1893 N°. 29.
Dinsdag 7 Maart.
80ste jaargang.
Voor jaar s- Veemarkt,
TE GOES,
Vaccïoeeren en Oervaceineeren.
De Lijsten der Kiezers
DE SCHOONMAAKWERKEN
Nabetrachting,
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, "Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgu Van Ditmaf- te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs.1;
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende]
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dierstaanbiodingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Inzending van advertenties» vóór S uren den dag: der uitgave.
Den belanghebbenden wordt herinnerd dat de eerste
zal gehouden worden op IHnsdag den 11 April
1893.
Goes, den 4 Maart 1893.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. w. HAMER.
De Secretaris,
II A R T M A N
De heer A V. LASONDER, genees- eu heelkundige dezer
gemeente, zal
Donderdag1 den 9 maart a. s.,
des middags te twee uren in het Gasthuis zitting houden
tot het gratis
De ingezetenen worden uitgenoodigd om van de aangeboden
gelegenheid gebruik te n_abm en verzocht de boekjes mede te
1 ren gen, die hun bij de voltrekking van hun huwelijk zij n ter
hand gesteld.
Goes, den 4 Maart 1893.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
H A R T M A N.
voor leden Tan de Tweede Kamer, der Provinciale
Staten en Tan don Gemeenteraad zijn herzien
en heden vastgesteld.
Bij di
Pieter Adriaan Van Bloppoel.
Pieter Lambertus Boer.
Willem Den Boer.
Willem Hendrik Den Boer.
Jan Boogerd.
Cornelia Johannes Van Borren-
daru.
Pieter Cappoa.
Dingenus Dekker.
Jan Baptist Adrianus Gilles
Dalleu.
Adriaan Diercx.
Jan Dirkse Jz.
Laura» Duvekofc.
Jan Engolblik.
Franciscus Josephus Prenks.
Diugenis Pukken.
Maarten Goedhart
Fran5ois Lodewijk Goossen.
Marinus Goossen.
Jan Groenendijk.
Dirk Hilderni9se.
Jan Hollestelle
Barend Den Hond Jr.
Alexander Leeudert Den Hartog
Samuel Hartog.
Marinus Anthony Van der Heil.
Pieter Johannes Hengstman-
gers.
Jerphaas De Hoogh.
Cornelis Van Immerseel.
herziening zijn geschrapt:
Antlioni Marinus Van Kalmt-
hout.
Dirk Klemkerk.
Cornelis Kooman.
Johanues De Kruijter Sr.
Johannes De KraijW Jr.
Marinus Anna3 De Lange.
Krijn Adriaan Van Langeraad
Jhr. Uuico Evert Lewe Van
Neijenstein.
Marinus Van Lieve
Marinus Lindhout
Janus Van L'iijk.
Cornelis Eliza Massee.
Reinier Willemse Moeliker.
Petrus Leonardos Beuedictus
Josephus Oosterbaau.
Jacobus Orauje.
Janus Osse «vaarde.
Pieter Nicolaag Pi kaar.
Johannes Siuke Sr.
Daniël Stigter.
Jakob Karei Swaters.
Hendrik Simon Valkenburg
Dirk Verheulo.
Nicolaa9 Jan Frans Verschoor.
Nicolaas Vervenne.
Adriaan Vink Jr.
Jacobus Arie Vi-ser.
Hendrik Van Zaaien.
Jan Zegera.
Herziene en vastgestelde kiezerslijsten zijn aangeplakt eu
zullen met de by de wet gevorderde stukken (schattingsstaat)
gedurende veertien dagen ter secretarie voor ecu ieder ter
inzage liggen, gedurende welken tijd eventuësle bezwaren
tegen die lysten, door de noodige bewijsstukken gestaafd aan
den gemeenteraad kunnen worden ingediend.
Goes, den 4 Maart 1893
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
H A R T M A N.
van de openbare gebouwen (met uitzondering van het Raadhuis)
en scholen zullen worden aanbesteed op Zaterdag den 11 Maart
1833 des namiddags te 1 uur, ten Raadhuize
Bestek en voorwaarden liggen van heden af ter Secretarie
ter inzage voor belanghebbenden, op eiken werkdag van 'i
jnorgens 9 tot 's namiddag 2 uren.
Goes, den 6 Maart 1898.
Burgemeester en Wethouder» van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
De jongste verkiezing voor een lid van den ge
meenteraad alhier geeft ons aanleiding terug te ko
men op wat in de dagen, die er aan vooraf gingen
over deze zaak is geschreven.
Het spreekt wel vanzelf, dat de uitslag ons groot
genoegen doet. Door de verkiezing van den heer
Coenen toch hebben de kiezers ten tweeden male het
duidelijk bewijs geleverd, dat zij niet wenschen, dat
de leiding der gemeenteaangelegenheden aan andere
mannen wordt toevertrouwd dan aan die, in wier
handen zij thans berust. Door den heer Donner in
de minderheid te laten hebben zij tevens getoond
geene meerderheid in den Raad te wenschen, die,
anti-revolutionair in haar geheel, op hare beurt wéér
overwegend Gereformeerd (Afgescheidenen) in hare
meerderheid zou zijn.
Ook het stemmencijfer, dat de liberale candidaat
op zich vereenigde, stemt tot tevredenheid. Wel had
den sommigen op een grooter getal gerekend, maar
o. i. ten onrechte. De heer Coenen toch is betrekke
lijk nog kort in deze gemeente woonachtig, wat altijd
voor enkelen eene aarzeling medebrengt om zulk
een nieuw" man te stemmen. Daarom is ook de
vergelijking van De Zeeuw tusschen deze verkiezing
en die van den heer Lenshoek onzuiverlaatstge
noemde toch is hier van jongsaf bekend. Maar wan
neer men het aantal stemmen, thans op den heer
Coenen uitgebracht, vergelijkt met het cijfer, dat de
heer Harting anderhalf jaar geleden op zich ver
eenigde, eene vergelijking van meer gelijksoortige
candidaten, dan bestaat er geen enkele reden om
niet tevreden te zijn met het behaalde succes. Toen
verkreeg de heer Harting slechts 213 \an de 494
stemmen thans verwierf de heer Coenen er 252 van
de 493. In 1891 werden de heeren Adam en Fabery
De Jonge gekozen respectievelijk met 259 en 249
stemmen, terwijl thans de heer Donner met 217.in
de minderheid bleef. Er bestaat dus voorshands voor
De Zeeuw nog geen reden om te beweren, dat hare
partij won.
Bovendien mag niet worden voorbijgezien, dat
vooral dezen keer openbare en geheime krachten aan
het werk geweest zijn tegen den liberalen candidaat.
Zonderling vooral was ditmaal de houding van het
Volksbladdat anders zich altijd stipt onthoudt over
de verkiezingen te schrijven, maar welks redactie
thans meende ook haar woord te moeten spreken.
Hierover valt natuurlijk niets te zeggen, maar wel
over de wijze, waarop het blad zich uitte. Het
zeide toch, dat het zich zou onthouden van de
aanbeveling van personen, en dat heeft het ook
in, maar dit neemt niet weg dat het gehoele
artikel de kennelijke strekking droeg ontevredenheid
te zaaien tegen het tegenwoordig bestuur onzer stad.
In hoeverre bier gekrenkte ijdelheid in het spel
in verband met de onlangs in dat blad verschenen
en elders officiëel tegengesproken berichten over het
Sas, willen wij niet beslissen, maar zeker is het,
dat het Volksblad in zijn verkiezingsartikel den ge-
heelen Raad in verband met het Sas tot verkwisters
stempelt. Immers, in meer bedoeld artikel wordt
vrijwel te lezen gegeven, dat de uitgaaf aan het Sas
niet gerechtvaardigd is met het oog op meerder
verkeer, en dat het werk goedkooper had kunnen
geschieden.
Wij achten ons te weinig deskundig om dit
laatste te beoordeelende redactie van het Volksblad
zal dit vermoedelijk wel kunnen. Maar zeker is
het, dat het Sas niet vernieuwd is om meerder ver
keer te verkrijgen, maar om te behouden wat wij
hebben, nog gezwegen van het feit, dat reeds her
haaldelijk van rijkswege de vergunning tot heffing
van sas- en havengeld afhankelijk was gesteld van
eene grondige en afdoende verbetering van het Sas.
En stel nu eens, dat de Raad de hand niet aan het
werk had geslagen, dat het oude Sas eens onbruikbaar
geworden of ingestort was, dat daardoor de scheep
vaart belemmerd of verloopen en de oude tijd van
overstrooming onzer gemeente opnieuw ingetreden
ware, wat zou men van zoo'n Raad gezegd hebben
Geen enkel van de toen zitting hebbende raads
leden heeft dan ook geaarzeld de gelden voor het-
Sas toe te staan en de philippica van de redactie
van het Volksblad treft dus den ganschen Raad, die
derhalve naar de wenschen van die redactie geheel
diende vervangen te worden. In ieder geval zou de Sas-
quaestie, juist door die eenstemmigheid der verschil
lende partijen in den Raad te dezen opzichte, geene
aanleiding zijn voor een partijstrijd, nog daargelaten,
dat, nu de gelden zijn toegestaan en het nieuwe Sas
er is, de geheele redeneering mosterd na den maal
tijd mag heeten.
We zouden in het zonderlinge oordeel van het
Volksblad dan ook geene aanleiding gevonden hebben
tot deze nabetrachting, ware het niet, dat daarin
vele waarheden zijn verzwegen, terwijl het door
eenige onwaarheden is geïllustreerd, die hier en daar
wel zullen geëxploiteerd zijn. In de eerste plaats is
eenvoudig verzwegen, dat ongeveer V» van de kosten
door het Rijk aan de gemeente zijn cadeau gedaan.
In de tweede plaats, dat van de provincie f 120,000
renteloos voorschot is verkregen, die in 20 jaren
moeten terugbetaald worden eene bepaling, die zeker
de geheele Raad gaarne anders en milder gewild
had, maar die van hoogerhand werd opgelegd en
waardoor, jammer genoeg, onze kinderen en kinds
kinderen" wèl de vruchten van dit werk zullen
plukken, maar de lasten ervan niet te dragen
zullen hebben. In de derde plaats, dat op de loo-
pende begrooting voor 1893 yeeds een eerste termijn
van 5500 aflossing is uitgetrokken zonder dat
de Hoofdelijke Omslag daardoor met een
cent Is verlioogd. Wel een bewijs, dat ons ge
meentebestuur, het noodige doende om de gemeente
voor verval te bewaren, met overleg en zuinigheid
de gemeentehuishouding weet in te richten.
Onwaar is het dan ook, dat telkens onze H. O.
verhoogd wordt. Integendeel, hij is juist in de laatste
jaren van f 26500 op f 25000 teruggebracht.
En nu is het zeker waar, dat, indien de uitgaaf
voor het Sas niet noodig was geweest, de H. O.
nog wat had kunnen teruggaan, maar wie in onze
gemeente zou dit ten koste van scheepvaart en
handel gewenscht en in eene mogelijke instorting
van het Sas berust hebben
En eindelijk de insinuatie, dat de raadsleden onze
gemeente verlaten uithoofde van de hooge belasting,
die dan door anderen kan worden opgebracht. Deze
aantijging is zoo valsch, dat zij een blad, dat aan
spraak wil maken op eerlijkheid en goede trouw,'
onwaardig is. Slechts één raadslid, geen ambtenaar,
is in de laatste jaren uit Goes vertrokken, en het
is genoegzaam bekend, dat dit allerminst omfinan-
ciöeie redenen geschiedde. Trouwens, men is toch
als raadslid zeker niet verplicht tot zijn jongslen
snik hier te blijven wonen, omdat men heeft mee
gewerkt tot verbeteringen, die geld kosten
De houding onzer politieke tegenstanders bij deze
verkiezing was almede van dien aard, dat zij der partij
onwaardig moet heeten. Den avond vóór de verkie
zing toch en derhalve op een oogenblik dat voor
eene wöerlegging de tijd ontbrak, werd bij de kiezers
een stiooibiljet verspreid, waarvan de schrijver aan
den toon te herkennen is, en waarvan de inhoud
rijk is aan onjuiste voorstellingen en verdachtma-
Daarin toch wordt gesproken van de peperdure
jongejuffrouwenschoolwaarmede bedoeld wordt de
o. 1. school E alhier, het stokpaardje, dat de anti
revolutionairen zoo gaarne berijden bij gemeenteraads
verkiezingen. Nu, dit genoegen zij hun gegund, wan
neer ze maar beginnen met de mededeeling, dat
indertijd een school voor voortgezet onderwijs voor
meisjes moest worden opgericht, omdat een kleine
twintig jaar geleden de destijds orthodoxe meerder
heid van den Raad de toelating van meisjes op de
H. B. S., die van liberale zijde gevraagd werd,
weigerde. Hadde men toen aan dat verzoek gehoor
gegeven, evenals op meerdere II. B. S. en gymnasia
in ons land vrouwelijke leerlingen worden toegelaten,
dan zou zich waarschijnlijk nimmer een drang naar
eene afzonderlijke H. B. S. voor meisjes, waarvan
de tegenwoordige school E het overblijfsel is, hebben
doen gevoelen, en de jongens-H. B. S. zou in groo
teren bloei verkeeren dan thans.
Maar afgescheiden daarvan, mag de vraag gesteld
Is de tegenwoordige meisjesschool eene jongejujfrou-
wenschool? Waarom verzwijgt men, dat een paar
jaar geleden door ons tegenwoordig dagelijkseh be
stuur eene op de wet gegronde reorganisatie der
schoolgeldheïïiüg is voorgesteld, die door alle raads
leden is goedgekeurd en waardoor de meergegoeden,
die toch reeds het reuzenaandeel in den H. O. dragen,
veel meer schoolgeld betalen dan de mindergegoeden
Op beide vragen geeft het kohier der schoolgelden
voor school E het antwoord. Uit dat kohier, dat
ter visie heeft gelegen, en dat klassikaal naar ge
lang van wat de ouders in den Hoofdelijken Omslag
betalen, is ingedeeld, blijkt, dat b. v. de heeren
mr. J. G. de Witt Hamer en G. II. Kakebeeke voor
ieder kind per jaar f 10(), Van Ebbenhorst Tengbergen
f90, dr J. L. Goemans en ds. Van Griethuysen f 80,
J. J. Ramondt f 70 betalen. Dan volgen catego
rieën van f60, f50, f40, f30 en f20, terwijl de
heeren P. Dentz, P. De Jonge Jz A. A. Van Dellen,
G. A. Weide, F. Vonk, J. Blackstone en P. v. d.
Bliek slechts f 10 per jaar voor ieder kind te be
talen hebben. Voeg daarbij, dat on vermogenden gratis
toegang hebben en dan vragen wij of van deze school
gesproken kan worden als van eene jongejiiffrouwen-
school in den zin, dien men in bovenbedoeld strooi
biljet er blijkbaar aan hechten wilen of, zoo deze
school, evenals als alle andere scholen, van de ge
meente. geld vordert, dit niet voor een groot gedeelte
komt ten voordeele van de kinderen der niet-vermogen-
den, wier meisjes toch evenveel recht hebben op voort
gezet onderwijs als de jongens. En wat zou men nu
op die school kunnen bezuinigen Bij eene vacature
onder het onderwijzend personeel zou men wellicht
voor een paar honderd gulden minder eene onder
wijzeres met acte 1. o. voor ééne taal kunnen be
komen en dat bedrag dus kunnen bezuinigen, maar
niet dan ten nadeele van het gehalte van het onderwijs
in de vreemde talen, waaraan juist de leerlingen uit
den burger- of minderen stand het meest behoefte
hebben om zich later practisch van die talen te
kunnen bedienen en in de wereld vooruit te kom9n,
althans een bestaan te vinden.
Ziedaar dan nu het bezwarende van die peper-
I dure school, eene uitdrukking, die zoo gemakkelijk
I wordt réergeschreven, maar die zoo moeilijk waar
te maken is. Dit vindt onze tegenpartij trouwens
j ook niet noodigwanneer de kiezers maar slikken
wat zij schrijft, neemt ze het met de waarheid niet
zoo nauw.
Deze nabetrachting bevat in hoofdzaak argumenten
die dezerzijds reeds meermalen zijn aangevoerd en
die door de antirevolutionaire partij nooit afdoende
zijn weerlegdmaar toch gaat deze maar altijd door
op hetzelfde aanbeeld te hameren. Daartegenover
achten wij het plicht telkens weder de zaken in het
ware licht te stellen, opdat de juiste toedracht in
herinnering zou blijven bij de kiezers.
We hebben altijd nog gegronde hoop, dat de waar
heid zal blijven zegevieren over verdachtmaking en
1 valsche voorstellingen. Mocht daartoe deze nabe
trachting het hare kunnen bijbrengen, dan is zij
zeker niet te vergeefs geschreven.
GOES, 6 Maart 1893.
Benoemd tot ontvangér der registratie te Goes
dhr. A. E. J. B e r 11 i n g thans te Nijkerk te
Harlingen dhr. H. Posthumus, thans te Oost
burg te Woorden dhr. J. A. P. Levenkamp,
thans te Tholen te Hulst dhr. R. D e B r u ij n
O u b o t e r thans te Lemmer.
In eene door Roomseh-katholieken gisteravond
in het café »de Harmonie" druk bezochte vergade-
ring, werd besloten het Leo-feest 13 en 14
April a. s. te vieren. In de eerste plaats zullen de
armen worden bedeeld. Verder zal, omdat in Goes
ge°n localiteit beschikbaar is, die allen zou kunnen
aevatten, voor twee avonden eene soirée worden
georganiseerd. De ZeerEerw. heer J. A. Eversteijn,
deken alhier, zal eene openingsrede houden, de har
monie »Euphonia" zal het feest opluisteren, terwijl
verder tooneelstukjes, tableaux-vivants, voordrachten
en mogelijk nog een tombola tot afwisseling zullen
plaatshebben. De beide soirée's zullen in het »Slot
Ostende" gegeven worden.
Naar aanleiding van eene herhaalde insinua
tie vau de Standaard, dat de partij van dr. Brons
veld verraad heeft gepleegd aan de antirevolutionaire
partij, toen ze zich bij verkiezingen somtijds bij de
liberalen voegde, en van de daaraan toegevoegde be
schuldiging van afval van beginselen, schrijft de
Vaderlander
»Er is geen afval van beginselen, veel min afval
van Christus geschied. Maar wel is gebroken met
een menschenkind, dat gaarne in den stoel vau
Christus plaats neemt en zijn wachtwoord, zijn ba
nier, zijn program en zijn partij met die van Christus-
vereenzelvigt en zijne ideeën als ordinantiën Gods
uitvaardigt. Wie toch de Standaard aandachtig volgde,
weet, dat diegene alleen niet waardig gekeurd werd
uit de partij geworpen te worden, die geheel en al
medegaat met wat de redacteur van de Standaard
als eisch van beginselen decreteert. Wie dat niet
doet, is toch maar leem met het ijzer vermengd,
weekt straks los en valt af, wekt wantrouwen en
verbittering.
Hier ligt echter nog een hemelsbreed onderscheid.
Ons werd de praktijk der landaard-politiek al
meer openbaar als schadelijk voor ons volk, schade
lijk bovenal voor de doorwerking van het Evangelie
van Christus in de maatschappij."
Wat voorts het verraad" betreft, omdat de Va
derlander, dr. Bronsveld en anderen soms liberale
candidaten steunen, merkt het blad zeer terecht op,
dat als de Standaard het recht heeft zijne aanhan
gers aan te raden op radicalen te stemmen, het toch
zeker geen verraad" is, wanneer de Vaderlander n
liberaal steunt.
's-lleer Arendskerke. Door den gemeen
teraad is afwijzend beschikt op een verzoek van
den gemeenteraad van Driewegen om eene bijdrage
voor aanleg en onderhoud tot verharding van den
weg door Coudorpe naar de staartnol.
Wemeldinge. In de Zaterdag gehouden ver
gadering van aandeelhouders in de boter fabriek
is tot lokaal gehuurd de vroegere bierbrouwerij
»het Hart" van den heer K. Dominicus, die door
een doelmatige verbouwing het daartoe geschikt zal
maken. Het benoodigde kapitaal voor het drijven
der zaak, 36 aandeelen a f25, is geheel geplaatst.
De melk van 90 koeien is reeds toegezegd. Waar
schijnlijk zal iemand uit de Belgische gemeente
Peuthy overkomen om het eerste onderricht te
geven. Het fabrieksmerk zal bestaan uit een hart
met een W er in.
Vligsingen. Donderdag a. s. zal de Minister
van Marine, de heer Jansen, een bezoek aan
onze stal brengen, om tegenwoordig te zijn bij
