1892 N". 107.
Zaterdag 10 September.
79ste jaargang.
COURANT.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, j 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Belialve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
angenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
Inzending van
advertentïën v«©r 2 uren 05» den
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
dag der uitga ve.
DE BEG BOOTING
der plaatselijke iukomsten eu uitgave» vau de gemeente voor
het jaar 1893 is aan den geineeuteraad, in zijne openbare ver
gadering van heden, aangeboden en op de secretarie neergelegd,
alwaar zij tot en met den 29 September eerstkomende voor
een ied r ter lezing zal voorhanden zijn, terwijl afschriften
tegeu betaling der kosten verkrijgbaar gesteld worden.
Goes, den 8 September 1892.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. G. d. W. HAMER.
De Secretaris,
II A It T M A N.
GOES, 9 September 1892.
Aan de gisteravond den gemeenteraad aan
geboden begrooting van ontvangsten
en uitgaven voor 1893 ontleenen wij het
volgende
Als batig slot van de rekening over 1890 is uit
getrokken f 6861,611/2- De inkomsten van vaste
eigendommen zijn geraamd op f 12686,19 tegenover
f 12874,001/2 voor 1892. De opcenten op 's rijks
directe belastingen worden vermoed te zullen op
brengen f 9735, terwijl de Hoofdelijke omslag is
gebracht op hetzelfde cijfer als voor 1892, t. w.
f 25000. Andere heffingen zijn geraamd op f7775
tegenover f 8295 voor 1892, een gevolg van de
mindere opbrengst der marktgelden in 1891. De
belasting op de honden zal vermoedelijk bedragen
f 550 en hfet vergunningsrecht f 1450. De uitkee-
ringen en bijdragen zijn gesteld op f 33645,82, ter
wijl die in 1892 waren geraamd op f 34157,31
de vermindering wordt veroorzaakt door eene andere
regeling omtrent de verpleegkosten van krankzinni
gen. Aan andere ontvangsten denkt men nog te
genieten f3972, zijnde de sas- en havengelden f 150
minder geraamd dan voor 1892. Voorts is voor
memorie uitgetrokken eene geldleening ter voorzie
ning in de kosten voor het maken van sluis- en
dijkwerken aan den mond der haven, voor zoover
daarin niet kan voorzien worden door het renteloos
voorschot van de provincie en de bijdragen van het
rijk. Door de tegenspoeden, waarmede die werken
te kampen hadden, zullen de bedragen van rijk en
provincie niet voldoende zijn tot dekking der uit
gaven. De pogingeo, die zijn aangewend om ver
hooging van bijdrage en voorschot te verkrijgen,
zijn mislukt. Hoe groot bet verschil zal zijn tusschen
de te ontvangen en te betalen sommen is nog niet
met zekerheid op te geven, doch wel kan met ze
kerheid voorzien worden, dat eene geldleening moet
aangegaan worden.
De uitgaven voor het huishoudelijk bestuur ziju
iets minder geraamd dan voor 1892 en wel op
f 9168,50, terwijl de kosten voor het heffen van be
lastingen voor beide jaren bijna gelijk zijn, t. w.
f 898. Voor openbare werken wordt geacht noodig
te zullen zijn f 11726,zijnde beduidend minder
dan voor 1892, aangezien op de begrooting voor dat
jaar nog f 102530,98 voorkomt voor de werken aan
den mond der haven en voorts de meest mogelijke
zuinigheid is betracht bij de raming der kosten voor
de straten, pleinen enz. De uitgaven voor privaat
eigendommen zullen, naar vermoed wordt, gelijk zijn
aan die voor 1892, en wel f 479,50, evenals die
voor politie f 5930 en voor de brandweer f 960.
Voor schutterij wordt slechts f 397,13 noodig ge
acht, tegenover f 537,38 in 1892 en voor straatver
lichting f 3933, tegenover f 4002 voor 1892.
De uitgaven voor den geneeskundigen dienst en
het armwezen zijn veel lager uitgetrokken dan voor
1892, een gevolg van het niet-noodig-zfjn van een
subsidie aan het Gasthuis en van de bij de ontvang
sten vermelde andere regeling der verpleegkosten
van krankzinnigen. Het middelbaar onderwijs vordert
f 18830 het lager onderwijs f 26048 de bewaar
school f 1895 de ambachtsschool f 600 en de toelage
voor de kweekschool te Leiden f 10. De renten voor
vroeger aangegane geldleeningen worden geraamd
op f3896 en de aflossingen op f 11000, welk laatste
bedrag aanzienlijk hooger is dan voor 1892, doordat
voor teruggave van het renteloos voorschot van de
provincie ten behoeve van het Sas het volle V20 van
hetgeen genoten is, moest worden geraamd. Voor
andere uitgaven is uitgetrokken een bedrag van
f 1657,64, zijnde ongeveer f 100 hooger dan voor
1892, welke som wordt noodig geacht voor de ver
zekering van werklieden tegen ongelukken. De on
voorziene uitgaven zijn geraamd op f 1164,16
De begrooting wijst een totaal cijfer aan van
f 101675,62 >/2.
Op de landbouwtentoonstelling te Leiden zijn
aan de firma wed. J. 0. Massee en Zn. te
Goes de volgende bekroningen ten deel gevallen
Dorschwerktuigen, 2e prijsgraanzuiveringswerk-
tuigen, 2e prijsverzameliug werktuigen voor den
akkerbouw, le prijsverzameling werktuigen voor
den hooibouw, 2e prijsverzameling werktuigen
voor stalvoedering, 2e prijstweewielige rijtuigen,
eerv. verm.
Niet gevraagd bij het programma. Eervolle ver
meldingen Naaimachine om matten te vervaardigen.
Prov. blad no. 80 der provincie Zeeland bevat
eene opgaaf van het aandeel der gemeenten in de
kwade posten op de grondbelasting dienst 1889
en op de personeele belasting dienst 1889/90.
Het aandeel van Goes is voor de grondbelasting
97,20 J/2 en voor de pers. belasting f 285,08.
Op grond, dat het mond- en klauw
zeer onder het rundvee in Walcheren is uitge
broken en ook buiten de provincie voorkomt, heb
ben Ged. Staten van Zeeland besloten
voor Walcheren met Nieuw- en St. Joosland en
Zuid-Beveland met Wolfertsdijk in te trekkende
ontheffing van de verplichting tot keuring, alvorens
vergunning wordt verleend tot het vervoeren van
rundvee uit dat gedeelte der provincie naar een der
andere in art. 20 van het reglement genoemde on-
derdeelen der provincieen
voor de geheele provincie, in te trelclcende ont
heffing van de verplichting om het uit andere pro
vinciën des rijks ingevoerde rundvee overeenkomstig
art. 19 van het reglement afgezonderd te houden.
(M. Ct.)
Men verzoekt ons in het bijzonder de aandacht
onzer lezers te vestigen op achterstaande annonce,
waarbij aangekondigd wordt, dat de ook te Goes
welbekende luchtreiziger Lcon Antenne Jr.
(mr. Leon Mary) a. s. Zondag in het Schuttershof
te Middelburg met zijn ballon Wilhelmina" zal
opstijgen, terwijl tevens dhr. mr. Matelot met eene
parachute zal nederdalen.
Itorsele. Donderdag herdacht de heer J.
Rottier L^., burgemeester dezer gemeente, zijn
25-jarig lidmaatschap van den gemeenteraad al-
bier. Met zijne medewerking kwamen gedurende be
doeld tijdvak een aantal nuttige zaken tot stand,
die der gemeente tot verbetering strekten en den
jubilaris aangename herinneringen opleverden.
Kolijnspluat. In de gemeenteraadszitting van
Donderdag 11. is met betrekiring tot de pas gevormde
gezondheidscommissie besloten haar een
blanco crediet te verleenen bij hare lofwaardige
pogingen om zooveel mogelijk besmetting, door ver
ontreiniging van lucht en water ontstaan, te weren.
Door Ged. Staten dezer provincie is af kondiging
gedaan van een besluit der Staten van 8 Juli jl.,
waarbij is vastgesteld aan art. 12 van hun besluit
van 15 Juli 1881 tot regeling van den provin
cialen waterstaatdienst toe te voegen
het volgendeaan hen (de ambtenaren bij den pro
vincialen waterstaatsdienst) wordt ten laste van de
provincie pensioen of wachtgeld verleend, volgens
nader vast te stellen regels. Art. 4 wordt vervangen
door het volgende:
De hoofdingenieur, de ingenieurs, de opzichters,
de teekenaars, schrijvers en de klerken hebben aan
spraak op wachtgeld wanneer zij, na tienjarigen
dienst als zoodanig, eervol worden ontslagen ten
gevolge van opheffing hunner betrekking of van
nieuwe organisatie.
Het wachtgeld bedraagt ten minste de helft en
ten hoogste twee derden van de laatst genoten jaar-
lijksche bezoldiging, en wordt binnen die grenzen
toegekend naar de regels in art. 3 vastgesteld voor
de berekening van pensioenen.
Geslaagd voor het notarisexamen 2de gedeelte
de heer D. Hakkert te Tolen.
Bij het 2e toelatings-examen voor de rijks
landbouwschool te Wageningen is 0. a. geslaagd
C h. H a r i s 0 n te Rilland-Bath.
Bij Kon. besluit zijn de volgende pensioenen
verleend aanmr. J. W. Lasonder, leeraar aan
de rijks hoogere burgerschool te Middelburg, f 182
G. Keyzer, onderwijzer bij de rijks-kweekschool
voor onderwijzers te Middelburg, f 123J. A. See-
p e nonderw. aan de op. lag. school te Lams-
waarde, f 400P. Janssen, onderwijzeres aan
eene openb. lagere school te Goes f 164L. M. Bal,
wed. P. C. N. Eichholtz, commies der posterijen
2e kl., f 850.
De gemeenteraad van Ter-Neuzen heeft met
9 tegen 3 stemmen besloten de kermis voor
onbepaalden tijd te schorsen.
De Minister van Binnenl. Zaken, gelet op art.
8 van het Kon. besluit van 4 Sept. 1892 (Staatsblad
no. 215), tot vaststelling van buitengewone maat
regelen tot afwending der Aziatische
cholera en tot wering barer uitbreiding en ge
volgen heeft goedgevonden te bepalen, dat genoemd
artikel zal worden toegepast ten aanzien van per
sonen komende uit Rusland, Hamburg, Altona,
Antwerpen of Havre, zoodat ieder die éen of meer
personen, komende uit Rusland, Hamburg, Altona,
Antwerpen of Havre in zijn woning huisvest, ver
plicht is onmiddellijk na aankomst van dien persoon
of die personen daarvan kennis te geven aan den bur
gemeester en evenzoo kennis te geven aan den bur
gemeester van elk verdacht ziektegeval in zijn woning,
mitsgaders van bet vertrek van bovenbedoelde per
sonen en van de plaats waarbeen zij alsdan ver
trokken zijn.
De bekende hygiënist sir P. Spencer Wells
dringt er in een ingezonden stuk in de Times op
aan, dat thans, tegenover bet woeden der cholera,
de lijkverbranding zooveel mogelijk worde
bevorderd. Worden de lijken begraven, dan doodt
dit de bacillen nietintegendeel, zij tieren welig
voort, vermenigvuldigen zich en komen vroeg of
laat in drinkwater of in de lucht terecht. Door het
vuur daarentegen blijft er niets van over.
Thans is bij de Tweede Kamer ingekomen het
vroeger aangekondigde wetsontwerp tot w ij z i g i n g
van de Indische Comptabiliteitswet,
waarin het beginsel is nedergelegd (art. 4), dat het
Rijk van de geldmiddelen, die de Indische belasting
schuldigen opbrengen, geen bijdragen moet vorderen
tot dekking van uitgaven in bet belang van het
Rijk, doch alleen vergoeding voor uitgaven, die door
het Rijk rechtstreeks ten behoeve van Indië worden
gedaan.
Het standbeeld van Coen zal het
volgende jaar te Hoorn onthuld worden op 15 Mei,
den datum, waarop Coen den slag bij Jaeatra won.
Het wordt geplaatst op de Roode Steen te Hoorn.
De Minister van Binnenlandsche Zaken brengt
ter algemeene kennis, dat in de maand October e. k.
en zoo mogelijk nog in September dezes jaars te
Arnhem gelegenheid zal worden gegeven tot het
leveren van voldoende bewijzen van genoegzame voor
bereiding tot de beoefening der natuurkundige weten
schappen, om te kunnen worden toegelaten tot het
eerste natuurkundig examen.
Zij, die tot het leveren dier bewijzen wenschen te
worden toegelaten, moeten daarvan vóór 20 Septem
ber e. k. schriftelijk kennis geven aan den voorzitter
der commissie dr. H. Van de Stadt, directeur der
hoogere burgerschool met vijfjarigen cursus te
Arnhem.
Onder voorzitterschap van mr. Goeman Bor-
gesius werd Woensdag te 's-Gravenhage de alge
meene vergadering gehouden van de vereeniging
tegen drankmisbruik. (Volksbond).
De voorzitter heette den afgevaardigden welkom
en bracht bijzondere hulde aan de ijverige bemoei
ingen voor de afschaffingszaak door mr. d'Engel-
bronner, secretaris van de Nederlandscbe Vereeni
ging tot afschaffing van sterken drank."
Mr. Kr use man bracht, als secretaris van den
Bond, verslag uitbet bleek dat de Bond thans 23
afd. telt, met ongeveer 3000 leden.
De heer Kruseman lichtte ook toe bet rapport
over de verbetering van arbeiderswoningen. Het
denkbeeld is om, in overleg zoo mogelijk, met het
geneeskundig Staatstoezicht en de plaatselijke ge-
zondheidscommissiën, aan de Regeering de herziening
der Onteigeningswet te vragen, en voorts om plaatse
lijke enquêtes in te stellen, die vóór 1 Maart 1893
zouden moeten afloopen.
Een voorstel in dien zin werd aangenomen.
Daarna werd behandeld het voorstel van Utrecht
om door verschillende middelen te bevorderen, dat
de uitbetaling van werkloonen op het werk zelf,
en in elk geval niet in localiteiten waar sterkedrank
wordt verkocht of op plaatsen, die met zoodanige
localiteit gemeenschap hebben.
Bij acclamatie werd aangenomen het voorstel om
zich te dezer zake tot de regeering te wenden en
voorts werd besloten zich te wenden tot andere
besturen, waterschappen enz., met opdracht van bet
Hoofdbestuur, zich te dier zake met'de afdeelingen
van den Bond in betrekking te stellen.
Dixi schrijft uit Breda aan bet Vaderland
De groote parade op den verjaardag der Konin
gin werd alhier vereerd met de tegenwoordigheid
van den waarnemenden inspecteur der
infantarie, den luit-gen. ridder Alewijn. Dat
was voor allen een verrassing, want niet alleen was
de komst van den generaal niet vooraf aangekondigd,
maar ook bij de parade zelf werd zijn tegenwoordig
heid eerst opgemerkt, toen de hier onbekende gene
raal, die in politiek verschenen was op de voor 't
publiek afgesloten plaats en zich daarna voor de
gereserveerde plaatsen had gesteld, zijn naam op
beleefd verzoek noemde aan den plaatselijken kom-
mandant.
Toen de parade aangevangen was, genoten de
niet ingedeelde officieren, die zich dicht bij den
generaal bevonden, van de critiek, die deze bevoegde
beoordeelaar uitoefende over verschillende officieren,
naar wier namen hij vroeg. De generaal verklaarde
als dwarskijker te zijn gekomen.
Men kan nagaan, dat dit voorval hier veel is be
sproken en aanleiding geeft tot allerlei gissingen
over het doel van deze minst genomen ongewone
handelwijze. Het wekt vooral verbazing, dat een
der hoogst geplaatste militaire autoriteiten, in zijn
functie optredende, niet in uniform verschijnt, en
dat nog wel op den geboortedag der Koningin.
Rechtszaken.
Door de arrond.-rechtbank te Middelburg weid
beden veroordeeld: D. K., 54 j., te Kolijnsplaat,
wegens strooperij, tot f 10 boete subs. 5 d. hechtenis.
Landbouw en Veeteelt.
Het vorige jaar heeft iemand te Goes, die een
nieuwe soort aardappelen, juweelen genaamd, uit
Duitschland ontving, een kleine oppervlakte daar
mede bezet. Die aardappelen bleven van de ziekte
verschoond, gaven een goed beschot en waren puik
van qualiteit. Met groote moeite wist een buurman
een beetje zetgoed machtig te worden, plantte dit op
krachtigen grond en heeft nu van elke vijf Blooische
roeden vier hectoliter aardappelensommige exem
plaren wegen zes en een half ons. Daarbij zijn ze
puik van smaak, koken niet af en zijn fijn van zet
meel, zoodat zij voor de consumptie, al zijn ze groot,
uitstekend geschikt zijn. De juweelen weten niets
van de ziekte en staan nu nog lustig te groeien.
Kapelle. Nu de graanoogst zoo goed als van
het veld is ziet men een begin maken met het rooien
van aardappelen. Zooals te verwachten was, komt
een meer dan middelmatig beschot te voorschijn de
ziekte, die bijna alle velden heeft aangetast, schijnt
zich vooral met het loof tevreden te stellen, althans
zieke knollen zijn zeer zeldzaam. De met Bordeausche
pap besproeide perceelen zijn niet van de andere te
onderscheiden, zoodat hiervan de resultaten niet
gunstig uitblinken.
Door een persoon in deze gemeente zijn, nadat
zijn vroege aardappelen waren gerooid, den 2 Juli
jl. andermaal aardappelen gepoot, afkomstig van het
eiland Malta. Deze zijn bijzonder snel gegroeid, en
vermoedelijk zal ook hiervan nog een zeer ruim be
schot kunnen worden ingezameld.
Er kan dus met recht gezegd worden dat het een
goed aardappeljaar is; bijna ieder arbeider kan na
aftrek van wat hij voor eigen consumptie noodig
heeft, nog een gedeelte verkoopen.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Beroepen bij de Herv. gem. te Brielle ds. J.
Ossewaarde te Sluis; bij de Chr. Ger. gem. te
Zaamslag de heer H. A. Van Minnen, candidaat te
Utrecht.
Bedankt voor het beroep bij de Herv. gem. te
Wissenkerke door ds. L. Hij mans, te Nieuw-Lek-
kerland.
Jl. Woensdag herdacht ds. A. Littooy, pred.
bij de Geref. kerk A te Middelburg (Langendelft)
den dag, waarop hij vóór 25 jaar de evangeliebedie
ning aanvaardde. (St.)
NTisse. Mej. M. C. Van den Ende, onderwijzeres
alhier, is als zoodanig benoemd aan de openb. school
te Oud-Vosmeer.
Gisteren herdacht de heer D. Moojen, hoofd
der school te Kloetinge, onder tal van blijken van
belangstelling, den dag, waarop hij vóór 25 jaren
deze betrekking aanvaardde. De jubilaris ontving
vele stoffelijke bewijzen van waardeering, zoowel
van den gemeenteraad, als van het onderwijzend
personeel en van de kinderen. Voor de school wa
ren eerepoorten met guirlandes aangebracht en het
gebouw zelf was inwendig netjes versierd. De kin
deren met oranje gesierd, zongen het hoofd hunner
school verschillende feestliederen toe, waarna zij wer
den onthaald, waarbij ook de kinderen der bewaar
school niet vergelen werden. Uit vele woningen
wapperde de Nederlandsche driekleur.
De beide schoolopzieners, die verhinderd waren
persoonlijk tot den jubilaris te komen, zonden hem
schriftelijk hunne gelukwenschen.
De heer P. Minderhoud Jz., onderwijzer aan
de bijzondere school te Ter Neuzen, heeft, uit hoofde
van voortdurende ongesteldheid, eervol ontslag uit
zijne betrekking aangevraagd.
