1892 N°. 147.
Dinsdag 13 'December.
79ste jaargang.
SCHEEPVA A R T.
De lijst van inkwartiering,
Belasting op de Honden
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bij allo Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen oiu en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Kfix; ending van advertentiën vóór 8 uren op den dag; der uitgave.
Sas van Goes.
Gedurende den termijn, noodig voor liet op profiel brengen
vaa de buitenhaven en wel tot nadaro bekendmaking, is het
VERB® EST,
zonder vergunning van den Sas-^eu Buitenliaveumeester, de
nieuwe haven van het Sas van Goes in- of uit te varen.
Goes, den 10 December 1892.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
aanduidende de inwoners, die voor liet verleenen van inkwar
tiering en ondrrhoud in aanmerking komen en de mate, waarin
ieder hunner geacht wordt daariu te kunnen voorzien, is, her
zien vastgesteld, eu zal gedurende veertien dagen (13 tot 27
December 1892) tar Secretarie vooreen ieder ter iuzage liggen,
terwijl een exemplaar daarvan is aangeplakt.
Goes, den 10 DeremW 1892.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
II A R T M A N.
Het tweede suppletoir-kohier voor 1892 van de
is door den Raad in zijne vergadering van den 9 December jl.
vastgesteld en zal na de uitreiking van het aanslagbiljet ge
durende eene maand ter inzage liggen, gedurende welken tijd
de aangeslageuen hnune bezwaren op ongezegeld papier bij den
Raad kunnen indienen.
Goes, den 10 December 1892.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
HAETMA N.
De pijl van den Parth
Blijkens het in dit no. voorkomende verslag van
de Vrijdagavond gehouden raadszitting is op voor
stel van dhr. Hildernisse besloten de invoering der
vrije en ordeoefeningen der gymnastiek aan te hou
den, kennelijk met bet doel om dat vak niet in te
voeren, zoolang de verplichting daartoe van regee-
ringswege uitgesteld wordt.
Het is van algemeene bekendheid, dat dhr. Hil
dernisse binnenkort de gemeente gaat verlaten en
tevens, dat hij gedurende eene reeks van jaren de
gemeente op velerlei gebied groote diensten heeft
bewezen. Daarom betreuren wij het voor hem, dat
een zijner laatste daden als openbaar persoon het
initiatief tot bovengenoemd besluit is geweest.
Dat werkelijk de Kamers het voorstel van den
Minister om de verplichting tot invoering van het
vak tot 1895 uit te stellen, zullen aannemen, schijnt
vrij wel zeker en daarom komt ook ons de door
dhr. Ramondt opgeworpen exceptie niet overwegend
voor. Al heeft zijne vrees, dat de wijzigingswet niet
vóór Januari in het Staatsblad zal staan, goeden
grond, vooral nu de Eerste Kamer eerst den 27en
bijeenkomt en dan zeker van de begrootingen aller
eerst werk zal moeten maken, toch gelooven wjj, dat
ook voor de niet om ontheffing gevraagd hebbende
gemeenten het rijkssubsidie geen gevaar loopt, ook
al zouden die gemeenten, hangende het wetsvoorstel,
niet met de invoering op 1 Januari a. s. aanvangen.
Maar bet besluit van onzen Raad achten wij niet
gelukkig
lo. omdat in het voorstel van den Minister slechts
van uitstel, niet van afstel sprake is en dus
ook de zaak voor onze gemeente slechts eene quaestie
van verdaging is, die vooral nu weinig zin heeft, nu
alles was voorbereid, de regeling door den districts
schoolopziener is goedgekeurd, en de leermiddelen
aangeschaft zijn om te beginnen
2o. omdat eene groot© teleurstelling berokkend
wordt aan de jonge onderwijzers in onze gemeente,
die de akte behaald hebben en voor het vak reeds
waren aangewezen, en voor wie de belooning daar
voor een aardige bijslag zou geweest zijn op buu
traktement
3o. omdat na deze ondervinding het vertrouwen
in den verderen loop dezer zaak bij de onderwijzers
moet verloren gaaneen prikkel om hier te blijven,
terwijl elders hooger traktement is te krijgen, is
weggenomenen dus mutatiën te wachten zijn,
die, bij het gebrek aan personeel, aanleiding kunnen
geven, dat eerlang tot eene algemeene traktements-
verhooging moet worden overgegaan, die de gemeente
blijvend meer zal kosten dan nu tijdelijk wordt uit
gespaard, terwijl de vrije en ordeoefeningen toch
moeten komen. Bjj de jongste vacature was er slechts
één sollicitant.
Ook om het vak zelf komt ons het besluit onge-
wenscht voor. Zg die meenen, dat men evengoed
b.v. met sneeuwballen gooien kan, geven eenvoudig
bewijs, dat ze omtrent de vrije en ordeoefeningen
totaal onwetend zijn.
Reeds de minister Mackay, die dit vak bij zijne
wet op het lager onderwijs van 1889 heeft ingevoerd,
prees ze aan als strekkende tot lichamelijke ont
wikkeling der natie. En ieder, die ooit eene les
in dit vak heeft bijgewoond, moet den indruk ont- j
vangen, dat zij zeer bevorderlijk zijn aan eene goede j
houding, Hinken gang en aan vlugheid van beweging j
wat het lichamelijke betreft, aan zucht tot regel
maat en orde, die den geest ten goede komt en
waardoor het vak groote paedagogische waarde beeft.
Daarom achten wij het besluit noch in bet belang
der gemeente, noch in dat der onderwijzers, noch
in dat der jeugd en betreuren wij het, dat de naam
van dhr. Hildernisse, die jarenlang zooveel in het
belang van het onderwijs en van de jeugd deed, aan
dat besluit, dat door hem en onze 6 antirevolutio
naire raadsleden werd genomen, zal verbonden blijven.
De omstandigheid, dat de heer Hildernisse zijn
voorstel deed bij eene verkeerde verordening, zal
zeker wel in eene latere raadsvergadering in 't reine
worden gebracht. De wijziging in de verordening
toch, waarbij vak j daarin gebracht wordt, is met
alg. st. goedgekeurd, maar de wijziging in de ver
ordening, waarbij de traktementen geregeld worden,
is op voorstel van dhr. H. aangehouden. Feitelijk is
dus het onderwijs in vak j ingevoerd zonder
betaling.
Het bestuur van den Christel ij ken
Volksbond zal in den loop dezer week de bil
jetten komen ophalen, die de vorige week bij de
ingezetenen zijn bezorgd, met de uitnoodiging door
inteekening voor eene contributie of gift van hunne
belangstelling in deze voor Goes nieuwe vereeniging
te doen blijken. Ha wat op de beide vergaderingen,
waarin die vereeniging werd gesticht, is gesproken
omtrent de wenschelijkheid van een dergelijken bond,
na de verslagen, die daaromtrent in de locale
pers hebben gestaan, behoeven we zeker over het
streven en het nut van den bond en van de daaraan
verbonden vereeniging tot werkverschaffing niet uit
te weiden. Het lot to verzachten van die armen, die
wel werken willen maar geen werk hebben, te heipen
om hen door eerlijken arbeid voedsel voor den disck
een turfje voor den haard te doen verdienen is
zeker een streven dat door alle weidenkenden gaarne
zal gesteund wordento meer, wanneer daarmede
gepaard gaat de fnuiking van de bedelarij, waarvan
niet altijd de besten het meest profiteeren, en dat
in elk geval vernederend is voor den eerlijken arme,
d. w. z. voor hem, die, alleen gedrongen door het
lijden van vrouw en kroost, zijn toevlucht neemt
tot het vragen van een bete broods, vaak in bet
stille avonduur uit schaamte voor de vernedering,
die hij zichzelf moet opleggen.
We bopen daarom, dat het bestuur van den Volks
bond niet tevergeefs een beroep zal doen op de mede
werking en den steun der ingezetenen. De hulp in
dezen verstrekt kan ten goede komen, niet slechts
aan den werkman, maar ook aan andere instellingen
van liefdadigheid, bij wie allicht minder zal behoeven
te worden aangeklopt.
Bovendien zal a. s. Maandag vanwege de werkver
schaffing een wagen rondrijden, waarop men alles
kan werpen wat in bet huishouden als onbruikbaar
is ter zijde gelegd. Men aarzele niet de meest on
bruikbare voorwerpen daaronder te rekenende
werkverschaffing kan alles, zelfs het meest waarde-
looze, misschien nog gebruiken. Mogen derhalve ook
op die wijze de gaven mildelijk vloeien
We kunnen hieraan nog toevoegen, dat'eene bier
ter stede loopend gerucht als zouden de gelden, aan
den Christelijken Volksbond gegeven, naar's-Graven-
hage worden opgezonden eiken grond mist. Alle
gelden van den Bond worden tot den laatsten cent in
Goes besteed om aan Goescbe werkloozen werk te
verschaffen. Trouwens, de geheele organisatie van
den Bond, waarvan iedere af deeling geheel zelfstandig
optreedt en werkt, sluit elke gedachte aan financiëele
verplichting tegenover een hoofdbestuur of andere
van zelf uit.
in de stad gemakkelijk te kunnen loopen zonder
gevaar om uitteglijden of om door de smeltende
sneeuw te moeten waden. Dit doel nu wordt zeke.i
niet bereikt, wanneer zooals Zaterdag voor slechts
enkele woningen de sneeuw wordt verwijderd, om
dat de noodzakelijke samenwerking van de ingeze
tenen in dezen voorsbands wordt gemist.
We hadden dan ook gedacht, dat Werkverschaf
fing" op andere wijze zou zijn te werk gegaan. We
meenden nl., -i- misschien nog onder den indruk
van de rede van den heer Huurman, die pleitte
voor krachtig optreden ook zonder fondsen, vertrou
wende, dat de noodige gelden wel zouden komen
dat alle arbeiders van de werkverschaffing, die daartoe
in aanmerking konden komen, r«9ds Vrijdagmiddag,
zoodra bet ophield met sneeuwen, over de geheele
stad zouden zijn verdeeld om met bezem, schop en
kruiwagen gewapend de toen nog losliggende sneeuw
met den meesten spoed op te ruimen. Men bad dan
Zaterdag geen gladde, en gisteren geene morsige
straten gehad, een gemak, dat elk ingezetene ten
goede komt. Wanneer men op die wijze ook het
voor het publiek practische nut der werkverschaffing
had leeren kennen en waardeeren, bad het bestuur
met te meer vertrouwen aan de ingezetenen om
geldelijken steun kunnen vragen, en het busje voor
de vrijwillige giften zou, gelooven we, nergens zijn
geweigerd, of zelfs teruggegeven zonder verrijkt te
zijn met een gift, overeenkomstig de draagkracht
van hem of haar, wie het werd aangeboden.
Zou het niet mogelijk zijn, wanneer weder eens
de sneeuw onze straten bedekt, op de door ons aan
gegeven wijze een proef te nemen
H. M. de Koningin-Regentes heeft
aan bet hoofdbestuur van de vereeniging Moed, Be
leid en Trouw, welke aan de ridders van de Militaire
Willemsorde beneden den rang van officier, die op
bun ouden dag steun noodig hebben, het leven ge
makkelijk poogt te maken, een extragift van f1000
doen toekomen.
Een wetsontwerp tot regeling van den dienst
bij de militie is aan den Raad van State toe-
Sneeuwopruiming.
De Christelijke volksbond heeft Vrijdag in de
bladen bekend gemaakt, dat zij, die de sneeuw voor
hunne woningen wilden laten opruimen, zich bij een
der leden van het bestuur konden aanmelden. Het
gevolg daarvan is geweest, dat voor enkele wonin
gen Zaterdag de sneeuw was verdwenen. We ge
looven echter, dat deze eerste proeve van het nut
der vereeniging tot werkverschaffing noch aan het
bestuur, noch aan de ingezetenen, die d© sneeuw
lieten opruimen, heeft voldaan. Wat toch is het
doel waarmede het laatste geschiedt Niet in de
eerste plaats, dunkt ons, om voor de eigen woning
een schoon plekje te hebben, maar wel om overal
GOES, 12 December 1892.
De heer J. J. Verniet van 's-Heer Arends-
kerke is te Leiden bevorderd tot apotheker.
De Kamer van koophandel en fabrieken te
Ter-Neuzen heeft besloten, op verzoek van de Ka
mer van koophandel te Middelburg, adkscsie te ver
leenen aan haar adres aan do regeering betreffende
het doen bouwen van nieuwe schepen
aan onze rijkswerven.
In zijn antwoord op het voorloopig verslag
der Tweede Kamer omtrent het wetsontwerp tot
wijziging van art. 6, le lid der wet op het lager
onderwijs (V r ij e en ordeoefeningen), zegt
de Minister dat geen zekerheid bestaat dat de be
staande moeilijkbeden op 1 Januari 1895 zullen zijn
opgehelderd, doch hij meent veilig te mogen onder
stellen dat zij zich niet in dezelfde mate zullen doen
gevoelen als thans.
Door de verlenging van den termijn kan tevens
opnieuw worden overwogen hoe 't best aan de be
zwaren is tegemoet te komen, terwijl na 1 Januari
1895 weer een tijdvak van 6 jaren volgt, gedurende
hetwelk telkens voor 2 jaren ontheffing kan worden
verleend aan de scholen, waarvoor dat dan nog
noodig blijkt.
Dat afzonderlijke lokalen voor de oefeningen noo
dig zullen zijn, kan de Minister niet toegeven
nadere overweging dezer zaak is noodig, maar de
Minister meent dat de vrije en ordeoefeningen de
onderwijskosten, ook voor zooveel de lokalen be
treft, zoo min mogeljjk moeten opvoeren.
Voor zoover bekend, hebben thans in 't geheel
de aanteekening verworven 4683 mannen en 1114
vrouwen.
In geen geval acht de Minister de tijd daar voor
een meer ingrijpende wetswijziging ten aanzien der
vrije en ordeoefeningen.
Ten gevolg© van het overlijden van den heer
mr. H. D. Levyssohn Norman zal eene
zing van een lid der Tweede Kamer moeten
plaats hebben in het hoofdkiesdistrict Rotterdam.
Zij is bepaald op Dinsdag 3 Januari e. k de her
stemming, is die noodig, op Dinsdag 17 Januari.
Blijkens bericht van den consul-generaal te
Hamburg is de invoer uit Nederland in het
Hamburgscbe staatsgebied van rundvee, scha
pen, geiten en varkens tot nader order
verboden.
In Maart of April e. k. zal een vergelijkend
onderzoek plaats vinden van adspiranten voor de be
trekking van surnumerair der po8.tergen,
waarvoor 25 plaatsen ter vervulling worden open
gesteld. Nadere bijzonderheden bevat de St.-Ct. van
12 -
De Eerste Kamer heeft Zaterdag aange
nomen de Wet op het Nederlanderschapde wij
ziging der Artsenijwet; de overeenkomst met de
gemeente Zutfenden verkoop van grond te Vlis-
singende internationale overeenkomst van den
industriëelen eigendom.
De Minister van Oorlog verklaart iu
zijn antwoord op het Kamerverslag over zijn
begrooting, dat bij niet voldoen kan aan den
wensch der commissie van rapporteurs om al de
verhoogingen uit zijn begrooting weg te nemen, daar
hij er niet in kan toestemmen om daaraan bet
karakter eener Credietwet te geven, zoodat maat
regelen, die in het belang van de levende strijdkrachten
of van de doode weermiddelen noodig en die al
dadelijk uitvoerbaar zijn, voor onbepaalden tijd zouden
moeten worden verschoven.
Naar men zegt kreeg Daniël De Lange
een aanbieding om met zijn koor in bet volgend
jaar naar Chicago te komen, maar heeft hij die af
gewezen. Ook zou hem een voorstel door een im
presario zijn gedaan voor een tournee van 3 maanden,
tegen een vergoeding van f 90,000.
In Januari zal het koor te Luik optreden.
Vod
Men schrijft uit het district V e c h e 1 het
navolgende aan het Centrum als een curieus staaltje
van de vrijheid der verkiezingen, al
thans in dat district:
In eene der voornaamste gemeenten, wier naam
ik voorshands nog wel zwijgen wil, gaat het aldus toe
Bij het stembureau zit de secretarisdeze vult
alle briefjes in. Want het is hier een gebruik, dat
iedereen zijn briefje op het bureau laat invullen, of
liever gezegd, men ruilt bet blauwe biljet in tegen
een, waarop de candidaat der kiesvereeniging staat
en welke briefjes, ditmaal ingevuld met den naam
Van Vlijmen, bij de stembus op tafel lagen.
Vandaar dat die secretaris reeds in de herberg
heeft gezegd, dat alle briefjes, welke ingevuld mede
gebracht. waren en alzoo niet waren ingevuld of
omgeruild ten raadkuize, op jhr. De la Court waren
uitgebracht.
Zoo doende zijn aldaar verschillende personen bang
en durven zij niet tegen dien secretaris optreden.
Zoo iets gebeurt in tegenwoordigheid van het
hoofd der gemeente en van twee leden van den Raad.
Voor het Fonds tot ondersteuning
der weduwen en weezen van vrijwillig die
nende militairen beneden den rang van officier" is
ontvangen een bedrag van ƒ1750, waarvan ƒ1000
namens H. M. de Koningin en 750 namens H. M.
de Koningin-Regentes.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Beroepen bij de Luth. gem. te Haarlem ds.
J. A. Helper Sesbrugger, te Zierikseebij de
Geref. kerk te Serooskerke (W.) ds. D. C. P. Slug ter,
te Vianen.
Ellewoudsdijk. Bij de Ned. Herv. kerk zijn
herkozen tot notabelen dhrn. Jac. Smallegange en
P. Stouten.
's-BIeer Areitdskerke. Het kiescollege alhier
heeft tot ouderling gekozen dbr. C. Qtte en tot
diaken herkozen dhr. Jacob Smit.
Blijkens het thans verschenen Jaarboekje voor
de Gereformeerde kerken in Nederland voor 1893
bedtaagt het aantal predikanten bij die kerk 442
emeriti-predikanten 25.
Het aantal vacante gemeenten bedraagt 256in
Groningen zijn de minste vacatures, in Zuid-Holland
de meeste.
Het aantal Geref. gemeentescholen bedraagt 123,
waarvan 39 worden gesubsidiëerd door de Vereeni
ging voor Geref. schoolonderwijs.
De tbeol. school te Kampen telt 126 studenten,
59 theologische en 67 propaedeutische. Aan deze
school zijn verbonden 5 professoren en 3 leeraren.
Aan de Vrije Universiteit te Amsterdam bedraagt
het aantal ingeschreven studenten voor den cursus
1891/92: voor de faculteit der godgeleerdheid 69,
godgeleerdheid en rechtsgeleerdheid 10, godgeleerd
heid en letteren 2, rechtsgeleerdheid 7 en letteren
9in het geheel 97 studenten met 8 hoogleeraren.
H. M. de Koningin heeft ten bate van het
huis ten dienste der Synode der Ned. Herv. kerk,
te 's-Gravenhage aangekocht, geschonken 600 eu
H. M. da Koningin-Regentes f 400.