1892 N°. 123.
Dinsdag 18 October.
79ste jaargang.
GOESCHE
Dö uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
angenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bg alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
Inzending; van
COllRANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
advertentie» voor 2 uren op den dag; der uitgave.
GOES, 17 October 1892.
Zaternamiddag is door de leden van den Raad
dezer gemeente met den secretaris gevolg gegeven
aan de uitnoodiging van hun medelid, den heer
Lambrecht8en, ingenieur van het werk, om een be
zoek te brengen aan het nieuwe Sas. Daarbij is
gebleken, dat werkelijk de toestand daarvan is zooals
hg in ons no. van jl. Donderdag werd medegedeeld.
Het werk, voor zoover voltooid, ziet er prachtig uit
en voldoet in alle opzichten ook wat betreft gemak
kelijkheid van openen en sluiten der sluisdeuren,
terwijl het belangrijk ruimer is dan het oude Sas,
welks bouwvallige staat nu nog te meer in het oog
springt. De bemerking, elders geuit, dat de Sas-
meester tenauwernood een voet ruimte zou hebben
om te staan, ii hersenschimmig. De bemerker heeft
blijkbaar niet opgemerkt dat men op het bewuste
punt bezig is grond aan te plempen, waardoor de
ruimte wel voor 10 personen geschikt wordt.
Uit alles blgkt, dat eenige dagbladcorrespondenten
onvoltooide gedeelten en voorzorgsmaatregelen als
zoovele gebreken hebben aangezien en, om welke
redenen dan ook, overdreven hebben voorgesteld.
Na alles nauwkeurig te hebben nagegaan, maakte
de heer Van Asperen Vervenne zich tot tolk van
al de raadsleden, door dea heer Lambrechtsen dank
te zeggen voor den uitleg omtrent de werken ge
geven, te constateeren dat de bedoelde berichten
allen grond missenen dat integendeel het werk in
uitmuntenden staat verkeert.
De heer Lambrechtsen betuigde dank voor de be
langstelling, door den Raad in dezen betoond en uitte
met vertrouwen de verwachting, dat, wanneer onge
veer in Mei a. s. het nieuwe Sas als voltooid aan
de gemeente zal worden afgeleverd, zoowel aannemer,
opzichter en ingenieur met voldoening op dit werk
zullen mogen wgzen en dat de gemeente tegenover
de belangrgke kosten, door haar daaraan besteed,
zich in het bezit zal zien van een sluiswerk, dat
eeuwen kan bestaan.
Toen de heer Van Burk, Amerikaansch predi
kant van Nederlandsche afkomst, ten vorigen jare
alhier optrad, vernam hg met verwondering, dat het
kleine stedeke Goes drie Christelijke jonge-
lingsvereenigingen teldeKen den Heer in
al uwe wegenHoudt wat gij hebtopdat niemand
uwe kroon roove en Het Mostaardzaad; ieder van
welke meer in het bgzonder tot eene godsdienstige
gezindte (Ned. Herv., Geref. en Chr. Evang. kerken)
konden geacht worden te behooren. Hij schetste de
kracht, die uitging van de Jongelingsvereenigingen
in Amerika, waar iedere stad slechts éene vereeni-
ging heeft en wekte tot samensmelting op. Vijf
jongelingen Hubrecht Schouwenburg, Willem Duve-
kot, Abraham Leendert Van Melle, Hendrik Van der
Heil en Jozias Ossewaarde, togen aan het werk en
het mocht hun gelukken, de samensmelting tot stand
te brengen. De Christelijke Jongelingsvereeniging van
Goes, die daaruit geboren werd, hield jl. Vrijdag
avond in een der zalen van »De Prins van Oranje"
eene feestelgke vergadering, waartoe zij, onder uit
noodiging van de kerkeraden der drie genoemde ge
meenten met hare leeraars, vrgen toegang aan ieder
verleende. De zaal was dan ook meer dan gevuld,
zoodat de nevenliggende zaal door opening der tus-
schen-deuren ook moest worden ingenomen.
Met het zingen van Ps. 1193 werd de verga
dering aangevangen en opende ds. Van Griethuysen
de bijeenkomst met het voorlezen van Ps. 133, en,
nadat het le en het 3e vers van dien Psalm gezongen
waren, met een hartelgk welkomstwoord, gegrond op
het >Eben Haëzervan een schrgver der grgze oud
heid, deze ure schetsende als eene ure van dank
zegging, van hoopvolle verwachting en van feestelijke
stemming. Dankbaar werd hierbg de firma wed. J.
H. C. Kakebeeke Gz. herdaeht, die een huis (St. Ja-
cobstraat) beschikbaar heeft gesteld voor de samen
komsten der vereeniging.
De heer J. J. Visser gaf, als voorzitter der ver
eeniging, daarna een overzicht van het doel en de
strekking die men beoogde. Te huis vindt de jon
geling niet altgd gelegenheid om genoegen te smaken
daarom wil de vereeniging haren leden een gezellig
>tehuis" bezorgen, waar zg den avond kunnen door
brengen, onder het genot van een kop thee of een
glas bier, met het lezen van boeken en tijdschriften,
met bespreking van geschiedenis of bgbelsche uit
spraken (zonder in dispuutcolleges te ontaarden), met
teekenen en gymnastiek, straks als de lente komt
of de zomer is verschenen, met verblgf in den tuin
door opmerkingen over natuur en kunst, en later
wellicht, om door het hanteeren der wapenen zich
te vormen tot flinke verdedigers van het vaderland.
Maar alles onder de vaan der christelgke broeder
schap en van Gods woord. Dit overzicht eindigde
met het zingen van Pi. 1195.
Ds. Van Koetsveld nam daarop uit de geschiedenis
van de drie Joodsche jongelingen, Sadrach, Mesach
en Abednego aanleiding, om te wijzen op de be-
schermingsgunst van God voor allen die op Hem ver
trouwen en de jongelingen op te wekken, urn dit ook
ten grondslag voor hunne vereeniging te leggen.
Dan kan de gemeente van Christus rijke vruchten
van hunnen bond dragen, want uit de jongelingschap
moet de gemeente voortkomen en de boom wordt
aan zijne vruchten gekend.
Ds. Siebenhar verklaarde vervolgens, dat het ook
voor hem eene feesture was nu de Goesche Christe
lgke Jongelingsvereeniging hare eerste bijeenkomst
houdt, want dat hg geloofde aan eene vruchtvolle
toekomst. Hg waarschuwde echter tegen te groot-
dunkendheid van zich zeiven en stelde Christus ten
voorbeeld, die, tegenover het particularisme van een
eigengerechtigden Jood, zijn woord predikte, dat hg
gekomen was om te redden. Eigenaardig was zijne
opwekking om steeds te bedenken dat de wereld in
optocht moet zijn, om den Christus tegemoet te
gaan, waarbg hg de spreuken der drie thans verhon
den jongelingsvereenigingen door elkander vlechtte.
Het mostaardzaad kon een boom worden, wanneer
de jongelingen den Heer in al hunne wegen ken
den en niet bleven stilstaan om te houden, wat zij
hebben, maar verder te gaan, opdat, evenals de
twaalf stammen Israëls, ofschoon onder eigen banier,
zg verbonden opgingen tot den Heer, die alle ver
wachtingen vervullen kan.
Ds. Kaptegn eindelijk stemde toe dat er oorzaak
is van vreugde voor de vereeniging, maar zocht ook
tevens daarin den eisch tot wijsheid, bedachtzaam
heid en ootmoed. Er moet gestreden worden tegen
den vgandde strgd van het geloof tegen het on
geloof mag niet opgegeven worden. Onderling is de
vgand wel verdeeld, maar als hg optreedt tegen
Christus is hg éen. En bovendien er is verband tus-
sehen jeugd en toekomstwant de jeugd komt tot
leeftgd en zg heeft de ouderlingen, de diakenen, de
onderwijzers, de advocaten, de overheid der toekomst
te leveren. De jongelingschap moet zoodanig werken,
dat die allen te zamen zullen vormen eene gemeente
zonder vlek of rimpel. Met het zingen van Ps. 98
vs. 4 werd deze ernstige toespraak besloten.
De voorzitter richtte nu nog een woord van op
wekking tot de vergaderden, en welom lid te
worden tot de jongelingen, opdat het getal van 80
a 90 spoedig verdubbeld zgom ruime giften, zoo
in geld als in het benoodigde voor stoffeering van
het Tehuis", te schenkenom de vergaderingen
getrouw bg te wonen tot de leden, terwijl hij eindigde
met eene dankbetuiging aan de opgekomenen. Na
een door hem uitgesproken gebed werd gezongen
Gez. 183 vs. 4.
Het gezang werd den geheel en avond begeleid
door de instrumentale tonen van Hosanna", welk
harmonie-gezelschap zich ook deed hooren in een
flinke potpourri, toen het publiek de zaal verliet.
Nu de begrooting der gemeente Goes voor
1893 is aangenomen zal, wanneer zg de goedkeuring
van Ged. Saten erlangt, met 1 Januari a. s. het
onderwijs in de vrije en ordeoefeningen
der gymnastiek in deze gemeente worden ingevoerd.
Het onderwijs zal worden opgedragen aan en ver
deeld worden onder de in de gemeente bevoegde
onderwgzers, die daarvoor ƒ25 'sjaars voor elk uur
per week, aan dat onderwijs besteed, zullen genieten.
Voor velen hunner zal dit eene niet onaanzienlijke
verhooging van inkomsten geven. Een post van
500 is voor dit doel op de begrooting gebracht.
Bg kon. besluit is benoemd tot ontvanger dei-
belastingen te Goes H. J. Van Ebbenhorst
Tengbergen, thans te Blokker.
Bath. Als geneeskundige, belast met de visitatie
der uit België alhier aankomende schepen, is aange
steld de heer dr. J. Van Os, arts te Amsterdam.
Naar ons wordt medegedeeld zal de gemeente
Heinkenszand eerstdaags haren gemeente-geneesheer,
den heer Nic. De Haan, arts aldaar, verliezen,
doordat deze zich te Amsterdam zal gaan nederzetten.
De heer Jenny Wegermans,^-rts te 's-Heer
Arendskerke, zal zich te Heinkenszand metterwoon
vestigen.
Uit een staat omtrent de bedragen der r g k s-
grondbeiasting, naar de oude belastbare op
brengst der ongebouwde eigendommen geheven,
vergeleken met de bedragen der grondbelasting, be
rekend naar 6 pet. van de nieuwe belastbare opbrengst
(gelijk thanB door den minister van Financiën is
voorgesteld) blgkt dat, terwgl de oude belastbare
opbrengst voor de verschillende provinciën was
46,645,880.29, zg volgens de nieuwe berekening
is 96,146,718.80.
Berekend naar 6 pet. zal de belasting bedragen
voor Zeeland f 414.082,45, en voor het geheele rgk
f 5,768,803,20, tegen 6,737,284.71 van den
tegenwoordigen aanslag, zoodat er een bedrag van
ƒ968,481,51 minder zal zijn te betalen.
Onder het rundvee van de wed. Jac. Van den
Broecke, landbouwster te Koewacht, is het mond
en klauwzeer uitgebroken.
In den vorigen winter hebben ongeveer 6000
miliciens gebruikt gemaakt van het zoogenaam
de winterverlof, waarmede door den minister
van oorlog bij het leger op groote schaal een proef
is genomen. De minister heeft nu bepaald, dat op
denzelfden voet als den vorigen winter aan de
miliciens bij de vesting-artillerie, der lichting 1892,
winterverlof zal worden verleend, namelijk voor die
tot het zoogenaamde big vend gedeelte behoorende
van 1 December tot 1 Maart a. sen voor het
niet big vend gedeelte van 1 Januari tot I Maart
a. s. deze laatsten blijven dan met verlof in hunne
haardsteden in afwachting van het te verleenen groot
verlof, in verband met de inlgving van de miliciens,
lichting 1893 op 30 April a. s.
De oud Vice-admiraal P. Ten Bosch bespreekt
»de sluiting der Atjehsche kust", die
hg verre verkiest boven de voorgenomen scheep
vaartregeling.
In zijn brochure, uitgegeven door de Gebr. Belin-
fante te 's-Gravenhage, keurt de schrijver ten zeer
ste het gedurig veranderen van taktiek af, dat ons
reeds zoo duur is te staan gekomen. En toch staan
wij te Atjeh weder »aan den vooravond van een
gevaarlgken draai in onze politiek" en zou men de
sluiting der kust willen vervangen door een ander
middelregeling der scheepvaart.
Met nadruk wordt hiertegen gewaarschuwd en er
op gewezen, dat op de Atjehsche kust eene gema
tigdheid, een verzoenende geest werd tentoongespreid
als misschien nooit tegen een vgand is aan den dag
gelegd.
En de gevolgen, na 15 jaren
Dat wij niets big vends hebben uitgewerkt, niets
verkregen wat ons nader kon brengen tot de oor
logspartij integendeel haar in staat stelden, den
strgd tegen ons vol te houden.
Philantropie in zake oorlogvoeren is hetzelfde
wat een zacht chirurg voor een verwonding is.
Men zij grootmoedig wanneer men tegenover den
overwonnene staatmaar alvorens moet het verzet
worden gebroken.
Ook wij geloovenhet Atjehsche hoofd, dat een
onzer zeeofficieren liet weten, dat hij de Hollanders
wel dapper, maar dom vond, heeft door bedoelde
sluiting wel een beteren dunk van ons gekregen,
zonder dat de opgewekte verbittering hem bg eene
latere pacificatie in het minst in den weg zal staan,
veeleer daaraan bevorderlijk zal wezen.
De schrgver waarschuwt ernstig tegen gewaagde
proefnemingen en betoogt, dat scheepvaartregeling
gansch onvoldoende zou zijn om het doel te bereiken.
Met de sluiting der kust houden wij den vijand
in elk geval in bedwang, zoodat hij ons weinig
schaden en door zijn roofzucht niet zoo licht in
internationale moeielgkheden wikkelen kan. Wordt
echter de sluiting opgeheven, »dan laten wij den
greep los, zonder te weten waar we heengaan en
zonder een ander middel binnen ons bereik te heb
ben, om den totalen strijd tot een goed einde te
brengen."
Uit betrouwbare bron kan het Vaderl. ver
zekeren, dat het onder de laatste mailtg dingen voor
komende bericht van het B. H., als zou de minister
van koloniën zijne afkeuring hebben uitgesproken
over de herbenoeming van den resident Te Mechelen,
geheel ongegrond is. De minister heeft zich, als
gewoonlijk in zake benoemingen, hierin niet gemengd,
en van eene Buitenzorgsche crisis is dan
ook volstrekt geen sprake. Ook het bericht der
jDeli Ct., dat de gouverneur-generaal reeds besloten
zou zgn met Maart te repatriëeren, mist allen grond.
Aanstaanden Woensdag zullen de liberale
leden van de Tweede Kamer een partij-ver-
gadering houden.
De wet op de vermogensbelasting
is den 27 Sept. door de Koningin onderteekend.
Wel is zg nog niet in de Staats-Courant afgekon
digd, maar een brochure, bg Gebr. Belinfaute ver
schenen en tot titel dragendeDe wet van den
27 September 1892 op de vermogensbelasting (Staats
blad no. 223) met aanteekeningen door A. E. J.
Bertling, ontvanger der registratie en domeinen te
Ngkerk", openbaart dit geheim. (Vad.)
Met verwijzing naar het bericht, voorkomende
in de Nederlandsche Staatscourant van 30 September
11. no. 230, brengt de minister van buitenlandsche
zaken ter kennis van belanghebbenden, dat blgkens
telegraphische mededeeling van Harer Majesteits ge
zant te Brussel, de in- en doorvoer uit Nederland
in België van alle soorten van v i s c h, alsmede van
schaal- en weekdieren, te beginnen met 16
dezer, wederom zal worden toegelaten. (St.-ct.)
Uit Rozendaal wordt aan de N. 11. Ct. ge
schreven, dat wegens groote verliezen de aandeelen
van de suikerfabriek »Java" erg gedaald
zgn; dat de groote drukte, het nachtwerk, heeft
opgehoudendat de beide directeuren hun ontslag
willen vragen of zullen krijgen; dat verleden week
de Rijksontvanger beslag beeft; gelegd op de twee
waggons suiker en eerst betaling verlangde, en dat
een derde vergadering is belegd om tot liquidatie
te hesluiten. Er is niettemin weder suiker ingesla
gen, en van het werkvolk is tot nog toe niemand
bedankt.
Reuter seint uit Parijs, dat de heer Labou-
r e tchef van het bureau der politieke zaken aan
het Departement van Buitenlandsche Zaken, benoemd
is tot raad van legatie te 's-Hage, ter vervanging
van den heer De la Motte.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Aangenomen het beroep bij de Herv. gem. te
Moerkapelle door den heer Wm. Van der Waallz.,
cand. te Ridderkerk, die ook verschillende beroepen
in onze omgeving ontving.
Ds. P. v. Vlaanderen te Patteson (N.-A.) staat
no. 1 op het drietal naar de Hollandsche Gerefor
meerde kerk te Chicago. (De Z.)
Voor het examen in de vrge- en ordeoefeningen
der gymnastiek hebben zich te Middelburg aange
meld 201 candidaten, en wel 156 mannelgke en 45
vrouwelijke.
De jaarlijksche overdracht van het rectoraat
der Vrge Universiteit is bepaald op Donderdag 20
dezer. De aftredende rector, dr. A. Kuyper, zal, na
het houden van een redevoering, het rectoraat over
dragen aan den hoogleeraar jhr. mr. A. F. De
Savornin Lohman.
Rechtszaken.
Kantongerecht U Goes.
In de zitting van heden, 17 October 1892, zgn
de navolgende personen veroordeeld, wegensover
treding art. 460 W. v. S.r.M. Z. te Schore, tot
tot f3 b. s. 3 d. h.; art. 459 W. v. S.r.: J. J.
B. te Waarde, tot 2 maal f 1 b. s. ld. h. voor
iedere boeteart. 314 W. v. S.r.C. M. en J. B.
L. te Ossendrecht, ieder tot f 2 b. s. 2 d. h.
overtreding der verordening op de brandweer te
GoesJ. A. D. en J. T. B. te Goes, ieder tot f 0,50
b. s. 1 d. h. en M. de H., S. R. E. en A. J. Ch. B.,
allen te Goes, ieder tot f 1 b. s. 1 d. h.over
treding der verordening op de honden te Goes: J.
B. te Kattendijke, tot f 1 b. s. 1 d. h.het
bevisschen der Schelde zonder consent: J. P., J. J.
D., W. V., A. E., G. B. enJ. v. A., allen te Ierseke,
ieder tot f 1 b. s. 1 d. h.overtreding van het
reglement op de wegen en voetpaden in Zeeland
H. G. te Wissenkerke, tot f 1 b. s. 1 d. h.
overtreding van het reglement op de rijkskanalen:
J. S. en M. S. te Vlake, ieder tot f 3 b. s. 3 d. h.,
W. P. en R. de J. te Wemeldinge, ieder tot f 1 b.
s. 1 d. h.overtreding reglement S. S.H. M.
te Esschen, tot 2 maal f 1 b. s. 1 d. h. voor iedere
boete en C. v. A. te Esschen, tot f 1 b. s. 1 d. h.
overtreding politieverordening Heinkenszand: F.
de P. te Baarland, C. S., L. S., L. C. en J. V. te
Heinkenszand, ieder tot f 2 b. s. 2 d. h.open
bare dronkenschapJ. de J. te Rotterdam en N.
de J. te Bergen-op-Zoom, ieder tot f 1 b. s. 1 d. h.
Allen tevens in de kosten.
Vrggesproken werd: C. de J. te Kruiningen, be
klaagd ter zake van overtreding van art. 460 W. v. S.r.
Vrijdag stond voor het kantongerecht te Ter-
Neuzen terecht L. B., huisvrouw van E. v. K., te
Hulst, in zake overtreding der boterwet, nl. het af
leveren van vervalschte voor natuurboter.
De ambtenaar van het O. M. eischte eene geld
boete van f 100, subsidair 20 dagen hechtenis en
eene openbaarmaking hiervan op kosten van be
klaagde in de Middelburgsche, Ter-Neuzensche, Axel-
sche en Hulstersche Courant.
Bg de behandeling dezer zaak is M. v. d. W. op
last van den kantonrechter in arrest genomen op
vermoeden van meineed, en naar Middelburg over
gebracht. {T.-N. Ct.)
De Rotterdamsche Rechtbank behandelde Zater
dag de zaak tegen Ockeloen, terechtstaande wegens
moord op den politie-agent Van den Bergh. Het
O. M. vorderde Ockeloen's veroordeeling tot 15 jaren
gevangenisstraf.
Er waren 15 getuigen. De advocaat, mr. Toelstra,