1893 N°. 38.
Dinsdag 28 Maart.
80sle jaargang.
Belasting op de Honden
De Secretarie der gemeente
De lijsten van de kiezers
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nornmers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Djtmak te Rotterdam en verder
bp alle Boekverkoopers en Brie vengaai öers
L..a5endiBg van
advertentiën voor S uren og> den
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
dag: der uitgave.
Hat voljaars* kohier voor 1893 vau de
is door den Raad in zijne vergaderiug van den 23 dezer vast
gesteld, op heden aan den Ontvanger ter hand gesteld en zal
na de uitreiking van liet aanslagbiljet gedurende eene maand
ter inzage liggen, gedurende welken tijd da aangeslagenen
huune bezwaren op ongezegeld papier bij den liaad kunnen
indienen.
Goes, den 25 Maart 1893.
Burgemeester en Wethouders van Goe3,
J. G. d. W. IIAMElt.
De Secretaris,
HARTMAN.
zal op MAANDAG DEN 3 APRIL, uithoofde vau den 2den
Paaschdag. gesloten ziju.
Tot het doen van aangiften voor den Burgerlijken Stand
zal gelegeuheid gegeven worden des voormiddags van 11 tot
12 uren.
Goes, den 25 Maart 1893.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
voor leden van de Tweede Kamer der Sta ten-Generaal,
de Provinciale Staten en den Gemeenteraad
ïiju op heden gesloten, dadelijk ter gewoner plaatse in deze
gemeente aangeplakt, en andermaal op de Secretarie voor een
ieder t?r inzage uedergelegd.
Goej, den 25 Maart 1893.
De Burgemeester van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
GOES, 27 Maart 1893.
Bij het examen voor commies der posterijen
zijn geslaagd de surnumerairsE. G. Rijstenbil
en H. De Jong.
Ierseke. Donderdagavond hield de coöperatieve
(oester)vereeniging »De Speculant" hare jaar
vergadering. Er werd in principe besloten de aan
geslagen pannen der vereeniging niet af te steken
maar te verkoopen. Er waren op het einde van bet
boekjaar 188 aandeelen, vertegenwoordigende een
kapitaal vau 977,60. Door overgang van aandeelen
werd een winst behaald van f 12,45. Aan arbeids-
loonen werd f 162,841/2 uitgegeven. De rekening
sloot met een netto-winst van f 2,45 1/3.
Kolijnsplaat. Vrijdagavond werd door de leden
van het Nutsdepartement »Noord-B8veland"
met hunne dames en geïntroduceerden in het ge
heel 56 in het hotel »De Patrijs" alhier oprecht
aangename wijze het vijftigjarig jubileum van dit
departement gevierd. De zaal was zeer net 'versierd
met groen, kunstbloemen, vlaggen, banderollen en
schilden, de beide laatste met toepasselijke inscrip
ties, betrekking hebbende op de verschillende in
stellingen, door het departement hier in het leven
geroepen, alsde spaarbank, floralia, volkslezingen,
de leesbibliotheek enz. en met de namen en data
der verschillende voorzitters en secretarissen, die als
zoodanig in die halve eeuw gefungeerd hadden of
nog in functie zijn. De versiering bet werk van
den heer J. Nieuwdorp Jr. alhier, voor bet kronen
bijgestaan door de leden der zangschool mocht
dan ook in ruime mate de goedkeuring der opge-
komenen wegdragen.
Na de opening dezer feest vergadering en het toe
roepen van een hartelijk welkom door den voorzit
ter, den heer W. F. J. Wagtho, hield de secretaris,
de heer A. T. 0. Swenne, de feestrede, waaruit 0. a.
bleek, dat den len November 1842 tot de oprichting
van het departement was overgegaan (om bijzondere
redenen was de feestviering van den 1 November
1892 tot heden uitgesteld), dat het grootste leden
tal 51 bad bedragen tegen thans 26 (als 18 hier,
3 te Kortgene, 3 te Wissekerke en 2 te Kats) en
dat bet departement wel recht van bestaan had,
aangezien het in zijn bescheiden kring vaak dat
nuttige bad gedaan, wat de hand vond om te doen.
Met de beste wenscken voor den bloei van dit depar
tement eindigde de spreker zijne keurige rede, door
spekt met humoristische wendingen en opmerkingen.
De feestcommissie had voor een zeer variëerend
programma gezorgd. Het bevatte behalve de feest
rede, drie duo's op cither en viool, zang met cither-
accompagnement, twee duo's van Brum op de viool,
een duet »Wie zal 't zijn" door twee dames gezongen,
eene komische voordracht, getiteld »Een lastig ge
val", opera-melodieën op de viool, door eene dame
en een heer in samenspel gespeeld en last not least
een blijspel in éen bedrijf, getiteld»Papa gat per
missie". Dit alles schonk bij veel afwisseling veel
kunstgenot en was des te eigenaardiger, daar alles
met eigen krachten werd verricht.
Na dankzegging van den voorzitter aan den feest
redenaar en de dilettanten van dezen avond voor de
flinke wijze, waarop zij zich van hunne taak had
den gekweten, begon een geanimeerd bal, dat inzon
derheid den jongeren nog geruimen tijd gezellig bij
een Meld.
Mruiningen. Jl. Vrijdag trad voor het depar
tement van 'tNut van 't Algemeen* alhier de hoer
V. d. Meulen uit Haastrecht als spreker op. Zijn
onderwerp was getiteld: Volksonderwijs." Hij be
treurde het, dat niet meer afdeelingen van deze
vereeniging in Zeeland werden gevonden.
Op duidelijke, overtuigende wijze toonde hij aan,
dat de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen aan
bare geschiedenis verplicht is, ook in 't vervolg de
belangen van 't volksonderwijs te behartigen. Hij
bewees, door ons eene school in de vorige eeuw te
laten binnentreden, hoeveel wij reeds zijn vooruit
gegaan. Maar nog is het ideaal op verre na niet
bereikt. De wijzigingen door het vorige ministerie
in de wet op het lager onderwijs aangebracht, kun
nen niet zoovele verbeteringen genoemd worden,
't Minimum van 't aantal kinderen is verhoogd, school
geldheffing is verplichtend, de opleiding der onder
wijzers is niet voldoende gewaarborgd. De bijzondere
school kan beter dan vroeger concurreeren met de
openbare. Wij moeten dus zorgen, dat 't openbaar
onderwijs zoo goed wordt, dat elke vader zal zeg
gen mijn kind moet naar die school. De vereeni
ging Volksonderwijs" stelt zich daarom ten doel
't openbaar onderwijs zoo goed mogelijk te maken
en ze wil bet schoolverzuim tegengaan, de opleiding
der onderwijzers verbeteren, herhalingsonder wijs be
vorderen, maar vooral ook het voorbereidend on
derwijs verbeteren.
Is toch het gekeele onderwijs een boom, waarvan
het hooger onderwijs de kruin, het middelbaar on
derwijs den stam en het lager onderwijs den wortel
voorstelt, dan is het voorbereidend onderwijs de
massa vezeltjes en immers, wij allen weten het, -de
ziekteverschijnselen van do geheels plant vinden
gewoonlijk daar hunnen oorsprong.
Verder moeten wij waken tegen de valsche mee
ning, dat d8 neutraliteit der openbare school mede
brengt, dat zij ongodsdienstig is. Reinheid en barm
hartigheid des harten, liefde tot den naaste kunnen
op de openbare school even goed als op de bijzondere
worden aangekweekt.
Verder moeten ook de onderwijzers een voldoend
salaris hebben. Eerst dan zullen zij al hunne krach
ten ten dienste van de school kunnen aanwenden.
Voor dit alles ijvert ^Volksonderwijs." »Zijt gij
overtuigd", aldus eindigde de spreker, »van het groote
belang der zaak, sluit u dan bij ons aan, want ook
bier geldt het spreekwoord: Eendracht maakt
macht."
't Gevolg van deze rede was, dat hier eene af-
deeling van Volksonderwijs" werd opgericht.
De vergadering, ofschoon zij voor ieder toegan
kelijk was, werd slechts door een dertigtal personen
bezocht, wat geen koogen dunk geeft van de be
langstelling in het onderwijs hier ter plaatse.
De luitenant ter zee der 2de klasse C. A.
D 0 m i n i c u s wordt met den 28sten dezer geplaatst
in de rol van Hr. Ms. wachtschip te Amsterdam.
St.ct
Van de werf der Koninklijke Maatschap p ij
»De Schelde" te Vlissingen liep Zaterdag met
gunstig gevolg te water Hr. Ms. schroefstoomschip
Cycloop.
De voornaamste afmetingen van bet 6chip zijn
lengte 57.35 M., breedte 7 M., holte 3.66 M.
De stoomwerktuigen en ketel worden mede aan
bovengenoqpide inrichting vervaardigd en staan ter
opstelling aan boord in werkplaatsen gereed.
De Prov. N.-Brdbmter waarschuwt de anti
revolutionairen om zich niet te innig met
de radicalen te verbroederen, onder opmerking
dat men niet weet, hoe deze wel denken over ver
schillende kwestiön.
»Hoe wil bet radicalisme handelen tegenover de
christelijke gymnasia en scholen van middelbaar
onderwijs
Hoe, ten aanzien van de vrije universiteit
Hoe, ten aanzien van den vaccine-dwang
Hoe, ten aanzien van leerdwang, waardoor het
huisgezin in beginsel onderworpen wordt aan de
staatsalmacht
Hoe, ten aanzien van de staatsarmenzorg, ten
aanzien waarvan van radicale zijde telkens betoogd
wordt dat de kerkelijke liefdadigheid ontoereikend
blijkt, zonder dat van de kracht, die van de vrije
kerken uitgaat, wordt gerept
Hoe ten aanzien van staatsuitgaven Zal voortaan
de tering naar de nering worden gezet; of meer
nog dan thans »de Staat" ter voorziening in allerlei
persoonlijke behoeften worden aangesproken, om,
nadat hij eerst vastgesteld" heeft wat nuttig, dus
iioodig, is, de ingezetenen ter betaling van dat aldus
vastgestelde ondragelijk te belasten
Daar deze verzuchting hier en daar weerklank
gevonden heeft in de anti-revolutionaire pers, acht
de Amsterdammer het zaak op die vragen te ant
woorden, hoezeer onder protest, omdat de Prov. N.-
Brabanter over de radicalen spreekt als over be
woners van een verafgelegen eiland, waar ze wel
van heeft hooren spreken, maar van wier uitingen
ze nooit direct heeft kennis kunnen nemen.
In zake het onderwijs, zegt de Amsterdammer
willen de radicalen de rechtvaardigheid betrachten,
zoodat het bijzonder onderwijs zich naast het open
baar onderwijs kunne ontwikkelen. Zij zijn derhalve
voor subsidie vag^ bijzonder onderwijs, hetzij hooger-,
middel- of lagei^ voor zoover de bijzondere inrich
tingen den Staat ontlasten. Wat de kosten van het
openbaar onderwijs aangaat, zijn zij voor evenredig
schoolgeld bjj hooger, middelbaar en lager onderwijs,
opdat de Staat niemand, die het zelf bekostigen kan,
in den vorm van onderwijs bedeele.
Omtrent de inentingsdwang is de Amst. van oor
deel, dat de medici, niet de leeken, het nut der
inenting moeten uitmakende radicalen zullen, nu
de overgroote meerderheid der medici de inenting
nuttig acht, zich niet tegen inentingsdwang verzetten,
mits de gemoedsbezwaarden worden vrijgesteld. Doch
aangezien de niet ingeënten kunnen geacht worden
de verspreiding der pokziekte in de hand te werken,
zullen zij een bepaald kenteeken moeten vertoonen
en, zoo ze worden aangetast, uit een niet ingeënt
gezin verwijderd moeten worden. Men bewijze den
gemoedsbezwaren de eer, die hun toekomt, maar der
hygiëne evenzeer. Van leerdwang verklaart de
Amst. zich met nadruk een voorstandster, al wil zij
daarbij aan de ouders de vrijheid laten, het onder
wijs naar hun eigen smaak te kiezen. Aan het recht
der ouders om hun kinderen in het wild te laten
opgroeien, gelooft zij niet, en aangezien het huis
gezin, de kerk en de maatschappij in menig opzicht
onmachtig zijn gebleken om voor de opvoeding te
zorgen, moet de Staat te hulp geroepen worden, en
is h. i. het verleenen van die hulp Staatsplieht.
Hoe het mogelijk is, dat de houding der radicalen
in zake staatsarmenzorg aan duidelijkheid te wen-
schen overlaat, vat de Amst. niet. Staatsarmenzorg
is noodig; dat wil zeggen, de wet most de armen
zorg regeleD, formeel, en de staat moet helpen finan-
ciëel. De armenzorg behoort op de eene plaats niet
beter dan op de andere te zijn en mag niet afhan
kelijk wezen van het kerkgeloof; want zij moet
uitgaan van het beginsel, dat wij Nederlanders allen
te zamen naar de mate onzer krachten hebben bij
te dragen, om gemeeenschapp9lijk den armen den
noodigen bijstand te verleenen. Zulk een armenzorg
vereischt een 'geregelde samenwerking van de ver
schillende vereenigingen, die zich aan armenzorg
gelegen laten zijn. Samenwerking, niet opheffing.
De staatsarmenzorg moet komen, men moet daar
mede beginnen maar het is wenschelijk haar zóó
in te richten, dat aan de kerken, die zich inderdaad
willen beijveren, het innig verband tusschen geloof
en liefdadigheid te toonen, de'gelegenheid tot zulk
een vermeerdering van krachtinspanning niet worde
afgesneden. Men mag de armen niet langer de slacht
offers laten zijn van de schrielheid der geloovigen,
al zijn er onder dezen ook velen die in hunnen kring
een voorbeeld van liefdadigheid verdienen te heeten
maar óók zou het onbillijk wezen der kerken, die
haar leven wenschen te beteren, den weg daartoe
te sluiten.
Wat de vijfde vraag betreft, die noemt de Amst.
een raadseltje, dat zij onopgelost zal laten tot de
Pr. Nbr. een meer zakelijke en duidelijke omschrij
ving van hare bedoeling hesft gegeven.
Door den Bond van Antirev. Kies vereenigingen
in het dfcfrrict Harlingen is mr. Th. Heemskerk
te Amsterdam candidaat gesteld voor het lidmaat
schap voor de Tweede Kamer.
Onlangs is, naar men ons mededeelde, door
den Academischen Senaat gunstig advies uitgebracht
aan den Minister van Binnenlandsche Zaken ten
opzichte der splitsing van het doctoraal
in de rechten., (Vox.)
Te Giessen-Nieuwkerk werden op 22 Jan. jl.
in de werkplaats van H. een paar schaatsen ont
vreemd. Al spoedig gelukte het aan den knecht van
H. den vermo9delijken dader te ontdekken. De rijks
veldwachter nam toen de schaatsen in beslag.
Kort daarna kreeg H. van den betrokken persoon
een dreigbrief, zoo kras als zich maar denken laat.
In hoofdzaak komt de bedreiging hierop neer, dat
H. een kogel zal hebben, zoodra de schrijver zijn
kans maar schoon ziet. Of daar levenslange gevan
genis op zit, dat let hem niet; doen zal hij het;
en hij onderteekent den brief inefc naam en toenaam.
Op 2 Febr. daarna kwam de zaak voor den rechter
van instructie, doch sinds hoorde H. er niets meer
van. En aan den schrijver van den dreigbrief bleef
inmiddels alle mogelijke vrijheid om zijn boos opzet
ten uitvoer te brengen. Iets, wat natuurlijk in een
talrijk gezin als dat van H. een niet geringe span
ning gaande houdt.
Nu weet men wel, dat onze rechtspleging
niet snel werkt, maar de vraag mag toch gedaan
worden, of in een geval als dit geen maatregelen
dienden getroffen te worden tot bescherming van
een zóo kras bedreigd burger. Zooals het nu in dit
geval gaat, is er zelfs geen schijn van bescherming
der wet. (St.)
De briefschrijver uit de Hofstad in de Arnh. Ct.
schrijft, dat hij met verwondering, ofschoon het wel
in den geest van den tijd is, in de couranten gezien
heeft, dat de groote, alles regeerende en alles vóór
ieder ander wetende »Men" de administratieve na
latenschap van den hoofddirecteur der pos-
te 1* ij e n Hofstede al had verdeeld voordat de be
grafenis nog afgeloopen was. »Het herinnert mij
schrijft hij aan de anecdote van den boerenknecht,
die de weduwe van zijn baas ten huwelijk vroeg op
den ochtend vóór de begrafenis, om toch niet te
laat te komen, maar die toch te laat kwam, omdat
de weduwe haar woord reeds gegeven had aan den
timmerman, die het lijk was komen meten voor de
kist. De bescheidenheid schijnt niet mede te tellen
onder de goede manieren van den dag."
Onder het opschrift„de nieuwe mode"
schrijft de Brusselsche correspondent van het U. D.
»Neen maardie zoo iets met eenige zekerheid
had gedaagd te voorspellen, nog voor weinig tijds,
hij of zg zou tot den rang van visionair zijn ver
heven.
Verbeeld u, waarde lezer, liever waarde lezeres,
dalT de nieuwe mode is gedecreteerd en reeds ten
toongesteld voor de vitrines van »les magasins de la
Bourse" en gij u zult moeten gaan kleeden als groot
moeder zaliger, óf u getroosten met den vinger te
worden nagewezen, bijaldien gij den jongsten snit
zoudt willen afdragen.
De svelte taille en om de heupen sluitende sleep-
rok is vervangen aldus luidt het oordeel door
d8 kortste corsage m9t hoog gepofte om den pols
sluitende mouw, de gordel vlak onder den boezem
en de flodderrok met een strookje omboord, waar
onder een plompe, lage hakkelooze schoen met kruis
linten de coquet gepunte bottine komt vervangen.
En dan het geheele costuum gekroond door den luif-
hoed
Is het niet afgrijslijk, 0 fine tailles0, saamge-
perste ribbetjes op het bevel van ja van wie
Want wie is de mode, die geduchte tiran, die alge-
biedster, die spreekt en het is er, die slechts wenkt
en het staat er Wie die geduchte isZou ik uit
de school mogen klappenbiechten wat ik te weten
kwam, wat mij bovendien duidelijk werd, omdat
omdat ik wel eens een blik werp ia circulaires en
journalen, die niet juist aan mij werden geadresseerd
en mij toch in handen kwamen.
De hoogwijze tirannieke mode is niets meer of
minder dan een groep »commer9ants", steeds be-
daeht op uitbreiding van zaken, op geld verdienen,
op het bevoordeelen van modisteD, tailleuses c. s.
Zooals het nu met de mode gesteld was, ging de
handel in mode maar duchtig den kreeftengang.
Wie slechts eenigen smaak had eu de naald wist
te hanteeren, kon van oud nieuw maken en een
tweetal buiten den smaak geraakte kleedjes in een
zeer modieus toiletje herscheppen.
Er werd niet meer verdiend. Er viel niet meer
te verdienen. Wat te doen om een algemeen ban
kroet op dit bijzonder handelsgebied te voorkomen
Een omwenteling voorbereiden Hoe waarmede
waardoor? Er werd gedreigd met eene wederin
voering van den hoepelrok.
Een schrik sloeg tal van dames om het hart en
tal van heeren niet minder. In Engeland staken
honderden de hoofden ijlings hijeen om te overleggen,
hoe zulk een bezoeking te keeren, en ijlings werd
een verzoekschrift aan H. M. Victoria opgesteld,
opdat een koninklijk woord het gevaar zou afwenden.
Helaas zoowel koningin als prinsessen waagden
het, zich tegen de bede der honderden te verzetten,
ter wille van de duizenden, die met den hoepelrok
zouden zijn gebaat. Alle modemaaksters en naaisters
hunkerend naar werk, zouden immers arbeid in
overvloed bekomen door de hernieuwing van die ge
vreesde, afschuwelijke dracht.
Ook elders werd het Engelsche voorbeeld gevolgd,
maar ook elders werden hooggeplaatste vrouwen
aangezocht om hulp, in verlegenheid. Om de wille
van nieuwen arbeid zouden ook zij zich aan den
verafschuwden hoepelrok moeten onderwerpen.
Do beweging togen de crinoline kwam dus werk-