1892 N". 132.
Dinsdag 8 November.
79sle jaargang.
vrijwilligers bij de Nat. Militie
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
angenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prijs der gewone advertentiën is van 1—5 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Inzending; van advertentiën voor 3 uren op den dag der uitgave.
Zij, die geuegeu zyn om als
voor deze gemeente op te treden kunnen zich daart -e iu den
loop dezer maand op eiken werkdag tusseheu des roormiddags
9 eu des namiddags 2 uren ter gemeente-s cretarie aangeven,
wordende door het gemeentebestuur 25 als premie voor i<*der
man uitgeloofd, welke premie dadelijk, na goedkeuring dooi
den militieraad, kan worden ontvangen.
Zij, die zich als vrijwilligers aanmelden, behooren te zijn
ongehuwd of weluwnaar zonder kinderen, ingezetene, lichamelijk
voor den dienst geschikt, ten miuste 1.56 Meter lang, tusschen
19 en 35 jaren oud, terwijl alleenlijk vroeger gediend hebbenden
tot het volbrengen van hnn 4')ste jaar lcuunen worden toege
laten. Zij moeten voorts tot op het tijdstip der opt'ediug *an
de militie voldann hebben en een goed zedelijk gedrag hebben
geleid, terwijl de ingeschrevenen voor de militie alleen worden
toegelaten voor die gemeente, in welke zij ingeschreven zijn,
ten ware zij g^ene verplichtingeu ten aanzien der militie meer
te vervullen hebben.
De door de vrijwilligers over te leggen stukkeu zijn:
lo. een getuigschrift van den burgemeester der woonplaats,
tot afgifte waarvan ter secretarie alhier zal worden ge
vaceerd cp Vrijdag den 11 dezer, 's namiddags te een uur:
2o. het bewijs van aan de verplichtingen ten aanzien der
militie voldaan te hebben eu bovendien
3o. voor gediend hebbende personen het bewijs van ontslag
eu het getuigschrift van goed gedrag, afgegeven door den
bevelhebber van het korps, hij 't welk rij laatst gediend
hebben, en
4o. voor minderjarigeneen bewijs van towtemming van hun
vader of voogl.
Goes, den 5 November 1892.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
GOES, 7 November 1892.
De regelingscommissie der voorstelling van
»de kleine Lord" heeft de beleefdheid ons mede
te deelen dat in de reeds op de affiches afgedrukte
rolverdeeling twee veranderingen plaats zullen vinden.
De rol van »Havisham" zal in plaats van door den
heer Van Dommelen vervuld worden door den heer
Van Schoonhoven in die van »Mary" zal mevr. Chr.
Poolman vervangen worden door men*. Chr. Stoetz.
Deze verandering van artisten zal aan de waarde
der opvoering zeker geen afbreuk doen.
Onze stadgenoot, dhr. S. R. E1 z i n g a die
in den afgeloopen zomer verscheidene vorstelijke
personen te Domburg mocht photographeeren, heeft
o. a. een zeer vleiend schrijven ontvangen over zijn
arbeid van dea prins de Chimay, terwijl de prinses
de Chimay hem vergunning gegeven heeft haar wa
pen te mogen voeren.
's-Gravenpolder. De eerste wethouder dezer
gemeente, de heer M. Prumers, werd bij viering
van zijn 70en geboortedag door den raad vereerd
met een keurige fauteuil.
Onze gemeenteraad heeft de loffelijke gewoonte
aangenomen, om, wanneer een hunner den ouder
dom van 70 jaren bereikt, hem eene verrassing te
bereiden, betzij groot of klein.
Baarland* Door den gemeenteraad is besloten
eene telephonische verbinding met Hoe-
dekenskerke aan te vragen.
Bij de Staatsspoorwegmaatschappij zijn o. a.
benoemd tot surnumerairs de heeren J. G. H e i m e-
r i n g te Goes en J. G. Dishoek te Krabbendijke.
(M. Ct.)
Bij Kon. besluit is F. M. A. Mathon be
noemd tot burgemeester der gemeente Bergen-op
Zoom.
Aan mr. J. H. Geertsema, commissaris
der Koningin in de provincie Overysel, is op zijn
verzoek, met ingang van 1 Januari 1893, op de
meest eervolle wijze ontslag verleend uit genoemde
betrekking, met dankbetuiging voor de vele en ge
wichtige diensten door hem aan den lande bewezen
terwijl hij is benoemd tot groot-officier in de orde
van Oranje-Nassau.
Met ingang van 1 Januari 1893 is tot commis
saris der Koningin in de prov. Overijsel benoemd
jhr. mr. J. M. A. Van Panhuys, commissaris
der Koningin in de prov. Groningen, met toekenning
yan eervol ontslag uit laatstgenoemde betrekking
Door de Staten van Overijsel met den griffier
is aan den Commissaris der Koningin, mr. J. H
Geertsema, bij zyn aanstaand aftr«den een zeer
kostbaar souvenir geschonken, dat geleverd
is door den beer Steltman te Zwolle en onder diens
opzicht ontworpen en vervaardigd in de Kon. Ned.
Fabriek van J. M. Yan Kempen en Zonen te Voor
schoten.
Dit kunstwerk bestaat in een massief zilveren
groep, gevormd door een vrouwenfiguur, zinnebeel
den van landbouw en ny verheid, met het wapen
van Overijsel en attributen van gewestelijk bestuur,
waarin de jaartallen 1878 en 1892 prijken, doelende
op het tijdvak, waarin de heer Geertsema het be
stuur heeft gevoerd.
Höt piëdestal is versierd met het in zilver ge- i
dreven familiewapen, getooid met helm en helmlof
en prachtige gedreven leeuwenkoppen, terwijl in een
medaillon de inscriptie prijkt
»De leden der Staten van Overijsel met hun grif
fier aan hunnen aftredenden voorzitter mr. J. H.
Geertsema".
Bij de Tweede Kamer is een wetsontwerp in
gediend, strekkende om onder de noodige voorzienin
gen tegen misbruik vrijstelling te verleenen
van belasting voor sommige buitenlandsche
goederen, als voor chemicaliën, verfstoffen en andere
dergelijke zelfstandigheden, benoodigd bij de werk
zaamheden in fabrieken of trafieken, en van den
accijns en het invoerrecht voor gedistilleerd, dienende
tot het bewaren van naturaliën, die ingevoerd worden
voor instellingen van onderwijs.
Naar aanleiding van het voornemen der ver-
eeniging »Hulp in Nood" te Vlissingen om eene lijst
bij de ingezetenen te doen circuleeren, tot het in
zamelen van gelden ter ondersteuning van hen, die
wegens gebrek aan werk en door het uitblijven van
nieuwe orders op »De Schelde" bedankt zijn, heeft
het bestuur dier vereeniging zich gewend tot den
directeur om inlichtingen, wie er ondersteuning be
hoeven.
Naar wij vernemen heeft het ge lal der bedankte
werklieden reeds een vrij hoog cijfer bereikt.
(VI. Ct.)
Dr. Z a a ij e r zal, tengevolge van de aan
vaarding der hoofdredactie van de Nieuwe Roti. Crt.
op 1 Januari a. s., met het winter-reces het lid
maatschap van de Tweede Kamer voor Leeuwarden
De Minister vau Binnenl. Zaken heeft de ge
bouwen der Rijkskweekschool te 's- Her
togenbosch persoonlijk opgenomen en zoo on
geschikt verklaard.
De gemeente wordt echter in de gelegenheid gesteld
eene verplaatsing 'jvan de rijkskweek- en leerschool
naar Nijmegen te voorkomen, wanneer zij zich na
melijk verbindt, geheel nieuw ingerichte lokalen te
bouwen, die aan de goedkeuring der Regeering be
hooren te worden onderworpen.
In de maand December zal de Exploitatie
maatschappij gelegenheid geven tot het afleggen van
het gedeelte B van het surnumerai r s -exa
men, aan personeel dat thans ia dienst is, doch
alleen examen heeft afgelegd voor gedeelte A.
Op 31 Oct. 11. heeft te Brussel de onderteeke-
ning plaatsgehad eener conventie met België tot
regeling der toelating van de woderzijdsche b e-
hoeftige onderdanen, in het andere land
verblijvende, tot het kosteloos procedeeren in dat
land, met ontheffing der verplichting tot het stellen
van zekerheid.
Verpleging van cholera-lijders.
Een candidaat in de geneeskunde schrijft aan het
Utrechtsch Dagblad
Zaterdagavond jl. liet zich een patiënt van den
protestantschen godsdienst in de Amalia-Stichting
opnemen. Daartoe door den geneesheer uitgenoodigd,
bracht ds. Van Koningsbergen hem een bezoek, dat
op hoogen prijs werd gesteld. Om den lijder door
menschen van zijn eigen gezindte te doen verplegen,
werd terstond in de Diaconessen-inrichting om hulp
gevraagd. Er was, zoo luidde het antwoord, op dat
oogenblik geen diacones disponibel. Op verzoek stelde
toen het St. Andreas-gesticht nog een verpleegster
ter beschikking, die terstond met de grootste toe
wijding het moeielijke werk ondernam.
Men denke over de taak van verplegers van
choleralijders, die hun plicht doen, niet te licht
"Wie niet bij ervaring weet hoeveel van hun geëischt
wordt, kan het zich niet voorstellen.
Het bericht, dat een nieuwe patiënt zal komen,
brengt alle handen in beweging. Een bed wordt
opgevuld met warme kruiken, waarvoor steeds beet
water gereed gehouden wordtwarme linnen klee
ding wordt klaar gelegd, honderd andere kleine
dingen worden in orde gebracht. Zoo kan bet arme
slachtoffer der boosaardige ziekte bij zijne aankomst
onder warme dekens worden gelegd.
De kleeren, waarmede hij binnen gebracht werd,
worden terstond in kokend water ontsmet en het
lichaam zelf gereinigd in zooverre de toestand dat
veroorlooft, en het kan geschieden zonder den lijder
af te koelen.
Nu komt het er op aan, het lijden van den patient,
die meestal geen oogenblik stil ligt, zooveel mogelijk
te verzachten, zyn hoofd of andere lichaamsdeelen
te ondersteunen, als hij door sommige bekende on
aangename verschijnselen der ziekte gekweld wordt,
de uitwerpselen zóó op te vangen, dat zij in zeer
korten tijd volkomen onschadelijk gemaakt kunnen
worden, het lichaam rein te houden en voor eene
ligging van de kruiken en de dekens te zorgen.
Den patient moeten telkens water, wijn, Cham
pagne, geneesmiddelen worden aangeboden of opge
drongen. Ziek als hij is, meent hij veelal dat wat
hem geboden wordt niet geschikt is, het branden van
zijn maag verergert, zijn benauwdheid om het hart
doet toenemen.
Ondertusschen moet het wrijven van de ledematen
beginnen, dat niet minder krachtsinspanning en ge
duld eischt.
Onophoudelijk wenscht de lijder, die door ondra-
angst gekweld wordt, anders te liggen
zijne armen moeten omhoog of omlaag gebracht
wordenhij meent rust voor zijn hoofd te zullen
vinden, als dit hooger of lager, naar links of naar
rechts, of op zijde gelegd wordt. De krampen, of
andere onaangename gewaarwordingen in de spie
ren maken, dat één mensch haast aanhoudend bezig
moet zijn met het veranderen van de ligging der
beenen.
Het doet iemand weldadig aan, de broeders van
>De Deo" en de zusters van »St. Andreas" bezig
te zien, door niets gedreven dan door de zucht om
een menschenleven te redden, of, als dat niet moge
lijk is, het lijden van de laatste uren te verzachten.
Karakteristiek is hunne droefheid als de ziekte eene
ongunstige wending neemt, hunne vreugde, als zich
verschijnselen van beterschap opdoen. Aan het ziek
bed van den choleralijder denkt niemand aan ver
schil van godsdienstalle zieken beschouwt men als
zijne broeders, die men zoo gaarne helpen wil.
De commissie van het Museum van Kunst
nijverheid te Haarlem heeft het plan opgevat einde
van dit jaar eene tentoonstelling te houden
van oude en nieuwe werken vervaar
digd in sm e o dij z e r. Zij doen daarom een be
roep op hen die oud smeedwerk in hun bezit hebben,
om deze werkstukken der vroegere ambachtsnijver
heid gedurende eenigen tijd in bruikleen te ontvangen.
Tevens zullen er pogingen in het werk worden
gesteld ook moderne werkstukken in smeedijzer te
verkrijgen.
Nadere inlichtingen deze tentoonstelling betref
fende kunnen worden verkregen bij den heer E. Von
Saher, conservator van genoemd Museum.
In de te Rotterdam gehouden vergadering van
de Vereeniging tot bevordering van
Zondagsrust is besloten de proef te nemen met
het uitgeven, om de veertien dagen, van volks
blaadjes, waarin het doel wordt voorgestaan. De
Vereeniging zal zich tot de Regeering, niet tot de
Tweede. Kamer, wenden om aan te dringen op het
spoedig nemen van wettelijke maatregelen in zake
de Zondagsrust, overeenkomstig de behoeften des
tijds. Met 15 tegen 13 stemmen werd een voorstel
aangenomen om tot de geestelijken ten plattelande
het verzoek te richten op hunne standplaatsen hun
invloed aan te wenden in het belang van de Zon
dagsrust.
In verband met den post door den Minister van
Justitie op de begrooting gebracht om meer vrije
dagen aan de bewaarders in de gevangenissen te
geven, werd besloten een adres van adhaesie aan
dat denkbeeld aan de Tweede Kamer te richten.
Het voorstel werd door het hoofdbestuur aange
nomen om een onderzoek in te stellen naar het al of
niet gesloten zyn van confectie-magazijnen op Zondag.
De idioteninriebting op's Heeren Loo
te Ermeloo zal waarschijnlijk spoedig eene belang
rijke uitbreiding ondergaan. Bijna alle ruimte, ten
gevolge van de jongste uitbreiding verkregen, is
alweder ingenomen. Vele ongelukkigen van allerlei
geloofsbelijdenis vinden aldaar een lieflijk tehuis. De
patiënten zijn, naar leeftijd en sekse gesplitst, in
verschillende paviljoenen gehuisvest. Hoewel ook
oudere patiënten worden opgenomen, draagt de in
richting toch in hoofdzaak een pedagogisch karak
ter. Tal van kinderen, die elders jaren lang vruch
teloos de gewone lagere school bezochten, leerden op
's Heeren Loo in betrekkelijk korten tijd lezen en
schrijven.
Overgeplaatst bij bet garn. te Batoe-Djadjar
de off. van gez. 2e kl. P. W. Schipper, van
het hosp. te Batavia.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Tot ouderlingen bij de Ned. Herv. gem. alhier
zijn door het kiescollege herkozen de heeren J. Adam
en B. Van Asperen Vervennetot diakenen de heeren
C. Snoep en I. Wessel.
Landbouw en Veeteelt.
In de afdeelingen van de Zeeuwsche Maatsch.
van Landbouw zullen op de proefvelden de volgende
gewassen worden verbouwdZierikzee wintertarwe
(Californische en Challenge), mangelwortelen (Gol-
dentankard en Engelsche roode)Heinkenszand win
ter- en zomergerstWolfertsdijk 5 soorten suiker
bieten Kruiningen ruwarige Essex-, Californie- en
Silverdroptarwe, gladarige Essex-en Challengetarwe
Tolen 4 soorten suikerbietenSuist aardappelen
(winter-) en 5 soorten aardappelen Oostburg Probs-
theier haver en inlandscbe haver, onbevriesbare Cali
fornische-, Challenge- en white moldstarwe.
Het totaal bedrag der kosten wordt geraamd op
f 900.
Algemeen Overzicht.
Carmaux und kein Ende", zou men kunnen zeg
gen, ware het niet, dat de werkstaking geëindigd
was. Jammer genoeg, dat daarbij moet gevoegd
worden, dat de Franschc regeering daarbij hare
eer heeft ingeboet.
We hebben in ons vorig overzicht medegedeeld
de scheidsrechterlijke uitspraak van minister Loubet
en ook, dat de werkstakers zich, op advies van de
heeren Clémenceau, Pelletan en Millerand, daaraan
niet hebben onderworpen, maar de werkstaking heb
ben voortgezet. Dit feit op zichzelf is reeds in strijd
met de verplichting om, eenmaal een scheidsrechter
lijke uitspraak aanvaardende, zich daarbij neder te
leggen. Maar erger wordt het wanneer de scheids
rechter feitelijk de regeering des lands is en deze
eindigt met zich te onderwerpen aan de eisehen van
eene der partijen. En toch, dit is in Frankrijk ge
schied. Toen de werkstakers voet by stuk bielden,
zijn hun stuk voor stuk hunne eisehen ingewilligd
en eerst toen ook de veroordeelde werklieden weder
_3nade waren aangenomen, is het werk hervat.
Alle rechten, wetten en verordeningen zijn feitelijk
met voeten getreden. Optochten waren verboden;
toch werden ze gehouden met leden der Kamer aan
het hoofd, en toen eene deputatie van werklieden,
die den arbeid wilden hervatten, zich naar den pre
fect begaf om hem te vragen of zij op zijne bescher
ming konden rekenen, wanneer zij zich aan de dwinge
landij van het werkstakingscomité onttrokken, ant
woordde de prefect, dat zij moesten trachten tal
rijker te worden en invloedrijke ondersteuning" te
krijgendan zou de bescherming der regeering hun
niet ontbreken. Terwijl derhalve de minister-presi
dent in de Kamer verklaarde»voor de orde en de
vrijheid van arbeid zullen wij zorgen" zegt de ver
tegenwoordiger der regeering tot de werklieden, dat
de vrijheid van den arbeid hun zal worden gewaar
borgd, wanneer zij sterk genoeg zyn om haar met
vuisten of met wapenen te verdedigen. Eene oproerige
bende kan beletten, dat anderen die willen werken
aan het werk gaan en de vonnissen der rechterlijke
macht worden door begenadiging opgeheven, zoodra
dit op dreigenden toon door werklieden-kiezers wordt
geëischt.
Want dit is eigenlijk de ware reden van den bijna
anarchistischen toestand, die door bet werklieden
geschil van Carmaux is in bet leven geroepen, dat
elk op zijn beurt bang is den steun der werklieden
te verliezen. De socialisten, de radicalen en de re
geering zijn er als om strijd op uit om de gunst
der werklieden-kiezers te verwerven of te behouden
en de toegeefelijkheid, om geen sterker woord te
gebruiken, van het ministerie, vindt dan ook daarin
haar oorzaak.
Met dit al is bet prestige van het gezag tamelijk
wel te loor in Frankrijk en berust op het oogenblik
de macht feitelijk in handen van de werklieden. Dit
blijkt o. a. daaruit, dat men, na het gebeurde te
Carmaux, ook in het departement van het Pas de
Calais begonnen is genade te vragen voor de werk
lieden, die zich aan rustverstoring en verzet tegen
de openbare macht hebben schuldig gemaakt en die
genade werkelijk is verleend. Zij hadden, gelijk men
zich herinneren zal, de verdrijving der Belgische
werklieden geëischt, en toen dit niet dadelijk werd
toegestaan, zei ven de Belgen uit het land verdreven.
Daarom maakte het in België reeds een onaange-
namen indruk, dat de president der republiek, bij zijn
bezoek aan Rijssel, aan 41 van de 61 veroordeelden
genade heeft geschonken. Thans zijn weder eenigen
dier werklieden in vrijheid gesteld en de overigen,
die zich aan andere misdaden hebben schuldig ge
maakt, hebben vermindering van straf verkregen.
Wanneer men deze feiten goed overweegt, dan
komt men tot de conclusie, dat het voor Frankrijk
hoog tijd wordt, dat eene krachtige monarchale
regeering de republiek vervangt.
Uit Dahomey komen gunstige berichten voor de
Fransche wapenen. Het schijnt, dat de koning van
het land in zijne laatste verschansingen is terug-
