1892 N°. 138.
Diusdag 22 November.
79ste jaargang.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
angenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel, j
Inzending van advertentiën vóór 8 uren op den dag der uitgave*
De termijn voor afkoop van den dienst tij de
BRANDWEER
roor 1893 is op Donderdag den 1 December aanstaande geëindigd
en moet alsdan de qui tan tie van den gemeente-ontvanger vooi
de betaalde afkoopsom ter Secretarie bezorgd zijn, omdat
daarna dadelijk wordt overgegaan tot het opmaken van het
register der dienstplichtigen.
Goes, den 19 November 1892.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 21 November 1892.
Zaterdagavond hield de liberale kies-
vereeniging »G o e s" in »de Prins van Oranje"
alhier eene algemeene vergadering, waarin na lezing
der notulen door den heer I. D. Fransen v. d. Putte
herinnerd werd aan het succes der liberale partij bij
de jongste provinciale verkiezing in zooverre als
daarbij de liberale veteranen, o. a. ook de heer J. M.
Kakebeeke, hunne zetels mochten behouden.
De heer J. M. Kakebeeke werd daarop bp accla
matie tot voorzitter der vereeniging gekozen, en
verklaarde zich die benoeming te laten welgevallen.
Nadat de rekening over het afgeloopen dienstjaar
was goedgekeurd werden de heeren J. M. Kakebeeke
en G. H. Kakebeeke verkozen tot afgevaardigden
naar de op 26 dezer te houden vergadering der
Liberale Unie te Amsterdam.
Vervolgens werd medegedeeld, dat op a. s. Woens
dag mr. H. Goeman Borgesius zal komen spreken
over het ontwerp-kieswet en werd na langdurige
discussie op voorstel van dhr. J. J. Ochtman besloten
aan het einde van die lezing geene motie te stellen.
De vergadering, waarin de heer Borgesius zal op
treden, zal voor ieder toegankelijk zijn zonder entrée-
heffing.
Dhr. A. Van Schelven vroeg nog of ook niet
iemand vanwege de vereeniging zou kunnen worden
uitgenoodigd om over de aanhangige bedrijfsbelasting
te komen spreken? Nadat de voorzitter had toege
zegd te willen trachten aan dat denkbeeld uitvoering
e geven, werd de vergadering gesloten.
De heer J. Fransen v. d. Putte heeft
voor de benoeming als lid van het hoofdbestuur
van den Christelijken Volksbond alhier
bedankt en in zijn plaats is benoemd de heer A.
Dekker J z., di® deze benoeming heeft aangeno
men. Ook dhr. J. Adriaansen heeft zijne benoeming
tot lid van de commissie van patroons aanvaard.
Dhrn. J. M. Kakebeeke, W. A. Van Griethuysen en
A. Dekker Jz. zijn resp. voorzitter, secretaris en pen
ningmeester van het hoofdbestuur.
In den loop der week hopen allen Middelburg
met een bezoek te vereeren, om zich met de werk
zaamheden van den bond aldaar op de hoogte te
stellen.
Men schrijft ons uit Wïssenkerke (N.-B.)
Donderdag 11. werd het stoffelijk overschot van
den Weledelgeboren heer J. H. L. Vader van
's- Gravenpolder, oud-Burgemeester, sedert
eenige jaren te's-Gravenhage woonachtig en aldaar
ni| den ouderdom van ruim 82 jaren, zacht en kalm,
overladen, op zijne familie-begraafplaats alhier ter
aarde besteld.
In 1858 tot Burgemeester dezer gemeente be
noemd, werd hij, op zijn verzoek, in 1873 uit die
betrekking eervol ontslagen en als zoodanig door
zijn zoon opgevolgd.
Dat hij als Burgemeester, tevens de betrekking
van Secretaris vervullende, een zeer werkzaam leven
aan den dag legde en hij daarbij, gesteund door
krachtige medewerking van de Wethouders en raads
leden, de belangen zijner gemeente steeds op den voor
grond stelde, strekt tot bewijs dat onder zijn bestuur
deze gemeente de eerste in dit eiland is geweest,
die bare hoofd- of communicatie-wegen naar hare
veren en naar de aangrenzende gemeenten door grint
heeft verbeterd;
met samenwerking der overige gemeentebesturen
van dit eiland, de aanlegplaats voor stoombooten te
Cortgene en de oprichting van een telegraafkantoor
aldaar, is tot stand gekomen
eene openbare school met onderwijzerswoning op
het gehucht Geersdijk is gesticht
in 1860 het heffen van schoolgeld op de openbare
scholen is afgeschaft
de kaai en haven te Kamperland onder het be
heer der gemeente is gekomen
meerdere en doelmatiger brandbluschmiddelen zijn
aangeschaft
het oude uurwerk uit den dorpstoren, als 't ware
geheel vernieuwd, te Kamperland in gebruik is ge
komen, terwijl een nieuw uurwerk in den dorpstoren
is aangebracht;
het politie-personeel is vermeerderd;
de straatverlichting in de dorpskom en op de
gehuchten Kamperland en Geersdijk is ingevoerd
eene nieuwe begraafplaats is aangelegd
een nieuwe achterweg zuidelijk de dorpskom is
aangelegd, waardoor die kom alsnu aan alle zijden
met rij- en voertuigen kan worden bezocht;
de modderslooten in de dorpskom door gemetselde
riol«n zijn vervangen
de gemeente eigenares is geworden van een ge
meentehuis
en dat dit alles met een zoodanig zuinig en
nauwgezet financiëel beheer is geschied dat de plaatse
lijke lasten, in vergelijking met vele andere gemeen
ten, eerder gering dan hoog te noemen waren.
Als president-kerkvoogd alhier, toonde hij ook
de belangen der kerk te behartigen, wijl die door
zijne bemiddeling van een nieuw fraai orgel is
voorzien, het binnenwerk der kerk geheel is ver
nieuwd en daarin een nieuwe predikstoel is geplaatst.
Dat de gemeente Wissenkerke alzoo op beiderlei
gebied zeer veel aan hem te danken heeft, behoeft
geen verder betoog.
Buiten de bovengenoemde betrekkingen bekleedde
hij een reeks van jaren, onder meer, ook de betrekking
van dijkgraaf van den polder Kamperland en die
van ontvanger-griffier van 14 polders.
Kolijnsplant. Zaterdag 11. hield de v r ij -
zinnige kiesvereeniging ^Algemeen
Belang" alhier eene vergadering in het hotel
»de Patrijs" voornamenlijk ter behandeling van het
praedadvies van het bestnur der Liberale Unie over
de ingediende kiesreehtontwerpen. Na eenige dis
cussie werd het praedavies in stemming gebracht
13 van de 14 aanwezige leden schonken er hunne
adhesie aan.
Met het oog op de kas werd besloten geen afge
vaardigde naar de algemeene vergadering der Unie
op 26 dezer te Amsterdam te zenden, maar het
hoofdbestuur schriftelijk de ingenomenheid dezer
kiesvereeniging met bovengenoemd advies bekend
te maken.
Een der leden, de eiviel-ingenieur Ch. O. Coomans,
provinciaal opzichter alhier, zal in de eerstvolgende
vergadering eene lezing houden overHet plan van
afsluiting en droogmaking der Zuiderzee, opgemaakt
door de Zuiderzee-vereeniging.
Ten slotte werd tot president de heer J. Ver
meulen gekozen, die zich deze benoeming liet wel
gevallen.
De handel in zaaioesters is bijna ge
ëindigd. Prachtige mooie qualiteiten van 4V2 centi
meter en daarboven werden afgedaan tot prijzen van
14 tot f 16. Deze alleszins billijke prijzen geven
den kweekers moed en uitzicht op een zeer voor-
deelige exploitatie voor het volgend jaar. Bij een
gewoon verloop van den winter zal een groot ge
deelte van dit zaaigoed leverbaar zijn en zien wij
hierdoor zeer voordeelige prijzen van het volgend
seizoen tegemoet.
De handel in leverbare oesters is levendiger vooral
Duitschland trekt veel, België begint iets meer en
Engeland neemt meer afwachtende houding aan.
Een groote massa Fransche oesters wordt daar aan
de markt gebracht.
Flinke prijzen voor prima qualiteit handhaven
zich
le soort 90 tot f 95.
2e soort wordt niet verhandeld. (Iers. cj- Th. Ct.)
Peraequatie grondbelasting. In
zjjn antwoord op 'tV. V. betreffende het wetsont
werp handhaaft de Min. van Fin. zijn standpunt.
Bij de algemeene herziening der grondbelasting
(zoowel voor ongebouwde als gebouwde eigendom
men, die bij den R. v. St. is ingekomen) zal reke
ning worden gshouden met het denkbeeld om de
uitkomsten der herziening van de belasting op de
ongebouwde eigendommen te zuiveren van de ge
breken en rekening te houden met de verandering
in de verhouding in de waarde der eigendommen
onderling gekomen. Door verlaging der percentage
tot 5 pet. zou ook zonder te denken aan afschaffing
van tollen een tekort ontstaan in de financiëele
plannen des Ministers van 7 ton. De Min. kan zich
dus met het denkbeeld niet vereenigen. Te zijner
tijd hoopt de Reg. ondubbelzinnig haar voornemens
uit te spreken ten opzichte van de gemeentelijk©
opcenten op de belasting der ongebouwde eigen
dommen.
Voorshands herhaalt zij, dat volledige gegevens
tot oplossing van het vraagstuk, hoe het verband
tusscken Rijks- en gemeentelijke belasting beter te
regelen, vooralsnog ontbreken.
Naar men aan de Amst. (D. v. N.) uit Rot
terdam schrijft zou de heer H. L. F. P i^s u i s s e
tot heden tooneelreferent der N. Rolt. Ct., den
nieuw benoemden hoofdredacteur dr. Zaaijer ver
vangen als Kamerverslaggever voor dat blad.
Een in vele kringen geachte, talentvolle land-
genoote, mevrouw Elise Van Calcar, geb.
Schiotling, vierde Zaterdag baar 70sten verjaardag.
Als letterkundige vestigde mevrouw Van Calcar
baar naam door verschillende romans.
Doch ook op practisch gebied heeft Elise Van
Calcar veel gedaan. Aan haar vooral dankt men de
verbreiding van het Fröbel-onderwijs hier te lande,
dat zij door woord en daad, in tal van geschriften
en voordrach'en, bier populair heeft gemaakt.
Met een open oog en een warm hart streed zij
voor de ontwikkeling van de vrouwmeermalen
werd zij voor hare z6dekundige en philantrophische
geschriften met goud bekroond, o. a. voor »Onze
dienstboden" en >De dubbele roeping der vrouw."
Sinds 16 jaren geeft zij bovendien een tijdschrift
uit: »Op de grenzen van twee werelden", gewijd
aan het spiritualisme en wat daarmede in verband
staat.
Een commissie van vrienden en vereerders bood
de jubilaresse een huldeblijk aan, bestaande uit een
sierlijke boekenkast en een rijk met bloemen ver
sierde corbeille, waarbij een cadeau in portefeuille.
Aan dit huldeblijk was door zeer velen in en bui
ten het land, ook uit andere werelddeelen, deelge
nomen. Tevens werd haar aangeboden een fraaie
album, bevattende behalve het kunstvol titelblad en
de namen der deelnemers, in sierlijk groenzilver
schrift een dichterlijke opdracht van Héléne Swarth.
Er beeft zich verleden winter eene comité
gevormd tot het verleenen van huisvesting
a{an onbeliuisden in Nederland, met het doel
eerst alle noodige inlichtingen in te winnen en dan
geld bijeen te brengen, om overal waar bet noodig
mocht blijken doelmatige gebouwen te zetten, waar
een ieder tegen zeer geringe betaling een goed on
derkomen kan vinden.
De plannen voor zulk een gebouw te Amsterdam
zijn reeds gereed. Het zal bestaan uit vier verdie
pingen, waarvan de onderste eene badkamer, eet
kamer en eene ruime werkplaats bevat. Een ieder
die er den nacht wil doorbrengen zal, indien hij
onzindelijk mocht blijken te zijn, genoodzaakt wor
den een bad te nemen, terwijl zijne kleeren alsdan
tevens grondig zullen worden gereinigd. In de eet
kamer zal men tegen billijken prijs goed voedsel
kunnen bekomen. Het doel der werkplaats is, die
genen, die het noodige geld niet hebben om zich
voedsel en een onderkomen te verschaffen, in de
gelegenheid te stellen het te verdienen.
Op de eerste en tweede verdieping worden kamertjes
gemaakt voor één, twee of meer personen. Einde
lijk op de bovenste verdiepingen zal men groot©
luchtige zalen aantreffen, die des winters goed ver
warmd woz'den. De matrassen, die van leder ge
maakt worden, zijn van doelmatig dek voorzien,
zoodat ook de armste hier een gezond en warm
nachtverblijf zal vinden.
De prijzen, vooral van de bovenste verdiepingen,
zullen zeer laag worden* gesteld, en dit blijkt ge
lukkig mogelijk te zijn, want men heeft nauwkeurig
berekend hoe alles moet worden ingericht om de
kosten te dekken.
Men stelt zich voor bet geld van de oprichtings
kosten bijeen te brengen door het plaatsen van
rentelooze aandeelen. Als hel gebouw eenmaal staat
moet de inrichting zichzelf bedruipen, de exploitatie
kosten moeten en kunnen dan gedekt worden dooi
de ontvangsten.
Het Vad. hecht blijkbaar geen gewicht aan de
mededesling van het D. v. Z.-IL, dat hot wetsont
werp tot uitbreiding van bet kiesrecht, bij het
onderzoek in de afdeelingen der Tweede Kamer (dat
thans is afgeloopen), in alle sectiën ernstige beden
kingen beeft uitgelokt. Het zegt althans er te kun
nen bijvoegen, »dat het wetsontwerp in alle afdee
lingen warme verdedigers heeft gevonden". Voorts
kan het met zekerheid de juistheid bevestigen van
't gerucht, dat vele ledeu er voor en verscheiden er
zijn".
gesticht in ons vaderland te geraken, heeft haar
taak nedergelegd, daar zij wegens de hooge kosten
geen kans ziet, haar doel te bereiken.
Proi. Vircbow te Berlijn heeft zich tegenover
zijne toehoorders in de Academie als volgt geuit
over Pettenkofer's proeven in zake de
cholera. »Wat de door Pettenkofer als eenige
oorzaak genoemde plaatselijke verhoudingen betreft,
men is onder geneeskeeren reeds lang van haar hoog
belang overtuigd. Maar toch kan ik er niet eene
alles overheerschende beteekenis aan geven. Wanneer
men op een plek der aarde een dennenwoud vond,
op eene andere een sparrenwoud, dan volgt daaruit
dat er voor eiken wasdom een eigen dispositie was.
Maar men zal toch moeten toegeven, dat deze boomen
ook op andere plaatsen zeer goed zouden hebben
kunnen groeien. Hiertoe is slechts noodig, dat de
leven-aanbrengers, de zaden en kiemen, er werden
heen gevoerd. Zoo is het ook met de ckolera-
bacillen. Deze zijn onvoorwaardelijk noodig om de
ziekte te kweeken. Maar terwijl zij het zijn die in
een lichaam het daartoe noodige aanbrengen, gingen
ze aan andere lichamen voorbij zonder nadeel aan
te richten. Bacillen zijn dus de oorzaak der ziekte,
zonder dat zij daarom de ziekte zelf ot het wezen
der ziekte uitmaken."
Ten behoeve van de noodlijdenden op
Groot-Sangi zijn laatstelijk bij bet comité te
Batavia, behalve een door bet ministerie van kolo
niën overgemaakt bedrag van f 1600, geschonken
door HH. MM. de Koningin en de Koningin-weduwe
regentes, ontvangen verschillende bijdragen, te zaruen
met bet blijkens de vorige opgaaf ontvangen be
drag van f 9529,24, uitmakende een totaal van
f 11,193,^^.
Namens het comité verzocht men aan het Hbl.
te melden dat officiëel geen vertegenwoordigers van
inzenders op de tentoonstelling te Bata
via zijn aangesteld.
Iedere inzender, die zich wil laten vertegenwoor
digen, kan dit doen door een firma of een persoon,
betzij te Batavia gevestigd, hetzij tijdelijk voor dat
doel aldaar vertoevende, buiten verantwoordelijkheid
van het bestuur.
Voor degenen, die niet vertegenwoordigd zijn, zorgt
het comité voor zoover dit door haar kan worden
De Commissie, die op voorstel van generaal
Booth is gevormd, om de verschillende beschuldi
gingen, tegen het maatschappelijk werk van het
Leger desHeils in Engeland ingebracht, te
overwegen en te onderzoeken en daarvan verslag uit
te brengen, vordert flink met bare werkzaamheden.
Een der voornaamste beschuldigingen, die inge
bracht waren, nl. dat de generaal zekere sommen
tot zijn persoonlijk gebruik zou hebben aangewend,
is door de commissie voorbijgegaan als totaal on
waardig er een oogenblik hare aandacht aan te
schenken.
De commissie welke zich voor eenige jaren
gevormd had, teneinde tot de oprichting van een
centraal Israëlietisch krankzinnigen
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Beroepen bij de Geref. kerk te Hellevoetsluis
ds. A. Delfos te Kamperland.
De ring van Borsele heeft afwjjzemi beschikt
omtrent een verzoek van den kerkeraad te Oudelande
tot het aanstellen van een godsdienstonderwijzer,
aangezien het klassikaal bestuur van Goes zich
onbevoegd acht daaromtrent eene beslissing te nemen.
Zaterdag is te Kruiningen een afdeeiing van
den Nederlandscben onderwijzersbond gevormd, waar
toe 11 leden zijn toegetreden. Hot bestuur is als
volgt samengesteldM. C. De Man te Ierseke, voor
zitter, A. J. Weber te Kruiningen, secretaris en A.
W. Van Dijke te Ierseke, penningmeester.
De afdeeiing Goes van Volksonderwijs" is
opgeheven.
Rechtszaken.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Zaterdag zijn veroordeeld wegens strooperrjA. T.,
19 j., te Heinkenszand, tot 3 m. en 2 in. gev.straf,
W. S., 21 j. en J. S., 27 j., beiden te Ierseke, en
C. R21 j., te Wolfertsdijk, allen tot f 5 boete
s. 5 d. b.huisvredebreukH. J. M., 23 j., te
Krabbendijke, tot 5 b. s. 5 d. k.
Vrijgesproken werd J. K., 21 j., te Kwadendamtne,
beklaagd van strooperij.
's-Gravenhage. De Haagseke rechtbank heeft
heden vrijgesproken de drie opzichters uit het Haag-
sche krankzinnigengesticht, beklaagd van mishande
ling van krankzinnige patiënten.
Voor de rechtbank te Middelburg beeft terecht
gestaan de 16jarige C. M. B., beklaagd van opzette
lijke brandstichting in het huis van zijn vader te
Vlissingen, die daarin een kruideniers- en vetwaren-
winkel hield. De beklaagde erkende den brand te
hebben gesticht, maar verklaarde dat gedaan te
hebben op aansporing van zijn vader, die hem gezegd
had geen geld te hebben en anders failliet te
moeten gaan.
Het O. M. achtte deze verklaring aannemelijk,
want beklaagde had geen belang bij den brand, de
vader, wiens inboedel hoog verzekerd was en die in
groote geldverlegenheid verkeerde, wel. Er rekening
meekoudende, dat de intellectueele dader, die vrij
wat schuldiger is, op vrije voeten moest worden
gesteld, vorderde het O. M. tegen den beklaagde
een jaar gevangenisstraf.
