1892 N°. 95.
Zaterdag 13 Augustus.
79ste jaargang.
Een aanval op de rustende schutterij.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Inzending van advertentiën vóór 9 uren op den dag der uitgave.
Vele lezers van dit blad, die den leeftijd tusschen
25 en 35 jaren bereikt hebben, inzonderheid zij, die
zich verheugen in het bezit van vrouw en kroost,
zullen, voor zoover zij behooren tot de rustende
schutterij, uit hunne rustige rust opschrikken bij het
lezen van bovenstaand opschrift. Teneinde hen al
dadelijk op hun gemak te zetten zie ik mij verplicht
erop te wijzen, dat bovenbedoelde aanval niet is ge
richt op hen, maar alleen op enkelen dergenen die
behooren tot wat men gewoonlijk noemt den staf
van het bataljondat hij niet is gemunt op hun
leven maar op hunne beursdat hij niet is geschied
met vuurwapenen, sabel of bajonet, maar slechts
met mond en pen, en dat hij niet is verricht door
eenige militaire macht, maar slechts door den secre
taris der vereenigmg van burgemeesters en secre
tarissen in Zuid- en Noord-Beveland.
Na alzoo allen te hebben gerustgesteld en den j
bloeddorstige te hebben teleurgesteld, kan ik den
aanval in korte woorden aldus omschrijven Bedoelde
secretaris stelt pogingen in het werk om de tracte-
menten en toelagen, die aan enkele titularissen bij
de rustende schutterijen ten deel vallen, af te schaffen.
Voorts geschiedt de aanval niet op éen punt, maar
de vijand vertoont zich overal tegelijkhet is Hart
man in bovengenoemde vereeniging, het is Hartman
in de periodieke werkzaamheden bl. 209, en hoewel we
niet in staat zijn den vijand op een derde punt der
aanvalslinie, nl. Gemeente-Stem nos. 2124 en 2125,
duidelijk te herkennen, ligt het vermoeden voor de
hand dat hij ook daar Hartman heeten zal.
Waar ik wil trachten dien aanval af te slaan door
hem aan kritiek te onderwerpen, neem ik alleen den
Hartman der vereeniging van burgemeesters en secre
tarissen in beschouwing, omdat mij alsdan het verslag
der jongste vergadering van die vereeniging in dit
blad tot leiddraad kan dienen.
Opmerkelijk is het al dadelijk, dat de Hartman
wiens argumenten ik wil bestrijden zijn onderwerp
inleidt met verwijzing naar HartmanPeriodieke
werkzaamheden en naar de Gemeente-Stem. Het heeft
nu al den schijn alsof er eene massa vijanden op
rukken, hoewel het in waarheid slechts een persoon
is, evenals men door een eigenaardig samenstel van
spiegels zichzelf zoo dikwijls kan verveelvoudigen,
dat op het eerste gezicht een groote drom menschen
zich aan ons oog schijnt te vertoonen".
Uit het verslag dier vergadering nu blijkt, dat
de inleider »de vordering der uitgaven voor de rus
tende schutterijen onbillijk acht, te meer daar zij
meer in het bijzonder dienen om niet gepresteerde
diensten van titularissen enz. te salariëeren. Die on
billijkheid komt nog te meer uit, bij vergelijking
van de rustende inet de dienstdoende schutterij".
»De kommandant der rustende schutterij geniet
eene jaarwedde" zegt het verslag. Voor mij ligt een
gedrukte begrooting voor een bataljon rustende schut
terij in de provincie Zeeland, maar een post als de
heer Hartman beweert, dat daarop voorkomt, kan
ik er niet vinden.
»De auditeur bij den schuttersraad, die voor de
rustende schutterij niets te doen heeft, erlangt in
Zuid-Beveland 70 a 75 en voor de vele bemoeiin
gen bij de dienstdoende schutterij 30." Aldus de
heer Hartman ^in het verslag. Dit is juist, maar
daarom is dan ook altijd getracht beide betrekkin
gen in éen persoon te vereenigen, opdat het éene
tractement het andere aanvulle. En mocht nu de
auditeur der rustende schutterij naar verdienste be
loond worden, d. w. z. niets krijgen, dan zou die
der dienstdoende te Goes een aanmerkelijk hooger
salaris uit de kas van laatstgenoemde gemeente moe
ten hebben voor zijne vele bemoeiingen." Inderdaad
de heer Hartman geeft het bestuur zijner gemeente
hier eene krasse terechtwijzing, dat het zijn ambte
naren voor »vele bemoeiingen" karig salariëert.
Uit het verslag zou men, hoewel het er niet met
duidelijke woorden in staat, kunnen opmaken, dat
de luitenant-kwartiermeester »tractement" ontvangt.
Deze bewering is evenwel niet volkomen juist. Hij
ontvangt eene vergoeding voor kosten van vuur,
licht en schrijfbehoeften, evenals de kommandant.
Eindelijk klaagt de inleider, dat op de begrootingen
posten voorkomen als volgtOnderhoud van wapens
en wapenrustingen, de sabels der onderofficieren,
korporaals en tamboers daaronder begrepen." Kosten
van instructie en het houden van wapen- en schiet
oefeningen" enz.
Tot geruststelling kan ik verzekeren, dat deze
posten op de begrooting voor het 3e bataljon rustende
schutterij (Z.-Beveland) voor memorie worden uitge
trokken evenals de volgende»Aankoop van trommen
met derzei ver toebehooren". »Voor het onderhoud
derzeive". Aankoop van ruimnaalden". Aankoop
van distinctive teekens, chevrons en sabelkwasten
voor onderofficieren en korporaals."
Het ware billijk geweest wanneer de inleider ge
releveerd had dat deze posten geene uitgaven voor
de gemeenten meebrengen, en wanneer hij dan ook
den ongunstigen financiëelen toestand der gemeenten
aanhaalt als motief om de tractementen en toelagen
der rustende schutterijen te verminderen of af te
schaffen, dan is dit meer een poging om instemming
te verwerven, wetende dat de dubbeltjes" altijd
een zwak punt zijn, ook voor gemeentebesturen,
dan een middel om de gemeentekassen eenigszins
krachtig te hulp te komen.
Ten bewijze daarvan geef ik hier het bedrag dat
de verschillende gemeenten op Zuid-Beveland voor
1892 aan de rustende schutterij moeten betalen
's-Heer Abtskerke 2,17 Driewegen 3,60l/2i
Nisse ƒ4,13, Oudelande 4,2272» Baarland en Elle-
woudsdijk elk 4,31 J/2, Waarde 4,74Schore.
4,9372» 's-Gravenpolder 5,64, Ovezand 5,78,
's-Heerenhoek 6,55, Hoedekenskerke 6,6 L '/2
Borsele f 6,65, Kattendijke f 6,85, Kloetinge f 8,07 l/a>
Heinkenszand 10,3772> Rilland-Bath f 10,50, Krab-
bendijke 11,29, Kapelle 12,02ï/2, Wemeldinge
12,53, Wolfertsdijk 13,09, Kruiningen 18,50,
's-Heer Arendskerke 18,721/3, Ierseke ƒ24,36.
't Is inderdaad te hopen, dat de gemeenten eer
lang op doeltreffender wijze zullen kunnen geholpen
worden om hare financiën te verbeteren dan door
haar vrij te stellen van de betaling van dergelijke
kleine bedragen, ten koste van enkele personen, die
bij hunne benoeming in elk geval op het traktement
of de toelage, die zij thans genieten, hebben gerekend.
Het is, geloof ik, geene gewaagde veronderstelling,
dat de tegenwoordige titularissen, werden hun die
kleine tegemoetkomingen ontnomen, voor hunne be
trekking zouden bedanken, en dat zich niet licht
opvolgers zouden aanmelden. Of zou de beer Hart
man, uitsluitend voor de eer wellicht, gaarne b. v.
auditeur willen zijn?
Het is niet de eerste maal, dat het denkbeeld oin
de traktementen en toelagen voor de rustende schut
terijen te wijzigen, wordt geopperd. Een veel ge
wichtiger autoriteit dan de heer Hartman, nl. het
college van Ged. St. van Zeeland, vestigde bij Prov.
Bl. no. 77 van 1884 de aandacht van gemeentebe
sturen en schuttersraden op de ongelijkheid, die te
dezen opzichte bij de verschillende bataljons in deze
provincie bestaat. Niettemin besloten alle gemeente
besturen van Zuid-Beveland, sommigen zelfs bij
eene afzonderlijke nota, waarin zij hunne motieven
uiteenzetten, de begrooting ook voor het vervolg op
het thans nog bestaande cijfer vast te stellen.
Baart het met het oog daarop aanvankelijk eenige
bevreemding, dat de vereeniging van burgemeesters
en secretarissen in hare jongste vergadering adhaesie
verleende aan de denkbeelden door haren secretaris
ontwikkeld, men vergete niet, dat die vergadering
door slechts 9 leden, waaronder 4 bestuursleden,
werd bijgewoond.
Weet men nu. hierbij, dat de zomervergadering
niet heeft kunnen doorgaan wegens de geringe aan
gifte van deelneming, dan geloof ik, dat aan de
conclusiën der bedoelde vereeniging geen groote
waarde moet gehecht worden en dat de heer Hartman
een voor zijne vereeniging nuttig werk zou ver
richten, wanneer hij eens grondig onderzocht waarom
de vergaderingen zoo slecht worden bezocht.
Ph. M. v. u. MANDERE.
Goes, 10 Augustus 1892.
GOES, 12 Augustus 1892.
De officier van admin. Ie kl. D. G. Krol
v. d. Hoek wordt met 1 Sept. belast met de lei
ding en de instructie der te Willemsoord aan boord
geplaatste adspirant-administrateurs.
's-Gravenpolder. Benoemd tot plaatsvervang
ster telefoniste mej. M. PrumersWouterse.
Ierseke. Benoemd tot 2en klerk ter secretarie
l de heer H. H. L e m k e te Rauwerd, die in het
bezit is van het diploma van aspirant-gemeente
secretaris.
Ierseke. Het Leger des heils, dat elders
wel een enkele maal een belegering of eenmaal ge
nomen vesting moet opgeven, weet zich hier voort
durend staande te houden, en breidt het al zijne
veroveringen niet uit, het houdt toch wat het heeft
en mag zich in een zekeren bloei verheugen. Een
I bewijs van dit laatste is, dat pas een eigen muziek
korps is opgericht. Deze maand zal, op een nader
te bepalen dag, een algemeene veld- of biddag ge
houden worden op den boomgaard van den heer
A. Zuydweg alhier, welke geleid zal worden door
kolonel Oliphant en echtgenoote en opgeluisterd door
de muziek van zooeven bedoeld korps.
Hllewoudsdijk. De verjaardag van den am
bachtsheer, den heer J. C. V a n H a 11 u 111op
Woensdag jl. was voor de geheele gemeente een
ware feestdag.
Reeds vroeg in den morgen waren bijna alle wo
ningen met vlaggen getooid, zelfs van den toren
wapperde de driekleur.
De feestvreugde werd niet weinig verhoogd, toen
het Goesche harmonie-gezelschap arriveerde, dat
expresselijk voor dezen dag was overgekomen. De
verschillende nommers, die werden uitgevoerd, liepen
goed van stapel en toen het gezelschap des avonds
bij fakkellicht een tocht door de gemeente deed, was
oud en jong op de been.
Ook de minder met aardsche goederen bedeelden 1
waren niet vergeten want zij waren door den am
bachtsheer in de gelegenheid gesteld, zich volop te
goed te doen aan krentenbrood.
Het pas opgerichte schuttersgilde hield
dien dag ter eere van het feest van den ambachts
heer, tevens beschermheer der vereeniging, zijne
eerste schieting.
In aanmerking genomen, dat enkelen nog nooit den
boog hanteerden, mogen de schutters over hun werk
tevreden zijn.
De eerste maal werd de hoofdvogel geschoten door
P. Smallegange en de tweede maal door G. Geense Mz.
De meeste punten werden behaald door P. Mol.
Door eene ruime gift daartoe in staat gesteld,
waren de werkende leden langen tijd gezellig bijeen.
Bij de verkiezing voor een lid van
den gemeenteraad te St. Maartensdijk
waren uitgebracht 173 geldige stemmen. Hiervan
verkregen de heerenAnth. Elenbaas 61 stW.
Kloet Cz. 44 st., I. P. Hage (Reigerburg) 41 st.,
terwijl de overige stemmen over verscflillende per
sonen verdeeld waren.
Herstemming alzoo tusschen de heeren Anth. Elen
baas en W. Kloet Cz.
In een te Harlingen uit Londen ontvangen
schrijven van een veekooper, wiens gevoelen gevraagd
was omtrent de mogelijkheid van invoer van
levende schapen uit de noordelijke provin
ciën van ons land, die .niet besmet zijn met rot-
kreupel en tongblaar, komt het volgende voor
Bij verandering van Ministerie zouden wij, natuur
lijk, een anderen minister van Landbouw krijgen,
die misschien meer voor reden vatbaar zou zijn dan
de tegenwoordige minister Chaplin, van wien wij
niets te hopen hebben. Het zou echter twijfelachtig
zijn, of een liberaal Ministerie wel dadelijk bereid
zou wezen om de maatregelen van zijn voorganger
ongeldig te maken, te minder daar mr. Chaplin
door zijn spoedige onderdrukking van de klauwziekte
algemeenen bijval heeft gevonden, en men het bijna
niet zou durven wagen, hierin verandering te brengen.
Vervolgens wordt in dat schrijven gezegd
»Het slimste is, dat wij bijna niet gemist worden
men kan het best zonder ons stellen, en de prijzen
gaan door het afwezig zijn der Nederlandsche scha
pen volstrekt niet omhoog, daar er altijd overvloe
dige voorraad van bevroren schapen uit Australië
en Nieuw-Zeeland is."
Verder wordt nog gezegd: De Hollandschescha
pen komen toch in geslachten toestand, en wel tegen
mindere prijzen."
De Nederlandsche Marine heeft een groot ver
lies geleden. De kapitein-luitenant ter zee M. C.
Van Doorn, een van onze kundigste en meest
bekende marine-officieren, chef van het materiëel bij
het Departement van Marine in Indië, is in de kracht
van 't leven door een ongelukkig toeval overleden.
Blijkens een hij de familie ontvangen telegram uit
Batavia is kapitein Van Doorn door het op hol slaan
van de paarden van zijn rijtuig verongelukt.
Men schrijft aan het Dhl. v. Z.-H.:
In de laatste tijden zijn herhaaldelijk op verschil
lende postkantoren en meer bepaald op de groote,
valsche postwissels aangeboden, die met
zooveel zaakkennis zijn nagemaakt, dat ze van de
echte bijna niet zijn te onderscheiden. Er schijnt een
komplot te bestaan, dat zijn stempels en verdere
benoodigdheden in Duitscbland laat vervaardigen, zoo
althans luiden de geruchten.
Bekenden met het »vak" moeten het wezen, daar
op de groote postkantoren dagelijks honderden post
wissels worden aangeboden ter uitbetaling. Het is
beslist onmogelijk om de wissels in alle détails na
te zien. Nu dit schandelijk bedrijf reeds eenigen tijd
voortduurt, is het ten eenenmale onverklaarbaar, dat
van hoogerhand geen afdoende maatregelen genomen
worden, om die bedriegerij tegen te gaan.
In Frankrijk zijn sedert jaren ingevoerd de post
wissel-adviezen, waardoor bedrog onmogelijk is. Wel
kost dit meer arbeid, doch daardoor is oplichterij
onmogelijk.
In deze moet rekening gehouden worden met de
omstandigheid, dat de beambten, belast met de uit
betaling, reeds voldoende met arbeid zijn belast, zoo
dat zij geen gelegenheid hebben om desnoods met
een vergrootglas de aangeboden wissels aan beide
zijden te beschouwen.
Moet echter dat schandeiijk bedrijf nog langer
worden voortgezet
De oud-hoogleeraar dr. Matthias De
Vries, die Dinsdagavond te Leiden overleed, werd
op 9 November 1820 te Haarlem geboren en ving,
na zijne promotie aan de hoogeschool te Leiden, in
1846 zijne loopbaan aan als praeceptor aan het
Leidsche gymnasium. Drie jaren later werd hij hoog
leeraar in de Nederlandsche taal en letterkunde te
Groningen, en in 1853 te Leiden. Daar bleef hij
werkzaam tot in het vorige jaar, toen hij zijn emeri
taat verkreeg.
Groot is de invloed, door hem op de ontwikkeling
onzer taal uitgeoefend. Eene lange reeks van werken
getuigt van zijne liefde voor de studie en van de
belangrijkheid der uitkomsten dezer studie. In 1865
verscheen de eerste aflevering van het Woordenboek
der Nederlandsche taal, dat meer dan eenige andere
arbeid zijnen naam als een van Nederlands voor
treffelijkste geleerden zal doen voortleven.
In groote steden, zooals Londen, Parijs, Weenen,
Dresden, St. Petersburg openbaart zich bij de meer
gegoede klassen een toenemende voorkeur voor de
westelijk gelegen wijkeu der stad, en
wel om zeer geldige redenen. Immers gedurende
bijna s/4 van het jaar is de wind westelijk, noord
westelijk of zuid-westelijkdaaruit volgt, dat men
vrijwel als regel kan aannemen, dat roet, stof en
andere onzuivere bestanddeelen door den wind mede
gevoerd worden naar de oostelijk gelegen stadswijken,
zoodat de lucht in het westelijk gedeelte der groote
steden veel zuiverder moet zijn, dan in de andere
voox'steden.
De bovenstaande opmerking, die in het Maand
blad tegen vervalschingen te lezen staat, zal wel voor
alle groote steden
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Beroepen bij de Ned. Herv. gem. te Ierseke
ds. Geerling, te Domburg; te Wieringerwaard
ds. A. Wunder, te Noordgouwe.
Ierseke. Door de Vereeniging voor Chr. Ger.
Schoolonderwijs is besloten tot het stichten van eene
nieuwe, grootere school alhier en tot aankoop van
den daartoe benoodigden bouwgrond van het Algem.
Armbestuur, het laatste onder voorbehoud van de
goedkeuring door Ged. Staten.
Te Biervliet is de jaarwedde van den heer
P. Verhage, hoofd eener school in die gemeente, op
voorstel van een der raadsleden met 50 gulden ver
hoogd, en daardoor van 800 op 850 gulden gebracht.
Met algemeene stemmen werd dit voorstel
In de St.-Ct. zijn opgenomen de statuten van
de ^Vereeniging tot stichting en instandhouding van
.scholen met den Bijbel" te Kruiningen.
Gemengde Berichten.
Bij het gisteren alhier gehouden Koningkolven
der sociëteit »de Prins van Oranje" zijm de heer
A. Schrijver koning en de heer A. Lindhout prins
geworden.
's-lleer Arendskerke. Omtrent het te 's-Heer-
Hendrikskinderen voorgekomen geval van varkens-
Ziekte meldt men nader, dat door de bevoegde auto
riteit vlekziekte is geconstateerd en dat het doode
varken onder politietoezicht is verbrand. De ont
smettingsmiddelen en verdere voorzorgsmaatregelen
zullen worden toegepast, zoodat de hoop bestaat dat
geene meerdere gevallen zich zullen voordoen.
Voor den pleziertrein, die gisteren van Vlis-
singen naar Rotterdam reed, waren ruim 1900 kaar
ten afgegeven. Velen deden een uitstapje naar de
residentie.
Naar aanleiding van het bekende adres aan
den Minister van Justitie over de handelingen der
politie op den 11 Juli jl. wordt te Bergen-op-Zoom
een enquête gehouden door den kantonrechter. Reeds
zijn verschillende ingezetenen, deels gewonden, deels
getuigen, gehoord.
Te Maastricht heeft een werkman door het
onvoorzichtig omgaan met eene revolver zijn ka
meraad doodelijk getroffen.
Te Bleiswijk is een man bij het oliezaad-dor-
schen onder de rol geraakt, toen dit zware werktuig
in vollen gang was. Deze gebeurtenis veroorzaakte
geen geringe opschudding. De rol was over de borst
en een arm gegaan. Woensdag verklaarde de genees
heer den toestand van den lijder niet zonder gevaar,
aangezien hij vroesle dat de loDgcu gekwetst waren.
