1893 N°. 31.
Zaterdag 11 Maart.
80sle jaargang.
Bij dit iioKirniT behoort een bijvoegsel
"llEST EI.\'DËX.AMEX
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke noinmers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau wordon Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Dit mar te Botterdam en verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaar ^rs.
8-««Eadsiagr v«,s» advertentié'n roos
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbendeJ
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meey dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
uren «p den dag- «Ier uitgave.
aan cta BURGER-AVONDSCHOOL zal dit jaar gehouden
worden, wat het moudeliug gedeelte bctrett, op Din-dng 21
Maart, beginuende des voormiddags 9 uren, tot bijwoning waar
van belangstellenden worden aitgenoodigd.
Zij fiie zich aan bedoeld examen wenscheu te onderwerpen,
behooren daarvan aangifte te doen voor of uiterlijk op Maandag
13 Maart a s. aan oeu directeur der school dr Z.Th DIE HL.
Goes, deu 9 Ma«rt 1893.
Burgemecstfr en Wethouders van Goes,
J. G. d. W HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN
GOES, 10 Maart 1893,
Gisteren bield de Maatsch. t. N. v. 't A., de
partement Goes, in de concertzaal der sociëteit V.
O. V. een openbare vergadering, waarin de heer
H. T. Chappuis als spreker optrad. Na door
den bee? J. M. Kakebeeke, voorzitter van het depar
tement, te zijn ingeleid, droeg spreker een novelle
voor, getiteldEvert Banlc. De korte iuhoud daar
van komt neer op bet volgendeEvert Bank, jager
op een kasteel met uitgebreid jachtterrein in bet
Oosten van Noord-Brabant, was gehuisvest bij zeke
ren herbergier, T'ys Verminnen. Toen de vrouw van
dezen Bank voor bet eerst ontmoette, ontstelde zij
zoo hevig, dat dit de aandacht trok van Bank, zon
der dat bij voorloopig wist, wat de oorzaak was van
die ontsteltenis. Door een samenloop van omstan
digheden bleek hem later, dat Verminnen, met wien
bij geruimen tijd aan dezelfde tafel bad gezeten, in
wiens buis hij had gewoond en met wiens kind bij
bad gespeeld, de moordenaar zijns vaders was.
De oude Bank, postiljon van beroep, was bij hot
overzetten aan een pontveer met kar en paard te
water geraakt en verdronken. Langen tijd schreef
men deze gebeurtenis toe aan een ongeluk, maar
later bleek, dat Verminnen de band daarin bad ge
had. De oude Bank toch was een hinderpaal voor
de verboden liefdesbetrekking, die Verminnen, toen
veerman, er op na bield. Het bewijs voor de schuld
was niet te leveren, zoodat Verminnen door den bur
gerlijken rechter niet kon worden gestraft, maar
Bank wist de dood zijns vaders te wreken. Eiken
avond ging bij in den omtrek van de woning van
Verminnen op eeu posthoorn hetzelfde wijsje blazen
(het lied van Chassee), dat de oude Bank, als postil
jon, gezeten op zijn kar, steeds blies. Dat geluid
sneed Verminnen zoo door de ziel, dat hij rust noch
duur meer bad, terwijl wroeging en zelfverwijt hem
brachten op bet ziekbed, dat ook zijn sterfbed werd.
Bank verliet de streek, die hem steeds op zulk een
pijnlijke wijze herinnerde aan den dood zijns vaders.
Na de pauze gaf spreker een parodie op de socia
listische woelingen onzer dagen. Het onderwerp daar
van warenonze dienstmeiden. Op meester
lijke wijze schetste bij hoe zij zich in het platte
landscb stedeke Berkenstein vereenigden tegenover
haar werkgeefsters en aan haar mevrouwen de eischen
stelden meer loon, minder werk, niet vroeg opstaan,
niet laat naar bed en eene vrijen uitgangsdag in de
weekkregen ze dat alles niet, dan zouden ze strike
maken. Zjj kregen bet niet. Haar werkstaking be
stond daarin dat zij, ten getale van negen (zij hadden
ook al van mej. Drucker booren spieken) zelf een
vrijen dag namen en uit spelerijden gingen (de
barbier van het dorp, meende, dat zij potverteerden).
Na een genot vollen dag kwamen ze des avonds weer
bij hare respectieve mevrouwen terug en werden,
na ernstige vermaning en bedreiging, allen op één
»ja weer in genade aangenomen. Sommige dames
4es huizes hadden echter door de afwezigheid van
de meid een moeitevollen dag beleefd, vooral met
bet loopen naar de bel en bet koken van den pot,
wat de beer des buizes merkte aau de wijze en het
uur, waarop hem zijn maaltijd was gereed gemaakt.
De beer Chappuis beeft de niet zeer talrijk op-
gekomenen ter vergadering ongetwijfeld een genot
vollen avond verschaft. Zijn voordrachten boeien
zoowel door vorm als door inhoud, terwijl zij nog
in waarde worden verhoogd, daar zij geheel geme
moriseerd zijn, wat zeker pleit voor sprekers ge
heugen.
De toehoorders stemden dan ook volkomen in met
bet woord van dank en hulde, dat de voorzitter den
spreker bracht bij bet sluiten der vergadering.
Op de voordracht ter benoeming van een ont
vanger der gemeente Wassenaar, voor welke betrek
king zich 14 sollicitanten hebben aangemeld, staat
no. 2 de beer J. L. Van Poppelen, ontvan
ger der gemeente Hoedekenskerke.
Aan den lsten provoost L. Da Bakker van
Wolfertsdijk, dienende aan boord van H. Majest.
wachtschip te Hellevoetsluis, is op de gebruikelijke
wijze, en onder het houden van eene groote parade,
het eereteeken uitgereikt voor belangrijke krijgsbe
drijven in Atjeh, 1873—1890.
Te Leiden is heden het doctoraal examen in
de rechtswetenschap met goed gevolg afgelegd door
den heer W. F. J. W a g t h o.
De gemeenteraden van Eikerzee, Serooskerke
en Kerkwerve hebben aan het tram-comité
de gevraagde subsidie toegezegd voor den tijd van
20 jaren, voor elk jaar, dat de tramweg Brouwers
havenZierikseeSteenbergen in exploitatie wordt
gebracht.
In de Frovinciale Overijsselsche en Zwolsche Cou
rant komt een ingezonden stuk voor, onderteekend
door G. Bruintjes te Ambt Vollenhove, waarin deze
hen, die van plan zijn, zich door de Ned. A m e -
rikaansche Emigratie-maatschappij,
gevestigd te Utrecht, te doen vervoeren, waarschuwt,
op grond dat het met de zaken dier Maatschappij
in de Platte Vallei weêr gansch niet in het reine
is. Ten bewijze daarvoor deelt bij het volgende mede,
dat zijn broeder Andries Bruintjes, vóór circa 4
maanden naar Colorado vertrokken, hem daarover
schreef
Evenals wij hier niets in orde vonden bij onze
komst en de bitterste teleurstelling ondervonden,
hebben de zestig personen, door prof. Noordtzij
tijdens zijn verblijf alhier overgehaald om naar de
Platte Vallei te vertrekken, het andermaal getroffen.
Zy zitten met hunne goederen nog in de spoorwagens
en kunnen niet onder dak gebracht worden. Zij
hebben ons dat geschreven en verzocht of wij hen
helpen wilden. Gaarne wilden ze weer naar de St.
Louis Vallei terugkeeren, maar de meesten misten
daartoe de middelen. Nu heeft de burgemeester van
Alamosa mij vrijkaarten voor het spoor bezorgd.
Iedor die wil, kan daarop terugkomen. Wij zijn
besloten daar heen te gaan. Van Lummel, een boer
uit Varseveld, en ik vertrekken van avond 13 Fe
bruari van hier om hen op te halen".
Dit bericht wordt thans in hetzelfde blad door den
heer Noordtzij te Kampen bestreden.
Vei bazen doet het stuk den heer Noordtzij niet.
Bij zijn vertrek uit Amerika was hij door emigranten
gewaarschuwd, dat men stelselmatig valscbe berichten
zou uitstrooien om de Maatschappij er onder te
krijgen; wijl het zoo verklaart hij voor de
bezitters van de landerijen in de St. Louis Vallei,
waarbij 31/4 millioen dollars betrokken zijn, van veel
beteekenis is, dat er Hollandscbe boeren blijven en
komen, tot welk doel van die zijde alle pogingen
werden aangewend.
De beer Noordtzij somt in zijn schrijven verschil
lende voorbeelden op om te bewijzen, hoezeer het
verhuizen der Hollandscbe boeren uit de St. Louis
Vallei door den burgemeester en andere autoriteiten
werd tegengewerkt, en welke onware voorstellingen
van de Platte Vallei daartoe werden gegeven.
Volgens den brief van Andries Bruint jes zaten de
zestig personen, door den beer Noordtzij overgehaald
om naar de Platte Vallei te vertrekken, op 13 Fe
bruari nog met hunne goederen in de spoorwagens
en konden niet onderdak-gebracht worden.
Ten aanzien van dit punt schrijft de heer Noordtzij
»Dat er 2 gezinnen nog in een spoorwegwagen
waren gezeten den 13 Febr., is waar. Ook het stuk
in de Enkh. Courant zegt dat. Maar dat beteekent
niets, wijl bet eerste klasse waggons zijn, goed ver
warmd, met een conducteurswagen als keukon (met
een groote kachel er in), die ik zelf buurde. De
uittocht uit de St. Louis vallei moest haastig ge
schieden, wijl anders niemand daar ware weggeko
men, en de huisjes konden natuurlijk niet alle op
éen dag worden gebouwd en de door mij telegra-
phisch bestelde buisjes uit Grand Rapids maar niet
in een oogwenk te Crook zijn. Dat men daaruit in
de St. Louis vallei munt zoekt te slaan, is voor mij
begrijpelijkvooral als men niet alleen meldt wat
ik boven schreef, maar ook dat de door Bruintjes
genoemde Van Lummel eerst per brief zekere fami-
liën weer naar de St. Louis vallei bad zoeken af te
leiden, wat niet gelukte.
Of bet dan den 13 Febr. gelukte M. d. R., ik
ontving brieven uit Crook loopende tot deu 17 Febr.
en verleden week twee telegrammen maar van ver
trek van emigranten spraken ze nietwel van bet
reizen en op die wijze het publiek in de gelegenheid
te stellen voor zeer weinig kosten Londen of andere
deelen van Engeland te bezoeken.
Een bezoek aan Noorwegen enz. staat ook op bet
programma. Deze tocht zou echter van Engeland
uitgaan.
Door 62 leden van do Tweede Kamer der
Staten-Generaal was Woensdag gevolg gegeven aan j
de uitnoodiging van den nestor der Kamer, den
heer J. J. Van K e r k w ij k die zijnen arnbt-
genooten, bij do herdenking van zijn 30jarig onaf
gebroken lidmaatschap van de Kamer, een feestmaal
aanbood in bet »Hotel den Ouden Doelen."
De gastheer was aan het hoofd der tafel gezeten
tusschon den beer Gleicbman, president der Tweede
Kanier en den beer 2E. baron Mackay, oud-voor
zitter. Van uit dit middelpunt liepen de rijen der
tafels, waaraan de gasten naar anciënniteit gezeten
waren.
Door den jubilaris werd de eerste dronk inge
steld op H. M. de Koningin en het Koninklijk Huis,
waarna de beer Gleicbman, als president der Kamer,
den beer Van Kerkwijk huldigde als veteraan van
het parlement.
Gisteren liep te Vlissingen in tegenwoordigheid
n den Minister van Marine, den directeur van
scheepsbouw, den inspecteur van den stoomvaart
dienst, den Commissaris der Koningin en andere
autoriteiten, te 3 uren met goed gevolg van stapel
Hr. Ms. scbroefstoomschip »Argus".
De voornaamste afmetingen van bet schip zijn
lengte 57.35, breedte 7, holte 3.66 meter.
De stoomwerktuigen en ketel voor bet stoomschip,
die mede aan de koninklijke maatschappij »de Schelde"
zijn vervaardigd, staan in de werkplaatsen
om in bet schip te worden opgesteld.
Dag en plaats van dit examen zullen nader wor
den bekend gemaakt.
Thans is definitief bepaald, dat de derde drie
jaarlij kscbe tentoonstelling van schil
de r ij e n te Middelburg zal gehouden worden i:
het Schuttershof' van 9—30 April.
Het begin der a. s. zomer die nstrege
ling der spoorwegen is niet, zooals ge
woonlijk, op 1 Juni, maar op 1 Mei a. s. bepaald.
Met groot9 plechtigheid werd Woensdagmorgen
het stoffelijk overschot van pastoor J. W. Brouwerr
te Bovenkerk ter aarde besteld- Terwijl de bewoner
van bet dorp halfstok vlagden, waren de kerk en
de kansel met rouwdoek behangen. Voor bet altaar
was de lijkbaar geplaatst, onder bloemen en kransen
bedolven en omgeven van brandende kaarsen. De
tamelijk ruime kerk was met belangstellenden gevuld,
onder wie men de leden van den Nieuwer-Amstel-
scben gemeenteraad opmerkte met den burgemeester
in ambtsgewaad. Verder zag men eenige leden der
Eerste en Tweede Kamer en bekende personen uit
Amsterdam.
Nadat pastoor Brouwers van Berg Terbleijfc, de
neef des overledenen, den lijkdienst had geleid, be
klom pastoor Van Zanten, de dichtst bijwonende
ambtgenooot van den ontslapene, den kansel en bield
een boeiende rede, waarin hij pastoor Brouwer's
werkzaam leven in en buiten de Kerk schetste en
op do vruchten zijner gaven wees. De lijkbaar werd
daarna naar het kerkhof gedragen en de kist in de
geopende groeve neergelaten, waar pastooor Brouwers
van Berg Terbleijt voor de betoonde belangstelling
dank betuigde.
De Minister van oorlog brengt ter kennis
I. dat de op t9 richten cadettenschool
vermoedelijk op 1 October zal worden geopend
II. dat dit jaar bij die inrichting vermoedelijk
zullen worden opengesteld25 plaatsen voor jon
gelieden, met bestemming om te worden opgeleid
voor den dienst hier te lande
25 plaatsen voor jongelieden, met bestemming om
te worden opgeleid voor den dienst in Nederl.-Indië
III. dat, zoodra bet reglement voor de cadetten
school zal zijn vastgesteld, in de Ned. Staatscourant
0. a. nadere inlichtingen omtrent examens, opgave
enz. zullen worden bekend gemaakt.
de artillerie-schut te^* ij
quaestie te 's-Gravenhage verneemt de
N. R. Ct. nader, dat, na de dezer dagen bekend
gemaakte benoeming van een commandant, en het
verleende eervol ontslag op verzoek van den met
bet bevel belast geweest zynden waarnemenden com
mandant, bet door de andere artillerie-officieren ge
vraagde eervol ontslag is geweigerd. Dezen, met de
gewone beslissing niet tevreden, zullen nu hun ver
zoek om eervol ontslag herhalen, hetgeen daarop
gevolgd zal worden door gelijk verzoek van dat
van bet kader, dat niet schutterplichtig
meer is.
Verleden week is te Batavia een Duitscbe
dokter aangekomen, de heer Balser, die thans in de
Preanger vertoeft en bet plan heeft gemaakt om
een gezondheids-etablissement op te richten op zee.
Zijn ideaal is een schip dat voor niets anders dient
dan dat en alleen vaart voor de gezondheid van de
Maar voorloopig heeft bij eene reis van
vijf maanden georganiseerd met een Duitscbe stoom
boot van Bremen of Genua naar Colombo en Hong
kong met oponthoud in beide plaatsen en terug
over Korfu naar Triöst. Java was niet in het plan
opgenomen, maar wanneer dr. Balser, die thans met
zjjne vrouw en óén patiënt eene proefreis doet, met
de Preanger zal hebben kennis gemaakt, zal bij
misschien Gadok, Sindanglaja en Garoet wel in de
plaats stellen van Colombo en Hongkong. De kosten
zijn 7000 mark, waarvoor men alles heeft behalve
wascb, dranken en medicjjuen. De reis, waarbij
men 62 dagen op zee is, zou vooral ten goede
moeten komen aan menschen met aanleg voor long
tering, aan bloedarmen, aan zenuwlijders, aan jicht
lijders en aan nog een paar soorten van zieken.
Het denkbeeld is niet onaardig, maar voor ge
zonde reizigers zal bet misschien geraden zijn de
booten te mijden waarop dr. Balser met zijne pa
tiënten zal varen.
bet
Naar men verneemt, bestaat bij de s 10 0 m-
vaart-maatschappij Z e e 1 a n d" bet plan
om in den loop van dezen zomer met een barer
stoomschepen een of meer tochten te organiseeren
naar bet Engelsche Kanaal.
Ook zullen op bepaalde, vooruit te annonceeren
dagen speciale, zeer goedkoope biljetten beschikbaar
gesteld worden, om per dagboot naar Engeland te
De Minister van binnenlandsebe zaken brengt
ter algemeene kennis, dat in de maand Mei e. k. te
Arnhem gelegenheid zal worden gegeven tot
leveren van voldoende bewijzen van genoeg:
voorbereiding tot de beoefening der natuurkundige
wetenschappen, om te kunnen worden toegelaten tot
bet eerste natuurkundig examen, ver
meld in art. 4 der wet van 25 December 1878.
Zij, die lot het leveren dier bewijzen wenscben te
worden toegelaten, moeten daarvan vóór 1 Mei schrif
telijk kennis geven aan den voorzitter der commissie,
met bet afnemen van bet daartoe gevorderde examen
belast, dr. H. Van de Stadt, directeur der boogere
burgerschool met vijfjarigen cursus te Arnhem.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
15fieuw<lor|». Tot predikant bij de Chr. Gerei,
gemeente alhier werd Woensdag als zoodanig be
roepen ds. L. Bouma te Ter-Neuzen.
Aangenomen het beroep bij de Ger. gem. te
Bolnes, door ds. C. Steketee, te Veere.
Bedankt voor bet beroep naar de Chr. Ceref.
gemeente te Brouwershaven, door ds. C. Dalbuizen
te Heinkenszand.
De Minister van Binnenlandsebe Zaken brengt
voorloopig ter. kennis van belanghebbenden, dat in
1893 de examens ter verkrjjging van akten van
bekwaamheid voor
Lager onderwijs in de Franscbe taal zullen worden
gehouden in de maand Augustus, zoo noodig ook in
het laatst van Juli, en die voor middelbaar onderwijs
in de maand December, zoo noodig aanvangende in
bet laatst van November
die voor de Engelsche en Hoogduitsche talen,
zoowel voor bet lager als voor bet middelbaar onder
wijs in de maand Augustus, zoo noodig aanvangende
in bet laatst van Juli
die voor de gymnastiek, zoowel voor de akte lager
onderwijs vak S.), bedoeld in art. 65 der wet op bet
lager onderwijs, als voor bet middelbaar onderwijs
en die voor de landbouwkunde, den tuinbouw en de
houtteelt, zoowel voor het lager als voor net middel
baar onderwijs, in de maand Augustus, zoo noodig
in September
die voor middelbaar onderwijs in band- en recht
lijnig teekenen en de perspectief, voor lager onder
wijs in bet handteekenen en voor bet boetseeren, in
Augustus en September en zoo noodig in October;
die voor middelbaar onderwijs in de wis- en natuur
kundige wetenschappen, boekhouden, Nederlandsche
taal en letterkunde, geschiedenis, aardrijkskunde,
staathuishoudkunde, statistiek, staatsinrichting en
schoonschrijven, zoomede die voor lager onderwijs in
de wiskunde, bedoeld in art. 65 der wet op het
lager onderwijs, in November en December.
Het tijdstip, waarop zij, die zich aan deze examens
wenscben te onderwerpen, zich daartoe zullen be
hooren aan te melden, zal nader worden bekend ge
maakt.
Tot hoofd der Uhrist. school te Biggekerke is
benoemd de heer K. Wielemaker, thans onderwijzer
aan de Christ, school te Aagtekerke.
By beschikking van den Min. van Binnenl.
Zaken is, met 1 April a. s., benoemd tot onderwij
zeres in de nuttige handwerken voor meisjes by de
leerschool, verbonden aan de Rijkskweekschool voor
onderwijzers te Middelburg, mej. A. W. J. Snydeis
aldaar.
