1892 N". 133.
Donderdag 10 November.
79'"' jaargang.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
angenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en vorder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Ius&4*ndin^ van Advertentiën voor 2 uren op den dag der uitgave.
GOES, 9 November 1892.
Aanstaanden Woensdag 16 November zal onze
gemeente een bezoek ontvangen van den beer
Commissaris der Koningin in Zeeland, die
des namiddags te 3 uren Uier arriveeren zal.
Benoemd tot kapitein-commandant der dd.
schutterij te Goes de heer P. Van der Meulen,
thans eerste luitenant; terwijl aan den heer D.
S t i g t e r, wegens verandering van woonplaats, als
kapt.-comm. eervol ontslag is verleend.
ltntli. In plaats van dhr. dr. J. Van Os, die
thans te Hansweerd is gestationneerd, is met het
onderzoek der alhier uit België aankomende schepen
belast de off. van gez. Ie kl. O.-I. leger N. C. J.
Rahder, met verlof bier te lande.
Maandagavond trok eene vrij talrijke bende,
meest opgeschoten jongens, te Middelburg door
eenige straten dier stad nadat bij den burgemeester
en enkele gemeenteraadsleden eenige ruiten waren
ingeworpen, werd de troep door de politie met den
wapenstok uiteen gedreven.
Dienzelfden avond werd, onder leiding van den
bekenden socialist J. K. Van der Veer, aldaar eene
vergadering van werkloozen gehouden,
waarin besloten werd den volgenden dag aan den
burgemeester op het stadhuis om werk te gaan vragen.
Aan dit plan werd gevolg gegeven en nadat dien
dag V. d. Veer van de pui van bet stadhuis de
menigte, die zich op de markt verzameld had, had
toegesproken, werd hij met drie anderen bij het
hoofd der gemeente toegelaten, die hen aanried zieh
per adres tot den gemeenteraad te wenden. V. d.
Veer verzocht daarop den burgemeester ter behan
deling van dat request spoedig eene vergadering
van den gemeenteraad te beleggen. Tevens verzocht
bij den werkloozen door steenkloppen werk te willen
verschaffen.
De burgemeester verklaarde een en ander te zullen
overwegen, waarop de menigte op verzoek van V. d.
Veer rustig en kalm uiteen ging.
Bij Kon. besluit is benoemd tot rijksontvanger
te Zijpe H. Deisser, te Hontenisse.
De beer I. D. Kransen van de Putte,
lid der Eerste Kamer, heeft in de laatste jaren te
Zeist uitgestrekte heide- en boschgronden, tusschen
de legerplaats en de kom dier gemeente aangekocht,
welke nu sedert eenigen tijd omgewerkt en bebouwd
worden.
Door die werken worden gedurende den aanstaanden
winter ongeveer 70 huisvaders aan werk geholpen.
Men verwacht, zoo deelt de Haagsche corres
pondent van de N. Gron. Ct. mee, dat de sectie-
arbeid der Tweede Kamer niet vóór 18 Nov. zal
zijn volbracht en in dit geval vangt de Ind. begroo-
tings-discussie pas 22 Nov. aan. Het kan echter
meeloopen en zoo de afdeelingen minder tijd aan
bedrijfsbelasting en kiesrecht besteden dan acht zit
tingsdagen, of wanneer de meeste sectiën een paar
dagen vroeger gereed zijn, zou het plan bestaan de
middagen vóór 22 Nov. aan de openbare behandeling
van kleine zaken en, zoo mogelijk zelfs van het
peraequatie-ontwerp te besteden, indien het laatste
in staat van wijzen is. Aan den Minfster van Finan
ciën zal 'tniet liggen zoo bet niet kan, want er
wordt duchtig aan zijn departement gewerkt. Mij
is verzekerd dat de beer Pierson druk bezig en al
ver gevorderd is met een totale herziening der
wet op de personeele belasting. Hij
voorziet wel en ik geloof terecht dat zijn
bedrijfsbelasting op zeer ernstige bezwaren stuiten
zal, zoo men niet vooraf de zekerheid beeft dat een
spoedige wijziging van het personeel er naast zal
liggen en bet schijnt wel dat hij er alles naar richt
om desgevorderd nog vóór de openbare bebandelicg
van zijn bedrijfsbelasting de herziening van bet
personeel aan te bieden, opdat deze, moet het zijn,
daarmee in verband gebracht en desgevorderd tegelijk
ingevoerd kan worden.
Naar de N. R. Ct. verneemt, circuleert in
verschillende gemeenten een adres ter teekening aan
de Tweede Kamer der Staten-Generaal, bevattende
bet verzoek bij de wet bepalingen in het leven te
roepen, waarbij bet werpen en uitloozen
van faecaliën en andere stoffen in onze rivie
ren, kanalen, vaarten en grachten (ook al zijn deze
onder beheer van provincie, gemeente of waterschap)
uitdrukkelijk verboden, en aan de gemeenten de ver
plichting wordt opgelegd, binnen een zeker vast te
stellen, tijdsbestek, maatregelen te nemen voor de
verzameling en den afvoer van faecaliën, enz., zonder
dat deze met do openbare wateren kunnen in aan
raking komen en de algemeene volksgezondheid in
gevaar brengen.
Het volgend adres is aan den Belgischen mi
nister van landbouw gezonden, ten eind© eene rege
ling van de veequaestie op de Hollandscbe
grenzen te bekomen: Mijnheer de Minister. Reeds
herhaalde malen werd uwe welwillende aandacht
gevestigd op den neteligen toestand der Belgische
landbouwers, welke landen gebruiken, in Nederland
gelegen. Telken male hebt Gij die klachten met
groote belangstelling aangehoord en wij zijn over
tuigd, M. de minister, dat gij reeds talrijke pogingen
hebt aangewend om uwe Jandgenooten voldoening
te doen bekomen, 'maar tot heden zonder goeden
uitslagdaarom nemen de ondergeteekenden de eer
biedige vrijheid, UEd. te aanzoeken het volgende te
willen bewerkenTen allen tijde vrij verkeer, in
eenen omtrek van 5 kilometers van beide kanten
der grens, met hoorn vree, schapen en mest, voort
komende van boeven van Belgische of Nederlandsche
landbouwers binnen die omschrijving staande. In
zake van gezondheidspolitie der huisdieren aldaar
dezelfde maatregelen toepassen als in Nederland. Het
onderzoek van het vee zou aldaar ten allen tijde
zonder stoornis moeten toegelaten zijn aan eenen
veearts, vreemd aan het grondgebied. Eindelijk, in
geval van besmettelijke ziekte binnen dien omtrek,
zouden er maatregelen dienen genomen te worden
bij gemeenzaam overleg van de twee veeartsen (Ne
derlandsche en Belgische) zich bevindende in de
nabijheid van het besmettingspunt. De schikkingen,
M. de minister, zouden stellig van aard zijn voldoening
te geven aan beide landen, en zouden geenszins een
beletsel zijn tot het nemen van bijzondere bepalingen,
regelende den handel van het vee, in geval er zekere
smetziekten zouden bestaan in een of ander lan'd.
Indien buiten onze verwachting het Nederlandscb
Staatsbestuur de toepassing van dit stelsel mocht
weigeren, zouden wij geenszins aarzelen M. den mi
nister beleefdelijk te verzoeken, zonder verwijl den
invoer van Nederlandscb vee te beperken, ja zelfs
te beletten, en de overeenkomsten, met België ge
sloten, te doen eerbiedigen".
De Minister van binnenlandsche zaken brengt
ter algemeene kennis, dat volgens de bij hem inge
komen ambtsberichten in de vorige week als aan
Aziatische cholera overleden zijn aan
gegeven
in Noord-Brabantte Breda 3 personen te Prin-
senhage 2 personen
in Gelderlandte Huisen 3 personen
in Zuid-Hollandte Alfen 1 persoonte 's-Gra-
venbage 2 personente 's-Gravenzande 1 persoon
(behoorende tot de bemanning van een te Hoek van
Holland in quarantaine liggend visscbersvaartuig)
te Gouda 1 persoonte Hazerswoude 1 persoon
te Koudekerk 1 persoon;
in Noord-Hollandte Amsterdam 1 persoon te
Nederhorst-den-Berg 2 personen
in Utrecht: te Utrecht 3 personen; te IJselstein"
5 personen;
in Frieslandte Snoek l persoon.
De opgave van de in de week van 2—8 October
aan Aziatische cholera overledenen (Staats-Courant
van 11 October 1892) moet alsnog blijkens inge
komen ambtsberichten aangevuld worden met een
overledene te Zuidwolde (Drente). (St.-Ct.J
De thans vigeerende pensioenwet sluit
de weduwen van ambtenaren, die vóór 1836 zijn
aangesteld, van alle ondersteuning uit.
Waarom nu juist die oude menschen niet in de
voorrechten van een pensioen mogen deelen is niet
recht duidelijk. Zij moeten nu zeker zeventig jaar
of ouder wezen en uit deu aard der zaak kunnen
er maar zeer weinigen nog in leven zijn. We ge-
looven nog geen twintig.
Waarschijnlijk zal deze zaak bij de behandeling
van de aanstaande Staatsbegrooting ter sprake ko
men. Zou er dan geen van de vertegenwoordigers
een voorstel kunnen doen om de betrekkelijk geringe
som tot ondersteuning van die weduwen uit te kee-
ren, die er nog maar zoo kort van genieten kunnen
en waarvan verscheidene bet broodnoodig hebben
(Arnh. Ct.)
Men schrijft uit Amsterdam aan De Maasbode
Het voornemen bestaat, om in het begin van het
volgend jaar voor de eerste maal een Ned. Ka
tholiek werkliedencongres te houden.
De datum zou samenvallen met den ln Meidag der
socialisten, teneinde als een contra-demonstratie te
dienen.
De beweging gaat waarschijnlijk van den Ned.
R.-K. Volksbond uit en zou te danken zijn aan het
initiatief van den centraal president Passtoors. Ver
moedelijk zal het te Rotterdam worden gehouden.
Landbouw en Veeteelt.
Men meldt uit Baarn aan het Vad.
Onder leiding van den heer A. Bongers, land
bouwer alhier, zijn dezen zomer op het landgoed
van den heer jhr. Bosch van Drakestein belangrijke
proeven genomen met de bouiliie bordelaise, tot
wering der aardappelziekte.
Om de proef zoo alzijdig mogeljjk te maken, wer
den een negental akkers, op verschillende plaatsen
van het landgoed gelegen, ieder slechts voor de helft
aan d© proef' onderworpen en met verschillende soor
ten aardappels bepoot. De uitslag was voor de onder
scheidene akkers zeer uiteenloopend.
Op drie akkers, bepoot met vroege, zoowel als
met late soorten, leverden de besproeide gedeelten,
per H.A. berekend, 70 H.L. meer op dan de onbe-
sproeide helft. Een vierde akker, laag en vochtig
land, dat ondanks het gunstige jaar veel ziekte ver
toonde, gaf per H.A. een groofcere opbrengst van
45 H.L.
Van twee akkers, waarop de ziekte in V geheel
niet voorkwam, leverden de besproeide gedeelten min
der op dan de niet besproeide. Het verschil was
echter zeer gering en moet zonder twijfel hieraan
worden toegeschreven, dat de planten nog al te lijden
hebben van het loopen, noodzakelijk om de pollen
te besproeien. Hieruit blijkt echter duidelijk, dat
het wenschelijk is, bij het poten met de latere be
sproeiing rekening te houden.
Gerekend over het geheel leverde de besproeiing
gemiddeld 60 H.L. per H.A. meer op. De kosten
waren per halve H.A. (de grootte der proefvelden)
aan bouiliie bordelaise 23,50, arbeidsloon 12,50,
slijtage pulverisator 2,50 en door de grootere op
brengst voor meer rooiloon 1,50, te zamen f 40
(alles zeer ruim genomen). De prijs der aardappelen
op 1,50 per H.L. stellende, bekomt men als zuivere
winst per H.A. 10 gulden. Wanneer men nu in
aanmerking neemt, dat dit jaar de ziekte zich weinig
vertoonde, mogen wij de verkregen resultaten als
zeer gunstig beschouwen en durven wij gerust be
weren, dat in jaren, waarin de ziekte meer heerscht,
ook de voordeelen der besproeiing belangrijk grooter
zullen zijn.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Beroepen bij de Herv. gem. te Vlissingen ds.
O. L. Voorhoeve te Denekamp.
Door het provinciaal kerkbestuur in Zeeland
is tot het predikambt toegelaten de heer A. J.
Montijn, theol. cand. van Groningen, die zich echter
nog niet beroepbaar stelt.
lerseke. Van de 10 onderwijzers, die aan den
rijks-cuisus voor de vrije en ordeoefeningen der gym
nastiek alhier hebben doelgenomen, zijn er 9 geslaagd.
Alle onderwijzers alhier op éen na hebben nu de
bevoegdheid tot het geven van dat onderwijs.
Van particuliere zijde meldt men ons uit
lerseke, dd. 8 Nov.
Heden werd de dag herdacht, waarop de keer
E. Nieuwenhuijse, onderwijzer aan de openbare lagere
school no. 2 alhier, nu 10 jaren geleden, als onder
wijzer aan die inrichting werd geplaatst. O ader de
vele blijken van belangstelling, die den jubilaris ten
deel vielen, trok vooral een prachtalbum de aan
dacht, hetwelk hem door de gezamenlijke onderwijze
ressen en onderwijzers der beide o. 1. scholen aldaar
was aangeboden.
Akte-examens gymnastiek in Zeeland. 8 Nov*
Geëxamineerd 12 mann. candidaten, geslaagd 10'
nl. de heerenZ. Bouwens te lerseke, J. Vermeulen
te Kolijnsplaat, VV. Carels te Kortgene, J. De They,
V. J. Bonn en A. Geerards, allen te Koewacht,
D. De Rijke te Zaamslag, P. Eggermont te Klinge,
F. J. Hondius te Middelburg en F. G. v. d. Berg
te Bruinisse.
De examens zijn hiermede afgeloopen. In het ge
heel slaagden van de 158 mannel. candidaten 128,
terwijl 29 werden afgewezen en 1 niet opkwam.
Van de 44 vrouwelijke candidaten slaagden 32, terwijl
12 werden afgewezen.
Algemeen Overzicht.
Een paar rijken vragen ook voor heden wegens
de min of meer belangrijke gebeurtenissen, die er
voorvielen een oogenblik onze aandachtin de eerste
plaats België, waar gisteren de kamers door den
Koning in persoon zijn geopend met eene zeer lange
troonrede.
Zooals men weet is daar, nog meer dan bij ons,
de uitbreiding van het kiesrecht het politieke on
derwerp van den dag, dat vooral op den voorgrond
treedt, in verband met de aanstaande herziening
van de Grondwet. In alle groote steden, vooral
echter te Gent en te Brussel, hebben de radicalen,
socialisten en werklieden, in de laatste dagen mee
tings en betoogingen gehouden ten gunste van het
algemeen stemrecht, dat door de bekende commissie
voor de Grondwetsherziening is afgestemd. Overal
werd bet plan gevormd gisteren, bij gelegenheid
van de opening der kamers, naar Brussel optetrek-
ken om openlijk blijk te geven van de sympathie
voor het algemeen stemrecht. Met het oog daarop
waren in de Belgische hoofdstad krachtige maatre
gelen genomen om talrijke samenscholingen te voor
komen, terwijl het houden van optochten verboden
was.
Over het algemeen is de dag vrij rustig voorbij
gegaan. Wel was er eene ontzettende volksmenigte
op de been, vooral toen de werklieden van elders
in de stad gekomen waren, maar bij de tocht van
den Koning naar de vergaderzaal der Kamers, noch
ook bij den rit der Koningin daarheen, deden zich
bijzondere incidenten voor. Alleen kreeg de Koning,
die te paard zat, een pakket met strooibiljetten ten
gunste van het algemeen stemrecht tegen den steek.
De persoon, die ze hem toewierp, werd gevat. Het
paard des Konings schrikte, doch deze wist het in
bedwang te houden. Overal vertoonde men echter
borden met het opschrift »Leve het algemeen stem
recht", terwijl gelijknamige kreten werden vernomen,
waar de koninklijke stoet voorbijtrokja zelfs in
de Kamer weörklonk zij van d© banken der afge
vaardigden, die tot de uiterste linkerzijde behooren,
en waarvan zich een drie-en-twintigtal verbonden
heeft om het algemeen stemrecht in bescherming
te nemen.
Ook onder de burgerwacht was eene strooming
ten gunste daarvan waar te nemen, want ook uit
haar midden weerklonk meermalen de bekende kreet,
terwijl zij opgesteld was om den koninklijken stoet
rustig te laten voorbijtrekken. Eens zelfs hief eene
geheele compagnie tegelijk den roep om algemeen
stemrecht" aan.
Gisteravond brak eene opgewonden menigte door
de burgerwacht, die vóór het paleis was opgesteld,
heen, zoodat de bereden gendarmerie genoodzaakt
was het volk met de sabel uiteen te jagen, waarop
een vreeselijk tumult ontstond, waariii verscheidenen
meer of minder zwaar gekwetst werden.
Den vorigen dag was het vooral te Gent zeer
rumoerig geweest. Een particulier telegram aan de
N. R. Ct. meldt daaromtrent het volgende
Dinsdagavond na afloop van de meeting voor al
gemeen stemrecht in Valentino, hebben de socialisten
een stoet gevormd, ondanks het verbod van den
burgemeester. Op de Vrijdagmarkt wilde de politie
den stoet uiteendrijven zij werd echter overrompeld,
de agenten werden gestooten, geslagen en omringd
door groepen, die de Marseillaise en Carmagnole zon
gen. De politie loste revolverschoten in de lucht
en moest de sabel trekken. Middelerwijl kwamen
twee politie-commissarissen met talrgke agenten, en
requireerde de burgemeester 25 gendarmen te voet
en 25 te paard. Omtrent 3000 socialisten bevonden
zich alsdan ter plaatse, er ontstond een onbeschrijfe
lijk gewoel, de banken werden verbrijzeld, de ijzeren
afsluitingen rondom de boomen uitgerukt, de gas-
lantarens stuk geslagen en er werden steenen naar
de politie geworpen. De socialisten beproefden de
paarden te doen vallen, door stukken ijzer tusschen
de pooten te werpen. Ongeveer een uur lang bleef
men handgemeen, tot eindelijk de plaats ontruimd
kon worden. Al de herbergen in den omtrek moesten
sluiten. De straat, leidende naar het lokaal Vooruit
werd afgezet. Vele agenten hebben kneuzingenéen
politie-commissaris is gekwetst aan den arm, vijf
agenten zijn nog al ernstig gewond, negen personen
zijn aangehouden, heel den nacht opgesloten gehou
den en eerst den volgenden morgen na ondervraging
losgelaten. Ook verscheidene woelmakers zijn ge
kwetst.
In Frankrijk is het ook nog niet alles in orde.
Te Parijs nl. is voor het gebouw der mijn directie
van Carmaux een bom nedergelegd, die, naar bet
politiebureau gebracht, aldaar is gesprongen, waar
door niet alleen materiëele schade is berokkend,
maar waarbij een vijftal onschuldige slachtoffers
werden gedood en verscheidene gewond. Naar de
bijzonderheden door den minister Loubet daarom
trent in de Kamerzitting van gisteren gedaan, heeft
het geval zich als volgt toegedragen
In de Avenue de l'Opera no. 11 aan den kant
van de Place du Theatre Francais zijn o.a. de kan
toren gevestigd van de »Sociétó Anonyme des Mines
de Cavmaux". Des morgens te elf uur voor de deur
dier kantoren komende, vond de concierge daar een
pak liggen, dat hem verdacht voorkwam, en dat
opgenomen een witachtig poeder doorliet en vier £L
vijf kilo zwaar bleek te zijn. Voorzichtig geworden
door de vorige dynamiet-aanslagen en misschien ook
wel door de dreigbrieven welke de Maatschappij
tijdens den duur der werkstaking te Carmaux had
ontvangen den laatsten juist acht dagen geleden,
gefceekend door twee vroegere werklieden van Decaze-
ville, liet de man onmiddellijk de politie waar
schuwen, welke weldra ter plaatse was en het ver
dachte voorwerp medenam naar het commissariaat
