minister van Binnenlandsche Zaken
is aan de commissarissen der Koningin in de provin
ciën eene circulaire gezonden, waarin wordt mede
gedeeld, dat hem ter ooren is gekomen, dat herkomst-
bewjjzen van vee, bestemd voor den uit
voer naar het buitenland, door veeartsen in blanco
zijn onderteekend geworden, en dat de handteekening
van de veeaitsen door de burgemeesters werden
gelegaliseerd vóórdat de bewijzen nader waren in
gevuld.
Daar dergelijke handelwijze aanleiding kon geven
tot misbruik en daardoor wantrouwen zou ontstaan
in bedoelde herkomst-bewijzen, hetgeen den uitvoer
handel in een ernstig gevaar zou kunnen brengen,
verzoekt de Minister den commissarissen, den burge
meesters aan te schrijven, geen handteekening te
legaliseeren, gesteld onder herkomst-bewijzen in
blanco.
Een der Liverpoolsche wijken heeft aanleiding
gegeven tot belangwekkende statistieke gegevens.
In die wijk is namelijk geen enkele herberg
of tapper ij. De grond aldaar behoorde vroeger
aan een persoon, die het terrein in erfpacht uitgaf
op voorwaarde, dat er geen huizen op zouden worden
gebouwd waar sterkedrank werd verkocht. De sterfte
is daar 10 a 14 per 1000 tegen 40 per mille in
districten, waar veel drankgelegenheden zijn. De
armenbelasting is 10 pence of 1 sh. per pond, in
plaats van 2 s. 6 d. De waarde der huizen is drie
maal booger. Pandjeshuizen bestaan er nagenoeg niet
en het schoolbezoek is zeer bevredigend. Over't ge
heel vormt dit deel van het distriet Toxteth (O.-Tox-
teth) een gunstige tegenstelling met het andere deel,
waar deze bepaling niet bestaat.
Algemeen Overzicht.
In de dagen vóór Paschen is het politieke nieuws
in binnen- en buitenland gewoonlijk sckaarsck, maar
het rustelooze Frankrijk geeft toch altijd nog
wel eenige stof tot schrijven. Die stof wordt o. a.
gevonden in een uitvloeisel van de Panama-geschie
denis. In het Berliner Tageblatt werd namelijk dezer
dagen gemeld, dat de veelbesproken X. uit het
chèque-boekje van den bankier de Reinacb, aan wien
een belangrijk bedrag uit de Panama-fondsen was
uitgekeerd, niemand anders was dan Ernest Oarnot,
de zoon van den president der Fransche republiek.
VEclair nam dit bericht over en zoo was het wel
dra in Frankrijk bekend. De heer Carnot haastte
zich het bericht tegen te spreken en het is dan ook
zeker, dat de beschuldiging valsch is, evenals de
vroegere tegen den broeder van den president en
zelfs tegen diens vader geuit.
Maar het zonderlinge van de geschiedenis is, dat
de Fransche regeering in het bericht van het Ber
liner Tageblatt aanleiding gevonden heett om den
Parijscben correspondent van dat blad uit Frankrijk
te verbannen, terwijl al spoedig gebleken is, dat hij
part noch deel had aan de inzending van het be
richt, wat de Duitsche pers nogal aanleiding tot
vermakelijke opmerkingen geeft. Intusschen is de
meening van de Kölnische Zeitung niet van grond
ontbloot, dat de Fransche regeering in deze zaak
met twee maten meet, want dat zij de Fransche
bladen, zooals de Libre Parole en andere, alles .onge
straft laat zeggen, terwijl zij zoo streng optreedt
tegen correspondenten van buitenlandsche bladen.
Het is niet onmogelijk, dat deze zaak ook nog
tot diplomatiek geschil aanleiding geeft.
In het Tageblatt verhaalt Otto Brandes nameljjk,
aan welke ruwe behandeling bjj en zijne familie
bij hun vertrek uit de Parijsche voorstad Asnières,
waar hij woonde, hebben blootgestaan. Brandes zou
onder geleide van de politie naar het spoorwegsta
tion gebracht worden. Toen hij met zijne echtge
noot© en zijne schoonmoeder aan de prefectuur van
politie kwam, werden zij door een woesten volkshoop
omringd, die uitriep: »Weg met dat veeDood aau
de Pruisen Een politiedienaar zag dit ergerlijk
schouwspel toe zonder tusschenbeide te komen. De
kinderen van Brandes en eene jeugdige dame waren
vooruit naar het station gegaan; doch zij keerden
plotseling in wilde vlucht terug naar de ouders.
Een troep mannen en volwassen jongelieden hadden
de weerloozo kinderen van achteren met zware stee-
nen aangevallen en gekwetst. De politie werd toen
door een der kinderen van Brandes te hulp geroe
pen, maar deze kwam natuurlijk te laat. Brandes
deed aan het Noorder-station dadelijk per telegraaf
zijn beklag aan den Duitschen gezant graaf Munster,
wegens schending van het internationale recht, vol
gens hetwelk een vreemdeling in Frankrijk er de
zelfde bescherming moet vinden als de eigen on-
derdauen. Hiermede is dit geval op diplomatiek
terrein gebracht, waarbij de rijkskanselier Caprivi
eene gunstige gelegenheid zal vinden om door een
krachtig optreden zich zeer populair te maken in
de Duitsche journalistische kringen. Want de ge
heele behandeling welke wedervaren is aan Brandes,
die algemeen als een rustig, welwillend en fatsoenlijk
man bekend is, wekt algemeen verontwaardiging.
Zoo althans seint de Berlijnsche correspondent
der N. R. Ct.
De Nordd. allgemZeit. bevatte gisteren een offi
cieus artikel, waarin op scherpen toon gezegd wordt,
dat de Fransche regeering tot verbanning van
Brandes overging om de opgewekte volkshartstochten
van de Panama-gebeurtenissen en andere binnen
landsche moeielijkheden af te leiden. Zulk een poli
tiek van afleiding door opstoking van den volkshaat
levert echter een permanent oorlogsgevaar op, en
herinnert aan de stelselmatige verbittering van het
nationaal gevoel, welke in het jaar 1870 tot den
roep a Berlin heeft gevoerd.
De Fransche Senaat koos de heer Challemel-Laeour
als opvolger van Jules Ferry tot haren voorzitter.
Men weet, dat met den verkozeno de heerConstans
het meest in aanmerking kwamde laatste verwierf
echter slechts 15 stemmen tegen 112 op den gekozene.
Men zegt, dat den heer Constans weder eene plaats
aan de ministerstafel wordt bereid, maar dit mag
twijfelachtig heeten, omdat hij niet zeer gezien is
bij den heer Carnot.
De heer Cballemel-Lacour is 65 jaar en heeft een
roemrijke loopbaan achter zich. Hij werd reeds op
jeugdigen leeftijd leeraar te Limoges, maar keizer
Napoleon verbande hem wegens zijne republikeinsche
denkbeelden uit Frankrijk. Hij begaf zich toen naar
Brussel, hield daar voorlezingen, die hem een grooten
naam bezorgden en werd daarna leeraar te Zürich.
In 1855 verkreeg Challemel-Laeour amnestie en
werd hij medewerker van de Temps. Na den val
van het Keizerrijk werd hij prefect van het Rhöne-
departement, dat hem twee jaar later naar de Kamer
afvaardigde, waar hij weldra leider zijner partij
werd. Later werd hij lid van den Senaat, waar hij
eveneens grooten invloed verkreeg. In 1879 werd
hij gezant te Bern, het volgende jaar te Londen
tot hij in 1882 tot Minister van Buitenlandsche
Zaken werd benoemd. Uithoofde van zijn zwakken
gezondheidstoestand moest hij die betrekking neder-
leggen, maar zijne vroegere kiezers vaardigden hem
andermaal naar den Senaat af. Zijne groote letter
kundige bekwaamheden bezorgden hem een zetel in
de Academie jranqaise.
Intusschen zit Frankrijk juist in de dagen vóór
Paschen zonder ministerie. Tengevolge van een con
flict tusschen de Kamer en den Senaat over de be
grooting, wnarbjj de Regeering aan de Kamer vroeg
om zich met den Senaat te willen verstaan, wat de
Kamer echter niet deed, heeft het ministerie-Ribot
zijn ontslag gevraagd.
Het En^elsciie Lagerhuis hield verleden Vrijdag
avond eene zitting, die tot den volgenden morgen
half zes duurde. Dat zijn van die zittingen, waar
van wij in Nederland góen begrip hebben. De op
positie was er voortdurend op uit de werkzaam
heden te belemmeren en bij wijze van protest wilde
toen de meerderheid van geene sluiting der discus -
siëa hooren. De regeeringspartij had ten slotte de
voldoening, dat de geheele begrootiug werd afge
handeld.
Belangrijker echter was de zitting van jl. Maan
dag, waarin de Iersche politiek van heb tegenwaor-
