1898 N°. 7.
Zaterdag 14 Januari.
80sle jaargang.
goesc
Da uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- on Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nomrners 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
SrasfF-BfiSing van
coi rant
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets,
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, kuwelyks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
advertentiën vóór 2 uren op den dag der uitgave»
3K^K5ssssesa«EsssKreB3^0ZJ!Ssias5Bar3SEK?C!2SE2sr.r«-rc^i«_;^riE2i-ii
GOES, 13 Januari 1893.
Er is bier eene afdeeling van den
sociaal democratischen Bond gesticht.
Een voorloopig bestuur is gekozen en zoodra de
o at werp-statuten door den Centralen raad van den
Bond zullen zijn goedgekeurd, zal een definitief be
stuur worden benoemd.
Gisteravond gaf de gymnastiek-vereeniging
»Sparta" voor een vrij talrijk publiek een uit
voering in »de Prins van Oranje". Het programma,
dat bestond uit gymnastische oefeningen, een blij
spel, getiteld »De dochter van den barbier" en een
drietal komische voordrachten, werd zeer goed af
gewerkt.
Eene dame bonsveas twee heeren, niet tot de
werkende leden der vereeniging beboorende, ver
leenden welwillend hunne medewerking bij de op
voering van bet tooneelstukje en de voordrachten
en kweten zich daarbij met lof van de vrijwillig op
zich genomen taak.
Treden wij omtrent elk onderdeel van bet pro
gramma in bijzonderheden, dan verdient de uitvoe
ring der vrije- en ordeoefeningen een bijzondere
vermelding wegens de flinkheid, gelijkheid en net
heid, vooral omdat ze niet zoo gemakkelijk waren,
en der groepen door bun schoon geheel en door
den grooten last ol' de moeielijke houding, die som-
mige gymnasten daarbij te torsen of aan te ne
men hadden. Onder de oefeningen aan de werktui
gen waren vele krachtige en vlugge bewegingen t9
zien, die bewijzen, dat Sparta" voortdurend goede
krachten onder bare leden telt.
Bij d9 opvoering van bet blijspel en d© voor
drachten beeft de beer B. zijn ouden roem als
dillettant op tooneel-gebied luisterrijk gehandhaafd
door zijn goed spel en zijn pittige coupletten en
daardoor bet succes van den avond niet weinig
verhoogd.
De gymnastiek-vereeniging Spar ba" mag met
voldoening terugzien op deze uitvoering.
Eenige leden van zuster-vereenigingen uit Middel
burg en Weineldinge woonden de uitvoering bij.
Met een geanimeerd bal werd de avond besloten.
Ds M. Ct. ontleent aan De Hollandscbe Ame
rikaan, dd. 23 Dec. 11., een blad, dat te Kalama
zoo verschijnt bet volgende, geschreven uit
Denver, C o 1 o r a d o
De Holland-American-Immigration Company" is
in moeite geraakt met T. C. Henrij, opziebtens bet
land, aangekocht iu de Sau Lucas vallei, waarop
zich eene Hollandscbe kolonie gevestigd heeft. A.
van Austerman en C. W. Hoogbt, agenten van de
Compagny, beweren, dat na de eerste betaling, op
het land gedaan, en voor dat de tweede verstreken
was op 1 December, zij in kennis werden gesteld
met bet feit, dat bet land door bet hypotheek van
158,000 dollars was bezwaard. Er bevinden zich
thans 250 Hollanders in die kolonie en 500 andere
worden spoedig verwacht.
Doch hiermede is de maat nog niet vol, want nu
blijkt bet, dat volgens een bericht van 11. Dinsdag
er te Almosa onder ben de keelziekte en bet rood
vonk is uitgebroken. In de laatste drie dagen zijn
drie personen overleden, drie kinderen hebben de
keelziekte en 15 van ben bet roodvonk. Over de
200 personen, mannen, vrouwen en kinderen, zijn
geborgen in twee kleine houten gebouwen, in bet
hartje van den winterde toestand is allerellendigst.
Molijnsplaat. Dr. H. v. d. M e u 1 e n van
Haastrecht beeft het voornemen om in de vrijzin
nige kiesvereeniging Algemeen Belang" alhier in
bet begin der volgende maand eene lezing te houden,
ten einde zoo mogelijk hier eene afdeeling van de
vereeniging Volksonderwijs" op te richten.
Vernietigd is het besluit van Ged. Staten van
Zeeland dd. 2/9 Sept. 1892, waarbij J. A. B a r b
loodsleerling te Vlissingen, voor de lichting der natio
nale militie van bet jaar 1887 zonder loting tot den
dienst bij de militie is aangewezen. Deze vernietiging
berust hierop, dat genoemde Barbó als de zoon van
eön Belgisch onderdaan in, den zin der wet, vreem
deling is en mitsdien niet was onderworpen aan de
inschrijving voor de militie bier te lande, zoodat
Ged. Staten hem ten onrechte voor den militiedienst
hebben aangewezen. In bet besluit wordt nog over
wogen dat, toen na den dood van den vader van
J. A. Barbé in 1879 zijne moeder te Vlissingen is
gebleven, laatstgenoemde wel ingezetene is geworden
en hij in dat ingezetenschap deelde, maar dat hij,
toen bij op 1 Januari 1886 zija 19de levensjaar was
ingetreden, ofschoon ingezeten zijnde, niettemin
vreemdeling was en bleef.
Volgens de Belgische bladen, zal bij de weder-
byeenkomst der Kamers de quaestie van den
Braakman, waarover een geschil met Nederland
hangt, zoo spoedig mogelijk ter sprake komen. Men
herinnert zich, dat de lieer Hennequin deze quaestie j
bjj de behandeling van ons budget van Buitenland-
scho Zaken aanroerde. De Minister Van Tienboven
verklaarde toen, dat de grieven der Belgische vis-
schers volmaakt ongegrond waren. Zij verlangen
mosselen te lossen aan de Isabella-sluis, terwijl bij
tractaat, om redenen, waarop de Minister niet noodig
achtte nader in te gaan, alleen tie haven van Phi
lippine daarvoor is aangewezen. Een vervolging van
Belgische visscbers, die in overtreding wareif, bad
tot een veroordeeling geleid, waarover men zich nu
in België bezwaard schijnt te gevoelen.
Bij Kon. besluit is, ingaande 16 Januari 1893, j
bevorderd tot luit. ter zee 2de kl. de adelborst le
kl. W. M. K. B. Van ld sin ga.
De hoofdzakelijke inhoud van de overeen
komst, tusscben Nederland en Bel
gië gesloten, is: Het vervoer van mest is geoor
loofd als in de laatste 60 dagen geen geval van
besmettelyke longziekte is geconstateerd, noch in de-
laatste 30 dagen een geval van mond- of klauwzeer
in de plaatsen, van waar de mest afkomstig is. Het
weiden van vee is geoorloofd onder de voorwaarde
van bet niet aanwezig zijn van longziekte gedurende
de laatste 120 dagen ter plaatse, van waar bet vee
afkomstig is, noch binnen een kring van 20 kilo
meter daaromheen. De termijn wordt op 30 dagen
ingekort, ingeval van bet onmiddellyk afmaken van
alle aangetaste en verdachte beesten. Voor mond-
of klauwzeer is de termijn 42 dagende verboden
kring echter ook 20 kilometer.
Wij zijn geen voorstanders van bescher
mende rechten" zegt de Arnh. Ct., »maar
daarom nemen wij niet aan, dat elke bepaling van
ons vrijgevig tarief altijd goed zou zijn. Men zou
er aan twijfelen wanneer men let op hetgeen de beer
Bablmann onlangs in da zitting der Tweede Kamer
uitgesproken heeft. De vraag is echter wat van eene
wijziging bet gevolg zou zijn,
»Vroeger", zeide de beer Bablmann, »worden in
de wintermaanden, als het slap was, door timmer
lieden deuren, kozijnen enz. in elkander gezet en
gereed gemaakt voor bet voorjaar om dan gebruikt
te worden. Thans worden deuren, kozijnen enz ge
heel in elkander gezet, vrij ingevoerd, waardoor
menigen werkman bet brood uit dr-n mond wordt
genomen. Daarbij komt dan nog, dat voor gezaagd,
geploegd of geschaafd bout minder vracht behoeft
te worden betaald dan voor ruw bout. Ook aL weder
een soort van premie'voor invoer van bewerkt hout.
Zoo gaat bet ook met den bewerkten steen. Men
leze eens de verslagen der enquöte-comn issie. Daarin
ontmoet men telkens de klacht over dien vrijen in
voer van bewerkten steen, waardoor in de winter
maanden ook aan menigen arbeider het brood wordt
ontnomen. Geheel marmeren schoorsteenmantels kun
nen vrij worden ingevoerd.
»Dat dergelijke voorwerpen, die toch alleen ge
bruikt worden door menscben, die bet kunnen be
talen, vry kunnen worden ingevoerd, vind ik een
gruwel in onze tariefwetgeving. Lederwerk is belast,
maar zool-, kalfs- en gelakt leder is weder vrij.
Waarom Ik kan bet niet begrijpen.""
Vóór eenigen tijd werd een groote meelfabri
kant in België beschuldigd, zijn meel met niet
minder dan 20 pet. krijt vervalscbt te hebben.
De chemische expertise bewees dit feit onloochenbaar,
doch daar de fabrikant beweerde, nooit krijt in zijn
fabriek gehad te hebben, viel de verdenking op den
tusschenhandelaar. Dit vermoeden werd des te waar
schijnlijker, daar de geconstateerde doeltjes krijt te
groot waren voor de in de fabriek aangewende
zeef machines, zoodat de vervalsching van bet meel
na bet verlaten der fabriek moest hebben plaats
gehad. Doch nu deed zich de rnoeieljjkbeid voor,
dat de plombes" aan de zakken volkomen onge
schonden waren, zooals de fabrikant zelf moest er
kennen.
Hoe kon dan de tusscbenpersoon knoeien Door
een zorgvuldig voortgezet onderzoek der justitie
bleek nu, dat de tussebenbandelaar een persoon in
dienst bad, wiens specialiteit bestond, in het uit
en in elkaar zetten der plombes, en wel op zoo
danige wijze, dat niemand bet bedrog kon consta-
teeren. Voor de rechters zeiyen werd deze werkman
nu uitgenoodigd, zijn kunst t- vertoonen, en met
behulp van een paar instrumenten ontdeed bij de
zakken inderdaad in zeer korten tijd van de plombes,
om ze er daarna weder even vlug aan te bevestigen,
zonder dat deze bewerking te ontdekken was.
Het Mdblcl. t. d. Verv., waaraan wij dit bericht
ontleenen, acht bet voor onzen meelhandel van groot
gewicht, op deze buitenlandsche specialiteit te wijzen
en bj het plombeeren der meelzakken doeltreffende
maatregelen te nemen, ter wering van mogelyk
bedrog door tusscbenpersonon.
De rijksmiddelen hebben over de maand
December 1S92 opgebracht 10,438,749,38 tegen
9,396,7S4,731/2 oyer dezelfde maand van 1891.
De opbrengst over de twaalf maanden van 1892
bedroeg 119,473,531,951/2 tegen f 117,456,331,07 lj2
over de twaalf maanden van 1891.
Nadat bet bestuur van de tentoonstelling te
Chicago den wenscb had uitgedrukt, op de tentoon
stelling een Hollandscbe windmolen te zien verrijzen,
beeft de firma I. C. B 1 o o k o r te Amsterdam
besloten aan dezen wenscb te voldoen.
Genoemde firma zal baar windmolen, welke in
1806 gebouwd is en waarin de eerste cacao gemalen
werd, afbreken en te Chicago in oorspronkelyke
grootte op de tentoonstellingsterreinen weder doen
opbouwen, en voortdurend in werking brengen.
Het binnenwerk van den molen wordt door de
Ned. Amerikaanscbe Stoomvaartmij. per stoomschip
Didam, dat den 7den dezer naar New-Xork ver
trokken is, vervoerd.
Den 14den Januari a. s. vertrekken molenmakers
per s'oomscbip Maasdam om den molen te Chicago
op te bouwen.
Naast den molen komt een gebouw in Hollandscbe
renaissance. De kamers daarin zullen antiek worden
gemeubileerd en jonge dames zullen er den bezoekers
gratis een kop cacao aanbieden. De vergunning tot
kosteloos uitschenken van cacao is een voorrecht,
alleen verleend wegens het oprichten van den wind
molen.
Men schrijft uit N. W. Noord-Brabant
Thans is bijna aan al de suikerfabrieken
de campagne geëindigd, en hebben verschillende
fabrieken wegens den overvloedigen oogst zooveel
beetwortelen verwerkt als nog nimmer bet geval
is geweest. Over de resultaten der afgeloopen cam
pagne zijn de fabrikanten tevreden. De suikerbieten
waren niet te duur gecontracteerd, terwijl de prij
zen der suiker gedurende de campagneinaanden
Oct./Dec. boog waren, en dus bet product tot flinke
prijzen kon worden verkocht. De scbeepsvrackten
waren niet te boog, terwijl naar pulpe wegens den
geringen hooioogst steeds vpel vraag bestond en dit
artikel by groote scheepsladingen veelal naar Noord
en Znid-Kolland werd verzonden tegen f2 a f2,50
per 1000 Kg.
Het Dagblad voor Nederland meldt bet volgende:
Haar wij vernemen wordt, op voorstel van het
bestuur, by de afdeelingen van de socialisti
sche vereeniging van spoorwegbe
ambten »Steeds voorwaarts" ernstig overwogen,
welke stappen er te doen zouden zijn, indien bef
troepenvervoer per spoor naar bet Noorden mocht
worden voortgezet.
Dit berichtje geeft te denken" zegt De Tijd.
»Van welken aard kunnen »de stappen" zijn, be
raamd door socialistische spoorwegbeambten by het
vervoer van troepen, bestemd om socialistische on
geregeldheden te beteugelen Mogen de speorweg-
directiön zich voor gewaarschuwd houden
By den minister van marine bestaat het plan
om voortaan de machinisten, alvorens deze
tot officiers-machinist worden benoemd, eerst een
tweejarigen cursus te doen doorloopen op eene te
Amsterdam op te richten applicatie-school.
Bij vonnis van den krijgsraad te Leeuwarden
is de 2de luitenant L. C. J. Pb. De Bourbon,
als gedaagde voortvluchtig, vervallen verklaard van
zijne militaire charge en gebannen buiten bet grond
gebied van den Staat.
Mr. L. Haffmans constateert de volgende
feiten als gevolgen, welke bet indienen der kies
wet reeds gehad beeft1. Scheuring dar liberale
partij. 2. De radicalen en sociaal-democraten over
moedig gemaakt, die zoo vast rekenen op de aan
neming der kieswet, dat zy reeds manoeuvreeren
met bun nieuwo kiezers die zij nog niet hebben
3. De meest verklaarde tegenstanders bondgenooten
gemaakt. »De katholieken in één schuitje met Uilen
spiegel en de Nieuwe Rotterdamsche CourantEr
gebeuren dingen, die ik nooit mogolijk geacht bad.
De gemeenscbappelyke afkeer van algemeen kiesrecht
beeft deze antipoden vereenigd. In mijn dossier vind
ik nummers van de N. R. Ctom mij te inspireeren.
Waartoe een menscb niet komen kan. Dit is bet
meest verrassende der gevolgen. In de vierde en
laatste plaats is tijdelijk althans alle partij verschil
in de Kamer op non-activiteit gesteld. Het eenig
shibboleth is thansVoor of tegen algemeen kies
recht. Alle andere vraagstukken slapen voorloopig.
Zoodanig bouleversement brengt alleen bet in
dienen van dit wetsontwerp te weeg. Men kan zich
nu een denkbeeld vormen, hoe ontzettend in werking
de wet zou zyn, werd zy ongewyzigd aangenomen.
Daarmee gaat alles höt onderste boven."
Kerkelijke Zakess en Onderwijs.
Bedankt voor bet beroep by de Herv. gem. te
ESanrinndj door ds. Büchli Pest te Hillegom.
De openbare school te Krabbenöyke ?al
vooreerst geene scboone toekomst te gemoet gaan.
Bijna bet ganscbe onderwijzerspersoneel vertrekt
naar elders. Het plaatsvervangend boofd L. W. de
Graaf gaat met 1 Febr. naar Burgh, de onderwij
zers Markusse en Van Nieuwenbuijzen respectie
velijk naar 's-Heer Arendskerke en Klundertde
onderwijzeres mej. Jansen is te Groede als zoodanig
benoemd en zal die betrekking (de jaarwedde daaraan
verbonden is 1100 booger dan die aan deze school)
natuurlyk aanvaarden. Wel beeft bet gemeentebe
stuur sollicitanten opgeroepen voor 2 dier vacatures,
maar noch voor die, waarbij hoofdakte wordt ver-
eisebt, noch voor de andere beeft zich, als wij goed
zyn ingelicht, iemand aangemeld.
Serseke. Voordracht ter benoeming van 2 on
der wyzere&sen aan school Ilo. mej. J. C. Schee
pens te Nieuwerkerk a./d. IJsel, 2o, mej. A. Van
der Graaf te Ouderkerk a./d. IJsel en 3o. mej. A.
C. Waterman te Hof Yan Delft.
De Augustus- of Unie-collecte bracht in 1892
Z'81,223,93 d. i. ruim 2200 minder dan in 1891 op.
De Minister van Binn. Zaken bericht1. dat
in 1S93 slechts eenmaal gelegenheid zal worden ge
geven tot het afleggen van het examen, ter ver
krijging der akte van bekwaamheid, bedoeld in arti
kel 56, onder a, der wet tot regeling van bet lager
onderwys, zooals die is gewyzigd bij de wet van
8 December 1889, en dat dit examen zal aanvangen
op 5 April e. k.2. dat in 1893 eenmaal gelegen
heid zal worden gegeven tot bet afleggen van examen,
ter verkryging der akte van bekwaamheid, bedoeld
in art. 65 bis der voorschreven wet, voor buis- en
schoolonderwijs in bet vak vermeld onder j. in art.
2 der wet (de vrije en orde-oefeningen der gym
nastiek), en dat dit examen zal aanvangen op een
nader te bepalen dag in de maand October.
Het tijdstip, waarop en de autoriteit by wie zij,
die zich aan deze examens wenscben te onderwerpen,
zich daartoe zullen behooren aan te melden, zullen
nader worden bökend gemaakt.
Rechtszaken.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Heden zyn veroordeeldJ. J. K., 60 j., te
Koiijnsplaat,* wegens strooperij tot 1 of 1 dag
A. R., 30 j., huisvr. van M. M., te Wolfertsdyk,
wegens mishandeling tot f 5 of 5 dagen J. J.,
33 j., te Hansweerd, wegens buis vredebreuk tot 7
dagen gev.straf.
Vrijgesproken werd: M. P. v. H., 30 j., te Goes,
beklaagd van bet doen een er valsebe aangifte.
De rechtbank te Heerenveen beeft K. Nyland,
van Haulerwijk, veroordeeld tot een maand gevan
genisstraf, wegens beleediging van de Koningin.
(Hij bad iu een openbare vergadering de Koningin
een »smoarig fanike" genoemd.)
Algemeen Overzicht.
Woensdag hield de Ryksdag-commissie voor de
verdere voorloopige beraadslaging over bet leger-
y*etsontwerp in BiuHschland eene vergadering,
waarin de rijkskanselier Caprivi eene rede van twee
uren beeft gehouden, die heel wat sensatie verwekt.
Hij begon met de verklaring, dat de regeering bet
hoogste gewicht aan bet aannemen der wet hecht.
Eene vernieuwing van bet drievoudig verbond' in
de toekomst is wel zeer wenscbelijk maar toch niet
volkomen zeker, omdat in Italië vele stemmen daar
tegen opgaan. In Frankrijk bestaat groote gisting
en wanneer eene krachtige figuur zich daar als dic
tator opwerpt, beeft deze alle kans van slagen. Voor
Duitscbland is de republikeinscbe regeeringsvorm in
Frankrijk bet meest gewenscht, omdat de republiek
het meest tot vrede overhelt, terwijl een dictator
oorlog in zyn schild zou voeren. Rusland beeft eene
historische begeerte naar Konstantinopel, maar al
vorens den Balkan over te trekken, zou bet rekening
te houden hebben met Oostenryk en ook met Duitscb
land. »De weg naar Konstantinopel ligt niet meer
door Weenen, maar door de Branienbu-gerpoort
van Berlijn". Personen, die bet weten kunnen ver
halen van eene geschreven overeenkomst tusscben
Rusland en Frankryk. Daarbij komt nog Dene
marken, welks koning Duitscbland wel vriendschap
pelijk gezind is, maar waarvan het Hof door familie
banden aan verscheidene invloedryke boven van
Europa is verbonden, en al is d9 Duitscbe vloot
opgewassen tegen de Russische, er kunnen zich op
een bepaald oogenblik ook Franscbe schepen in de
Oostzee vertoonen.
Vervolgens zette d3 kanselier uiteen, dat Duitsch.-