1892 N°. 88.
Donderdag 28 Juli.
79ste jaargang.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam en verder
bij alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
Inzending van
De prijs der gewone advertentiën is van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 ets.
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelyks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 18 regels a 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
advertentiën voor uren op den dag der uitgave»
OPENBARE VERGADERING
van ben
BAAD der gemeente COËS,
op VRIJDAG den 29 JULI 1892,
des namiddags te 2 uren.
Goes, den 27 Juli 1892.
De Secretaris,
HARTMAN.
Punten van behandeling
I. Notulen.
II. Mededeelingen.
m. Ingekomen stukken.
IV. Staten van oninbare posten en restanten van
den Hoofd. Omslag.
V. Idem van de belasting op de honden.
VI. Eerste suppletoire kohier van den H. O. voor
1892.
VII. Aanvrage van H. Schouwenburg om eervol
ontslag als onderwijzer.
VIII. Benoeming van een leeraar in het teekenen
aan de inrichtingen voor Middelbaar onderwijs.
IX. Opmaken eener voordracht voor de benoeming
van twee leden in het college van zetters.
X. Voorstel van Burg. en Weth. tot ruil van
grond met J. Mulder.
XI. Wijziging der begrooting voor 1892.
XH. Idem met af- en overschrijving, ten gevolge
eener opmerking van Ged. Staten.
Xin. Begrooting van de kosten der schutterij voor
1893.
XIV. Rekening van het Burg. Armbestuur over
1891.
XV. Idem van het bestuur van het Gasthuis
over idem.
GOES, 27 Juli 1892.
De Eerste Kamer is ter vergadering
bijeengeroepen tegen Maandag 8 Augustus.
Bg kon. besl. van 22 Juli is 88 pensioen
verleend aan S. M. van Noppen, wed. P. Ver
horst, brievengaarder.
Bg kon. besluit is aan mr. W. Polman
Kruseman, op zgn verzoek, eervol ontslag ver
leend als auditeur bij den schuttersraad van het
le bataljon rustende schutterg in Zeeland.
- Bg kon. besl. is P. S. Buteux benoemd
tot burgemeester der gemeente Zoutelande.
Omtrent de waarsehgnlgke behandeling
van de kieswet schrgft de Haagsche corres
pondent der N. Gr on. Ct.
t> Indien de bedrgfsbelasting en de peraequatie der
grondbelasting nog in Augustus bg de Kamer in
komen en, nu de vermogensbelasting met Mei 1893
in werking komt, vóór dien tgd kunnen worden af
gedaan, dan zal het weinig gevaar opleveren dat
ook de kieswet reeds is aangeboden. Deze kan dan
ook wel worden onderzocht, maar de afdoening daar
van vóór Mei e. k. is toch niet zeer waarschijnlgk.
Het ligt meer voor de hand dat dan na de tweede
serie der belasting-ontwerpen eenige rust genomen
en de kiesrecht-hervorming wéér in een zomerzitting
van het volgend jaar ter hand genomen zal worden.
De nieuwe kieswet zou dan in 1894 kunnen in wer
king treden.
Loopt 'tzoo en mij dunkt, dat dit de meest
rationeele wgze van werken zou zgn dan zou de
wedloop in het Kabinet niet anders dan aan 't al
gemeen Lelang en de liberale zaak ten goede kunnen
komen."
In de eerste dagen van Augustus zullen de
leden van het Spoorwegverein te Hamburg verga
deren en daar o. m. het voorstel bespreken van een
onzer kleine spoorwegen, om den Midden-Euro-
peeschen tgd ook op Nederlandsche spoorwegen
in te voeren.
Het gerucht loopt, volgens een schrgven, dat de
Zwolsche Ct. ontving, dat dit niet veel succes zal
hebbendat onze groote spoorwegen het liever niet
willendat België zeker niet mede zal gaan en dat
de Duitsche leden neutraal zullen blgven.
Onder den titel »Een troost in het on
geluk", schrgft mr. L. Haffmans in hetVenl.
Weekblad
>Men hoort tegenwoordig bitter klagen over de
vermogensbelasting, welke in aantocht is en denkelgk
1 Mei 1893 in werking zal treden. Zg, die door deze
belasting getroffen worden, vinden zich dood onge
lukkig. 't Is compleet als ware bet eene ramp, ver
mogen te hebben. Er ontbreekt nog, dat zg onver-
mogenden, die zoo gelukkig zgn aan de nieuwe be
lasting te ontsnappen, bengden.
»Wij gevoelen medelijden met de arme rijke lui
en daarom willen wij hun een troost aanbieden.
»De fiscus valt u hard, mijne heeren, 't is waar.
Maar bedenkt dat er velen in den lande zgn die,
ofschoon geen vermogensbelasting betalende, toch
oneindig meer te beklagen zijn dan gij.
Een voorbeeld.
»Voor ons liggen twee aanslagbiljetten van een
bediende in de residentie, die eene vrouw met twee
kinderen heeft en jaarlgks ƒ800 verdient.
»De man is in de personeele belasting aangeslagen
als volgthuurwaarde ƒ7, deuren en vensters 9,24,
haardsteden 3,60, mobilair 3,50, samen 23,34
voorts 20 opcenten voor het rjjk, 5 opcenten voor
de provincie, 58 opcenten voor de gemeente, samen
ƒ19,37; totaal 42,71.
»Hierbg komt de hoofdelgke omslag ten bedrage
van 14,26. Vermindering voor kinderen a twee
ten honderd voor ieder kind 0,57, blijft 13,69.
Personeele belasting 42,71
Hoofdelgke omslag. - 13,69
56,40
Zietdaar wat betreft de directe belastingen. Hierbg
komen de indirecte. Aan verschillende accgnzen stort
dit gezin nog jaarlgks pl. m. f 35 in de schatkist.
Weliswaar zonder het te weten of te voelen, maar
dit belet niet, dat het gezin zooveel verliest en de
schatkist zooveel wint.
Alles te zamen ongeveer 90.
Negentig gulden van de acht honderd die de
man, zoolang hg gezond en sterk is, verdient.
»Wie, die vermogensbelasting betalen,''klaagt nu
nog over den fiscus
»Een per mille van uw vermogen.
»Weest maar big dat gg er zoo genadig afkomt.
Zij, die geen vermogen bezitten en toch zwaar belast
zgn, die dus waarlgk reden van klagen hebben, zg
klagen niet, zg dulden en betalen als zg geld
hebben. Anders laten zg zich beboeten."
Zondagmiddag is te Amsterdam de aangekon
digde bgeenkomst gehouden van vertegenwoor
digers der radicale fractie uit verschil
lende plaatsen in den lande. De vergadering, waar
voor omstreeks 150 uitnoodigingen waren rondge
zonden, was door ongeveer 60 personen bezocht en
werd voorgezeten door mr. M. W. F. Treub.
In de eerste plaats kwam de vraag aan de orde
of men het wenschelgk achtte, over te gaan tot de
stichting van eene radicale party in den lande. Toen
alle aaanwezigen van de wenschelgkheid bleken
doordrongen, werd besloten tot de samenstelling van
een comité, dat de voorloopige werkzaamheden zal
ter hand nemen en een ontwerp-program opstellen.
Tot leden daarvan werden benoemd de heeren C.
V. Gerritsen en Hugo Muller, te AmsterdamB.
L. Tgdens, te Nieuw-BeertaZglmaker, te Leeu
wardenStoel, te Alkmaar; I. Boer te Utrecht;
De Rot, te Rotterdam, en mr, Z. van den Bergh,
te Delft. De voorzitter had wegens drukke werk
zaamheden bedankt, evenals de heer J. de Koo.
Bg de gedachten wisselingen kwamen enkele voor
name punten van het program ter sprake, ter voor
lichting van het comité. De debatten bewogen zich
langen tgd om de formule eerbiediging van het
privaat-bezit", welke, volgens sommigen, uitdruk
kelijk in het program moest worden omschreven,
terwijl anderen haar minder noodig achtten, als van
zelf sprekend.
De voorzitter drong er vooral sterk op aan kaar
op te nemen, om daarmeé een scherpe grens te
trekken tusschen de partg en de sociaal-democratie,
waarna aldus werd besloten.
De debatten over dit en enkele andere punten
waren van zeer langen duur, vooral toen de voor
standers van landnationalisatie hunne eischen naar
anderer meening te veel op den voorgrond wilden
brengen.
Als resultaat van eene vernieuwde gedachten-
wisseling werd voorts nog vastgesteld, dat bet al
gemeen kiesrecht als eerste en voornaamste eisch in
het program zal worden opgenomen.
Over enkele maanden zal in eene tweede derge-
lgke vergadering te Amsterdam het ontwerp-program
nader besproken worden. (N. v. d. D.)
De Haagsche corr. van de Zutph. Ct. schrgft
Zoo er een is, die eene flinke zomervacantie heeft
verdiend, dan is het zeker de Minister van
Financiën, die door zgn zaakkennis en tact
aller bewondering heeft weggedragen. Alleen de heer
Tydens had den brutalen moed dezen Minister nog
beleedigende woorden toe te roepen en hem »meer
acteur dan minister" te noemen. Die woorden wekten
verontwaardiging aan de rechterzgde zoowel als aan
de linkerzgde, maar, naar men mg verzekert, heeft
de heele scène hieraan haar ontstaan te danken, dat
de heer Tydens slecht leest. Op dat papiertje, waar
van de heer T. zgn speech aflas, moet nl. gestaan
LtJübea meer orateur dan minister en de spreker
uit Winschoten zou daarvan abusievelgk gemaakt
hebbenmeer acteur dan minister. Si non e vevo,
bene trovato
De Arnh. Ct. maakt de opmerking, dat het
lid van de Tweede Kamer Donner aan de bekende
anecdote van het ei van Columbus een kostelgk
denkbeeld schijnt ontleend te hebben, hetwelk hem
heeft doen indienen een voorstel van wet tot wgzi-
ging van art. 42 der wet van 11 April 1827, houdende
oprichting van schutterijen. In dat voorstel
toch heeft de genoemde afgevaardigde een doodeen
voudig, geheel afdoend middel gevonden om een einde
te maken aan gewetensbezwaren, die een zeker deel
van onze landgenooten, namelgk sckutterplichtigen
met eene bg uitstek gevoelige en orthodox bewerk
tuigde consciëntie loodzwaar drukken, en de redac
teurs van anti-revolutionaire bladen stroomen van
tranen (in overdrachtelgken zin) en stroomen inkt
(in de rechtstreeksche heteekenis) hebben doen ver
gieten. Volgens zgn voorstel wordt de wetsbepaling,
dat de oefeningen der schutterg bg voorkeur des
Zondags gehouden worden, vervangen door die, dat
zg niet des Zondags mogen gehouden worden. Neem
het wetsontwerp aan, et le tour est fait. Althans
éen categorie van gemoedsbezwaren is uit ons midden
verdwenen.
»Onzentwege mogen de Staten-Generaal dit wetteke
gerust aannemen. Voor 's lands defensie, voor zoover
die van de schiet- en andere oefeningen der schutters
in Holland's Noorderkwartier en elders afhangt, zal
het weinig verschil maken of de schutters Zondags
of op een anderen dag van de week opkomen, en
wg gunnen den hier bedoelden schutters in dat
geval van ganscber harte de weelde en wellust van
aan hunne gewetensbezwaren in dit opzicht hot te
vieren zonder de altoos onaangename gewaarwording
van boetebetaling of gevangenisstraf. Alleen heeft
men het recht, hun den eisch te stellen dat zg in
vredestgd tot dit vreedzaam genot van hunne ge
moedsbezwaren in staat gesteld, van bunne zgdede
welwillendheid hebben, die in tgd van onverhoopten
oorlog ter zgde te stellen".
De Arnh. Ct. kan echter hare bevreemding niet
verzwggen, dat de heer Donner nu eerst met dit voor
stel tot wetswijziging voor den dag komt, en dat
hg dit initiatief neemt. »Drie jaren lang hebben wg
een ministerie van het christelgk bewustzgn gehad,
dat nu juist geroepen en uitverkoren scheen, om
onze wetgeving in overeenstemming met velerhande
gewetensbezwaren te zuiveren. Dat deze regeering
op dit gebied wel iets gedaan heeft, ontkennen wij
niet; aan eene geheele categorie van gewetensbe
zwaren is zij tegemoetgetreden, met of zonder succes.
De vrgheid van onderwgs geven op staatskosten heeft
zg tot stand gebracht, en de vrgheid tot besmetting
van kinderen en volwassenen voorbereid, maar aan
de gemoedsbezwaren van de schutters heeft zg niet ge
dacht. Dat de heer Donner tgdens het bestuur van ait
bevriend regiment van bet recht van initiatief geen
gebruik heeft gemaakt, duiden wg hem niet ten
kwade. De Columbusfeesten waren toen niet zoo na
op handen en de anecdote van het ei had dit thans
genomen initiatief ons nog niet gegenereerd. Maar
dat het Ministerie van 1888 zelf daaraan niet ge
dacht heeft, verwondert ons in de hoogste mate. Het
voorbeeld van den heer Donner toont, dat de tege
moetkoming in dit geval geen heksenwerk is, met
allen eerbied voor bet voor ons liggend stuk durven
wg zeggen dat een Minister van Binnenlandsche
zaken zelfs al bezit hg niet het »philosophisch
hoofd", dat in de laatste maanden van het Christelgk
bewustzijn in het torentje aan den Haagschen Hof-
vgver dacht en overwoog dat zoo te zeggen uit
de mouw kan schudden.
En toch heeft de tot tegemoetkoming aan ge
moedsbezwaren opgetreden Minister geen oogenblik
geschud. Zou de reden hiervan ook kunnen zijn, dat
gewetensbezwaren van deze soort, waarbij meer be-
paaldelgk de kleine burgerstand en volksklasse be
trokken zijn, alleen waarde hebben als agitatie- en
reclame-middel voor de oppositie, doch voor eene
Regeering van die richting niet gewichtig genoeg
zgn, om door eene kleine wetswgziging te worden
weggenomen
Is dit het geval, dan verdient de heer Donner
onze huldehg bezit dan de oprechtheid, welke de
leiders zgner partg missen".
Door den minister van financiën is het bedrag
der vergoeding aan de schatters wegens
opneming naar art. 32, 1, letter a. der wet op
de personeele belasting over het dienstjaar 1891/92,
bepaald op 688/10 ten honderd van het geheele be
loop der kosten, voor die opnemingen verschuldigd.
Van het raadselachtig verschgnsel, door het
Dagblad medegedeeld, dat een luitenant meer
pensioen werd toegekend dan zgn trac-
tement bedroeg, ontving de Arnh. Ct. de
eenvoudige oplossing.
De luitenant had eenige jaren in Indië gediend,
waar de dienstjaren dubbel tellen voor het pensioen.
Het verschgnsel was dus eigenlijk de vermelding
niet waard.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de zitting van gisteren zgn het wetsontwerp
betreffende de vermindering van den zoutaccgns en
verscheidene minder belangrgke wetjes zonder stem
ming aangenomen.
De Kamer is daarna tot nadere bgeenroeping ge
scheiden.
Kerkelijke Zaken en Onderwijs.
Bedankt voor het beroep bij de berv. gem. te
Vlissingen, door ds. A. H. Den Boer, te Deutichem.
Ds. Geerling, predikant bg de Ned. Herv.
gem. te Domburg, heeft toezegging van beroep ont
vangen naar Ierseke.
Beroepen bg de Herv. gem. te Gouderak dr.
J. W. F. Gobius du Sart, te Nieuw- en St. Joosland.
Sinds de meisjesschool alhier van eene middel
bare in eene voor meer uitgebreid lager onderwgs
is veranderd, was bet niet gebruikelijk van den
overgang der meisjes in de verschillende klassen
melding te maken, aangezien daarbg geene eigen-
lgke overgangsexamens plaatshebben.
Nu andere bladen echter van dien overgang dit
maal melding maken zullen ook wg dit in het ver
volg doen, thans alleen vermeldende, dat aan drie
der leerlingen van het 5e studiejaar het einddiploma
werd uitgereikt, nl. aan de jongejuffrouwen C. F.
Van Schelven, F. Ochtinan en M. Breetvelt.
Ds. H. Pierson, voorzitter, en R. Derksen,
secretaris van den Schoolraad, zgn Zaterdag jl. bg
den Minister van Binnenlandsche Zaken op audiëntie
geweest. Bg die gelegenheid heeft de Minister de
verzekering gegeven, dat de medegedeelde bezwaren
tegen vak j van de wet op het L. O. ernstig zou
den onderzocht worden.
Ook verklaarde Z.Ex. dat een afzonderlgk lokaal
niet vereischt wordt, wgl oefeningen bedoeld wor
den, die in de school kunnen geschieden. Over de
gronden van aanvrage om vrgstelling voor 2 jaren
zal voor elke school afzonderlgk beslist worden, (de
aanvrage moet spoedig worden opgezonden).
De vraag of de Minister niet aan Ged. Staten
van alle provinciën zou kunnen opdragen om binnen
8 dagen aan de schoolbesturen bericht te zenden,
dat Model F is ontvangen, zal door Z.Ex. in over
weging genomen worden, alhoewel de ambtshalve
(kostelooze) aanteekening van den dienstbrief, waarin
de Modellen F zich bevinden, toegelaten is.
(Stand.)
Rechtszaken.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Gisteren zijn veroordeeldA. T., 18 j. en J. D.,
23 j., beiden te Heinkenszand, wegens verbreking,
ieder tot 14 d. gev.strafH. C. B., 14 j. en M. G., 12 j.,
beiden te Kruiningen. wegens mishandeling, ieder
tot 3 b. s. 3 d. h.J. 0. v. II., 25 j., te Goes,
wegens mishandeling en diefstal, tot 3 m. gev.straf.
Landbouw en Veeteelt.
Men schrgft ons van het eiland Tolen
Als een gevolg van den drogen zomer, begint
het aantal bladluizen op verschillende planten op
eene verontrustende wijze toe te nemen. Sommige
boeren kunnen hun klaver niet meer voor voeder
gebruikenook de paardenboonen beginnen veel te
lgden en de jonge loten van de vruchtboomen en
heesters zgn vreeselgk aangetast, zoodat de jonge
blaadjes in elkaar rollen en ten slotte verdorren en
de ontwikkeling der planten zeer benadeeld wordt.
De aardappels zijn tegen deu winter in staat
van ontkieming- Het kiempje, dat zich ontwikkelt,
bevat een zeer werkzaam vergiftig bestanddeel, de
solaeine, die reeds meermalen ernstige vergiftingen
heeft veroorzaakt. Het is dikwgls gebeurd, dat var
kens op deze manier vergiftigd zgn. Gelukkig ster
ven zg er wel niet al tgd van, maar zg worden mager
en zwak en groeien gedurende een tijd bgna niet.
Om dit alles te voorkomen, is het eenvoudigste
middel do uitloopers zorgvuldig er af te doen, voor
men de aardappels als voedsel geeft.
