1892 N°. 129.
Dinsdag 1 November.
79sle jaargang.
Be uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdager.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nomrners 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
angenomen bij de heéren Nijgh Van Ditmau te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18. regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Snxpjredingr van advertentiën voor 2 uren ojb den dag der uitgave.
De commissie voor de
(SeonomlsGlie Spijsaitdeslmg,
bestaande uit de hoeren J J. OClïTMAN, Voorzitter, B. M.
DEN BOEll, E. VAX I)EN BOSCH, J. M. llARINCK,
A. DEKKER, ,J A VAN HEEL, L. A. KNITEL, I. I).
FRANSEN VAN DE PUTTE, S J J l)E JONGE M ULOCK
HOUWER en D. lilLDERNISSÏÏ, Secetam en Thesaurier,
liceft hare werkzaamheden voor het aanstaande wiuterseizoen
hervat en de bi'jet'eu ter inschrijving aan de ingezetenen doen
uitreiken.
Burgemeester en Wethouders voldoen gaarne aan het verzoek
der commissie, om tot inilde bijdragen am te sporen, en ver
trouwen, dat de ingezetenen door e vie mime inteekouiog of
bijdrage zuilen doen blijken, dat de werking der commissie en
ha3r vo .rtdurend bestaan op hoogeu prijs worden gesteld.
Goes, den 29 October 1892.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
HARTMAN.
De Liberale Unie en liet nieuwe kieswet-ontwerp.
Het praeadvies van het hoofdbestuur der Libe
rale Unie" over bet kiesrecht gaat in hoofdzaak ge
heel met het ontwerp-Tak mee.
Op enkele punten worden kantteekeningen gemaakt,
waarvan deze de voornaamste zijn
Omtrent de kenteekenen van geschiktheid zegt het
bestuur, dat deze geheel overeenkomen met hetgeen
door velen reeds lang wei-d gewensebt. Alleen heeft
het bezwaar tegen de vaststelling van den vorm der
aanvrage en van de wijze van inlevering bij alge-
meenen maatregel van bestuur, en niet in de wet.
Bij de bespreking der bepalingen van maatschappe-
lijken welstand, vraagt het bestuur »of de onder
stelling niet meer met de werkelijkheid zou over
eenkomen, indien men den termijn gedurende welken
geen onderstand mag genoten zijn, verlengde tot de
twee laatste aan de aanvrage voorafgegane burger
lijke jaren, en indien bij nog anderen, bijv. bij land-
loopers en bedelaars7 bet bezit van het kenmerk niet
aanwezig werd geacht. Daardoor ware dan tevens
tegemoet gekomen aan hen, die tegen het voorstel
grondwettige bezwaren hebben.
Inzake het coM&wr-stelsel zegt het bestuur, alleen
bezwaar te hebben tegen de bepaling, dat de voor
zitter van het stembureau den kiezer, wanneer het
blijkt dat deze hulpbehoevend is, kan veroorloven
zich te doen bijstaan. Dat kan zijn gevaarlijke zijde
hebbenalthans het is te ruim gesteld.
En eindelijk wat de candidaatstelling betreft,
vraagt het bestuur of er bezwaren bestaan, om den
kiesvereenigingen als zoodanig de bevoegdheid te
geven, rechtstreeks candidaten te stellen.
Het bestuur hoopt, dat de splitsing der groote
steden voor de liberalen geen bezwaar zal opleveren,
temeer daar zij een onderdeel van de geheele kies
rechtregeling uitmaakt.
GOES, 31 October 1892.
Op de bijeenkomst, jl. Zaterdagavond gehouden,
is besloten de tooneelvoor stelling, te geven
door het Nederlandsch Tooneel op 17 November 1892,
te doen doorgaan.
Naar ons thaus van bevoegde zijde wordt mede
gedeeld, was ons bericht dat de heer Nic. DeHaan,
arts te Heinkenszand, van daar zou vertrekken, voor
barig. Wij kannen met zekerheid meedeelen dat hij
als gemeente-geneesheer te Heinkenszand gevestigd
blijft.
Bij Kon. Besluit is, met ingang van 1 Novem
ber, opnieuw benoemd tot schoolopziener in het
arrondissement Oostburg J. G. Gerritsen te
Breskens.
Door de commissie van bestuur van de afd.
ziekenverpleging van de afd. Amsterdam der N. H.
Vereeniging Het Witte Kruis is het diploma als
kraam vrouwen verpleegster uitgereikt aan mej. C. E.
De Wilde, verpleegster te Middelburg.
Te 's-Gravenhage is, 70 jaren oud, overleden
mr. J. S n ij d e r oud-lid der Provinciale Staten
van Zeeland en oud-burgemeester van Veere, ridder
van den Ned. Leeuw en van de Eikekroon.
De heer Snijder, die zich indertijd verdienstelijk
heeft gemaakt door te verhoeden, dat de bekende
beker te Veere, waaraan zoo groote herinneringen
zijn verbonden, vervreemd werd, ontving deswege
het ridderkruis der orde van den Nederlandschen
Leeuw, op voordracht van den Minister Heemskerk.
Men sohrijft aan de Iers. en Th. Ct. o. a.
Hoewel de jongst gehouden verpachting van
oesterperceelen bijna ƒ17000 minder opge
bracht heeft, dan wat de verpachte perceelen nu
gelden, zoo neemt dit het gevoel van bekommering
niet weg, waannede wij den uitslag gadeslaan. De
werkelijk goede perceelen zijn meerendeels weer veel
hooger gegaan, en sommige tot onmogelijke prijzen
opgedreven.
Deze concurrentie is ongetwijfeld te verklaren,
maar dit neemt de kwade gevolgen niet weg. Er
wordt bij het pachten veel te weinig op tegenslag
gerekend, niettegenstaande de ondervinding desbe
treffende reeds meer dan eens een zeer gevoelige les
heeft aan de hand gedaan. De toestand der kwee
kers wordt steeds benarder. De gesteldheid der bank
is zeker niet verbeterd en de concurrentie der Fran-
sche oesters wordt steeds dreigender. Op 't oogenblik
wordt de afname van ons product belemmerd door
de booge prijzen, die inderdaad niet lager mogen
zijn en wat beteekent onze voorraad, zelfs bij ruime
productie, bij de 60 millioen Franscke, die jaarlijks
aan de markt komenDe mogelijkheid is volstrekt
niet uitgesloten, dat de Zeeuwsche oester, ondanks
haar betere qualiteit, tengevolge der hoogere pro
ductiekosten van de markt zal moeten verdwijnen.
Men schrijft aan de Zw. Ct. uit den Haag
Het jongste nieuws op het gebied der liooge poli
tiek is, dat uit den boezem der Tweede Kamer een
voorstel kan worden verwacht om de invoering
der onlangs afgekondigde belastingwetten
te verdagen. Daarvan wordt nu reeds een balletje
opgeworpen in het voorloopig verslag over de wet
op de miidelen. »Sommige" leden, die het ondenk
baar achten dat de bedrijfsbelasting met 1 Mei
1893 in werking zal kunnen treden, vragen of de
Minister van Financiën bereid is het initiatief te
nemen tot uitstel van de invoering der vermogens
belasting enz. Zoo niet, dan vertrouwen zij dat daartoe
van de zijde der Kamer een voorstel zal worden
gedaan.
Voor de oppositie bestaan inderdaad, buiten het
opgegeven motief dat de bedrijfsbelasting waarschijn
lijk niet zoo spoedig zal tot stand komen, redenen
te over om te beproeven een dergelijk uitstel te
verkrijgen. De nieuwe belastingwetten, in verreweg
het grootste gedeelte des lands met ingenomenheid
ontvangen, zijn bij vele invloedrijke bezitters van
groote fortuinen te Amsterdam, Utrecht, Rotterdam
en vooral hier in den Haag alles behalve populair.
Voor een voorstel tot uitstel een eersten stap tot
afstel is samenwerking niet onmogelijk tusscken
de oppositie en de oud-liberalen, die tot het laatste
oogenblik de wenschelijkheid van invoering der ver
mogensbelasting zonder gelijktijdige invoering der
bedrijfsbelasting betwist hebben. Kon uitstel worden
doorgedreven, zoo zou de oppositie bij de algemeene
verkiezingen, die vermoedelijk in 1893 of in het
begin van 1894 zullen plaats hebben, er opkunnen
wijzen dat het liberale Kabinet geen enkele oecono-
niische hervorming van beteekenis had kunnen tot
stand brengen. Daardoor zouden hare kansen om de
liberalen weder in de minderheid te brengen, ondanks
den tegenzin der katholieken om zich opnieuw door
de anti-revolutionairen op sleeptouw te laten nemen,
aanmerkelijk stijgen.
De Minister van Financiën zal zich ongetwijfeld
met alle kracht tegen uitstel van de invoeiing zijner
belastingwetten verzetten. Hij heeft daarbij een
machtig wapen in de peraequatie der grondbelasting,
die in 't bijzonder voor Limburg on Noord-Brabant
voordeelig is en in die provinciën vurig gewensebt
wordt, maar bij uitstel der andere belastingwetten
eveneens op de lange baan zal moeten worden ge
schoven. Immers die maatregel kost, volgens het
aanhangig wetsontwerp, aan de schatkist een millioen
per jaar, en het bedrag kan door wijzigingen in het
ontwerp allicht nog grooter worden. Zonder de
vermogensbelasting kan het rijk die vermindering
van inkomsten echter moeilijk lijden en bestaat voor
verlaging der grondbelasting ook geen reden.
Bij de behandeling der Staatsbegrooting in De
cember zullen deze quaestiën zeker een voorname
plaat3 innemen.
Door den Minister van binnenlandsche zaken
zijn van de commissarissen der Koningin de volgende
opgaven gevraagd
1. of en zoo ja in welke gemeenten in de pro
vincie, waar de schutter ij dienstdoende is, dit
of in het vorige jaar gebruik is gemaakt van de
bij art. 42 der schutterjjwet verleende bevoegdheid,
om de daar bedoelde oefeningen op Zondag
te doen plaats hebben.
2. Welke de redenen zijn, die aan deze oefeningen
de voorkeur aan den Zondag hebben doen geven
of dit geschiedde ten aanzien van de schutterij in
haar geheel, dan wol slechts voor een gedeelte er
j van of aan de leden der schutterij, die tegen deel-
i neming aan de oefeningen op Zondag gemoedsbe-
I zwaren hadden, gelegenheid is gegeven tot oefening
op een anderen dag, en welk deel van den Zondag
voor de bedoelde oefeningen werd bestemd.
3. Of en zoo ja in welke gemeenten wapenschou
wingen, als waarvan in art. 43 der schutterij wet
sprake is, op Zondag plaats hadden, en, voor zoo
ver deze op dien dag worden gehouden, gelijke bij
zonderheden mede te deelen als met betrekking tot
de in art. 42 bedoelde oefeningen worden gewensebt.
De Haagsche kouter" van de Prov. Gron. Ct.
voegt aan een beschouwing over de moeilijkheid om
de Zondagsrust voor de bakkers in te
voeren, volgend tafreeltje toe
Men vertelde mij daaromtrent een niet onaardig
voorval in een Haagscb huishouden. Het hoofd van
het gezin is een onzer heethoofdigste staatslieden
en sociale hervormers, dweper met de volksklasse en
strijder voor de rechten van den arbeidersstand. De
man, een tot het Christendom bekeerd Israëliet, had
zijn vrouw weten te overtuigen, dat bet niet aan
ging, de Zondagrust te schenden door op dien dag
van den bakker versck brood te vorderen. Mevrouw
bad zich naar den wensch van haar echtgenoot ge
schikt en zich dus met het oudbakken brood tevreden
gesteld. Doch op den langen weg begon dat taaie,
slappe, oudbakken brood ook zelfs het verhemelte
van den volksvriend te vervelen, en hij zon op een
of anderen uitweg.
Daar krijgt bij een ingeving. Als bij eens bij een
Israëlietisch bakker aanklopte, voor wien de rustdag
des Zondags niet bestaat. Dat was eerst een goede
invalBij den joodschen bakker wordt door den af
valligen Israëliet aangeklopt, en deze bakker vindt
er, natuurlijk, niet het minste bezwaar in, den vriend
des volks op Zondag van lekker krakend, versch
brood te voorzien.
Op zekeren Zondagmorgen neemt onze staatsman
echter het bewuste verscke brood op, ontdekt toe
vallig dat er letters in staan, ontcijfert die en leest
Haagsche Broodfabriek!" De Israëlietiscke bakker,
die vrij op Zondagmorgen bakken mocht, gaf zich
dus zelf de moeite niet om zijn oven te stoken, maar
haalde eenvoudig het brood bij de Haagsche Fabriek,
die zich om Zondagsrust wilde noch kon bekom
meren. Of de volksvriend toen een compromis tusscben
de begeert© van zijn verhemelte naar versch brood
en zijn propaganda voor Zondagsrust heeft weten
aan te gaan V
Niets ondermijnt meer het gezag dan wetten,
die niet nageleefd worden, wat met het onder
wijs in de gymnastiek het geval is. De meeste
gemeenten zoeken zich van dezen plicht te ontslaan
door argumenten, dat de gemeentekas de noodige
uitgaven niet veroorlooft of met een gevoel van
medeljjden voor den onderwijzer. Daar deze argu
menten, ofschoon niet steekhoudend, toch de ge-
wenschte uiowerkiug hebben- heeft het gemeente
bestuur te Alblasserdam zich van het nieuwe ar
gument bediend, dat vrijstelling van gymnastiek
gevraagd wordt, omdat de kinderen met klom
pen ter school komen. Heeft Alblasserdam ook met
dit argument succes, dan mogen de plattelandsge
meenten haar voor deze nieuwe vinding, die op
allen toegepast kan worden, wel dankbaar zijn.
(Arnh. Ct.)
Dat het vinden van een opvolger voor oen af
getreden hoog ambtenaar dikwijls met eigenaardig»
moeilijkheden gepaard gaat, blijkt bij de vereischte
benoeming van een nieuwen Commissaris der Ko
ningin to Zwolle. Daar ter stede moet een waar
paleis voor woning van dien vertegenwoordiger van
het koninklijk gezag gebouwd zijn. De fungeerende
Commissaris wil er niet in, omdat met de meube-
leering van bet paleis alleen een dertig duizend gul
den gemoeid is, en heeft dus bedankt. En nu doet
zich het grappig geval voor, dat er niemand te vin
den is, die aan eenige geschiktheid voor die betrek
king de vereischte ijdelheid paart om een klein for
tuin a fonds per dus bij de aanvaarding te besteden.
In deze omstandigheden is het te begrijpen, dat de
geschiktheid nu en dan op den achtergrond gescho
ven wordt, schrijft de Haagsche briefschrijver der
Arnli. Ct.
Ten stelligste kan de N. 11. Ct. het bericht
tegenspreken, dat er voornemens bestaan om
met het oog op het talrijk personeel dat dienst doet
bij de bewaking van de hoeven en weiden waar
besmettelijke ziekte onder het vee heerscht, een
nieuwe lichting onder de wapens te
roepen. Wel zou het mogelijk kunnen zijn, dat er
met 1 December een minder aantal miliciens der
lichting van 1892 met langdurig winterverlof huis
waarts keert.
Een deputatie uit Deptford is bij den Engel-
schen minister van landbouw komen klagen over
de belemmeringen in den veehandel.
De deputatie beval als middel aan intrekking dei-
wet van 1884 op de besmettelijke veeziekten en ver
vanging daarna door een wet, die den invoer van
vee zou toelaten met de noodige waarborgen tegen
verspreiding van besmetting. De minister Herbert
Gardener verklaarde vooralsnog niet tot den aange
prezen maatregel te kunnen overgaan. Spreker gaf
toe, dat de invoer van schapen ert varkens ver
minderd was, maar die van hoornvee was integen
deel toegenomen. Van 1886 tot 1888 bedroeg het
aantal der ingevoerde ossen enz. gemiddeld 331,159
stuks en in het tijdvak 18891891 567,783, het
geen dus op een toename van 236,624 stuks vee
wijst. Ook kan de beperking van den invoer niet
veel invloed hebben gehad op het verbruik, meende
de minister. Immers in 1891 werd er 2.139.000 ton
vleesch verbruikt; daarvan kwam 1.478.000 uit het
land zelf en 489,000 ton geslacht vleesch van buiten,
zoodat er slechts 172.000 ton levend vleesch werd
ingevoerd voor het verbruik. Bij gevolg,, is 70 pet.
van het verbruikte vleesch van Engelsche herkomst,
22 pet. als geslacht uit het buitenland aangevoerd
en slechts 8 pet. als levend vee. De prijs was dan
ook volgens den minister in 't algemeen niet ge
stegen. Opheffing van de beperking van vee-invoer
achtte de minister beslist af te raden, wegens de
groote gemakkelijkheid, waarmede het mond- en
klauwzeer zich verspreidt. Als voorbeeld haalde hij
aan, dat wanneer besmette dieren in het water
eener rivier hadden geloopen, al het vee verder
stroomopwaarts was besmet geraakt. Zelfs kan de
smetstof overgebracht worden door hazen, die van
het eene weiland naar het andere loopen. Dat is in
Midlothian en Persthire waargenomen. Menvergete
niet, dat van 1880 tot 1885 12.054 dieren aan de
ziekte stierven, waardoor een geldelijk verlies van
36.000.000 werd geleden. Evenals zijn voorganger,
de heer Chaplin, kon derhalve de minister geen wij
ziging brengen in de bestaande bepalingen, zoolang
de ziekte .nog in bijna alle Staten van het vasteland
woedt.
Het voorl. versl. over Hoofdstuk V der
Staatsbegrooting is verschenen. In alle af-
deelingen kwam o. a. ter sprake het onderwerp,
waaraan de nota van den heer Borgesius is gewijd.
Verbeteriog onzer wetgeving op besmettelijke ziek
ten werd vrij algemeen noodzakelijk geacht. Men
meende, dat met 't oog op de bestaande wetgeving
de Regeering had gedaan, wat zij kon, al hadden
de maatregelen ten opzichte van schepen uit Rusland
vroeger genomen kunnen zijn. Vele leden achtten
echter de maatregelen, aan de grenzen genomen,
onvoldoendeop uniforme voorschriften aan de ge
neeskundigen drongen zij aan.
Tegen de subsidie van ƒ12,000 voor de Chicago-
tentoonstelling hadden onderscheiden leden over
wegend bezwaar.
Ook te Dordrecht is de lezing, die verleden
week daar gehouden werd door den heer Huurman
van 's-Gravenhage, over werkverschaffing
gedurende den winter aan degenen, die gebrek aan
arbeid hebben, niet zonder vrucht geweest. Den 2en
November zal daar het werkbureau geopend worden.
Uit de statuten van het comité voor werkverschaf
fing blijkt, dat de vereeniging is aangegaan voor
den tijd van 29 jaar.
Velen schijnt het onbekend te zijn, dat het
aanhechten van postzegels op aangetee-
kende brieven dikwerf niet oordeelkundig
geschiedtwanneer men namelijk eenige postzegels
aaneengesloten op het couvert plakt, ontstaat hier
door de gelegenheid om behendig eene opening in
den briefomslag te maken en papier van waarde te
ontvreemden, zonder dat het tijdig ontdekt wordt.
Daarom moet men tusscben de postzegels onderling
eene open ruimte, minstens ter halve breedte daar
van, laten. Dit is noodig gebleken ©n de post-ad-
ministratie verlangt het terecht. UD.)
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
fiolijnsplaat. Bij de verkiezing van zes leden
in het kiescollege der Ned. Herv. gemeente alhier,
Zaterdag 11. gehouden, waren 55 biljetten ingediend,
waarvan 2 blanco, zoodat de meerderheid 27 was.
Daarvan verkregen de 3 aftredende leden, de lieeren
N. De Regt, M. De Jonge en Mare. De Regt Jz.,
respectievelijk 53, 53 en 44 stemmen, zoodat deze
herkozen zijn. Voor de 3 overige vacatures, door
overlijden of bedanken ontstaan, verkreeg de keer
J. Vermeulen 32 en de heer J. Potappel 28 stem
men, zoodat deze beide ook gekozen zijn. Voor de
6de vacature verkreeg niemand de volstrekte meer
derheid, zoodat daarvoor eene nieuwe stemming moet
plaats hebben.
Bedankt voor hot beroep bij de Herv. gein
te Wissekerke (toez.) door ds. J. J. Van don Broek
te Halle.
Het Britsck en buitenlandsch Bijbelgenootscbap
zal, na bijna 50 jaren een depot in ons laai ge
vestigd te hebben gehad, morgen, 1 Novembsr, zjjo.
werkzaamheden staken.
