1892 N°. 14.1
Dinsdag 29 November.
79sle jaargang.
Bij dit nommei1 behoort een bijvoegsel.
ÏJk- en Herijk van laten
en Gewichten,
Hel R. C. Parochiaal Armbestour
De MILITIERAAD
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrij dagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Botterdam en verder
bij allo Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Inzending van advertentiën voor 2 uren op den dag der uitgave»
De jaarletter voor den
gedurende het jaar 1892 te bezigen, zal zijn de letter d in den
gewonen schrijfvorm; bij den ijk der gasmeters de KONINK
LIJKE KllOONteiwijl het merk van het kantoor, waar
de eerste stempeling heelt plaats gevondeD, voor Middelburg,
waaronder de gemeente Goes ressorteeit, blijft bepaald op het
cijfer 1%2.
Goes, den 26 November 1892.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. \V. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
zal op Woensdag 30 November a. s. aan de huiz»n van alle
ingezetenen eene ALGEMEENE COLLECTE doen ten behoeve
van de armen, aan zijne zorg toevertrouwd, voor welke collecte
(de eenige die dit armbestuur ia het jaar jjonJt) ruime gilteu
gevrsagd worden, ten einde het genoemd armbestuur in staat
te stellen aan zijne verplichtiug te voldoen.
Goe», den '26 November 1892.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
zal voor deze gemeente zijne eerste zitting houden op MAANDAG
DEN 19 DECEMBER 1892, des morgens te 10 uren, in het
gewone lokaal in de abdij te Middelburg.
Deze zitting is bestemd tot het doen van uitspraak omtrent
de vrijwilligers voor de militie, de lotelingcn, bij art. 55 eu
56 der wet bedoeld, eu alle overige lotelingen.
In 'persoon moet voor den militieraad in zijne eerste zitting
verschijnende vrijwilliger voor de militie, de loteling, die
vrijstelling verlaDgt wegens ziekelijke gesteldheid of gebreken,
of gemis van de gevorderde lengte.
Goes, den 26 November 1892.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
Aan den ontvanger dor directe belastingen zijn op heden uit
gereikt de kohieren no. 3 en 4 voor de belasting op het
PËKSAK K I.
dezer gemeeute, voor het dienstjaar 1892/93, zoodat ieder aan
geslagene, na bekomen kennisgeving, verplicht is zij n verschul
digde binnen den bepaalden tijd te voldoen.
Goes, 28 November 1892
De Burgemeester van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
Verantwoordelijkheid der Kamerleden.
Gelijk wij in ons vorig no. meldden, viel Don
derdag jl. in onze Tweede Kamer een zeer belangrijke
beslissing. Degouvernements-koffiecul-
t u u r in Indië toch, die van den aanvang van het
cultuurstelsel af het bolwerk daarvan was, en waar
door millioenen bij millioenen zoowel aan de schat
kist als aan de inlandscbe bevolking ten goede
kwamen, werd in beginsel ten doode opgeschreven
Wij weten wel, dat deze beslissing niet genomen
is om terstond in werking te treden. Het zal nog
wel eenige jaren duren eer het zoover komt. Ook
zullen wij niet nu reeds in beschouwingen treden
of dit besluit al of niet in het belang van land en
volk zal zijn. Maar waar we op willen wijzen is het
feit, dat zulk eene ingrijpende beslissing genomen
wordt door 35 van de 100 leden der KamerDit
nu achten wij onverantwoordelijk. Niet minder dan
36 leden ontbraken bij de stemming over de motie-
Van Houten, waarbij deze zaak in beginsel beslist
werd.
In bet verslag der zitting lezen wij slechts van
zeer enkele leden, die kennis gegeven hadden ver
hinderd te zijn, waaronder de Zeeuwsche afgevaar
digden mr. Keucheaius wegens ongesteldheid, mr.
Lucasse wegens ambtsbezigheden. De overige Zeeu
wen waren op hun post, en daarvan stemden Van
Kerkwijk voor, Hennequin en Walter tegen de motie.
Maar feit is het, dat lU der leden niet op het
appèl was. Wat blijft er op die wijze over van den
waarborg, dat gewichtige besluiten althans door de
meerderheid van de leden der Kamer worden genomen
Wij weten wel, dat de vergoeding ad ƒ2000, die
de leden der Kamer genieten, niet van dien aard
is, dat men daardoor zijn eigen bezigheden kan laten
loopen. Maar moesten zij, die zich herhaaldelijk om
bezigheden moeien verontschuldigen, dan niet liever
den gewichtigen post van lid der Kamer, waarbij
over het wel en wée van land en volk beslist wordt, aan
anderen overlaten V Toevallige beslissingen zouden
dan zeker niet voorkomen. In ieder geval hadden de
afwezigen ditmaal kunnen berekenen, dat de motie-
Van Houten dien dag aan de orde zou komen. Men
had daarmede in verband eenigszins zijne particuliere
bezigheden kunnen regelen. Waren alle valiede leden
tegenwoordig geweest, dan zou de beslissing wellicht
in gelijken geest zijn uitgevallen. Wellicht ook anders.
Maar de natie, waaronder wij ook de Indische be
volking rekenen, zou althans den indruk hebben
verkregen, dat hare gansche vertegenwoordiging zich
omtrent zulk een gewichtig besluit had uitgespro
ken. Nu blijft dit eene vraag.
GOES, 28 November 1892.
In de Zaterdagmiddag gehouden vergadering
van de vereeniging tot weezenverple-
g i n g voor Zuid- en Noord-Beveland, die, behalve
door het bestuur, door 5 (zegge vijf) van de 220
ledon en corporatiën werd bijgewoond, werd, na
lezing en goedkeuring der notulen van de vorige
vergadering, de rekening over 1891 goedgekeurd en
vastgesteld in ontvang op 3884,22 i/s» in uitgaaf
op 3257, en derhalve met een goed slot van
627,221fa. De begrooting voor 1893 werd vast
gesteld op 1640, met een post voor onvoorziene
uitgaven van 106.
De periodiek aftredende leden mevr. v. d. Bilt
La MottheLa Motthe en de heer Z. D. v. d. Bilt
La Motthe werden als zoodanig herkozen, terwijl in
de vacature mr. L. A. Bybau werd voorzien door
de benoeming van den heer J. Wagtho, burgemeester
van Kats, Kolijnsplaat en Kortgene.
Uit de mededeelingen van het bestuur bleek, dat
één wees was geplaatst bij de stoomvaartmaatschappij
^Nederland", dat een tweede met 1 April a. s. in
eigen onderhoud zal kunnen voorzien als boeren
knecht dat voor een derde niet langer verpleeg-
kosten behoeven te worden betaald, omdat bij zijn
pleegvader genoegzaam behulpzaam kan zijnen
eindelijk, dat twee vrouwelijke weezen als dienst
boden zijn geplaatst.
In de Vrijdagavond gehouden vergadering van
de coöperatieve voorschotvereeniging en spaarbank
alhier is, in plaats van wijlen den heer C. E. Massee,
tot commissaris benoemd dhr. Gust. v. d. Hoek.
Borsele. Onder de gunstigste omstandigheden
van wöer en wind werd Vrijdag middag, in tegen
woordigheid van den Provincialen Waterstaat, alhier
overgegaan tot het zinken van een »stuk",
lang 60 M. en breed 20 M. tot verdediging van den
oever tusschen de peilraaien 10 b en 11 in de nabij
heid van het stoombootveer. Dit buitengewone werk,
dat een groot aantal nieuwsgierigen had gelokt,
werd naar wensch uitgevoerd en gelukte voortreffe
lijk. De zinksteen werd op het stuk gestort uit
drie tjalken en zes hoogaartsen.
Tot ontvanger te Noordwelle is benoemd C.
M. C r e m e r, thans surnumerair te Amsterdam.
Te Leeuwarden is, na een langdurige ongesteld
heid, overleden dr. S. S. Coronel, die sedert tal van
jaren rusteloos werkzaam was, vooral op het gebied
van hygiëne. Vele jaren was hij secretaris en lid
van den geneeskundigen raad voor Friesland en
Groningen.
De heer Coronel, die geruimen tijd te Middelburg
woonachtig was, schreef merkte de M. Ct. op
O. a. Middelburg voorheen en thans handelende over
armverzorging, de ziekten der Calicotivevers en Dt
scarlatina-epidemie in Zeeland 1858.
In de vergadering der Gedeputeerde Staten
van Groningen is behandeld eene reclame in zake
den hoofdelijken omslag van den heer B. L. T ij
d e n s te Nieuw-Beerta. De appellant was in vroe
ger jaren aangeslagen naar een inkomen van f 1800,
tegen welken aanslag hij geen bezwaar had.
Door den Raad van Nieuw-Beerta was hij thans
aangeslagen naar een inkomen van f 2200, welke
verhooging van f 400 geschied was wegens zijn lid
maatschap van de Tweede Kamer. Hier
tegen had hjj wel bezwaar. Hij beweerde, dat die
f 2000, die hij ontving, geheel noodig waren voor
aan het Kamerlidmaatschap verbonden kosten. Dit
becijferde hij aldusreiskosten f 410, logies f 450,
diners en dejeuners f 520, extra reizen, noodzakelijk
om zich van toestanden op de hoogte te stellen, en
personen te spreken f 300, extra kleeding f 200,
1 meerdere kosten van zijn boerderij tengevolge van
zijne afwezigheid, waardoor hij een arbeider meer
moest aanstellen f 400 te zamen f 2280. Hij ont
ving f 2000 schadeloosstelling voor het Kamerlid
maatschap en f 40 reiskostente zamen dus f 2040.
Het lidmaatschap kostte hem dus f240. Verhooging
van den aanslag kwam niet te pas.
Bovendien wees de heer Tijdens er op, dat het
geen de Kamerleden ontvangen een schadeloosstelling
is. De verordening der gemeente zegt in art. 5, dat
de ingezetenen der gemeente zullen worden aange
slagen naar het zuiver inkomen uit ambten, bedie
ningen, bedrijven, enz. Hieronder valt niet hetgeen
spreker als lid der Kamer ontvangt, daar dat lid
maatschap geen ambt of bediening of iets anders
van bet in het artikel genoemde is.
Hieruit blijkt" zegt de Vaderlander»dat men
als lid van de Kamer buitengewoon veel aan voedsel
en kleeding schijnt te behoeven. Immers boven de
som die de heer Tijdens vroeger tot voeding en
kleeding van zijn eigen lichaam noodig had, behoefde
hij sedert hij het lidmaatschap der Kamer aanvaardde
nog voor 520 aan extra dejeuners en diners en
voor f 200 aan extra kleeding. Zoo moet men het
wel verstaan. Indien toch door het uitgeven van die
laatste sommen werkelijk hetgeen hij vroeger voor
voedsel en kleeding uitgaf vrij kwam, zou er toch
bepaald verhooging van inkomen hebben plaats ge
had. En nu iemand voor zooveel vaderlandslievenden
arbeid nog bovendien in de beurs te treffen
Ook de tegenwerping dat de schadeloosstelling
voor het lidmaatschap van de Kamer geen inkomen
uit een ambt of bediening is, zal niemand een uit
vlucht of advocaten-exceptie noemen in den mond
van den man, die de aandeelhouders van de Billiton-
maatschappij voor dieven en schurken uitmaakte.
Immers de heer Tijdens is radicaal. En radicale
menschen zijn voor rechtvaardige heffing met recht
vaardige progressie, zoo krachtig mogelijk. Van den
heer Tijdens bleek dit nog by de behandeling van
Of geldt dit altijd, zoolang het de beurs van een
ander raakt, niet wanneer eigen portemonnaie in
't spel komt
De uitspraak van Gedeputeerden volgt nader.
De Zaterdag te Amsterdam gehouden verga
dering van de Liberale Unie werd bijgewoond
door afgevaardigden van 92 kiesvereenigingen, 17
uit Zeeland.
Uit het jaarverslag bleek dat het getal toegetre
den vereenigingen geklommen is van 63 tot 92 en
het ledental van 8416 tot 12,210, terwijl het aan
tal beschermers tot 1025 is gestegen.
Ter vervulling der vacature van mr. Visser werd
gekozen professor G. A. Van Hamel.
De voorzitter, mr. E. E. Van Raalte, betreurde
dat drie vereenigingen geen afgevaardigden zonden.
Deze vergadering was niet belegd als een soort voor-
parlement, het is integendeel de gewone jaarlijksche
vergadering, door de statuten voorgeschreven.
Door het bestuur werd eene motie voorgesteld
waarin de vergadering instemming betuigt met de
strekking en de slotsom van het preadvies omtrent
de kiesrechtontwerpen en de hoop wordt uitgespro
ken dat de aanhangige wetsontwerpen, in hoofdzaak
ongewijzigd, tot wet verheven mogen worden.
Op de gedane vragen wat bedoeld wordt met in
hoofdzaak antwoordde de voorzitter, dat men daarbij
op bet oog had de voorgestelde bepalingen omtrent
geschiktheid en welstand, welke men niet ongrond
wettig acht, en het couloirstelsel.
Verschillende afgevaardigden voerden het woord,
die allen instemden met het hoofddoel en destrek
king van het ontwerp, doch bezwaren hadden tegen
enkele onderdeelen.
De voorzitter legde namens het bestuur de ver
klaring af geen enkel araendement te zullen over
nemen en de door het bestuur gestelde motie on
veranderd te handhaven, waarop de voorgestelde
amendementen werden ingetrokken.
Nadat nog in het licht was gesteld dat geschikt
heid enkel zou blijken uit de kennis van lezen en
schrijven en de welstand alleen door voorziening in
eigen onderhoud, werd de motie van het bestuur
ongewijzigd goedgekeurd met 87 tegen 2 stemmen.
De heer P. J. Raaijmakers, ambtenaar
bij de rijkstelegraffowien de candidatuur
voor de Tweede Kamer in het district Zeven
bergen is aangeboden, heeft zich teruggetrokken. Op
zijn aanvraag is hem door den Minister van Water
staat te kennen gegeven, dat het beheer van een
telegraafkantoor niet gelijktijdig kan geschieden met
de waarneming van het lidmaatschap der Kamer,
zoodat hem, ingeval hij gekozen werd, gelijk gebruike
lijk is, verlof zou worden gegeven op half trak
tement.
De Roomsch-Katholieke Kiesvereeniging aldaar
heeft thans candidaat gesteld den heer Van der
K u n te 's-Gravenhage.
De liberale kiesvereeniging aldaar heeft besloten
om geen candidaat te stellen.
De Held. Ct. bevat thans een brief van den
heer V. van wien we in ons no. van Zaterdag 19
Nov. melding maakten. Hjj schrijft„Het met mij
gebeurde in Indië heeft zich niet toegedragen zoo
als uw berichtgever verklaart: wel zijn de mij in
den mond gelegde woorden om een duel te weigeren
juist. Met het publiceeren van een onjuiste toedracht
der zaak berokkent gij mij in zedelijken zin groot
nadeel, daar de Minister van Marine mij tijdens een
audiëntie had laten doorschemeren, mij wel te willen
helpen als er eene betrekking open kwam en nu
Z.Exc's sympathie aanmerkelijk bekoeld zal zijn. Zoo
staat voor mij niets anders open dan naar een bur
gerbetrekking te dingen en u zult wel weten, hoe
kolossaal moeilijk 't is, in den tegenwoordigen tijd iets
te krijgen."
De redactie der Held. Ct. deelt, naar aanleiding
hiervan, mede, niet op een los praatje te zijn afge
gaan, doch eerst na herhaaldelijk te hebben geïn
formeerd naar de ware toedracht der zaak, te hebben
opgenomen wat haar berichtgever, volgens zijn stel
lige verzekering, van den heer V. zelf had vernomen.
De heer V. stemt echter toe, dat de hem in den
mond gelegde woorden om het duel te weigeren
juist zijn. Jammer dat de heer V. niet verder is
gegaan en de ware toedracht der zaak heeft mede
gedeeld, dan kon het publiek oordeelen.
De H. Ct. acht het niet denkbaar, dat de open
baarheid, die aan de zaak is gegeven, den heer V.
zedelijk kan benadeelen. Hij bedoelt blijkbaar bena
deeling in stoffelijken zin, maar dat kan noch mag
men aannemen van den Minister. Benadeeling zede
lijk is totaal onmogelijk. Juist de redenen van wei
gering van het duel zullen den heer V. in de schat
ting van elk weldenkend mensch hooger doen rijzen.
Ten slotte betwijfelt de II. Ct. of de heer V. in
zijn geval den rechten weg inslaat met te zwijgen.
Men moet ook aan zijn collega's denken, die voor
hetzelfde blootstaan, indien aan dergelijke hande
lingen geen einde wordt gemaakt.
Volgens de Staats-Courant bedroeg het aantal
personen, die in ons land aan cholera overleden
tot den 12en dezer maand, 253. In de laatste weken
zijn de cijfers steeds dalende.
Het Handelsblad van Antwerpen schrijft, onder
het hoofdje »K anaal van Hansweer d", het
volgende
De heeren der Hollandsche Tweede Kamer schijnen
onze klachten over den lamlendigen dienst op het
kanaal van Zuid-Beveland naar de maan te blazen.
Inderdaad wij lezen in het voorloopig verslag van
het hoofdstuk »Waterstaat, Handel en Nijverheid",
voor de Staatsbegrooling van 1893
»De verruiming der door vaartwijdte van de bruggen
»over het kanaal door Zuid-Beveland werd geacht
»meer te strekken in het belang van Antwerpen dan
»in dat der Nederlandsche scheepvaart."
En de internationale contracten dan, welke de
schepen in dit kanaal eene vrije vaart moeten ver
zekeren
Algemeen Overzicht.
De Fransclie troepen hebben in Dabomey met
voortdurend succes gestreden, zoodat zij de hoofd
stad zegevierend zijn binnengerukt, zonder evenwel
den koning te vinden, die wijselyk met zijne ge
trouwen de vlucht had genomen. Generaal Dodds
is nu druk bezig in dat land van verwarring orde
op de zaken te stellen. De kolonel Gérard, chef van
den Fransehen generalen staf, en luitenant-gouverneur
Ballot zijn te Porto-Novo aangekomen om zich met
de pacificatie van het land bezig te houden. De stam
der Nagos heeft gehoor verleend aan de mededeeling
van generaal Dodds, waarbij koning Behanzin ver
vallen verklaard werd van den troon en men hoopt,
dat de andere stammen evenzoo zullen handelen en
zich bij Frankrijk zullen aansluiten.
Wanneer men de verslagen leest van de Kamer
zittingen in Frankrijk, dan zou men geneigd zijn dit
land het Europeesche Dahomey te noemen, want
het lijkt ook daar een en al verwarring. Ons dunkt,
een kalme Franschman, zoo die nog te vinden is,
moet verlangend uitzien naar een generaal Dodds,
die in.'zjjn eigen vaderland den boel eens terecht
komt zetten.
Zooals we reeds meldden is de drukperswet jl.
Zaterdag aangenomen, waardoor het ministerie ook
ditmaal weder gered werd. De oorzaken van dit
succes gaven we in ons vorig overzicht reeds aan,
doch daarbij dient nog éene gevoegd, nl. de zeer kalme
en waardige rede, die Loubet hield om de handelwijze
der regeering te verdedigen. Daarin kwam veel voor
van de waardigheid der Franschen, de eenheid in de
republikeinsche party enz. en dergelijke woorden laten
nooit na indruk te maken op het licht ontvlambaar
gemoed van een Fransch afgevaardigde, die zich zoo
licht laat medeslepen.
Na de drukperswet is de Panama-quaestie aan de
orde gekomen, met voorbijgang van de gevraagde
interpellatie omtrent de algemeene regeeringspoli-
tiek. Zelfs wanneer maar de helft waar is, wat de
Fransche sensatie-bladen mededeelen omtrent die
Panama-geschiedenis, dan is dit een recht vuil
