worden beantwoord. Laten we in eenige nummers van dit blad nagaan, welk plan men daaromtrent beeft ontworpen. We zullen dan achtereenvolgens gelegenheid hebben te spreken over de wording van het plan, over den tegenwoordigen toestand der Zuiderzee, over den tijd, de wijze en de kosten der uitvoeriig, over de voor- en nadeelen ervan, en eindelijk zullen we een blik slaan op de gevolgen uit een oeconomisch en sociaal oogpunt beschouwd. Reeds een halve eeuw geleden werd het plan ge opperd de Zuiderzee in land te herscheppen. Het ontbrak ook toen niet aan mannen, die belangstel ling in en instemming met de zaak toonden, maar evenmin aan bestrijders. Sommigen gingen zoo ver, dat ze zelfs ook de Wadden en de Lauwerzee wilden droogmaken, anderen daarentegen stelden voor alleen het zuidelijk deel der Zuiderzee in land te veran deren. De een wilde, dat de Staat dit werk voor zijn rekening zou nemen, de ander verlangde het uitgevoerd te zien door bijzondere personen of door een maatschappij. In April 1877 werd in de Kamer een wetsontwerp ingediend tot gedeeltelijke droogmaking, doch ten gevolge van het optreden van een nieuw ministerie werd het in November d. a. v. weder ingetrokken. In 1884 en 1885 deed de heer A. Buma, lid der 2e Kamer, pogingen om van Staatswege te doen onderzoeken of het droogmaken der Zuiderzee wen- schelijk en uitvoerbaar was, doch bezwaren van allerlei aard beletten, dat zijn pogen met eeoigen goeden uitslag werd bekroond. Hij liet het daarbij echter niet, maar trachtte buiten de Kamer belangstelling en medewerking voor zijn plannen te vinden. Het gevolg daarvan was, dat in Januari 1886 te Amsterdam een zeer druk bezochte vergadering werd gehouden, tengevolge waarvan is opgericht de Zui derzee-Vereeniging", die in Augustus 1886 op hare statuten de Koninklijke goedkeuring verkreeg. Wat deze vereeniging beoogt blijkt uit art. 2 dier statuten, hetwelk luidt: »Het doen instellen van een volledig en grondig onderzoek of, en zoo ja, naar do wijze waarop en de middelen waardoor, een afsluiting van de geheele Zuiderzee, de Wadden en de Lauwerzee wenschelijk en uitvoerbaar is." Dit onderzoek is thans voltooid. Hoeveel metingen, boringen, peilingen en berekeningen daartoe noodig geweest zijn, is voor een niet deskundige onbegrij pelijk. Genoeg zij het te weteen, dat de Commissie van onderzoek met hare taak gereed is en een plan heeft gevormd, waarvan de beschrijving kier volgt Werpen we eerst een blik op den tegenwoordigen toestand der Zuiderzee. Hoe groot die wel is, weten allen, die met de aardrijkskunde van ons land eenigs- zins bekend zijn. Hare diepte is in verhouding tot hare oppervlakte gering. Dit bevordert zeer de mogelijkheid tot het leggen van dijken. Trekt men een lijn van Enkhuizen naar Kampen, dan sluit men daarmede een gedeelte der Zuiderzee af, waarvan de diepte slechts 3,5 M. is. Boven die lijn wisselt de diepte af van 5 tot 36 M. Vooral de overgebleven geulen van den ouden Vlie- stroom en de zeegaten van Texel zijn diep in het noordelijk deel der Zuiderzee daarentegen vallen de wad- of waaidgronden bij gewoon laag water droog. Het verschil tusschen eb en vloed beneden genoemde lijn is zoo klein, dat bij voorbeeld bij de Lemmer het water als het ware een vasten stand heeft, het verschil bedraagt daar slechts 10 cM.bij Elburg 25 cM., bij Medemblik 60 cM.terwijl bij den Helder het grootste verschil is op te merken, nl. 1,25 M. Dat het water niet altijd op die hoogte staat, blijkt genoegzaam bij stormweervooral bij de meest voorkomende Z.W., W. en N.W. stormen staat bet water aan de Geldersche, Overijselscke en zuidelijke Friesche kusten soms 4 a 5 M. hooger dan aan de Noord-Hollandsehe. De vraag, die bij het vormen van het plan tot droogmaking der Zuiderzee het eerst en het meest op den voorgrond trad, is zal de bodem vruchtbaar land opleveren Het onderzoek daaromtrent heeft bewezen, dat het zuidelijk deel grootendeels uit klei grond bestaat, het noordelijk deel daarentegen hoofd zakelijk uit zand. De fijne kleideeltjes worden daar door de sterke strooming gedurig naar zee gevoerd. De meerdere diepte en de onvruchtbare bodem maken dus dit gedeelte tbt indijking ongeschikt. Op welke wijze zal nu aan het plan uitvoering worden gegeven Allereerst wil men een groot ge deelte der Zuiderzee afsluiten door een dijk te leggen van Ewijksluis (een dorpje aan de noordelijke kust van Noord-Holland) over Wieringen naar Piaam, een dorp aan de Friesche kust, ten zuiden van Makkum. Deze dijk zou een lengte verkrijgen van 30.000 M. of ongeveer ö1/^ uur gaans. Daarbinnen zouden vier polders worden ingedijkt. De eerste wordt afgesloten door een dijk, gelegd van de ooste lijke punt van Wieringen naar Medemblik de tweede door een dijk van Medemblik naar het midden der Zuiderzee en van daar bijna rechthoekig naar Uitdam (dicht bij Monnikendam)de derde door een dijk van Muiden naar den mond van den Ysel en de vierde van Lemmer over Urk naar den mond van het Zwolsche diep. Daarna zal er nog een groot gedeelte van de Zuiderzee overblijven, dat men Yselmeer wil noemen, en waarin uitkomen de Ysel, het Zwolsche diep, met de Overijselsche Vecht, de Vecht, de Eem, het Noordzeekanaal en wat daarin uitloost. Het water uit al deze rivieren wordt naar de Noordzee gevoerd door 24 sluizen, die te zamen een wijdte hebben van 300 M. en gelegen zijn op Wieringen. Door het indijken der vier genoemde polders zullen de scheepvaart en de waterloozing van som mige plaatsen worden belemmerdvoor anderen geheel opgeheven. Daarin zal worden voorzien door het graven van een aantal kanalen. Zoo zal Elburg zijn scheepvaart blijven behouden door een kanaal, dat naar den Ysel mond zal gelegd worden. Harderwijk krijgt verbinding met de Eem, (die verlengd zal worden tot Muiden. De Tjonger en de Linde, twee rivieren in Friesland, zullen hun overtollig water kunnen ledigen in een kanaal dat loopen zal van Kuinre naar Lemmer. Is eenmaal de afsluitdijk gelegd, dan wordt daar over een spoorlijn gebracht, die de correspondentie tusschen de Noordelijke provinciën van ons land heel wat zal bespoedigen. Wordt vervolgd.) Gemengde Berichten. Kattendljke. Als eene bijzonderheid kan ge meld worden, dat bij den heer Joh. Staal,.landbou wer alhier, een varken werd geslacht, dat in het bezit is geweest van 3 nieren waarvan 2 op de ge wone plaats en éen op een aanmerkelijken afstand daarvan werd gevonden. Een leelijhe vergissingOp den Leidschenweg te Utrecht, werd Zaterdagavond een boer, die merk baar te veel vergunning had gebruikt, door een hem te gemoet komend persoon tegen het lijf geloopen, tengevolge waarvan een met wortelen gevulde mand hem van den schouder gleed en de inhoud op de straat terecht kwam. Hierover in woede ontstoken, wilde hij zijn aan valler, zooals hij dezen noemde, te lijf, doch dezen, die inmiddels zijn weg had vervolgd althans niet meer te vinden was, niet me8r ziende, besloot hij hem te gaan opzoeken. Ongelukkig verliet juist op dat oogenblik de 20- jarige schippersknecht H. B. zijn aan den wal aldaar gemeerd liggend schip, die door den boer voor den dader aangezien wordende, door dezen onverwacht werd aangegrepen en in het aangezicht geslagen. Hoewel op een dergelijken aanval niet voorbereid, verdedigde B. zich toch dapper, totdat de boer op eens zijn mes te voorschijn haalde en hem daarmede een diepe snede aan den hals toebracht. Hevig bloedende had B. nog de kracht om zich naar het politiebureau te begeven, waar hij echter ineen zakte. Na verbonden te zijn werd hij op zijn verzoek weder aan boord gebracht, terwijl tegen den dader J. R. genaamd, een vervolging is ingesteld. Een heer wilde te 's-Gravenhage de laatste stoomtram naar zijn woning halen, en liep haastig voort, toen eensklaps een jongen met kracht tegen hem opliep tegelijker tijd hoort de heer wat vallen. Meer aan den tram dan aan dit ongevalletje den kende, spoedt de man zich voort, maar jawel, de jongen grijpt hem bij de jas en jammert »dat mijn heer zijn mooien doorrooker gebroken heeft." De knaap wil schadevergoeding. De man, die haast had, vond dezen eisch wat kras, doch de jongen jam merde maar door en weldra was de man omringd door een hoop volk, waaruit eenige mannen op dreigenden toon den eisch van den jongen onder steunden. De heer gaf, om van alles af te wezen, een dubbeltje en smaakte de voldoening de tram nog te halen, niettegenstaande het oponthoud. In de tram over het voorgevallene nadenkende, ont dekte de man dat hij er niet zoo goedkoop was af gekomen als hij dachtmen had hem namelijk een gouden ring ontstolenen niet zonder grond voor waar, meende hij, dat de gebroken doorrooker voor die zakkenrollerij had dienst gedaan. De politie is met de zaak in kennis gesteld en hoopt den jongen en diens handlangers te vinden. Het D. v. N. verhaalt het volgende »De Groningsche studenten zijn bijna allen lid van de sociëteit »de Harmonie." Zij komen heel dikwijls bg elkander, vooral wanneer er concert ge weest is. »Eens in het jaar zijn de studenten geheel baas in de »soos", 't is bij de intrede van de ontgroen den in »de Harmonie." Dan luistert niemand in de groote zaal meer naar de muziek en ieder let op de jongelui, die vaak door hunne brooddronkenheid het publiek ergeren. Zooveel kabaal als er echter jongstleden Zondag was in de sociëteit, zagen zelfs de oudste leden nooit. In grooten getale waren de novitii opgeko men en zp maakten al spoedig zoo'n misbaar, dat de muziek zweeg en een der bestuurderen de politie ging halen. »De heeren en dames klommen op de stoelen om beter te zien. Een onbeschrijfelijke verwarring ontstond, toen de politie een charge kwam maken in de zaal. De meeste leden met hun dames ver borgen zich achter barricades van tafelsmama's vielen flauw, dochters gilden, en de pasontgroenden bestreden verwoed de mannen der publieke veilig heid zp wierpen de politiedienaren met stoelen, flesschen en glazen. Tafels en stukken hout, van de meubels losgerukt, vlogen door de lucht en de politie moest wpken. Een verwoede aanval volgde. Een der bestuurders, die zich er tusschen waagde werd op den grond geworpen en eon clubje studenten danste er zingende omheen. Eindelpk gelukte het den agenten de rust te herstellen. In aller haast verlieten de oudere leden de zaal en de studenten moesten spoedig volgen. De belhamels werden ge arresteerd." Dat het in Amsterdam gevaarlpk kan zijn 's avonds laat in stille buurten te loopen, ondervond een jongmensch, die 's avonds laat zijn verloofde op de Ceintuurbaan had tehuis gebracht. Naar zpn woning terugkeerende, werd hij aangehouden door een paar kerels, die geld eischten. De aangesprokene was niet vanzins het te geven. Dan zou men geweld gebruiken. Daarmee nam de bedreigde óók vrede. Hp, geen onbekwaam beoefenaar van de schermkunst, hief zjjn stok op, en ranselde daarmeö zoo geducht zpn aan vallers af, dat zp het op een loopen zetten en ver- moedelpk zich wel twee maal zullen bedenken voor zp weer een met een stok gewapend man aanvallen. Bp minnelpke schikking werden dezer dagen, voor rekening van het hoofd eener openbare school in de residentie, de catapullen, die de scholieren bp zich haddenonteigend, onder voorwaarde echter, dat de knapen voortaan dat schiettuig niet meer mede zouden brengen, daar in dat geval onteigening zonder waardeverklaring zou geschieden. Of de knapen die eerbiediging van hef- eigendomsrecht zullen weten te waardeeren, is minstens twijfelachtig, zegt het Vad. In het 'koninklpk paleis te 's-Gravenhage ont stond Maandagavond een nog al hevige schoorsteen brand in 't lokaal tot verwarming van het badwater. Het vuur werd spoedig door de brandweer gebluscht. Te Zeist heeft een beschonken bedelaar, die door de politie naar het arrestantenlokaal was over gebracht, moedwillig het ligstroo aldaar in brand gestoken. Op zpn angstgeschreeuw werd de deur losgeruktgeheel bewusteloos en over het geheele lichaam met brandwonden bedekt, werd de onge lukkige uit het lokaal gehaald. Hp is naar het zie kenhuis te Utrecht vervoerd, alwaar hp spoedig daarna overleed. Te Oudenbosch is Zaterdagavond 10 uren aan boord van een der vele schepen, die in de haven liggen om pulp te laden, een uitslaande brand ont staan. De schipper was naar Werkendam en de knecht voor een wple van boord. Dank zp de hulp van nabpliggende schippers gelukte het spoedig den brand te blusschen. De aangerichte schade beloopt vier honderd gulden. Te Zaamslag ontstond Zondagavond omstreeks elf uren brand bij een timmerman, en wel in den timmermanswinkel naast het woonhuis. Om twaal uur stond dat pand in volle vlam. Weldra begon de spuit te werken, maar de winkel was niet meer te reddendie is tot den grond toe afgebrand. Ook het woonhuis is voor een deel uitgebrand. Terwijl Maandagochtend eene vrouw bij St. Jacobi-Parochie haar man bplichtte, die een molen in beweging bracht, gleed zp en viel in de diepe molenwpk. Onder de oogen van haren echtgenoot, die haar niet kon helpen, verdween zp in de diepte en verdronk. Door den heer Louis Regout, lid der Eerste Kamer te Maastricht, is aan de Maastrichtsche bouwvereeniging gratis een terrein aangeboden voor den bouw van 22 arbeiderswoningen. Reeds vroeger werd door genoemden heer aan diezelfde vereeni ging gratis een terrein afgestaan, waarop 11 arbei derswoningen zpn gebouwd. De Hervormde inwoners van Zelhem schijnen geen bijzondere liefhebbers van ter kerke gaan te zpn. Bp een dezer dagen gehouden publieke veiling van onroerende goederen werden tevens verkocht zeven zitplaatsen in de Herv. kerk, die te zamen opbrachten de kapitale som van fl. In verband met de onderzoekingen, ingesteld naar aanleiding van de vermeende diefstallen aan de rijkswerkinrichtingen te Veenhuizen (Dr.), heeft de minister van justitie, met ingang van 1 Decem ber e. k., drie beambten, nl. twee zaalopzieners en een kok, ontslagen. Te Berlpn valt de jaarlpksche verhuizing op 1 Oct. Dit jaar nu zpn er 99.197 gezinnen van de eene naar de andere woning gegaan. Men stelle zich zoo'n verhuisdag voorEr zijn thans te Berlpn nog 28.176 woningen onverhuurd. Vrpdagavond heeft te Londen een reusachtige brand gewoed in een gebouw, eenige honderden vier kante meters groot en zeven verdiepingen hoog, in een der dokken. In korten tijd waren 20 stoomspuiten aan het werkde brand duurde den geheelen nacht voort en het pakhuis, met een waarde van omstreeks drie millioen gulden, is geheel vernield. Zes brand- wachts zpn bijna verstikt door het ontbranden van eenige zakken zwavelzp zpn naar het ziekenhuis overgebracht. The Breakers, de villa van Corn. Yanderbilt, den Amerikaanschen spoorwegkoning te Newport, de badplaats in Rhode Island, is Vrpdagavond totaal afgebrand. Hoewel men nog voor een millioen dollars aan kunstvoorwerpen heeft gered, is de schade toch 300.000 dollars. Een der bruidsgeschenken van Miss Willing uit New-York, bp haar huwelpk met den heer Astor, bestond in een naaimachine, het geschenk van hare grootmoeder. Het samenstel der machine was de gewone inrichting en van de gewone stof, nl.het Singer's slingerend model, maar met rijk zilveren beslag. Het raam was opzettelijk gemaakt van gesmeed ijzer met rijke versieringen en zwaar verguld. De tafel was vervaardigd van eene «uitge zochte plaat schoon geaderd marmer, ingelegd met fraaie steenen en kristallen in den vorm van bloemen met het naamepfer van het jonggehuwde paar, om ringd door een krans van rozen, eveneens in mozaïek. Het kabinet en de draaiers waren van ebbenhout, rpk ingelegd met bloemstukken van zilver, goud, ivoor en paarlemoer. De geheele machine wordt geschat op eene waarde van 7200 gulden. Generaal Booth's werk »In Darkest England and the way out" heeft een winst van 7000 pd. st. opgebracht. Te Werdau in Saksen moest zekere Schmidt wegens misdrpf vervolgd worden, maar de man had zich tijdig uit de voeten gemaakt. Op den 14en dezer werd uit een vpver in den omtrek het lpk vaneen man opgehaald, dien Schmidt's huisvrouw en broeder weenend als den vermiste herkenden. Ondanks hun smart stonden zp niet op hun recht hem te doen begraven, zoodat het lijk aan de ontleedzaal der Leipziger academie werd overgegeven. Maandag jl. kwam een politie-agent tot zpn niet geringe verbazing Schmidt in levenden lpve tegen. Hij sprak hem aan en constateerde dat hp wel degelijk Schmidt voor zich had. De man werd gearresteerd en zpn zaak is opnieuw aanhangig gemaakt. De bedroefde betrekkingen hebben zich dus opmerkelpk erg vergist. Omtrent »een woestpn in een tarweveld her schapen" leest men het volgende in de Cape Argus In het midden van een Australische woestpn, 216 mplen per spoor van Melbourne, is in de laatste 2 jaren de groote en bedrpvige stad Warracknabeal verrezen. Zp is niet door mpnontginning ontstaan, maar door de tarwe, die door den bodem wordt voortgebracht. Deze bodem werd niet lang geleden als een woestpn beschouwd, maar is nu bevonden de gemakkelpkste om te bewerken en de rpkste graanschuur van die graanopleverende kolonie te zpn. De algemeene indruk, dien men krpgt op een rit van 48 mplen door de tarwevelden van de stad Warracknabeal, is, dat de »graanboom" naar alle waarschpnlpkheid van duurzamen aard zal zpn. Er ligt daar o. a. een graankamp, waarvan reeds negen korenoogsten zpn gewonnen, die elk meer oplever den dan de gewone opbrengst van andere akkersin de kolonie Zuid-Australië. Het eene ontzaglpke tarweveld na het andere, beladen met schoone, ge zonde en jonge korenhalmen, ziet men langs het pad, terwpi het geheele land zoo doorweekt is van den regen, dat men op het pad vier paarden voor de buggy" moet spannen om voort te komen door de zee van water en modder, waar de wielen tot aan de naaf inzakken. De oorzaak van den voorspoed en het vruchtbaar maken van dezen grond ligt in de uitstekende be vloeiing. Van den uitloop der wateren van de Wim- mers, wanneer die rivier vol loopt, heeft men partp weten te trekken. De door die afwatering gevormde kreek loopt door de nog kort geleden dorre land streek en zekere energieke ontginner, de heer Las- celles, heeft van die gunstige omstandigheid partp getrokken om deze vroegere woestenp te herscheppen in een tarweveld. Men is nu reeds bezig een spoor weg te bouwen door deze vruchtbare landstreek en men kan zich verzekerd houden dat de lpn goed zal ren dee ren. Vroeger was dit district een wildernis van struik gewas, »Mallee" genaamd, dat moeiiijk is om uit te roeien en dat alleen door branden en rollingen kan geschieden. Thans zpn er reeds vele dorpen en schoone akkers uit de woeste »Mallee" verrezen. Behalve den rpkdom van deze landstreek aan graan, is er ook genoeg veld voor klein en groot vee en het herschapen veld kan, als het voor veeweiden wordt gebruikt, nog tweemaal meer vee dragen. Afloop Aanbestedingen en Verkoopingen. lffelxikenszand. De hofstede van de erven S. Smits, heden alhier ten overstaan van notaris De Ronde Bresser geveild, is toegewezen aan wed. M. Vermue te Heinkenszand, voor 41391,55 in massa. Laatste en telegraphische berichten. 's-Gravenhage. TWEEDE KAMER. De Indi sche begrooting is goedgekeurdde Minister heeft teruggenomen den accpns op lucifers en de verhoo gingen van den accpns op petroleum en zout, ten gevolge van de 6 millioen hoogere koffiaopbrengst. Deze terugtrekking werd sterk door verscheidene sprekers afgekeurd. Aan dhr. Tpdens beloofde de Minister de publi ceering van de Billitonstukken, indien zpne ambt- genooten geen bezwaar hadden. Aangenomen is de overeenkomst met Zutphen en die voor de stoom tram EdeWageningen, zoomede de onteigening voor den aanleg van een afwateringskanaal 's-Her- togenboschDrongelen. 34le Staatsloterij, 2e kl. Trekking van Dinsdag 29 Not. 2e lijst. f 1000: 7143 14425. j> 400 958. 200: 15325 18231. 100 2680 3577 4896 9510 9606 12908 17812. 30: 3614 3687 6748 8204 8246 8289 8356 8370 8376 8474 8476 10980 12205 12245 12246 15992. Trekking van Woensdag 30 Not. 3e lijst. 1500: 12195. 1000 4102. 400 8375. 100: 7970 8206 9870 11148 17077. 30 3575 3582 3615 3625 3630 8187 8207 8210 8228 8237 8271 8291 8312 8327 8379 8493 9802 9811 12204 12215 12218 12234 1224-3 15987 Te houden Aanbestedingen. Datum. Plaats. Voorwerpen. Information. 9 Dec., Middelburg, onderhoud rijksdara, terj), getijmeter te Bath, Rijks-Ingenieurs. 20 Dec. Goes, afbreken en opbouwen schuur, J. H. Hannink. Verkoopingen en Verpachtingen. Datum. Plaats. Voorwerpen. Information 1 Dec Kloetinge, boomen, Mulock Houwer. 2 rf Ierseke, oesters, Hollmann. 3 0 Bruinisse, hoogaars, Timmerman. 6 n Dirksland, verp. oester- en Ontv. der inosselbankeu, Registratie. 7 0 Kar.elle, boomen en kaphout, Gallis Merens. 7 tt Ellewoudsdijk, boomen, V. d Kloes. 7 0 Hoedekenskerke, afbraak, Hollmann. 7 0 Kwadendamme, afbraak, Hollmann. 7 0 Goes, meubels enz., hotel, Pilaar. 8 H Ter Neuzen, Dregmans. 8 0 Wemeldinge, boomen, Gallis Merens. 8 0 Driewegen, afbraak, Hollmann. 9 0 Goes, hoefje en land, Pelle en Lansen Croin. 9 0 Borsele, houtwaren. De Vos. 10 *s Heer Arendskerke, boomen, Gallis Merens. 12 0 Kwadendamme, houtwaren en menbels, Mulock Houwer. 12 0 Oudelaude, boomen, Pilaar. 14 0 Kruiningen, boomen, Gallis Merens. 14 0 Nisse, hofstede, De Ronde Bresser 14 Ni8se, huis en erf, De Ronde Bresser. 15 0 's Graveupolder boomen, P. Overman. 15 m Goes, panden, Bank van Leening. 16 0 '8-Heer Arendskerke, boomen, De Ronde Bresser. 16 0 Heinkenszand, boomen, De Ronde Bresser. 17 0 Wemeldinge, huis en land, Gallis Merens. 23 0 Goes, hofstede en land, Pilaar. 1893. 1 Mrt Baarsdorp, BaarsJorp, inspan, De Ronde Bresser. 2 meubelen, Dei Ronde Bresser.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1892 | | pagina 2