1893 N°. 21.
Donderdag 16 Februari.
80ste jaargang.
Storten van Puin,
Do uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Yrydagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en A.dvertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditma.r te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prysjj
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking bebbendel
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Ter kennis van ds ingezetenen en vooral van belangheb
benden wordt gebracht dat voortaan alleen in de nabijheid van
de KARliESCHUUR aan den EERSTEN POELWEG gele
genheid zal zijn tot het
kunnende dit niet meer geachiaden op de hoeve achter de
Gevangenis
Teveus wordt opmerkzaam gemaakt, dat alleen PUIN kan
worden gestort, en dat andere zaken, waarvan de ingezetenen
zich willen ontdoen, door deu pachter van de inzameling van
ascli en vuilnis in de daartoe bestemde karreu moeten worden
in ontvangst genomen.
Goes, den 15 Pebri.ari 1893.
Burgemeester en Wethouders van Goes
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 15 Februari 1898.
Gisteravond werd in »de Prins van Oranje"
alhier een talrijk bezochte meeting van kie
zers en meerderjarige belangstellen
den uit alle rangen onzer stedelijke maatschappij
gehouden, teneinde een canclidaat te stellen voor
het lidmaatschap van den gemeenteraad.
De voorzitter dezer meeting, de heer J. Fransen
Van de Putte, opende de vergadering en bracht
allereerst hulde aan den heer Hildernisse voor het
geen hij al§ raadslid had verricht, een woord, dat,
vooral op deze bgeeukomst niet mocht achterwege
blijven, omdat de heer Hildernisse indertijd door
eens dergelijke meeting was candidaat gesteld.
Op de candidatenlijst werden nu achtereenvolgens
geplaatst de heeren W. N. G. Coenen, E. L. Van
Mervennêe en dr. J. L. Goemans.
Eerstgenoemde werd door den heer J. M. Kake-
beeke aanbevolen, in de eerste plaats, omdat het
hoogst wenschelyk is, dat een medicus in den Raad
zitting hebbe, wat sinds den dood van de dokters
Callenfels en Moens niet het geval is. Voorts wees
de heer K. op de belangstelling, die de heer Coenen
tydens zyn verblijf hier reeds in menig opzicht in
de publieke zaak heeft getoond, terwijl spr. over
tuigd is van de onverdacht liberale beginselen van
den heer Coenen. Eindelijk kon worden medegedeeld,
dat de heer Coenen bereid is eene candidatuur te
aanvaarden.
De heer A. P. L. Spuijbroek beval den heer E.
L. Van Mervennêe aan, vooral omdat hij de kans
van slagen met dezen candidaat groot achtte. Het
bleek echter in de vergadering, dat de heer Van
Mervennêe beslist verklaard had geene candidatuur
te zullen aanvaarden.
Dr. J. L. Goemans werd aanbevolen door den
heer J. F. Van der Leeuw, ongeveer op dezelfde
gronden als waarop de heer Coenen was aanbevolen,
terwijl deze candidaat door zijn langer verblijf in
de gemeente nog meerdere bekendheid bezat bij de
burgerij. Spr. kon echter niet verklaren of zijn can
didaat zich eene keuze zou laten welgevallen, waar
omtrent gegronde reden van twijfel bestond, omdat
dr. Goemans, herhaaldelyk daartoe aangezocht, steeds
verklaard had geen candidatuur te kunnen aan
vaarden.
Tot stemming overgaande, verkreeg de heer Coe
nen 32, dr. Goemans 16 en de heer Van Mervennêe
1 stem.
De heer Coenen was derhalve met groote meer
derheid tot candidaat gekozen. Met een opwekkend
woord om trouw ter stembus te komen sloot de
voorzitter de bijeenkomst.
Vanwege de Afdeeling Goes van den Neder-
landschen Protestantenbond hield de heer H. C.
Van der Meulen, van Haastrecht, gisteravond een
lezing in »de Prins van Oranje". Ofschoon de toe
gang ook voor niet-leden was opengesteld, was de
opkomst niet talrijk.
Spreker ving zijn rede aan met er op te wijzen,
dat Luther, Calvijn, Melanchton en Zwingli gewoon
lijk de hervormers worden genoemd. Deze benaming
mag niet als de juiste worden beschouwd le. omdat
zij meer een nieuwe kerk hebben gesticht, dan wel
de oude hebben hervormd, en 2e. omdat zoowel vóór
als na hen vele anderen zijn werkzaam geweest als
hervormers van kerk en maatschappij. Meer in het
bgzonder behandelde spreker Zwingli in zijn leven
en werken. Hy gaf de reden aan, waarom deze her
vormer minder bekend was en nog is dan de drie
anderen, niettegenstaande hij in Zwitserland, het
land, waarin hg leefde en werkte, grooten invloed
heeft uitgeoefend door een nieuwe wijze van pre
diken. Hg verkondigde daar de leer, dat iemand niet
mag gedwongen worden de eene of andere leerstel
ling te belijdendaarom wilde hij de grootst moge-
ïyke vrgheid laten of men al of niet wilde vasten,
of men een eenmaal aangenomen kloosterleven wilde
voortzetten of het klooster wilde verlaten. Die zucht
tot vrgheid van godsdienstige denkbeelden leidde
hem er to8 sympathie te gevoelen voor de weder-
Xnzending van advevtenticn vóór 3 «ren >p den dag der uitgave.
als bij de andere op bedoelden stal gestorven paar
den. Aangewende geneesmiddelen mochten ook thans
niet baten.
doopers, aangezien deze z. i. met goede bedoelingen
waren bezield, niettegenstaande de gruwelen, die
later door hen zijn gepleegd. Dat Zwingli rijn leer
niet alleen met woorden verkondigde, maar ze ook
door daden liet spreken, bewees hij door persoonlijk
ten strijde te trekken in een godsdienstooi log tegen
Rome. Ofschoon hij in dien strijd is gesneuveld, bleef
zijn geest voortleven als de nagedachtenis van een
hervormer, die aan oprechtheid, onbaatzuchtigheid,
medelijden, liefde en verdraagzaamheid een groote
mate van kennis paarde. Op grond dez6r eigen
schappen stelde spreker Zwingli als een voorbeeld
van een hervormer ook voor onze dagen.
Waar in de tegenwoordige maatschappy zooveel
valt te veranderen, en zoovelen ook verandering
willen, is het niet ieder gegeven als geschikt her
vormer op te treden. Daartoe is vooral noodig ken
nis, ontwikkeling, overdenking en het voorop stellen
van een vast plan. Waar men gedurig wisselt van
gedachten en van den hak op den tak springt, daar
is geen succes te wachten. Zwingli wist wat hij
wilde, en trachtte zyn doel te bereiken langs den
weg, dien zyn eerlyk rechtschapen hart hem aan
wees. Laat hem allen hervormers ten voorbeeld zyn.
Het schijnt tegenwoordig mindei de gewoonte
over godsdienstzaken te spreken van sommige maat
schappelijke deugden maakt men zich een verkeerde
voorstelling, gemis aan moed heet verdraagzaamheid,
de overtuiging van anderen wordt niet altijd geëer
biedigd. Trachten we ook in dezen de mannen, groot
van hart en karakter na te volgen. Uit de Bijbelsche
verhalen zijn vele lessen van wijsheid te leeren, ter-
wyl in tgden van tegenspoed en gevaar de naam
van God, hoe mea zich Dien dan ook moge voor
stellen, moed en kracht geeft tot volharding. Om
waarlijk hervormer te zyn moet er wat gedaan en
geofferd wordendaar woorden alleen niet baten.
Het beste geschenk, dat we geven kunnen, zijn we
zelf, d. i. onze krachten.
Spreker besloot zyne welsprekende en boeiende rede
met allen hervormers toe te wenschen den moed van
Luther, de gestrengheid van Calvyn en de verdraag
zaamheid van Zwingli.
Alle aanwezigen zullen zonder twyfel instemmen
met de woorden van dank door den voorzitter aan
den spreker gebracht, na het eindigen van de schoone
en leerrijke lezing.
Bg de Dinsdag alhier gehouden keuring
voor het Nederlandsch Paardenstam
boek werden waardig gekeurd in bet stamboek
te worden ingeschrevennegen merries en drie
hengsten. Twee hengsten van dhr. Caronne te Turn
hout en één van dhr. Wabeke te Krabbendyke.
Te Hulst was Maandag de uitslag dat vyf merries
werden opgenomen en één hengst. De laatste was
van dhr. De Feyter te Zaamslag.
Onder voorzitterschap van den heer C. dei-
Weduwen werd 11. Dinsdag eene algemeene vergade
ring gehouden van de vereeniging tot onderlinge
verzekering tegenhagelschadein Zuid-
Beveland. Slechts acht leden waren tegenwoordig,
waaronder zeven leden van het bestuur. De voor
gestelde wijzigingen van het reglement werden aan
genomen, evenwel met die verandering, dat in art.
5 c de verbeurdverklaring van het lidmaatschap
wegens niet voldoen aan de geldelyke verplichting
tegenover de vereeniging, voortaan zal aangezegd
worden per aangeteekenden brief.
Een der leden werd van zyn lidmaatschap ver
vallen verklaard en zal tot betaling gesommeerd
worden per deurwaarder, onder opgave van de redenen
die daartoe geleid hebben.
De rekening over 1892 werd goedgekeurd. Zg
bedraagt in ontvang 434,71 ll2, in uitgaaf f 191,65
en sluit dus met een saldo van f 243,06. De be-
grooting voor 1893 werd eveneens goedgekeurd in
ontvang en uitgaaf tot een bedrag van 643,06,
waaronder een post van onvoorziene uitgaven van
f 463,06. Een voorstel om voor de vereeniging
rechtspersooniykheid aan te vragen werd aangeno
men. Ten slotte werd nog besloten circulaires te
laten drukken om in de maand Februari aan de
leden te verzenden ter invulling van de soort en
de oppervlakte van het land, waarvoor men wenscht
deel te nemen. Daar het reglement vele verande
ringen onderging zal het worden herdrukt.
Borsele. Maandag is bg den heer Rottier, bur
gemeester alhier, een negende paard aanbloed-
vergiftiging gestorven. Dit slachtoffer
heeft eene byzondere geschiedenis. Wegens zyn hoo-
gen ouderdom werd het. in gezondsn toestand dooi
den landbouwer J. Van Liere, vóór eenige weken,
aan den burgemeester afgestaan ten gebruike en
tevens om er een proef mee te nemen, nadat de
verdachte stal zoo goed mogelijk was ontsmet. Tot
Vrgdag 11. bleef het paard gezond, doch Zaterdag
werden daaraan dezelfde versch'jaselen waargenomen
Men meldt ons uit Iersefce, dat de lezing
van burger V. d. Voer aldaar gisteren niet heeft
kunnen plaats hebben, aangezien geen der herbergiers
hem een lokaal wilde afstaan. Twee hunner wei
gerden onmiddellyk, een derde stelde eerst eene
kamer beschikbaar, doch kwam later op dat besluit
terug.
Wanneer overal de goedgezinden op die wijze
hunne medewerking weigeren, zal vanzelf den socia
listen de gelegenheid ontnomen worden propaganda
voor hunne theorieën te maken. Eere aan de Ier-
seksche herbergiers, die getoond hebben dit zoo juist
te begrijpen.
I&illand-Batli, Zondagavond overleed alhier,
na eene langdurige ziekte, onze dokter, de heer O.
H. J. Steenberg.
Zoon van den predikant Steenberg te St. Anna-
land, studeerde hg aan de clinische school te Mid
delburg, alwaar hg op jeugdigen leeftijd zgn diploma
haalde.
Hg vestigde zich toen te Ierseke om een paar
jaar later, na vertrek vau dr. Bourse, Rilland als
zgn woonplaats te kiezen. Hij verwierf spoedig eene
uitgebreide praktijk, vooral tydens het leggen van
den spoordam door het Kreekerak en bg het graven
van het kanaal door Zuid-Beveland. Velen die daarby
gewerkt hebben, zullen het zich nog goed herinne
ren, hoe men nooit te vergeefs zgn hulp inriep.
Jong en sterk als hg was, ontzag hg het niet uren
ver te gaan om zgne patiënten te bezoeken. Later
toen de dam voltooid was, kreeg hij ook tal van
patiënten te Woensdrecht, Hoogerheide en andere
gemeenten in Westelyk Noord-Brabant, alwaar zeer
onvoldoende in geneeskundige hulp was voorzien.
In 1872 verwisselde hg deze standplaats met Den
Bommel en vertiok vandaar naar Slochterendoch
de Raad dezer gemeente henoemde hem in 1S77
opnieuw tot gemeente-geneesheer..
Met groote opgewektheid en vreugde werd vóór
enkele jaren zgn zilveren feest luisterrijk gevierd,
hoewel hg niet voortdurend in deze gemeente was
werkzaam geweest. Allen brachten toen als om stryd
hulde aan den jovialen dokter, en niet het minst
de mindere man, die in zieke dagen zooveel aan hem
te danken had. Niemand zou toen gedacht hebben,
dat die krachtige man het reeds zoo spoedig zou
begeven.
Zoowel de gemeente als de vele vereenigingen, die
hg steunde, zullen veel in hom verliezen.
Wolfeitsilijk. In de gewone driemaandelijksche
vergadering der dorpsvereeniging Land
bouw en Veeteelt alhier, die Maandagavond
is gehouden, werden 4 nieuwe leden aangenomen.
Aangaande de proef, die dit jaar zal worden ge
nomen met vijf verschillende soorten van suiker
bieten en kunstmeststoffen, was in de vorige ver
gadering besloten, de keuze der soorten geheel aan
den heer Swaving te Breda over te laten. Het ant
woord hierop werd nu voorgelezen, waarin dhr. S,
mededeelde dat hg dit in overleg zal doen met den
heer A. Padmos te Kloetinge. Door den penning
meester werd rekening en verantwoording gedaan
van zgn gehouden beheer over 1892. De ontvang
sten bedroegen 134,83 en de uitgaven f40,121/2,
zoodat er in kas bleef 94,701/2- Nog werd besloten
tot gemeenschappelgken aankoop van de aardappel-
guauo en Chili-salpeter, waarvan staande de vergade
ring eenige duizende kilo's werden opgegeven. Nadat
men nog eenigen tijd over de zuivelbereiding en het
voederen van het vee breedvoerig had gesproken werd
de vergadering gesloten.
Blijkens bericht van Hr. Ms. gezant te Brussel
zullen de voor den invoervan Nederlandsch
v e e in België opengestelde douanekantoren Selzaete,
Staak, de CJlinge, de Trompa, Watervliet en Stroo-
brugge (zie Stct. van 11 Januari 11.) te rekenen
van 13 dezer slechts openstaan voor de dieren her
komstig uit het gedeelte der provincie Zeeland ge
legen tusschen de Belgische grens en de Wester-
schelde (zoogenaamd Staats-Vlaanderen).
De Haagsche kroniekschrgver van de N. Gron.
Ct meldt
»Het is op den huidigen ooganblik nog onzeker
of de Tweede Kamer wel tegen 21 dezer zal
worden byeengeroepen. De commissiën zgn wel hard
aan 't werk, doch het staat nog te bezien of z®
I tijdig genoeg gereed zullen komen om de Kamer
voor een behoorlyk voorzienen disch te kunnen
plaatsen. Ook in 't ministerie van financiën worden
alle zeilen bggezet om de memorie vau antwoord en
het gewgzigd ontwerp der bedryfsbelasting spoedig
in te dienenwaarschgnlgk zal dit ook ia de eerste
dagen der volgende weck geschieden. Maar ook dan
eerst kan beslist worden of de heeren reeds op 21
Febr. zullen bgeenkomon. In elk geval 't is op
dit oogenblik iu de politieke kringen nog vry kalm.
Zelfs de verkiezing te Leeuwarden heeft weinig zicht
baren invloed op de gemoederen gehad, al bestaat
er ernstige reden van twyfel of de komst van den
warmen voorstander van 't kiesrecht-ontwerp-Tak"
bij de regeering over het geheel met blydschap is
begroet.
Inmiddels heeft een kiein politiek votum der
Kamer, bij de jongste begrootingsdiscussie gevallen,
zgn beslag" gekregen. De ritmeester jhr. Van de
Poll, adjudant van H. M. de Koningin, heeft zgn ont
slag en pensioen aangevraagd. Dit is een overwinning
voor den beer Van Kerkwyk in de eerste plaats en
voor de meerderheid der Tweede Kamer tevens,
die het zoo ongehoord vond, dat een adjudant dei-
Koningin, bg den grooten staf blijvende, toch naar
ord© van de ranglijst bevorderd zou worden. Jhr.
Van de Poll had de keuze om, óf als majoor weder
bij de troepen te gaan dienen, óf gepasseerd te
worden bg de promotie en adjudant te big ven. Hg
koos noch het een noch het ander en verlaat nu
den dienst, om dan waarschgnlgk bg het civiel huis
van H. M. over te gaan. Wat daarmee nu gewonnen
is, vat ik intusschen niet, zegt de schr. Indien ik
mg niet bedrieg, zal de gepensioneerde ritmeester
ongeveer ƒ1500 pensioen erlangen en zgn opvolger
op de ranglijst zal tot majoor worden verheven.
Summa summarum heeft men dus de schatkist op
een hoogeren last van 1500 gebracht. Leve 't bud
getrecht, zal men intusschen zeggen. En dan 't be
ginsel Zelfs tegenover de Koningin blijft de Kamer
de macht die over 't militaire personeel beschikt.
Aan een ander votum der Kamer is, tot mgn ge
noegen, met spoed uitvoering gegeven. Ik schreef
u vroeger dat de plannen voor den bouw der drie
nieuwe schepen type A kant en klaar waren. Wel
nu, deze week (Woensdag) heeft de onderhandsehe
inschryving voor de twee aan de particuliere werven
hier te lande toegedachte schepen bg het departe
ment van marine reeds plaatsgehad. Ben ik wel
ingelicht, dan bood de Maaisch. »de Schelde" te
Vlissingen den bouw van een der schepen (zonder
pantsering, die het ryk zelf zal aanbrengen of leve
ren) voor f 1,760,000 aan en de fabriek te Fijen-
oord een voor 1,780,000. Voor den laagsten prys
is nu aan elk der fabrieken een schip gegund en
't derde zal te Amsterdam op 's ryks werf worden
op stapel gezet. Tal van handen zullen daardoor
werk bekomen en d© voorwaarden, die 't departe
ment bg deze overeenkomsten heeft gesteld, moeten,
naar ik hoor, alle waarborgen tegen teleurstelling,
opleveren en ook tegen herhaling van 't gebeurde
met de vroegere Kon. fabriek te Amsterdam. Ik
verneem, dat bijv. is bepaald, dat geen termijn van
betaling zal zgn vervallen voordat de schepen te
water zgn gelaten en dus vervoerbaar zgn, voor het
geval de fabrieken door de eene of andere omstan
digheid buiten staat geraken 't werk te voltooien.
De Minister van Marine verdient inderdaad voor deze
flinke behartiging van 's lands belang, die met be
voordeeling der binnenlandsche industrie samengaat,
een woord van lof en hulde."
Men sehryft uit Den Haag aan de N. R. Ct.
En dat zou men ons nu willen ontnemen door
het dempen van eene sloot en het opbouwen van
een zwaren muurIk had wel gewenscht, dat de
vroede mannen, onze beschreven vaderen, Zondag
tusschen 12 en half 1 uur eens even een kykje had
den genomen op den Prinsessenwal, en zy zouden
zgn teruggedeinsd voor wat zg willen en doelen.
Met welk een welgevallen zagen de vele huiswaarts
keerende tempelgangers in den Prinsessentuin, achter
het koninklijk paleis, het ongedwongen spel van onze
lieftallige Koningin met hare vorstelyke logeetjes.
Wat werd die vijver omgevend, de hond voornit,
dan onze Koningin den jongen prins van Albany
mennende, dan Hare Majesteit zelve in het tuig
soms een langspan, later een tweespanhet was
verrukkelijk om te aanschouwenmen keek zich de
oogen uit. Zoo spelen onze kinderen ook, riepen
enkele ouders. Ja, zoo spelen ook onze kinderen, vrij
en ongedwongen, en dat is de beste waarborg voor
de jeugdige Koningin, dat het Nederlandsche volk
haar zal big ven liefhebben en eeren. Geen afsluiting,
vrg en ongedwongen moeten de vorsten zich te
midden van het volk kunnen bewegen. Eerst het
ysvermaak nu de Prinsessetuin, als vorstelgke speel
plaatswaarlijk het domein mag zich nog wel twee
maal bedenken, eer het den heerlyken tuin, waarin
ieder nu zoo vrg en onbelemmerd het oog heeft,
ommuurt, en er een kloosterhof van maakt.
De Ministers van Justitie en van Waterstaat
mak8n bekend, dat de zorg voir de uitvoering van
de wet van 5 Mei 1889 (St.bl. no. 48), houdende
bepalingen tot het tegengaan van overmatigen en
gevaarlijken ar beid van jeugdige perso-
