1893 N°. 22.
Zaterdag 18 Februari.
80stc jaargang.
ID© "V©risLiesiirQ"
voor een lid van den Gemeenteraad
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommors 5 cent; met bijblad iO cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advcrientib'n voor dit blad
aangenomen by de boeren Nijgh Van Ditmab te Rotterdam en verder
by alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
COURANT.
Be prijs der gewone advertentiün is van 1—5 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Gij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de pnjsjj
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende]
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
iBsscndfog van advertentiën vóór aren tp öess «lag der uitgave.
-• rarer* -y. ici
wegens het v«s:tiek uit de gemeente vru deu keer D 1JIL-
DERNÏSSE, zal plaatshebben oj> Dinsiag dm 28 ïe"
b r u a r i a s van des voormiddags 9 tot des namiddags 4
uren, in een der zulen V2U Int Raadhuis.
De kiezer, die zijn stembriefje verloren of er geen ontvangen
heelt, kan er een ter Secretarie bekomen.
Goes, den 17 Februari 1893
Burgemeester en Wethouders ven Goes,
J. G <1. W HAMElt.
I)e Secretaris,
HARTMAN.
Wij ontvingen uit Almosa (Colorado)
een schrijven ter opname in ons blad, hetwelk onge
veer als volgt luidt
ISollanil-Colosiie San Jbuis-Vallei.
Alamosa, Colorado, 1 Februari 1S93.
Geachte Redactie
Gaarne wenschte ik een plaatsje in de kolommen
van uw veelgelezen blad. Aangezien we den 12
November 1892 vertrokken zijn nit Amsterdam met
bet stoomschip Dubbeldam", onder geleide van de
Nederl. Americ. Land- en Emigratie-Maatschappij,
wil ik hierin te kennen geven, dat we nog niet
anders gehad hebben van bedoeldo maatschappij
dan groote teleurstellingen. Voor we vertrokken
van Amsterdam werd ons gezegd dat we als 2de
klasse-passagiers zouden varen, maar o weetoen
we des middags 12 uur aan boord stapten, werden
we beneden in het ruim gelaten en tot onze groote
verwondering was er geen stoel of bank om op te
zittenieder had een hok waarin hij moest kruipen
en wanneer het etenstijd was konden we net zitten
als de varkens aan den trog. Zoo hebben we 13
dagen doorgebracht in een klein gedeölte van het
schip, met ongeveer 300 menschen. De blijdschap
was groot onder ons, toen we te New-York hier
uit verlost werden. Toen zijn we Zondagsmiddags om
1 uur vertrokken uit New-York met den trein naai
de St. Luis-vallei, alwaar we van alles goed verzorgd
werden. Heerlijk mooie praatjes van de heeren Zout
man en V. d. Hoogt over de schoonheid van de
vallei deden ons opgeruimd en welgemoed de toe
komst tegengaan. Donderdagsmorgens om 10 uur
kwamen we op onze bestemming, alwaar we 2 groote
gebouwen voor ons zagen, waarin we tijdelijk ons
verblijf moesten houden. Ieder huisgezin kreeg hierin
ook een kamertje en we konden des daags ons ver
lustigen in een heerlijken zonneschijn, maar als de
avond aankwam sneed ons de koude door de leden,
zoodat het in die huizen onhoudbaar was.
Al spoedig werden dan ook de wrange vruchten
van dit alles geplukt. Nauwelijks waren wij 14 dagen
in deze gebouwen of er waren ouders die hunne
lieve kinderen grafwaarts moesten dragen. Zoo zijn
er dan in den tijd van 14 dagen 12 kinderen van
2 tot 5 jaar begraven met nog een oude vrouw.
Toen deze rampen voorbijgegaan waren, wilden we
ons aaQ den arbeid begeven.
De heeren van de Maatschappij gaven ten slotte,
door het gemor vau de menschen om toch wat te
verdienen, eenig werk dat daarin bestond oin in de
bergen wat hout te hakken. 25 menschen gingen
daarheen, gewapend tegen het wilde gedierte, dat
hen in den nacht bedreigdedit had 14 dagen ge
duurd, toen wilden zjj het loon hebben. De heeren
hadden daar niets tegen, zij zouden betalen 30
centen daags, meenden ze, was toch wel genoeg
voor dezen arbeid, hoewel de menschen met be
vroren teenen en ooren thuis kwamen en bun te
voren anderhalve dollar beloofd was. Begrijpelijker
wijze staakte men dit werk. Toen zouden we gaan
zien naar het land dat aan de Maatschappij behoorde.
Zij had toch 15000 acres volgens de brochure, en
wel in cultuur, en het liefst 7 voet zware en lichte
klei. Maar hoeveel mijlen we ook her- en derwaarts
liepen, nergens vond men kleigrond, maar wel
zand met lage bosschen begroeid. Zoo "diep kon men
niet graven dat men klei vond. Nu kwam er weer
een teleurstellingeen telegram uit Denver, da
hoofdstad van Colorado, aan den heer J. v. Boven,
dat de Maatschappij geen voet grond had in heel
de vallei, en spoedig volgde een brief, dat Zoutman
en Van der Hoogt een paar gelukzoekers waren.
Toen hebben deze heeren naar Nederland getelegra
feerd, dat professor Noordtzij eraan te pas moest
komen, die goede man zou hier alles regelen en goed
maken, ofschoon er niets goed te maken was.
De menschen hadden toen al de emigrantenhuizen
verlaten op eenige gezinnen na, die niet weg konden
wegens hunne zieke kinderen. De heeren Dusseldorp
en Yan Boven spanden alle krachten in, om ons
ieder een goed huis te bezorgen. De eerste voorzag
ons direct van het meest noodige, zooals kachel,
stoelen, tafels en zoo voort. Nu kwam de heer
Noordtzij ons opzoeken en die gaf al dr.delyk zijn
ongenoegen te kennen over ons ongeduld en onze
slechte handelingen, terwijl we toch wisten, dat hij
op de komst was. Maar al spoedig wezen we hem op
die arme kinderen, die als het-ware door de koude
hun leven hadden verloren. Hij sprak ons daarop
op trotscben toon toe, dat we moesten zwijgen over
het Godsbestuur.
Toen legden wij hem de brochure voor den neus
en wezen hem op de grove leugens die zij daarin
hadden geschreven en we vroegen hem wie er ver
antwoordelijk was voor deze brochure, en zijn ant
woord was natuurlijk: »wij." Toen zeiden we uit
volle borst dat wij bedrogen waren. Daarop legde
hij ons het stilzwijgen op en bij ging ons vertellen
dat we niet moesten denken, dat hij karakterloos
was, »want", zeide hij, »ik ben lid van de 2e Kamel
en lid van de Provinciale Staten en lid van den
gemeenteraad te Kampen en bovendien professor aan
de Theologische school." Dat woord bedrogen" kon
hij niet dulden, hij wilde ons verder niet meer hooren.
Hij deelde nog mee een blief ontvangen te hebben
van een ouderling, dat zijn vertrouwen in Nederland
nog niet was geschokt aangaande deze zaak. Verder
zou hij «alles onderzoeken en hij is toen uit ons
midden vertrokken. Hij zeide alleen nog, dat hij
Zoutman en v. d. Hoogt wel kendehet waren eer
lijke lui, maar wij weten wel beter. 8 dagen latei-
kwam dhr. Noordtzij met zijn kameraden terug met
de mededeeling, dat zij nu 30000 acres land hadden
gekocht dicht bij de stad Denver buiten de vallei
best, puik land, alles kan men verbouwen. Wat
zullen de boeren in Holland nu gelukkig zijn, dach
ten we. Telegrammen en mooie brieven zullen we
nu kunnen laten volgen. Laat de boeren nu maar
komen, hier is geld te verdienen. Brood in overvloed.
Brengt al uw geld mee, wij zullen overal voor zorgen.
Dit werd den eersten boeren ook gezegd, maar die
moesten al spoedig beslag op do bank leggen, wat
hun nog 124 dollar kostte.
Wij willen daarom de Hollanders waarschuwen
om zich niet toe te vertrouwen aan de heeren Noordtzij,
V. d. Hoogt en Zoutman, want wat die mannen ons
op de mouw gespeld hebben, zullen we niet licht
vergeten. Het land, dat zij nu hebben, bij de stad
Denver, is land waar geen water bij kan komen, en
regenen doet het er zelden. Er was daar veeltijds
geen drinkwater voor de menseben die daar gewoond
hebben. Deze zijn dan ook van armoede uit dat land
vertrokkende huizen, die op dat land stonden,
hebben ze al verlaten, dus ieder kan zeer goed be
grijpen welk land het is.
De Staat Colorado heeft die menschen 3 jaar ach
tereen moeten helpen wegens broodgebrek. Ver
leden jaar", zegt ons de burgemeester van Alamosa,
hebben de menschen wat geoogst, omdat er toen nog
al wat regen is gevallen, maar overigens waar
schuwen alle menschen voor dat land." Ds. Van den
Heuvel, predikant in Kansas, die deze Country goed
kent en weet, dat de menschen haar verlaten heb
ben uit broodgebrek, heeft ons gewaarschuwd om
daai* toch niet heen te trekken, en niet alleen ons,
maar ook professor Noordtzij zelf, om de menschen
toch niet op nieuw in ellende te dompelen. Ds. Van
den Heuvel ontving echter een onverschillig ant
woord van hem. Toch heeft prof. N. nog enkele
huisgezinnen met een vroom praatje hier vandaan
getrokken en liefst wel op een Zondagmorgen, na
mooi gepreekt te hebben, en des middags heeft hij
een wagen afgehuurd en de menschen een contract
laten teekenen om zich aan hem te blijven toever
trouwen. We zullen hiermede voorloopig eindigen,
in de hoop dat alle Zeeuwen en Hollanders begrij
pen zullen m8t welke personen wij hier te doen
gehad hebben.
De Redactie vriendelijk dank zeggende voor de
groote plaatsruimte, mij afgestaan, noem ik mij,
Uw dn.,
CORN. MOERMAN,
vroeger woonachtig te Ierseke.
GOES, 17 Februari 1893.
Gisteravond had in »de Prins van Oranje"
alhier eene openbare uitvoering plaats van het Har
monie-gezelschap »Hosann a", ten voor-
deele van de économische spijsuitdeeling. Deze uit
voering verdient om twee redenen een gunstige
vermelding. Vooreerst om het goede doel en ten
andere omdat de verschillende nommers van het
programma op verdienstelijke wijze werden ten ge-
hoore gebracht. Dank zij de goede leiding van don
directeur, den heer L. De Beste Wz., maakt dat
gezelschap steeds goede vorderingen waarvan deze
uitvoering weder het bewijs gaf. Ofschoon hot pu
bliek niet talrijk was opgekomen zal toch, tenge
volge van een gecirculeerd hebbende inteekenlijst,
de opbrengst voor het prijzenswaardige doel niet
onbelangrijk zijn.
Door de anti-revolutionaire kiesvereeniging j
Voor Nederland en Oranje" alhier is in de gister
avond gehouden vergadering tot eandidaat voor de
s. s. gemeenteraadsverkiezing gesteld de heer J.
Donnar.
Naar wij vernemen zal de agent der spoor
boot alhier, die een ge ruimen tyd de belaugen van
dien dienst in verband met die van het reizend
publiek heeft waargenomen, met 1 Maart a. s. af
treden en worden vervangen door den heer J. Th.
Pilaar alhier.
Naar wij vernemen hebben vele Roomsch-
katholieken alhier besloten op aanstaanden Zondag,
ter viering van het vijftigjarig bisschopsjubilé van
Z. H. Paus Leo XIII, de Nederlandsche drie
kleur of de Pauselijke vlag uit hunne woning te
doen wapperen.
Mochten wij met lof gewagen over den stand
der wintergewassen in het najaar van 1892,
thans nu de winter voorbij is kunnen wij nog het
zelfde melden. De wintervorst, die 22 Dec. intrad,
en tot dienzelfden datum in «Lanuari aanhield, was
niet zeer streng, altlians tijdens de vorst was er
weinig windhet dunne sneeuwlaagje deed daaren
boven ook nog zijn nut ter beschutting. Na eenige
dagen dooi trad de vorst weer in, die het ergste
deed vreezen, wijl het water niet was weggezonken.
Gelukkig was die vorst van korten duur, zoodat zelfs
het koolzaad, het meest teere gewas, weinig van de
vorst weet en mooi staat.
Mansweerd. Jl. Maandagmorgen overleed alhier
de heer F. V. De G r o o f, in leven expediteur en
consulair agent van Balgiö.
Na eerst te Bath zich als expediteur gevestigd te
hebben, van waar hij sedert de opening van het
kanaal door Zuid-Beveland vertrokken was, was hij
hier als zoodanig werkzaam.
Met recht mag van hem gezegd worden, dat hij
een werkzaam leven heeft geleid. Overal waar het
de belangen der scheepvaart gold, stond hij deze
vóór met woord en daad. Door zijnen onvermoeiden
arbeid hebben dan ook vele verbeteringen en wijzi
gingen betreffende de scheepvaart plaats gevonden.
Ook Hansweerd verliest veel in den heer De
Groof, die onpartijdig, steeds met de meest bereid
willigheid, hulp bood, waar die gevraagd werd. Zijn
overlijden is voor velen in onze gemeente een zware
Wisse. Deze gemeente zal eerstdaags een ge
voelig verlies lijden door het vertrek naar elders
van twee zeer geachte en gewaardeerde ingezetenen,
die belangrijke openbare betrekkingen bekleeden.
Vooreerst dhr. P. Luteijn, sedert vele jaren lid
van den Gemeenteraad en President-kerkvoogd, en
verder dhr. W. Wondergem, even langen tijd
lid van den Gemeenteraad, Secretaiis-kerkvoogd, lid
van het Burgerlijk Armbestuur en Gezworen van
de Buitenpolders van Nisse. Ook dhr. C. Smits,
gezworen van dezelfde polders, vertrekt naar Baars-
öorp en zal voor gemelde betrekking bedanken.
Moeilijk zal het gaan, voor al die betrekkingen
personen te vinden, evenzeer geschikt voor hunne
gewichtige taak als de genoemden. Algemeen wordt
hier dan ook hun heengaan betreurd.
Oudelande. Bij de herstemming voor oen lid
van den Gemeenteraad is gekozen de heer D. B o o n e
met 31 stemmen; de heer C. van de Repe verkreeg
17 stemmen.
De St. Ct. bevat de statuten der vereeniging
tot stichting en instandhouding eener sclioo!
met den bijbel aan den Oostdijk, behoo-
rende tot de gemeenten Krabbendijke en Kruiningen
te Krabbendijke.
Bij kon. besluit is E. L. baron van Har-
denbroek benoemd tot burgemeester der ge
meente Domburg.
De heer O p p e d ij k, lid der Tweede Kamer
i voor het kiesdistrict Harlingen, heeft weder een
aanval van beroerte gehad, en de geneesheeren heb
ben hem thans bepaald aangeraden om voor die
betrekking te bedanken.
Ook de heer Kat. er, voorzitter van Patrimo
nium", is ernstig ongesteld.
De correspondent der N. R. Ct. te Berlijn seint
j De Berljjnsche bladen berichten, dat er sedert
eenige dagen onderhandelingen gevoerd worden tus-
schen den heer Tbielen, minister van openb. werken,
en eene commissie van eenige heeren uit Engeland
en Nederland, over het maken van eene kortere
reisgelegenheid tusschen Londen en
r 1 ij n. Zoodra de daarvoor bestemde groote
stoomschepen in de vaart gebracht zullen zijn, zou
dientengevolge de tegenwoordige duur der kortste
reis met twee uren verminderd worden. De reis
zou gaan van Londen naar Harwich per spoor, van
daar naar den Hoek van Holland, en verder over
Rotterdam naar Berlijn. De Engelsche afgevaardigden
waren lord Hamilton, de heer Gooday, directeur der
Great Eastern railway company, en de agent van
deze maatschappij te Keulen, de heer Oswald. Neder
land werd vertegenwoordigd door den heer Nierstrasz.
De commissie hoopte den len Juni a. s. de nieuwe
reisgelegenheid te kunnen openen.
- Bij Kon. besluit is de ritmeester jhr. W. F.
H. Van de Poll, van den grooten staf, adjudant
van H. M. de Koningin, op zijne aanvrage, op pen
sioen gesteld, en het bedrag van het pensioen be
paald op ƒ1495. Hem is de rang verleend van ma
joor, terwijl hij, onverminderd zijne hoedanigheid
van gepensionneerd officier, gehandhaafd blijft in
zijne betrekking van adjudant van H. M. de Ko
ningin in gewonen dienst.
Aan het personeel der Maatschappij
tot exploitatie van staatsspoorwe
gen, dat uit kracht van de bepalingen van het
reglement aanspraak maakt op een deel der alge-
meene premiekas, is over 1892 niets toegekend.
Kerkelijke Zaken es Onderwijs.
Uit het jaarverslag der vereeniging tot be
vordering van Katholiek bijzonder onderwijs" blijkt,
dat in het Pensioenfonds voor 249 onderwijzers het
bedrag van 3984 werd gestort.
De oefenscholen voor kweekelingen te Amster
dam, Rotterdam, Haarlem, 's-IIage, Hoorn, Alkmaar,
Noordwijk, Voorburg te zamen 94 kweekelingen
tellende en de scholen te Amsterdam en Rotterdam
tot vorming van hoofdonderwijzers, werden krachtig
ondersteund. De subsidiö'n bedroegen de som van
4474,70.
Voor 10 kweekelingen, die slaagden in het onder
wijzersexamen, werd de gewone belooning van 100
Het bedrag van f 4900,69 werd besteed om ge
schikte kweekelingen tot Roomsche onderwijzers te
doen opleiden.
Te 's-Gravenhage is voor het examen in de
nuttige handwerken geslaagd mej. M. A. A. G.
Biersteker, uit Leiden.
SSeinkensKfind. Op 1 Januari 189-3 bevonden
zich in deze gemeente 196 kinderen van 6 tot 12
jaar. Hiervan bezochten alhier de school 77 jongens
en 69 meisjes, de scholen elders 10 jongens en 6
meisjes, te zamen 162 schoolgaande kinderen. Niet
ter school gaan 11 jongens en 10 meisjes die nog
geen 6 jaar waren bij de toelating in April, wegens
ziekte 3 jongens en 1 meisje, hier niet thuis behoo-
rende 1 meisje, als zijnde ongevaccineerd (gemoeds
bezwaar) 1 jongen en 2 meisjes, wegens vóór het
12e jaar de school verlaten 3 meisjes, terwijl de
bewaarschool bezocht werd door 1 jongen en 1 meisje.
Rechtszaken.
Arrondissements-RechtbanJc te Middelburg
Heden zijn veroordeeldL. P., 20 j., te Hoede-
kenskerke, wegens mishandeling van een ambtenaar,
tot 1 maand gevangenisstrafJ. L. D., 22 j.,
te Ierseke, wegens mishandeling, tot 7 dagen ge
vangenisstraf; - J. D. Mz., 22 j, te Ierseke, we
gens mishandeling en overtreding der wet op het
dragen van wapenen, tot f 3 en f 5 of 3 en 5
dagen; A. d. B., 21 j., te Hansweerd, wegens
mishandeling, tot 7 dagen gevangenisstraf.
Vrijgesproken werden: L. P., 20 j en C. P., 17 j.,
beiden te Hoedekenskerke, beklaagd van vernieling.
Ontslagen van rechtsvervolging werd C. P., 22 j.,
te Ierseke, beklaagd van het beletten of belemmeren
van handelingen ondernomen door een openbaar
ambtenaar.
Boekaankondiging.
Het Tijdschrift ter beoefening van het Admini
stratief RechthoofdredacteurH. G. Hartman Jz.,
Secretaris der gemeente Goes, tiende jaargang, tweede
aflevering, uitgave van F. Kleeuwens Zoon, Goes,
bevatDe Gemeente als politische eenheid. Toe
lating van een vreemdeling. Art. 24-5 der Ge
meentewet. Beantwoording der door de Redactie
gestelde vragen. Ingezonden stukken. Vragen
ter beantwoording.
