1893 N°. 26.
Dinsdag 28 Februari.
80sle jaargang.
DE PATENTEN
De verkiezing op Dinsdag
W. N. G. COEN EN
W. N. G. COENEN.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Yrijdagayond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 C8nt.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditm4.r te Rotterdam en verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs||
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende)
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dier staanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
ven advertentiëu vóór S3 uren öen »iag der uitgave.
Het kohier 110 6 van het
PATENTRECHT
voor deze gemeente voor het dienstjaar 18921898 is op
heden ter invordering gesteld in handen van den ontvanger
dier belastingen binnen deze gemeente, zoodat ieder vei plicht
is zijnen aanslag ten gestelde tijde te voldoen.
Goes, den 25 Februari 1898.
De Burgemreiter van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
over het 3e kwartaal van het dienstjaar 1892/93 kunnen ter
Secretarie afgehaald worden, van af heden tot en met den 7
Maart a. s. op eiken werkdag van dos voormiddags 9 tot des
namiddags 2 uren.
Goes, den 27 Februari 1893
De Burgemeester van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
geeft ons geene aanleiding meer om veel toetevoe-
gen aan wat we daaromtrent in ons vorig nommer
schreven. Alleen nog een ernstig gemeend woord
van opwekking aan alle voorstanders van de can-
didatuur van den heer
om trouw ter stembus te komen en anderen opte-
wekken op den heer COENEN .hunne stem uitte-
brengen. Men achte zich niet te verzekerd van den
goeden uitslag dezer verkiezing er zijn belaas altijd
in stilte werkende machten, welker invloed niet
geringgeschat mag worden.
Daarom zij ieder, die het wèl meent met de
belangen onzer gemeente, morgen (Dinsdag 28 Fe
bruari) trouw op zijn post en doe elk in zijn kring,
wat hij kan om de meerderheid te bezorgen aan
den heer
De stembus is geopend van 9 —4 uren. Wie
zijn stembriefje verloren heeft kan ter gemeente
secretarie een ander bekomen. Elk stembriefje moet
van éen stempel, dat der gemeente, voorzien zijn.
Wie reeds een anderen naam op zijn biljet heeft ge
plaatst mag dien doorhalen en er dien van den heer
W. N. G. COENEN voor in de plaats zetten.
GOES, 27 Februari 1893.
Aan de oproeping van een vijftigtal katholieken
om te vergaderen, teneinde te spreken over de viering
van het Leo-feest, was door zoovelen gehoor
gegeven, dat de bovenzaal van het café de Vriend
schap" gisteravond de opgekomenen niet kon be
vatten. De heer J. F. Van der Leeuw nam de leiding
der vergadering op zich en zette het doel der samen
komst uiteen, waarna op voorstel van den heer L. B.
Mudde den Eerwaarden heer Kapelaan het eerevoor
zitterschap der feestcommissie werd aangeboden, dat
door dezen werd aanvaard. Deze commissie bestaat
verder uit de heeren J. F. v. d. Leeuw, L. B. Mudde,
A. Frankin, J. Flikken, A. Mattkijssen en P. J. v. d.
Ven, terwijl de heeren F. H. Kosters, M. A. Stieger,
P. v. d. Reit, D. Boel, J. Phaff en J. Wingerder
als commissarissen zullen fungeeren.
Met het oog op de vasten zal het feest eerst na
Pasehen worden gevierd.
De heer D. J. Van der Have te Kapelle
zond ons eene net bewerkte catalogus zijner land-
bouwzaden voor 1893. Zij bevat, behalve natuurlijk
opgaven en mededeelingen betreffende de door hem
verkocht wordende zaden en gewassenfvefscheideno
goed geslaagde afbeeldingen van verschillende gras
soorten, een lijst van zijne vertegenwoordigers in
Nederland, en eene lange lijst van attesten omtrent
de goede hoedanigheden van door den heer V. d.
Have geleverde artikelen.
Onder die attesten staan verscheidene, in deze
provincie op het gebied van landbouw goedklinkende
namen, die een waarborg leveren voor de waarheid
in die attesten vervat.
Hoedekenskerke. Door den districts-veearts,
den heer E. L. Van Mervennée, is geconstateerd,
dat mond - en klauwzeer is uitgebroken onder
hst rundvee op de hofstede van den landbouwer
J. v. d. L. De noodige politiemaatregelen zullen
natuurlijk worden genomen, maar militaire bewaking
schijnt niet noodig te zijn.
Kolijiisplaat. By ministerieel besluit is goed
gekeurd het verzoek van P. Boer, thans postbode
van Goes op 's-Gravenpolder en vóór dien postbode
van hier op Kais, om met den tegenwoordigen
postbode van hier op Kats van standplaats te ver.
wissen met ingang van 1 Maart a. s.
Kapelle. De laatste boom van de voormalige
buitenplaats J a g 11 u s t" is thans gevallen, waar- j
door aan de zuidzijde van het dorp eene kale vlakte
is ontstaan, die de entrée van die zijde niet weinig j
ontsiert. Het vervoer van het hout levert groote
bezwaren en niet zelden moeten vier paafden aan
gespannen worden om een boom langs de slijkerige
wegen te vervoeren.
De bekende eik, dien men reeds tweemaal te ver
geefs getracht heeft te vervoeren, ligt thans op een
halverwege in het slijk weggezonken wagen. Hoe
die vracht van pl. m. 7000 kilo op hare plaats van
bestemming (Hansweerd) moet komen, is hier de
vraag van den dag.
Wemeldinge. In de jl. Zaterdag gehouden ver
gadering van voorstanders eener boterfabriek
alhier, werd definitief tot de oprichting besloten,
voorloopig voor éen jaar en beginnende met 1 April
a. s. De door de aangewezen commissie ontworpen
statuten werden goedgekeurd en tot bestuursleden
gekozen de heerenP. Lindenbergh, Presi
dent-directeur, A. Dominicus Fz., Secretaris,
L. Dominicus Kz., Penningmeester, K. Do
minicus F z. en F. Van Hoorn, Commissa
rissen. Omtrent het lokaal, dat zal worden gehuurd
(keuze uit drie) zullen de aandeelhouders op de vol
gende vergadering eene
Bij kon. besluit is pensioen verleend aau L.
Caljouw, schipper op het rijksdomein vaartuig
voor Zeeland, ten bedrage van f 369.
Naar wij vernemen, is een wetsontwerp tot
wyziging der pensioenwetten van 9
Mei 1890 St.blno. 78 en 79), bij den Raad van
State ingekomen en wordt het eerstdaags in de
Kamer verwacht. (Héld.)
Het is gebleken, dat het gebruik van post
zegels, die reeds eenmaal gediend
hebben, meer voorkomt dan aanvankelijk werd
vermoed. Uit den aard der zaak kon dit misbruik
hoofdzakelijk op de kleine kantoren worden gecon
stateerd, doch daar het nu voor de hand ligt, dat
het kwaad ernstige verhoudingen heeft aangenomen,
is door de administratie der posterijen een scherp
toezicht aan alle kantoren bevolen.
Onder het opschrift: »Iets over het kies
recht in andere landen" lezen we in bet
R. N. het volgende
Nu in ons land, zoowel als by onze buren, binnen
kort beraadslaagd zal worden cwer een uitbreiding
van het kiesrecht, is het niet van belang ontbloot,
iets van de eischen te weten, welke in andere landen
gesteld worden.
In vele opzichten is er verscheidenheid.
In de eerste plaats, wat den leeftijd betreft.
In ons land is die voor de kiezers gesteld op 23
jaar, voor de gekozenen voor den gemeenteraad, de
Provinciale Staten en Staten-Generaal op respectieve
lijk 23, 25 en 30 jaar.
In Grauwbunderland komt het verstand, naar het
schijnt, heel vroeg. Daar tocli neemt men reeds op
17jarigen leeftijd aan de verkiezingen voor het kan
tonnale en gemeentelijk bestuur deel, in Glarus, als
men 18, in Zug, als men 19 jaar is.
Het eedgenootschap zelf en de meeste kantons
eiscben den twintigjarigen leeftyd, Zoo ook Hongarije.
In Groot-BrittanniëFrankrijk en veel andere
staten moet men 21, in Oostenrijk en Pruisen 24,
in Zweden en Noorwegen en in vele Duitsche staten
25, in Denemarken zelfs 30 jaar zijn, voor men dat
gewichtige recht krijgt.
Ten tweede weert men in enkele landen onzede
lijke kiezers.
In St. Gallen, een der Zwitsersche kantons, wordt
een burger, die zedeloos verklaard is, van bet kies
recht uitgeslotenin andere Zwitsersche kantons
worden degenen niet tot het kiesrecht toegelaten,
aan wie, als bekende dronkaards, het bezoeken van
herbergen verboden is. In Reuss, oudere linie, wordt
een goede naam geëischt.
In Amerika is men niet minder streng. Connec
ticut verlangt va» de kiezers, een goed zedelijk karakter.
In San Salvador weert men niet alleen dronkaards,
maar ook spelers van beroep, terwijl in Costa-Rica
een ergerlijke veronachtzaming van familieplichten
een reden tot uitsluiting is. Bordeelhouders worden
in sommige staten geweerd.
In Rumenië bovendien degenen, die wegens het
houden van speelhuizen zijn veroordeeld.
Ten derde draagt men in sommige staten zorg,
dat de minst ontwikkelden door hun groot aantal
niet de grootsten invloed uitoefenen. In de Zweed-
sche steden b.v. heeft men te beschikken over zoo
veel stemmen als men kronen in de belasting bijdraagt.
Intusscben beeft niemand recht op meer dan 100
en in steden van minder dan 25000 inwoners, op
meer dan een vijftigste deel van het aantal stemmen.
Zulk een regeling, die men ook in naamlooze ven
nootschappen vindt, bestaat echter op staatkundig
gebied alleen in Zweden.
In Pruisen, met zijn algemeen kiesrecht, handelt
men anders.
Men heeft daar een verkiezing met een trap en
bij groepen.
De zoogenaamde Urwahler (kiezerskiezers) worden
naar het cijfer hunner directe belastingen in drie
groepen verdeeld, zoo, dat de leden van iedere groep
te zamen een derde gedeelte opbrengen van bet
bedrag, dat door alle kiesgerechtigden aan belasting
wordt betaald. Iedere groep kiest nu een derde
der kiesgemachtigden (Wahlmiinner).
Hoe meer belasting men dus betaalt, hoe meer
invloed men op staatkundig terrein kan uitoefenen.
Een vertegenwoordiging van standen, zooals men
die in vorige eeuwen bijna overal had, vindt men
nog in verschillende landen.
Naar gemeld wordt zal de nieuwe ver
binding tusscken Berlijn en Londen
over den Hoek van Holland en Harwich met den
len Juni in exploitatie gebracht worden. Hieruit
kan worden afgeleid, dat het Duitsche spoorwegbe-
stuur besloten heeft, zich met de inrichting der
treinen voor dezen dienst te belasten, wat tot dus
ver nog niet vaststond.
In de jl. Vrijdag gehouden jaailijksclie alge
meen© vergadering der Northwestern and
Pacific Hypotheekbank bleek, dat het
totaal gefourneerde kapitaal is geklommen tot
948,900.—.
Op 7 Februari 1893 werd daarenboven overgegaan
tot de uitgifte der derde Serie Aandeelen van het
maatschappelijk kapitaal, bedragende 1,200,000.
waardoor het totaal geplaatste kapitaal steeg tot
3,600,000.door alle houders van aandeelen der
eerste serie werd van hun recht van voorkeur tot
deelneming in deze nieuwe uitgifte gebruik gemaakt.
De verplichte storting op deze aandeelen bedroeg 30
pCt. of te zamen f 360,000.met bijstorting van
3 pCt. van het nominale bedrag in het Reservefonds
er werden echter 112 aandeelen volgestort, waardoor
het gefourneerde bedrag steeg tot f 407,040.
makende alzoo een totaal gefourneerd kapitaal van
1,355,940.—.
Óp 1 Januari 1892 bedroeg bet aantal 5 pCt.
Pandbrieven in omloop 12,287,500.Gedurende
den loop van het jaar werd geplaatst ƒ2,175,000.
daarentegen werd uitgeloot ƒ316,000.zoodat op
31 December 1892 in omloop was voor een bedrag
van f 14,146,500.
Het totaal bedrag van het Reservefonds is thans
gestegen tot f 300,000.
De winst- en verliesrekening toont eene netto
winst aan van 417,698.48, waardoor het mogelijk
is aan aandeelhouders een dividend uit te keeren
van 33 pCt., terwijl 107,000.in de Reservekas
werd gestort.
Voorts wordt in het verslag nog vermeld, dat
volgens mededeelingen van het Hoofd-Agentschap te
Spokane, ook in het afgeloopen jaar de landstreken,
waarin de hypotheken gelegen zijn, zich in bloeien-
den toestand bevonden. In den Staat Washington
werden in 1892 de meeste nieuwe spoorwegen van
alle Staten der Unie aangelegd, t. w. 8 lijnen, te
zamen metende 421 mijlen. De voornaamste bier
onder is de Great-Northern Spoorweg. Verder zijn
er nog vijf andere spoorwegen, van de stad Spokane
loopende naar en door rijke landbouw-, mijn- en
boschstreken.
Wegens de voortdurende vraag naar huizen werd
in 1892 voor ruim een millioen dollars aan nieuwe
perceslen bijgebouwd, terwijl ten gevolge van de
uitbreiding der stad wederom vijf Engolsehe mijlen
tramway werden aangelegd, waardoor er nu negen en
dertig Engelsche mijlen tramway in exploitatie zijn.
De graanoogst is ook dit jaar in Oost-Washington
en West-Jdaho zeer gunstig geweest. Het bedrag
aan graan, hetwelk na aftrek der consumptie voor
export overblijft, wordt op ruim 22 millioeu bushels
de navolgende personen veroordeeld, wegens jacht
wetovertreding I. J. P. te Ierseke, tot 5maal f10
b. s. 4 d. h. voor iedere boete, J. J. te Hansweerd,
tot 8maal f 10 b. s. 4 d. h. voor iedere boete, A. J. W.
te Ierseke, tot 3maal f8 b. s. 4 d. h. voor iedere
boete, P. V. te Biezelinge, tot 3maal f5 b. s. 4 d.
h. voor iedere boete, M. P. te Ierseke, tot 2maal
f10 b. s. 4 d. h. voor iedere boete, B. W. te Ierseke,
J. Z. te Ovezande, P. H. M. te Woensdrecht, P. De
J. te Wemeldinge, H. v. d. D. te Heinkenszand en
P. S. en A. B. te Goes, ieder tot 2maal f5 b. s. 4
d. h. voor iedere boete, P. K. te Kapelle, tot f20
b. s. 8 d. h., M. E. te Kapelle, tot 2maal f5 b. s.
3 d. h. voor iedere boete, Ch. J. te Hansweerd, tot
f 10 b. s. 4 d. h., J. A. v. O. te Kolijnsplaat, tot f 2
b. s. 2 d. b. en J. D. R., L. K. te Wissekerke, H.
D. te 's-Heer Abtskerke, J. B. te Baarland, P. H.
te VHeer Arendskerke, ieder tot f 5 b. s. 4 d. b.
het bevisschen der Schelde zonder consent te ver-
toonenP. B. te Ierseke, tot f 5 b. b. 3 d. h.
overtreding der wet op het dragen van wapenen
M. W. te Schore, tot f3 b. s. 3 d. h.overtre
ding reglement S. S.A. C. en Ph. M. te Woensdrecht,
ieder tot f 5 b. s. 4 d. h.overtreding art. 451
W. v. Sr.M. O. te Schore, tot f2 b. s. 2 d. h.
politieovertredingA. A. S. te Goes, tot f2 b. s.
2 d. h.en H. B. te Goes, tot f 0,50 b. s. 1 d. h.
openbare dronkenschapJ. B. te Kloetinge en
S. S. to Goes, tot f5 b. s. 3 d. h.L. S. te Hein
kenszand, tot f 3 b. s. 3 d. 'b.M. G. en J. V. te
Goes, tot f 2 b. s. 2 d. h. en J. S. zwervend, tot
f 1 b. s. 1 d. h.
Allen tevens in de kosten.
Vrijgesproken werdenP. B. te Ierseke en A. B.
te Goes, beklaagd van jachtwetovertreding.
De rechtbank te Leeuwarden heeft Poutsma
schuldig verklaard aan drie misdrijven van openbare
opruiing, en deswege veroordeeld tot gevangenisstraf
van 1 jaar en 6 maanden, met korting voor den
tyd zijner preventieve hechtenis.
Algemeen Overzicht.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Beroepen bij de Geref. gemeente te St. Laurens-
Gapinge ds. S. Bosma, te Wommels en Hjjdaard
te Bolnes ds. C. Steketee, te Veere.
Bedankt voor het beroep bij de Herv. gem. te
Schipluiden door ds. O. Diehl, te Hillegersberg.
ISocdekeuskerke. Van den heer Inspecteur
bij het Geueesk. Toezicht is bericht ontvangen, dat
de openbare school alhier definitief is afgekeurd.
Rechtszaken.
Kantongerecht te Goes.
In do zitting vau heden, 27 Februari 1893, zijn
Tengevolge van de Panama-aangelegenheden is de
Frangclie Kamer zeer ten achteren geraakt met
haren arbeid. Verwisseling van ministerie, interpel
latie op interpellatie, rumoerige zittingen, urgente
wetsontwerpen, bet waren alle zoovele redenen waar
om er telkenmale stagnatie kwam in de afdoening
van zaken. Dientengevolge is dan ook de begrootings-
arbeid nog niet ver gevorderd en de regeering zag
zich bij het begin van het jaar genoodzaakt voor
twee maanden telkens een credietwet in te dienen
van 'As van het vorige budget. Thans nadert de
eerste Maart, en derhalve moest de Kamer ook voor
de komende maand zulk l/is toestaan en de Minister
van Financiën heeft reeds te kennen gegeven, dat,
indien de heeren nog lang talmden met de begrooting
af te handelen, hij tegen April eenzelfde voorstel
zou doen. Men heeft nu de begrooting verder in
behandeling genomen en het is te hopen, dat zij
onder den drang van het ministerie spoedig tot een
einde zal worden gebracht. In de veel bewogen tijden,
die Frankrijk tegenwoordig doorleeft, is daarvan
echter weinig te zeggener zijn reeds weder een
paar interpellaties in het vooruitzicht.
De positie van het ministerie daar te lande is
nog zeer wankel; de motie-Leydet heeft het niet
vaster in den zadel gezet, en het leeft bij den dag.
Maar toch is het te verwachten, dat het zich voor
loopig nog wel zal handhaven, aangezien niemand
zou weten hoe een eenigszins krachtiger kabinet
samen te stellen.
De belangrijkste gebeurtenis uit de afgeloopen
week was in Frankrijk wel de verkiezing van Ferry
tot voorzitter van den Senaat. De heer Leroyer
heefc als zoodanig ontslag genomen om gezondheids
redenen en wat zeer de verbazing en bjj velen ver
ontwaardiging wekte, is geschiedde Senaat heelt,
weliswaar met eene kleine meerderheid, den heer
Jules Ferry tot zijn opvolger benoemd. Men weet,
dat deze in Frankrijk na de Tongkin-quaestie in
geen best blaadje staat en nu is hij opeens verheven
tot de hoogste waardigheid na den president der
republiek. Men beweert, dat Carnot met de keuze
van Ferry niet bijster ingenomen is. Toch schijnt
het bezoek, dat laatstgenoemde op het Elysée heeft
gebracht na zijne verkiezing een zeer vriendschap
pelijk karakter te hebben gedragen.
In Fngeland zijn de beschouwingen over home-
rule in vollen gang. Al naar gelang van de partij,
waartoe een blad behoort, is het oordeel over Glad
stone's ontwerpen natuurlijk gunstig of niet. Onge
twijfeld zullen ze nog al wijziging moeten ondergaan,
vooral ten opzichte van de vertegenwoordiging van
Ierland in het Parlement. Het schijnt, dat Gladstone
op dat punt tot toenadering geneigd is en zal voor
stellen het aantal Iersche vertegenwoordigers van
80 terug te brengen op 30, en hun dan de bevoegd-
