1893 N°. 18.
Donderdag 9 Februari.
80sle jaargang.
HOND,
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75. ïjb'T
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de beeren Nijgh Van Ditmar tö Rotterdam on verder
bjj alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
Inzending van advertentiën voor 9 uren #p desi dag:
Do prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijt|^
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende!
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
der uitgave.
In bewaring is genomen een opgevangen
zijnde een kleine zwarte kortharige huishond met vier witte
pooten, steile ooren, witten tip aan den staart en van bet man
nelijk geslacht, welke uiet in de gemeente te huis behoort.
Do rechthebbende kau dezen ten bureele vau politie terug
bekomen tegen betaling der kosten van voeding.
Indien dit uiet voor Zaterdagavond a. s. is geschied, zal de
hond, ingevolge art. 7 der betrokken verordening, worden
afgemaakt.
Goes, ilea 8 Februari 1893.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
II A R T M A N.
GOES, 8^Februari 1893.
Het is ons aangenaam, te kunnen mededeelen,
dat de belangwekkende voorstellingen van den heer
Dilhne, dank zij het krachtig initiatief van de
debating-club alhier, zullen plaats hebben op Dins
dag 28 Februari en Woensdag 1 Maart a. s.
Kruiniiigen. In de Maandagavond gehouden
vergadering van aandeelhouders in de weegbrug
gen alhier werd de rekening over 1892 goedgekeurd
in ontvang op 419,72, in uitgaaf op 262,48 en
alzoo met een goed slot van f 156,79. Aan de aan
deelhouders werd uitgekeerd 5 pet. dividend, terwijl
van het restant goed slot 40 pet. werd uitgekeerd
als super-dividend en de overige 60 pet. als reserve
kapitaal zal worden belegd.
De aftredende bestuursleden H. A. Markusse, M.
Kostense en J. H. O. Dominicus werden respectie
velijk als vice-voorzitter, commissaris en secretaris
penningmeester herkozen.
De heer B. Den Boer, deurwaarder te Zie-
riksee, is benoemd tot deurwaarder bij het Kanton
gerecht te Oud-Beierland.
Het Amerikaansche blad De Grondwet schrijft
nog
»In onderscheiden Hollandsch-Amerikaansche bla
den wordt nu ook de nieuwe (of liever ontworpen)
Hollandsche Kolonie in Colorado be
sproken en sommigen schijnen daarover een strijd
met De Grondwet te willen uitlokken. We gevoelen
niet de minste lust noch roeping om die uitdaging
aan te nemen. We hebben alleen vermeld niet hoe
de toestanden volgens sommigen zijn moesten, of
volgens anderen zijn zullen, maar alleen hoe ze nu
zijn. En zooals wij gemeld hebben dat ze zijn, zoo
zijn ze ook. We willen bij onze vroegere mededeeling
nog alleen voegen dat Prof. Noordtzjj, de directeur
d6r Maatschappij te Utrecht, van een jongmenseh
vergezeld, die als tolk dienst kan doen, naar Colo
rado is vertrokken en den 5den Januari op reis
daarheen te New-York is aangekomen, alsmede dat
volgens eene vertrouwbare mededeeling het nu wer
kelijk blijkt dat de kolonisten nog niets anders heb
ben betaald dan hunne reiskosten. We big ven de
beste wenschen en goede hoop voor de nieuwe ko
lonie koesteren."
Onder het opschrift: ^Mordicus tegen
en toch voor", schrijft mr. L. Haffmans in het
Venl. Weekblad
»Yan niemand in den lande was men zoo zeker
dat bij zich tegen het ontwerp-Tak zou verklaren,
dan van den heer De Savornin Lobman, oud-lid
der Tweede Kamer, oud-minister van binnenlandsche
zaken, thans lid der Eerste Kamer. Zijn leven lang
toch heeft deze staatsman met al het vuur, dat in
hem is, tegen algemeen kiesrecht gestreden. Grooter
vijand van dat kiesrecht was niet bekend.
En nu is de man er voor. Ik vergis mij. Hij
blijft er tegen, want hg zegt zelf»Nog steeds is
het voor mij eene uitgemaakte zaak, dat het ver
keerd en onjuist is om in ons land en in verband
met onze staatsinstellingen een algemeen kiesrecht
of een zoo goed als algemeen kiesrecht iu te voeren."
In lijnrechten strjjd met deze pertinente verklaring
leest men later in dezelfde redevoering (Eerste Kamer
28 Jan.) het volgende:
»Maar ik sta nu op een gansch ander standpunt."
En verder
Wanneer het kiezerspersoneel zelf bij meerder
heid verklaard heeft te verlangen een kiesstelsel in
den zin als nu wordt voorgesteld en wanneer de
regeering des lands, die alle omstandigheden kan
overzien, datzelfde stelsel verlangt, dan zou ik het
zeer onstaatkundig achten, om van onze zijde, name-
ljjk van de zijde der Staten-Generaal, zich daartegen
te verzetten."
Met andere woordenWanneer de kiezers het
willen en Tak het voorstelt, dan is de quaestie niet
meer of het algemeen kiesrecht goed of slecht is, dan
moeten de Staten-Generaal het blindelings slikken."
Eene fraaie leer
Daargelaten dat het beweren: »De census-kiezers
hebben bij de jongste verkiezing verklaard dat zij
geen verstand van kiezen hebben en dat alleen zij
die geen census betalen geschikte kiezers zijn" on
gerijmd is voor de Staten-Generaal kan er bij het
stemmen over wetsontwerpen nooit een andere vraag
zijn dan: »Wat eischt 's lands belang?" Wat daar
buiten is, is uit den booze.
Al vindt de heer Lohman het onstaatkundig, dit
belet niet dat ieder lid der Eerste en der Tweede Kamer
in gemoede verplicht is, zich tegen een kiesstelsel
in den zin als het nu wordt voorgesteld te verzet
ten, wanneer hij met den heer Lohman dit kies
stelsel noodlottig voor het land acht. Er kan ge
beurd zijn wat wil, de zaak blijft dezelfde en ver
andert niet geheel en al, gelijk de heer L. meent.
Nog eene ketterij
»De verantwoordelijkheid van de invoering zelve
van dat kiesrecht moet, dunkt mij, op ben drukken
die die feiten hebben in het leven geroepen."
Aldus de heer Lohman.
Wie hebben die feiten in het leven geroepen
De kiezers en Tak.
Dus op Tak en op de kiezers drukt de verant
woordelijkheid, als het ontwerp wet wordt. De Staten-
Generaal wasschen zich de handen iu onschuld.
Neen waarde heer Lohman. Op u en op andere
leden der Staten-Generaal die door voor te stemmen
het ontwerp tot wet zullen maken, zal- de ontzet
tende verantwoordelijkheid drukken voor de invoering
van algemeen kiesrecht. Maak u daaromtrent geen
illusies. Gij en zij zullen de schuldigen zijngij en
zij zullen het hebben gedaan.
Er zgn inderdaad twee menschen in den heer L.
De eerste gehoorzaamt aan mr. Lohman, de tweede
aan dr. Kuyper, of liever omgekeerd, want de laatste
heeft het meest te zeggen.
Zietdaar wat alles verklaart. Zelfs het ongeloofe-
lijke Mordicus tegen en toch voor".
De redacteur van de Heraut geeft eene be
schouwing ten betooge dat in het schaatsen-
r ij d e n als zoodanig niet iets verkeerds steekt. Zgn
hoofdargument is, dat geen* mensch het ijs heeft
uitgedacht, maar God het schiep en daaraan de hoe
danigheid gaf dat het te berijden is. Het mensche-
lijk spiergestel is ook zoodanig aangelegd en het
ijzer is zóo te smeden, dat de mensch met ijzer op
het ijs rijden kan. Dit is uit de schepping, evenals
het zwemmen in het water en al soortgelijk vermaak.
De Amh. Ct. merkt hierbij op
»Maar het menschelijke spiergestel is ook zooda
nig aangelegd, dat de mensch dansen kan en er zijn
nog vele andere verrichtingen, waartoe het lichaam
den mensch in staat stelt en die worden onder de
ongeoorloofde dingen gerangschikt door de Heraut
en zijne geestverwanten, terwijl de kunst om op het
ijs te rijden evenzeer eene uitvinding is van het
menschelijk vernuft, als andere uitvindingen, goede
en kwade, in het oog van sommigen.
Maar de Heraut heeft gelijk, dat zij het schaat
senrijden maar niet op den index zeter zouden
er te velen zijn, die het toch deden en dit zou het
gezag van den redacteur schaden."
De Min. van Binnenl. Zaken heeft bepaald,
met 10 Febr. a. s., het vervoer van kalve
ren, jonger dan zes maanden, naar Friesland te
verbieden uit het overige gedeelte van Nederland.
Een tentoonstelling van Kunst-smeedwerk is
in het Museum van Kunstnijverheid te Haarlem
geopend.
Een uitgezochte verzameling smeedwerken is daar
bijeengebracht, waarvan een gedeelte uit vroegere
tijdperken, terwijl het andere en wel het grootste
gedeelte, decoratieve werken voor het bouwambacht
en kleine, sierlijk gesmede voorwerpen, voor het da-
gelgksch leven bestemd, door onze hedendaagsche
kunstsmeden vervaardigd werd.
Yoor de afdeeling »Oude kunst" is o. a. door
dr. Yersehoor, te Goes, met de meeste bereidwillig
heid de in zijn bezit zijnde werken afgestaan.
Het stoomschip »Schiedam" van de
N. A. S. M., van Rotterdam naar Baltimore, liep
7 Febr. te Queenstown binnen met de flens der as
gebroken. Dit gebeurde don 28 Januari, waarna men
vier dagen bijgedraaid lag om de schade te her
stellen. Daarna werd de reis vervolgd onder stoom
en zeil, doch na zes en dertig uren werd de as
weder defect, zoodat men genoodzaakt was naar
Queenstown af te houden, waar het stoomschip
zonder assistentie voor de haven arriveerde en ver
volgens door sleepbooten, die aangenomen werden,
is binnengesleept.
Te Breda is het bericht ontvangen, dat H. M.
de Koningin-Regentes het voornemen heeft
die stad in Mei te bezoeken.
Zooals wij reeds mededeelden, is tegen mr.
Troelstra Junior proces-verbaal opgemaakt
wegens uitdrukkingen in een rede, te Appelscha ge
houden.
Volgens De nieuwe Tijdmr. Troelstra's orgaan,
-%ou dit zijn geschied, omdat hij, sprekende van de
arrestatie der drie arbeiders, zou hebben gezegd, dat
»de geweldenaren" ze hadden weggevoerd". Dit
althans zegt de verbaliseerende wachtmeester der
marechaussee gehoord te hebben, maar dhr. Troelstra
beweert, dat bet woord geweldenaren" niet door
hem is gebezigdwel had hij gezegd, dat zij (de
arbeiders) gewelddadig" waren weggevoerd. Hij
vermoedt, dat de wachtmeester hem niet goed heeft
verstaan, doordat deze in een kamer zat naast het
spreeklokaal, een eind achter sprekers rug en van
dezen o. a. door een beschot gescheiden.
Onder het opschriftGebrek aan eieren,
schrijft het Handelsblad
»Er doet zich de laatste tien dagen in Amsterdam,
in ons land, men kan zeggen over geheel Europa,
een werkelijke crisis voor in den eierenhandel. De
crisis is niet alleen oorzaak dat de huismoeders
slechts met groote moeite en tegen veel geld eieren
kunnen koopen, doch dat ook groote afnemers, zoo
als gasthuizen, groote restauraties, banketbakkers
alleen tegen hoogen prijs eieren kunnen inslaan.
Die eiernood is van dien aard, dat Maandag de
Amsterdamsche Eierhandel-vereeniging van een harer
grootste afnemers te 's-Gravenhage eon schrijven
ontving met den noodkreet; »Zend toch eieren, er
is morgen diner ten hove, en ik kan den bakkers,
die mijne klanten zijn, geen eieren leveren". Uit
Oostenrijk, Gallicië en Duitschland komen telkens
en telkens weder telegrammen, meldende dat het
bijna ondoenlijk is aan de gevraagde leverantiën te
voldoen.
Wij hebben de bovengenoemde vereeniging, als
zijnde een der grootste firma's t9 Amsterdam, waar
het den eierenhandel betreft, om inlichtingen omtrent
deze crisis gevraagd en de verklaring die wij daar
over kregen is de volgende
De oorzaken van dezen eierennood zgn tweeërlei.
In de eerste plaats dient gezegd dat de meeste eieren
voor de groote Europeesche markten komen uit Rus
land. Door de cholera, die in dat land geheerscht
heeft, nam in den zomer van 1892 de uitvoer van
eieren uit dat rijk enorm af en het gevolg was dat
men op de West-Europeesche markten geen genoeg-
zamen voorraad als kalkeieren kon inleggen, zoodat
de voorraden spoedig waren opgeruimd.
Voegt men daarbij nu, iu de tweede plaats, dat
de strenge vorst in Januari een groot deel van het
geen nog voorhanden was, deed bevriezen, dan is
het licht te begrijpen dat men in het laatst van
Januari, en nu nog, kwam te staan voor een waren
eieren-nood. Hier in Nederland zijn in dezen tijd
des jaars geen noemenswaardige hoeveelheden eieren
te krijgen. Wekelijks moet, om aan de vraag te
Amsterdam te voldoen, ingevoerd worden een aantal
van anderhalf millioen eierenthans kau men uit
Nederland zelf slechts op 50 a 60 duizend stuks
per week rekenen. Italië kan in de behoefte onmo
gelijk voorzien, want men dient in aanmerking te
nemen dat Parijs, Londen, enz. dagelijks groote hoe
veelheden verbruiken. De bekende Engelsche biscuits
fabrikanten Peek, Frean Co. en Huntley Palmers
alleen verbruiken wekelijks 260 kisten en elke kist
bevat 1440 stuks.
Geen wonder dat de marktprjjzen stijgen.
Omtrent de marktprijzen is geen vaste noteering
aan te geven. De prijzen dalen in het voorjaar, zoo-'
dra het binnenland eieren genoeg levert om bijna
iu de geheele consumtie te voorzien, tot tegen Paschen
door de overgroote aanvrage de prijzen weer stijgen,
om daarna weder te dalen tot Juli en Augustus en
dan weer omhoog te gaan, naar gelang van totaal
onberekenbare toestanden in het buitenland.
Thans worden natuurlijk bijna uitsluitend buiten-
landsche eieren gebruikt. De meening van sommige
menschen, dat deze minder goed zouden zijn dan de
binnenlandsche, berust geheel op eene dwaling."
In de troonrede van 1891 is door de Regeering
toegezegd, dat zij zich met ernst bezig zal houden
met de pensioneering der oude werk
lieden. Naar aanleiding daarvan heeft de ver
eeniging Werkmansbelang" te Amsterdam, bestaande
uit een twintigtal voorzitters en oud-voorzitters van
groote werklieden- oh volksvereenigingen, zich in
verbinding gesteld met den Minister mr. J. P. R.
Tak van Poortvliet. Deze bleek doordrongen te zijn
van het groote gewicht der zaak en vroeg o. a. aan
de vereeniging of zij van haar kant hem wilde in
lichten omtrent de verschillende wenschen der ar
beiders in het algemeen en of zij ook wenken kon
geven voor de samenstelÜDg eener pensioenwet. Ter
voldoening aan die uifcnoodiging werden 20 vragen
en opmerkingen opgesteld, die deels door de ver-
eenigingen, deels door afzonderlijke leden beantwoord
werden.
Dezer dagen heeft nu de Yereeniging verzocht bij
den Minister toegelaten te worden, ten einde van
hem persoonlijk te vernemen, hoe de zaak thans staat.
Nadat eene commissie den Minister haar wenschen
nogmaals had voorgedragen, verklaarde deze ook
namens zgn ambtgenooten te spreken, indien hij
mededeelde, dat de pensioneering van den ouden
werkman op den krachtigen steun dezer Regeering
kon rekenen, doch dat natuurlijk de kieswet het
eerst aan de orde was. Bijaldien het aan deze Re
geering alsdan gegeven zou zijn verder de teugels
van het bewind te voeren, zou zij gaarne de zaak
helpen tot stand brengen.
De broederschap van candidaat-
notarissen in Nederland looft uit een gouden
medaille en 100 voor het beste populair geschriftje
betreffende de juridische en ceeonomische gevaren,
voor het publiek verbonden aan den rechtsbijstand
van onbevoegden bij het opmaken van akten." De
mededinging is vrij. De antwoorden moeten vóór
1 Januari 1894 worden ingezonden aan J. J. Smith
te Amsterdam (algemeen secretaris der Broederschap).
De jury bestaat uit de heerenmrs. J. P. Spren-
ger van Eyk ta 's-Gravenhage, A. J. B. Rijke te
Utrecht, M. W. F. Treub te Amsterdam.
Maandag overleed te Rotterdam mejuffrouw
R. D e G o e j e als kinderschrijfster bekend onder
den pennenaaui »Agatha". De jeugd, wie hare
gave van vertellen zoovele genoegelijke en leerzaam
onderhoudende oogeublikken moet hebben bezorgd,
verliest in haar eene goede, verstandige en talent
volle vriendin.
Te Aken bestaat een eigenaardig museum, na
melijk dat van den heer Oscar Forkenbeck, broeder
van den overleden burgemeester van dien naam van
Pruisens hoofdstad. Sedert jaren deed de verzamelaar
zich bijna alle bladen der wereld toezenden,
waardoor de verzameling in 1885 reeds tot een ge
heel van 10.000 nummers was geklommen. Hij be
greep dat samenwerking alleen tot iets volledigs
kon leiden, en het publiek, voornamelijk de geleerde
wereld, journalisten en genootschappen, stonden hem
dan ook dapper bij. Thans heeft de heer Forksnbeek
een bibliothecaris en tal van helpers. Voornamelijk
is de collectie Duitsche bladen zeer compleet. Er zijn
curieuse nummers onder, aan bijna niemand bekend,
zooals een courant voor vroedvrouwen. Ook zijn op
genomen tal van Chiaeesche en Japansche couranten,
zelfs een Eskimoosch blad, getiteldAtuagag dliutit.
Dat blad werd in het licht gegeven door een Deen-
sche kolonie aan de Groenlanische kust op 64° N.B.
Het grootste blad der wereld is de Illuminated Qua
druple Constellation, in 1859 uitgegeven. Het heeft
het formaat van een gewoon biljart. Gelukkig ver
schijnt dit blad slechts om de 100 jaren. La Nation,
van Buenos-Ayres is het grootste dagblad. Het
kleinste is El Telegrama van Mexico, dat slechts 11
centimeter hoog is. Toch wordt daarin vermeld, dat
dagelijks al de telegrammen van heel de wereld
worden opgenomen. Het is dus iu telegramstijl ge
schreven, en draagt daarom als motto veel vleesch,
weinig saus. Er is ook in de verzameling een spi
ritistisch blad, waarin wordt medegedeeld, dat de
redactie zich de medewerking heeft verzekerd van
Shakespeare, Socrates, Homerus, Bonaparte, Grant,
Lincoln e. a. Allerdolst is de mededeeling dat het
blad speciale correspondenten heeft voor het toe
zenden van telegrammen uit de geestenwereld.
Kerkelijke Zake» en Onderwijs.
Jl. Zondag werd in de Geref. kerk te Bieze-
linge de van Alkmaar overgekomen leeraar, ds.
I. Contant, in zijn dienstwerk bevestigd door den
consulent der gemeente, ds. W. Kapteijn te Goes,
met een rede, naar aanleiding van Jesaja 62 6 en 7.
Des namiddags verbond de bevestigde predikant
zich aan zijn nieuwe gemeente, naar aanleiding van
1 Joh. 1 3. (St.)
's-lleer Arendskerke. In deze gemeente be
vinden zich 199 jongens en 204 meisjes, totaal 403
kinderen, van 6—12 jaar. Daarvan gaan op de ge
meente-school 158 j. en 155 m., samen 313 kin
deren. ELders bezoeken uit deze gemeente de scholen
31 j. en 35 m., samen 66 kinderen, terwijl niet
schoolgaan 10 j. en 14 m., totaal 24 kinderen.
STATISTIEK
Comité tot wering van Schoolverzuim te Goes,
over Januari 1893.
Op de School A waren gedurende deze maand
127 kinderen. Onder dezen waren
111 kinderen, die geen enkelen schooltijd verzuimden,
15 van 110 verzuimen, en
1 meer ,dan 10 verzuimen hadden.
Het gemiddeld verzuim was 0.9 percent op het
geheele aantal scholieren en schooltijden, tegen 1.1
percent over dezelfde maand in 1892.